San Lucas 6

Ra shini gusëꞌdë më caniashi raiꞌ duꞌu shtë trigu

(Mt. 12.1‑8; Mr. 2.23‑28)

1 Guzac tubi dzë narziꞌi lduꞌu mënë, gudëdë Jesús con ra shini gusëꞌdë më catë nanú trigu. Lëꞌë shini gusëꞌdë më caniashi raiꞌ duꞌu shtë trigu nu quëshá guiaꞌa raiꞌ guëc duꞌu parë guëruꞌu bëꞌdchi gau raiꞌ. 2 Iurní ra mënë religiusë fariseo nazugaꞌa ngaꞌli, guná rall pë quëhunë raiꞌ. Gunaꞌbë diꞌdzë rall lu Jesús:

―¿Pëzielú runë të lo quë naná providë quëhunë të dzë narziꞌi lduꞌu mënë?

3 Jesús bëquebi lu rall:

―¿Pë adë bíꞌldidiꞌi të lo quë nabëꞌnë David guahietë? Iurë bëldiaꞌnë grë shmënë David, 4 guatë́ David lidchi Dios. Gunaꞌzi David guetështildi sagradë nabëdchiꞌbë bëshuzi lu Dios. Gudáu David. Bëdëꞌë David gudáu ra mënë nazeꞌdënú lë́ꞌiꞌ. Perë guetështildi sagradë niétiquë bëshuzi ráuhin. Naprovidë gau cualquier mënë.

5 Guaglaꞌguë guniꞌi Jesús:

―Nahia nguiu nabësheꞌldë Dios lu guë́ꞌdchiliu. Napa derechë guënibë́ꞌahia pë cusë gunë ra mënë dzë descansë.

Tubi nguiu nagubidchi tubi guiáꞌaiꞌ

(Mt. 12.9‑14; Mr. 3.1‑6)

6 Guzac stubi dzë narziꞌi lduꞌu mënë guatë́ Jesús iáduꞌu. Quëgluaꞌa më dizaꞌquë lu ra mënë. Ndë zugaꞌa tubi nguiu nagubidchi guiáꞌaiꞌ ladë ldi.

7 Ra mësë shtë lëy con ra fariseo quëgldaꞌchi rall lëꞌë më parë guëná rall nia pë gunë më dzë narziꞌi lduꞌu mënë. Quëgldaꞌchi rall nia zunëac më parë guëdzelë rall mudë parë pë gunënú rall lëꞌë më. 8 Perë Jesús guc bëꞌa pë llgabë quëhunë rall. Iurní guniꞌi më lu nguiu nagubidchi guiáꞌaiꞌ:

―Gudeꞌe ndëꞌë nu guasuldí guëláu.

Lëꞌë nguiu ni guasuldill. Guzull catë guniꞌi më. 9 Iurní guniꞌi Jesús lu ra nazugaꞌa:

―Rnaꞌbë diꞌdza tubi cusë. ¿Pë rniꞌi lëy shtë hiaꞌa? ¿Gunë nguiu bien u gunë nguiu mal dzë descansë? ¿Zúnëll rumëdi nguiu u zësáꞌnëll gati nguiu?

10 Iurní Jesús gubiꞌa lu grë ra mënë nabëdëá ngaꞌli. Guniꞌi më lu nguiu:

―Bëldí guiáꞌal.

Lueguë bëldí guiáꞌaiꞌ. Lueguë bëáquëll. 11 Ra fariseo nu ra mësë nalë́ bëldë́ rall. Iurní guzublú rall guënaꞌbë diꞌdzë lu saꞌ rall pë gunë rall con Jesús.

Bëꞌnë Jesús nombrar chiꞌbë chupë shini gusëꞌdë më

(Mt. 10.1‑4; Mr. 3.13‑19)

12 Laꞌni ra dzë ni Jesús ziaꞌa lu dani parë guadiꞌdzënúhiꞌ Dios. Guaꞌa gueꞌlë biadiꞌdzënúhiꞌ Dios. 13 Iurná brëgueꞌlë gunaꞌbë më ra shini gusëꞌdë më. Bëꞌnë më nombrar chiꞌbë chupë mënë parë gac rall poshtë shtënë më. 14 Ndëꞌë na lë ra poshtë: primërë poshtë lë Simón nu bëdëꞌë më stubi lë́hiꞌ, bërulë́hiꞌ Pedro. En seguidë na Andrés, bëchi Simón. Nanú Jacobo, nu Juan nu Felipe nu Bartolomé, 15 nu Mateo nu Tomás nu Jacobo. Jacobo na shini Alfeo. Nu bëꞌnë Jesús nombrar Simón nanapë llëruꞌbë ánimo parë lëy. 16 Nu nanú Judas, shini Jacobo con stubi Judas nabërulë́ Iscariote, el quë nabëꞌnë intriegu lëꞌë Jesús.

Jesús bëluaꞌa zihani mënë

(Mt. 4.23‑25)

17 Jesús con ra shini gusëꞌdë më, bietë raiꞌ lu dani. Cabezë raiꞌ lu lumë shtë dani con zihani narianaldë lëꞌë më. Nu zeꞌdë mënë zihani de Judea nu Jerusalén nu zeꞌdë rall regiuni shtë Tiro nu Sidón naquë́ ruaꞌ nisë ruꞌbë. Bëdchini rall parë guëquë́ diaguë rall shtiꞌdzë Jesús, nu parë gunë më rumëdi ra galguidzë shtë rall. 18 Nu ra nanapë mëdzabë fier laꞌni lduꞌi, bëac rall. 19 Grë mënë rac shtuꞌu rall guëgaꞌldë rall shabë më parë guëac rall. Bënëac më narac lluꞌu con pudërë shtënë më.

Ra naguëquitë lduꞌu nu ra nadë guëquítëdiꞌi lduꞌi

(Mt. 5.1‑12)

20 Iurní Jesús gubiꞌa lu shini gusëꞌdë më, nu guníꞌiꞌ:

―Dichusë të, adë nápëdiꞌi të zihani cusë shtë guë́ꞌdchiliu perë rnibëꞌa Dios lëꞌë të; tsutë́ të lugar catë na më Rëy.

21 ’Dichusë të, napë të nicidá laꞌni lduꞌu të iurneꞌ. Gunë të recibir lo quë narquiꞌni të.

’Dichusë të, lëꞌë të naruꞌnë iurneꞌ. Guëquitë lduꞌu të.

22 ’Dichusë të iurë rna záꞌquëdiꞌi mënë lu të, nu iurë rgu rall lëꞌë të iáduꞌu, iurë rushtiá rall guëc të, nu iurë guëniꞌi mënë na të cusë mal. Gunë rall grë ndëꞌë purquë na të shmëna, nguiu nabësheꞌldë Dios lu guë́ꞌdchiliu. 23 Gulë bëquitë lduꞌu të nu gulë bëchesë tantë rquitë lduꞌu të dzë naguëniꞌi mënë cuntrë lëꞌë të. Zni ra shtadë guëlú rall bëꞌnë rall cuntrë ra nabiadiꞌdzë shtiꞌdzë Dios guahietë. Gulë bëquitë lduꞌu të purquë napë më tubi premi ruꞌbë gubeꞌe parë lëꞌë të.

24 ’Perë rniaꞌa lu ra ricu, prubi de lëꞌë të purquë hia napë të grë lo quë narsëquitë lduꞌu të.

25 ’Nu rniaꞌa lu të nanapë grë lo quë narac shtuꞌu të. Prubi de lëꞌë të purquë guëdchini tiempë guëaꞌnë të sin quë adë pë nápëdiꞌi të.

’Nu rniaꞌa lu të nabëquitë lduꞌi guë́ꞌdchiliu. Prubi de lëꞌë të purquë despuësë guꞌnë të nu cushtiá të.

26 ’Nu rniaꞌa lu të nanapë gustë iurë lëꞌë mënë rniꞌi bien de lëꞌë të. Prubi de lëꞌë të purquë na të ziquë shtadë guëlú të. Shtadë guëlú të guniꞌi rall bien de nguiu bishi naguniꞌi na rall siervë shtë Dios.

Jesús guniꞌi: “Gulë gac shtuꞌu enemigu shtënë të”

(Mt. 5.38‑48; 7.12)

27 Guaglaꞌguë guniꞌi Jesús:

―Rniaꞌa lu të nabini shtiꞌdza, gulë guc shtuꞌu ra narldënú lëꞌë të. Gulë bëꞌnë bien lu contrari shtë të. 28 Gulë guniꞌi bien lu narniꞌi guidzë guëc të. Gulë gunaꞌbë lu Dios por el quë narushtiá guëc të. 29 Si talë chu cubë́ lul, adë rúnëdiꞌil ziquë bë́ꞌnëll; más bien bëdëꞌë lë́ꞌël cubëll stubi ladë. Si talë chu rquëduꞌu guëdchisú shábël, bëdëꞌë lë́ꞌël guëdchisull shmánguël. 30 Gulë bëdëꞌë nacaꞌa el quë narnaꞌbë lul. Si talë chu rdchisú pë nápël, adë guënáꞌbëdiꞌil lull parë guënéꞌellin. 31 Gulë bëꞌnë tratë saꞌl igual ziquë rac shtúꞌul gunë rall tratë con lë́ꞌël.

32 ’Si talë rac shtúꞌul lë́ꞌësë narac shtuꞌu lë́ꞌël, ¿pë premi gápël? purquë ra mënë mal rac shtuꞌu rall el quë narac shtuꞌu lëꞌë rall. 33 Si talë runë të bien lë́ꞌësë narunë bien con lëꞌë të, ¿chu guëneꞌe premi cáꞌal? purquë ra mënë mal runë rall bien con saꞌ rall. 34 Si talë rúnël prështë dumí lë́ꞌësë ra naguëdchigrë́ lëꞌë dumí, ¿chu guëneꞌe premi cáꞌal? Ra mënë mal runë rall prështë dumí; quëbezë rall quilli mënë mizmë cantidá dumí. 35 Perë rniaꞌa lu të, gulë guc shtuꞌu ra mënë narunë cuntrë lëꞌë të. Gulë bëꞌnë bien con grë mënë. Gulë bëꞌnë prështë aunquë adë guëdchigrë́diꞌi rall dumí. Si talë quëhunë të ra cusë ni, gapë të premi ruꞌbë nu na të ziquë shini Dios nacabezë gubeꞌe. Pues Dios rac shtúꞌuiꞌ ra mënë mal nu quëhunë më bien con ra mënë nanadë rdë́ꞌëdiꞌi graci lu më. 36 Gulë bëgaꞌa lduꞌu të ra mënë igual ziquë Shtadë të rgaꞌa ldúꞌiꞌ lëꞌë ra mënë.

Jesús guniꞌi: “Adë rúnëdiꞌil juzguë saꞌl”

(Mt. 7.1‑5)

37 ’Nu rniaꞌa lu të, adë rúnëdiꞌil juzguë saꞌl purquë gunë më juzguë lë́ꞌël igual ziquë quëhúnël juzguë saꞌl. Adë rúnëdiꞌil condenar mënë, nu Dios gúnëdiꞌi më condenar lë́ꞌël. Gulë bëꞌnë perdunë saꞌ të guëdubinú ldúꞌul nu Dios gunë më perdunë lëꞌë të. 38 Gulë bëdëꞌë nacaꞌa nabënápëdiꞌi, iurní gunë Dios igual con lëꞌë të. Guëneꞌe më medidë completë hashtë guëquiꞌchi mëhin, hashtë guëniꞌbi mëhin, hashtë guërëꞌtsin, guëneꞌe më caꞌa të. Medidë nardë́ꞌël mizmë medidë gúnël recibir.

39 Iurní guniꞌi Jesús tubi comparaciuni:

―¿Gu rac guësë́ ciegu stubi ciegu? Guërupë rall ldaguë rall laꞌni guëru. 40 Tubi narsëꞌdë lu mësë shtë́nëll, nádiꞌill más më ruꞌbë quë mësë shtë́nëll, perë iurë tsalú studi shtë́nëll, iurní gáquëll ziquë mësë shtë́nëll. Gulë guná bien guadë guëluaꞌa lëꞌë të. 41 ¿Pëzielú guëníꞌil lu saꞌl nanú tubi guiꞌlli laꞌni slull nu iurní nanú tubi trunquë laꞌni slul? 42 ¿Lla guëníꞌil lu saꞌl: “Amigu, bëneꞌe sí guëdchisúa guiꞌlli nananú laꞌni slul”? Perë lë́ꞌël rnádiꞌil trunquë laꞌni slul. Lë́ꞌël nal falsë; gulú primërë trunquë nananú laꞌni slul, iurní gac guënal bien parë cul guiꞌlli laꞌni slu saꞌl.

Ra nashi naquë́ lu hiaguë rluaꞌa pë clasë hiaguë

(Mt. 7.17‑20; 12.34‑35)

43 Guaglaꞌguë guniꞌi Jesús:

―Nanë́ mieti hiaguë zaꞌquë rnéꞌediꞌin nashi mal, nu hiaguë mal rnéꞌediꞌin nashi zaꞌquë. 44 Ra nashi naquë́ lu hiaguë rluaꞌa pë clasë hiaguë nahin. Adë tsagllíꞌidiꞌi ra mënë nashi higu lu hiaguë guitsë nu adë guësiétëdiꞌi ra mënë uvë lu hiaguë guitsë. 45 Tubi më zaꞌquë ruadiꞌdzë cusë zaꞌquë purquë nabënë na lduꞌu mënë ni. Perë tubi mënë mal ruadíꞌdzëll cusë nadë rlluíꞌidiꞌi purquë lë́ꞌësë mal nanú laꞌni ldúꞌull. Lo quë nananú laꞌni lduꞌu mënë ruadiꞌdzë rall.

Comparaciuni shtë chupë nabëzaꞌa hiuꞌu

(Mt. 7.24‑27)

46 Guaglaꞌguë guniꞌi Jesús lu ra mënë:

―Rniꞌi të nahia el quë narnibëꞌa lëꞌë të ziquë shtadë të perë rúnëdiꞌi të cumplir shtiꞌdza. 47 Iurní guëniaꞌa lu të lla na el quë naguidë rini shtiꞌdza nu rúnëll cumplir shtiꞌdza. 48 Nall ziquë tubi nguiu narzaꞌa tubi hiuꞌu. Gudánill guetë catë naguëdchi guiuꞌu. Bëzáꞌall hiuꞌu lu cimientë shtë guëꞌë. Iurë lëꞌë nisë guaruꞌbë nu bëdëꞌë nisë hashtë guëaꞌ hiuꞌu, perë ni adë bëníꞌbidiꞌi hiuꞌu purquë zubë hiuꞌu lu guëꞌë. 49 Perë el quë narini shtiꞌdza perë rúnëdiꞌill cuendë, na ziquë tubi nguiu narzaꞌa tubi hiuꞌu lu iuꞌlli perë nídiꞌi cimientë shtë hiuꞌu. Iurë guaruꞌbë nisë nu bëdëꞌë nisë hashtë guëaꞌ hiuꞌu, gurëhin lueguë. Completamente gualúhin sin ni tubi adë bë bëáꞌnëdiꞌi.

<- San Lucas 5 San Lucas 7 ->