San Mateo 12

Ra shini gusëꞌdë më caniashi raiꞌ duꞌu dzë narziꞌi lduꞌu mënë

(Mr. 2.23‑28; Lc. 6.1‑5)

1 Laꞌni ra dzë ni Jesús ziáꞌaiꞌ nezë shtënë më catë rgabní trigu. Tubi dzë narziꞌi lduꞌu mënë, ra shini gusëꞌdë më bëdchini galërldiaꞌnë lduꞌu raiꞌ. Iurní guzublú caniashi raiꞌ duꞌu shtë trigu parë quëháu raiꞌ bëꞌdchi trigu. 2 Iurë lëꞌë ra fariseo guná rall lo quë nabëꞌnë raiꞌ, repi rall lu Jesús:

―Guná, ra shini gusë́ꞌdël quëhunë rall lo quë naprovidë según lëy. Caniashi rall duꞌu dzë narziꞌi lduꞌu mënë.

3 Jesús repi:

―¿Pë adë bíꞌldidiꞌi të histuri lo quë nabëꞌnë David guahietë con ra narianaldë të́chiꞌ? Bëldiaꞌnë David nu guatë́hiꞌ lidchi Dios. 4 Gunaꞌzi David guetështildi sagradë. David gudáuhiꞌ guetështildi ni, perë según lëy shtë Dios sulë bëshuzi napë rall derechë gau raiꞌ guetështildi sagradë, lë́dëdiꞌi David con ra mënë nananú con lë́ꞌiꞌ. 5 Hia biꞌldi të lëy shtë Moisés. Ra bëshuzi shtë iáduꞌu adë rzíꞌidiꞌi lduꞌu rall dzë descansë por trabaju nanapë raiꞌ; nu nádiꞌin duldë. 6 Na rniaꞌa lu të, zugaꞌa tubi nguiu ndëꞌë naná más importantë quë iáduꞌu. 7 Lëꞌë të, ¿pë adë riasë́diꞌi të lo quë narniꞌi Sagradas Escrituras? “Na rac shtuaꞌa guëgaꞌa lduꞌu të saꞌ të más quë ra ma narneꞌe të lu bëcuꞌguë ziquë ofrendë”. Si talë riasë́ të diꞌdzë ni, adë gúnëdiꞌi të condenar ra nanápëdiꞌi faltë. 8 Lëꞌë nguiu nabësheꞌldë Dios lu guë́ꞌdchiliu, nápiꞌ autoridá nu pudërë parë guëníꞌiꞌ pë gunë mënë dzë narziꞌi lduꞌu mënë.

Tubi nguiu nagubidchi guiáꞌaiꞌ

(Mr. 3.1‑6; Lc. 6.6‑11)

9 Iurní Jesús bëruꞌu lugar ni. Guatë́ më laꞌni iáduꞌu shtë ra mënë. 10 Ngaꞌli zugaꞌa tubi nguiu nagubidchi tubi guiáꞌaiꞌ. Perë ra fariseo rac shtuꞌu rall guëdzelë rall manërë parë gunë rall acusar lëꞌë Jesús. Iurní gunaꞌbë diꞌdzë rall lu Jesús:

―Según lëy ¿gu nanú permisi gunëac mënë narac lluꞌu grë ra dzë narziꞌi lduꞌu mënë?

11 Repi Jesús:

―¿Chu de lëꞌë të si talë guënítil tubi lliꞌli, si talë ldaguë ma laꞌni guërzú dzë descansë, pë adë tsaldúdiꞌi të ma? 12 Pues más nasac vidë shtë nguiu quë lliꞌli. Zni nanú permisi gunë mieti bien dzë narziꞌi lduꞌu ra mënë.

13 Iurní repi më lu nguiu nagubidchi guiáꞌaiꞌ:

―Bëldí guiáꞌal.

Lëꞌë nguiu bëldí guiáꞌaiꞌ. Lueguë bëac guiáꞌaiꞌ; bëaꞌnë guiáꞌaiꞌ ziquë na stubi guiáꞌaiꞌ. 14 Iurní bëruꞌu ra fariseo. Guzublú rall quili rall manërë parë quini rall lëꞌë Jesús.

Lo quë nabëquëꞌë Isaías

15 Iurë guc bëꞌa Jesús pë quëhunë ra fariseo, bëruꞌu më; ziaꞌa më stubi lugar. Perë cantidá mënë guanaldë rall lëꞌë më. Jesús bënëac grë́tëꞌ narac lluꞌu. 16 Nu bëdëꞌë më ordë de quë adë guadíꞌdzëdiꞌi ra mënë chu na më. 17 Zndëꞌë guc parë gac cumplir lo quë nabëquëꞌë Isaías, muzë shtë Dios:

18 Ndëꞌë lëꞌë shmuza nagulë́a;

el quë nalë́ rac shtuaꞌa nu el quë narquitë lduaꞌa.

Guëdë́ꞌëhia Espíritu Santo cuezënúhiꞌ më ni.

Guëniꞌi më lu mënë nanádiꞌi më israelitë de quë zeꞌdë guëdchini juici shtë Dios.

19 Adë guadíꞌdzëdiꞌi më tantë. Na më naduꞌu.

Adë rtáꞌlëdiꞌi më diꞌdzë; adë guëníꞌidiꞌi më fuertë nezë.

20 Na më pacënci; adë nádiꞌi më ziquë el quë narguitsu guiꞌlli.

Nádiꞌi më ziquë el quë narsëaldë mëchi narquë́ guiꞌi.

Cuezë më hashtë cueshtë́ gubiernë shtë́hiꞌ; guënibëꞌa më manërë justë.

21 Mënë nanádiꞌi më israelitë, tsaldí lduꞌu rall shtiꞌdzë më parë gac salvar rall.

Guniꞌi ra mënë napë Jesús mëdzabë laꞌni ldúꞌiꞌ

(Mr. 3.19‑30; Lc. 11.14‑23; 12.10)

22 Iurní bëdchininú mënë tubi nguiu lu Jesús. Nall ciegu nu guꞌpë. Bëꞌnë mëdzabë nananú laꞌni lduꞌu nguiu ni parë adë rnádiꞌill nu rníꞌidiꞌill. Jesús bënëac lë́ꞌiꞌ. Iurní guná nguiu, nu clarë biadiꞌdzë nguiu. 23 Grë́tëꞌ ra mënë narëtaꞌ ngaꞌli, guasë́ lduꞌu rall nu bëdzëguëëꞌ lduꞌu rall. Guniꞌi rall:

―¿Pë lë́ꞌëdiꞌi llëbní David ndëꞌë, el quë nacabézaꞌa?

24 Perë ra fariseo bini rall lo quë naguniꞌi mënë; guniꞌi rall:

―Perë hiumbrë rëꞌ rgull mëdzabë por pudërë shtë Beelzebú, jëfë shtë ra mëdzabë.

25 Perë guc bëꞌa Jesús lo quë narunë rall shgabë rall. Iurní repi më:

―Si talë grë mënë shtë gubiernë rdildi cuntrë mizmë saꞌ rall, tsalú gubiernë. Igual gac con tubi guëꞌdchi nu si talë tubi famili rdildi entrë lëꞌë rall, guëdchini tiempë tsalú famili ni. 26 Nu Satanás, si talë Satanás nadivididë mizmë lë́ꞌëll, tsalú pudërë shtë́nëll; guënibë́ꞌadiꞌill shmë́nëll iurní. 27 Si talë rguhia mëdzabë por pudërë shtë Beelzebú, ¿chu runë compañi ra mënë saꞌ të nargú mëdzabë laꞌni lduꞌu mënë? Mizmë nguiu ni gunë rall juzguë lëꞌë të. 28 Perë si talë con pudërë shtë Dios rguhia mëdzabë, hia bëgaꞌa iurë; guëlladchi zugaꞌa Dios parë guënibë́ꞌaiꞌ lëꞌë të.

29 ’¿Llallë gac tsutë́ tubi ngubaꞌnë lidchi tubi nguiu fuertë të parë guëdchisull pë shtënë mënë? Primërë napë quë guëlíꞌbill nguiu ni, iurní sí, zac guëdchisull pë shtënë mënë ni.

30 ’El quë nanë́diꞌi guëniꞌi favurë de na, nall cuntrë de na. El quë nadë rtëádiꞌi mënë lua, na ziquë tubi narsëlluꞌnë mënë lua.

31 ’Rniaꞌa lu të de quë zac perdunë grë duldë shtë ra nguiu nu grë́tëꞌ didzabë narniꞌi rall, gunë më perdunë, perë si talë guniꞌi mënë diꞌdzë mal cuntrë Espíritu Santo, ni sí, jamás adë nídiꞌi perdunë. 32 Cualquier narniꞌi didzabë guëc nguiu nabësheꞌldë Dios, zac perdúnëll perë el quë naruadiꞌdzë cuntrë Espíritu Santo, jamás adë gáquëdiꞌi perdunë parë guëdubi tiempë lu guë́ꞌdchiliu rëꞌ, nilë́ lu stubi guë́ꞌdchiliu nanadë tsalúdiꞌi.

Nashi shtë hiaguë rluaꞌa pë hiaguin

(Lc. 6.43‑45)

33 ’Si talë hiaguë nahin cusë zaꞌquë, zni rneꞌein nashi zaꞌquë. Si talë hiaguë nahin mal, pues nashi mal rneꞌein. Shnashi hiaguë rluaꞌa pë hiaguin. 34 Lëꞌë të llëbní mbeꞌldë, ¿llallë gac guëniꞌi të cusë zaꞌquë? hia quë lëꞌë të mizmë lëꞌë të na të mal. Pues ruadiꞌdzë të zihani diꞌdzë dzabë nazeꞌdë laꞌni lduꞌu të. 35 Nguiu zaꞌquë ruadíꞌdzëll cusë zaꞌquë purquë cusë zaꞌquë nanú laꞌni ldúꞌull. Perë ra nguiu mal ruadíꞌdzëll cusë mal purquë cusë mal nanú laꞌni lduꞌu rall. 36 Perë na rniaꞌa lu të, dzë shtë juici grë mieti guëdëꞌë rall cuendë lu Dios por grë ra diꞌdzë nagúpëdiꞌi rall cuidadë. 37 Purquë según diꞌdzë nabiadiꞌdzë të, gunë më juzguë lëꞌë të; gac salvar të u gac condenadë të.

Ra mënë mal rac shtuꞌu rall guëná rall tubi milagrë

(Mr. 8.12; Lc. 11.29‑32)

38 Iurní guniꞌi ra fariseo nu ra narluaꞌa lëy lu Jesús:

―Mësë, rac shtuꞌu naꞌa guëná naꞌa tubi señi, tubi milagrë ruꞌbë gúnël.

39 Jesús bëquebi:

―Mënë mal nalë́ rac shtuꞌu rall guëná rall tubi sëñi nu milagrë ruꞌbë, perë hia jamás adë chu guënéꞌeruꞌu más sëñi, sulë sëñi ziquë naguc con Jonás. 40 Ziquë Jonás gua laꞌni mbeldë durantë tsunë dzë nu tsunë gueꞌlë, zni zac con nguiu nabësheꞌldë Dios lu guë́ꞌdchiliu; guëcaꞌchi ra mënë lë́ꞌiꞌ laꞌni baꞌa; tsúhiꞌ ngaꞌli tsunë dzë nu tsunë gueꞌlë. 41 Grë ra naguquëreldë ciudá shtë Nínive tsasuldí rall lu juici con ra mënë naquëreldë neꞌ, nu guëniꞌi ra mënë shtë Nínive ra mënë nanabani neꞌ na rall culpablë purquë ra mënë shtë Nínive, iurë bini rall shtiꞌdzë Jonás, bëabrí lduꞌu rall con Dios. Gulë guná, hia bëdchini tubi más më importantë quë Jonás. 42 Iurë gac juici shtë Dios, lëꞌë reina nagunibëꞌa ladzë Sur, tsasuldill nu gúnëll juzguë mënë nanabani neꞌ; na rall culpablë purquë naꞌa ni bidë guënall lu Salomón të guëquë́ diáguëll llgabë shtë Salomón; perë gulë guná, hia bëdchini tubi más më importantë quë Salomón.

Mëdzabë mal nabëabrí lduꞌu mënë

(Lc. 11.24‑26)

43 ’Iurë bëruꞌu mëdzabë laꞌni lduꞌu nguiu, rzëll catë nídiꞌi nisë. Rguílill catë cuézëll perë adë rdzélëdiꞌill lugar. Iurní rníꞌill: 44 “Guëabría lduꞌu mënë catë bëruaꞌa”. Bëdzélëll nguiu ziquë tubi hiuꞌu bien arregladë nu limpi. 45 Iurní tsaglliꞌi mëdzabë gadchi mëdzabë más mal quë lë́ꞌëll; riutë́ rall laꞌni lduꞌu nguiu ni. Por fin bëaꞌnë nguiu peor quë antsë. Zni gac suceder con ra mënë mal rëꞌ.

Shniꞌa nu bëchi Jesús

(Mr. 3.31‑35; Lc. 8.19‑21)

46 Nianá Jesús ziaglaꞌguë quëadíꞌdziꞌ lu ra mënë zihani, iurní bëdchini shniꞌa më con ra bëchi më. Rëtaꞌ raiꞌ tëchi fuërë nu rac shtuꞌu raiꞌ guadiꞌdzënú raiꞌ lëꞌë më. [ 47 Bëdchini tubi nabëdchininú rsunë lu Jesús. Guníꞌill:

―Lëꞌë shníꞌal nu ra bë́chil zugaꞌa raiꞌ tëchi fuërë; rac shtuꞌu raiꞌ guadiꞌdzënú raiꞌ lë́ꞌël.]

48 Perë lëꞌë më repi lu naguanú rsunë:

―¿Chull na shníꞌahia? ¿Chull na bëcha?

49 Iurní bëꞌnë më sëñi con guiaꞌa më; guniꞌi më shcuendë ra shini gusëꞌdë më:

―Ndë lëꞌë shníꞌahia nu ndëꞌë na bëcha 50 purquë grë́tëꞌ el quë narunë según voluntá shtë Shtada naquëbezë gubeꞌe, na bëcha; nall zana, nu nall shníꞌahia.

<- San Mateo 11 San Mateo 13 ->