GENESIS Murung’agen e Re Ke Babyor Ney Fan e Genesis e “tabolngin.” Re ke babyor ney e be weliy murung’agen rogon ni sum urngin ban’en u lanelang nggu fayleng, nge som’on ko girdi’ ni sum, nge rogon ni tabab e denen nge gafgow u roy u fayleng, nge rogon ni i non Got ngak e girdi’. Genesis e rayag ni ngan ki’eg nge l’agruw guruy: 1) Guruy ni 1 — 11 Murung’agen e fayleng ni sum nge chepin e girdi’ aram ko tabolngin i yib. Irera’ e gin yira pir’eg riy murung’agen Adam nge Eva, Kain nge Abel, Noah nge fare sugbur, nge murung’agen fare wuliyang nu Babylon. 2) Guruy ni 12 — 50 Chepin e pi’in kakrom ni ga’ rok piyu Israel. Som’on e Abraham, nib gilbugwan ko mich rok ngak Got nge fol ni i tay rok. Me migid ma murung’agen Isak ni be’ nib mo’on ni fak, nge Jakob nib mo’on ni fak Isak (ni ku yima pining ni Israel), nge fare ragag nge l’agruw i pagel ni fak Jakob, ni yad tabolingin fare ragag nge l’agruw i ganong rok yu Israel; murung’agen Josef, ni ir reb fapi pagel ni fak Jakob e ba ga’ fan riy. Irera’ rogon e n’en ni rin’ me yan Jakob nge fa tinef e pagel ni fak nge girdi’en e tabinaw rorad nga Egypt ngar pired u rom. U lan e re ke babyor ney e bay riy murung’agen e girdi’, machane n’en ni ba ga’ fan ni bay riy e murung’agen e tin ni rin’ Got. Ni tabab ko ngiyal’ ni sunumiy Got urngin ban’en, nge yib i mus ko fa ngiyal’ ni micheg Got ni bay i par ni be dag e runguy rok ngak e girdi’ rok. Ngongolen Got e bay u ga’ngin e re ke babyor ney, nma pufthinnag nge gechignag e pi’in kar rin’ed e kireb, ma pow’iy mma ayweg e girdi’ rok, me ir e be tanamnag rogon e par rorad. Re ke babyor ney u lan e Bible e ka ni yoloy ngay murung’agen e michan’ rok girdi’en Got nge rogon nni ayuweg e re michan’ nem ngi i par ndabi m’ay. Gathon e Re Ke Babyor Ney Rogon ni sum lanelang nge fayleng nge girdi’ 1:1—2:25 Tabolingin ni sum e denen nge gafgow 3:1–24 Tabab rok Adam nge mada’ ngak Noah 4:1—5:32 Noah nge fare sugbur 6:1—10:32 Fare wulyang nu Babylon 11:1–9 Shem nge yib i mada’ ngak Abram 11:10–32 Abraham, Isak, nge Jakob 12:1—35:29 Pi’in owchen Esau 36:1–43 Josef nge pi pumo’on ni walagen 37:1—45:28 Piyu Israel u lan yu Egypt 46:1—50:26
1Murung’agen urngin ban’en ni sum 1 Aram ko tabolngin ni tabab Got i sunmiy e fayleng nge urngin ban’en ni bay u lanelang,*Aram ko tabolngin . . . . fare palpalth’ib, ara Aram ko tabolngin ni nge sunumeg Got e fayleng nge urngin ban’en ni bay u lanelang; ara Nap’an ni tabab Got ni nge sunumiy e fayleng nge urngin ban’en ni bay u lanelang. 2 ma fayleng e dawori sum ma dariy ya’an. Ma day ni bay u gubin yang e ba upong ko rumug, ma Kan Nthothup rok Got†Kan Nthothup rok Got; ara fare gelngin Got; ara nifeng ni yib rok Got. e ke gapopow nga daken e day. 3 Me non Got ni ga’ar, “Nge tamilang” — me tamilang. 4 Me par nge guy ma bfel’ u wan’. Ma aram me ki’eg e tamilang rok e lumor; 5 me tunguy fithingan e tamilang ni “Rran”, me tunguy fithingan e lumor ni “Nep’.” Me chuw e nep’, me yani kadbul — ni aram e bin som’on e rran.6 Me non Got ni ga’ar, “Nge sum e palpal th’ib nge ki’eg e ran, nge boch me par u bang.” 7 Me sunmeg Got e palpal th’ib nge ki’eg e ran nu lang nge ran nu but. Me yodorom’; 8 me tunguy fithingan e palpal th’ib ni “Lanelang”. Me chuw e nep’, me yani kadbul — ni aram e bin l’agruw e rran.
9 Me non Got ni ga’ar, “Ran ni bay u tan e palpal th’ib e nge mukun nga ta’bang nge yib i m’ug e binaw” — me yodorom. 10 Me tunguy e binaw ni “But’,” ma ran nike mukun nga ta’bang e tunguy ni “Day.” Me par nge guy e n’en ke ngongliy ma bfel’ u wan’. 11 Me non ni ga’ar, “But’ e nge tugul urngin mit e woldug nga daken, ni tin nge yib wom’ngin ni bod wom’ngin e grain nge tin nge yib wom’ngin ni bay e awoch u fithik’ ” — me yodorom. 12 Ma aram me tugul urngin mit e woldug u daken e but’, ni tin ma yib wom’ngin ni bod wom’ngin e grain nge tin ma yib wom’ngin ni bay e awoch u fithik’. Me par Got nge guy e tin ke ngongliy ma bfel’ u wan’. 13 Me chuw e binem e nep’, me ni kadbul — ni aram e bin dalip e rran.
14 Me non Got ni ga’ar, “Nge sum nga lanelang e pin’en ni be gal ra’en ni nge ki’eg e rran ko nep’, ma nge dag e ngiyal’ nma tabab e pi rran riy, nge pi duw, nge yu ngiyal’ nma thil e yafang; 15 bay i gal ram’erad u lanelang ngu’ur pi’ed e tamilang nga fayleng” — me yodorom. 16 Ara’ rogon ni ngongliy Got fa gali n’em ni ba ga’ ram’en, ni yal’ ni nge gagiyegnag e rran, nge pul ni nge gagiyegnag e nep’; ma ku aram rogon ni ngongliy e pi t’uf. 17 I tay nga lanelang e pin’en ni be mat ram’en ni nge gal ram’erad nga fayleng, 18 ni ngar gagiyeg niged e rran nge nep’, miyad ki’eg e tamilang ko lumor. Me par Got nge guy e n’en ke ngongliy ma bfel’ u wan’. 19 Me chuw e binem e nep’, me ni kadbul — ni aram e bin aningeg e rran.
20 Me non Got ni ga’ar, “Nge yib bo’or mit ban’en nib fos nga fithik’ e day nge ran, ma ngi i changeg e arche’ u fithik’ e nifeng” — me yodorom. 21 Ara’ rogon ni sunumeg Got e nig nib pag ga’ngin nge urngin mit e nig nge pin’en nib fos ni bay u fithik’ e day nge ran, nge urngin mit e arche’. Me par nge guy e n’en ke ngongliy ma bfel’ u wan’. 22 Me tow’ath nagrad ko re bugithin ni ba’aray ni yog ni ga’ar, “Pin’en nib fos ni bay u fithik’ e day nge ran e ngi i diyen nge sugnag fithik’ e day nge ran, ma arche’ e nge yo’or u fayleng.” 23 Me chuw e binem e nep’, me ni kadbul — ni aram e bin lal e rran.
24 Me non Got ni ga’ar, “But’ e nge yib urngin mit e gamanman nib mongmor nga dakean nge urngin mit e gamanman ni malboch, ni tin nib ga’ nge tin nib achig” — me yodorom. 25 Ara’ rogon ni sunumeg urngin mit e gamanman nib mongmor nge urngin mit e gamanman ni malboch, ni tin gagang’ nge tin b’achig. Me par nge guy e n’en ke ngongliy ma bfel’ u wan’.
26 Me ga’ar Got, “Aram e chiney e ngad ngongliyed e girdi’; girdi’ e bay ra boded gadad miyad bod ya’adad. Ma girdi’ e nge suwey e nig, nge arche’, nge gamanman nib mongmor, nge urngin e gamanman ni malboch, ni tin gagang’ nge tin b’achig.” 27 Ara’ rogon ni sunumeg Got e girdi’; girdi’ e ni ngongliy ni bod ya’an Got. I sunumeg be’ nib mo’on nge be’ ni bpin, 28 me tow’ath nagrow ko re bugithin ni ba’aray ni yog ni ga’ar, “Mu diyen gow nge yo’or pifakmew, nge wear e pi’in owchemew nga gubin yang u fayleng ngar pired riy miyad suwey. Nggu ta’mew ni gimew e ngam suweyew e nig, nge arche’, nge urngin e gamanman ni malboch, ni tin gagang’ nge tin b’achig.” 29 Me ga’ar Got, “Nggu pi’ ngomew urngin mit wom’ngin e woldug ni bod e grain nge urngin mit wom’ngin e woldug ni bay e awoch u fithik’ ni ngam kew; 30 machane urngin e tin gagang’ nge tin b’achig e gamanman ni malboch, nge urngin e arche’ e nggu pi’ ngorad e woldug nib galunglung ni ir e nge mang ggan ngorad” — me yodorom. 31 Me par Got nge guy urngin e n’en ke ngongliy ma rib fel’ u wan’. Me chuw e binem e nep’, me ni kadbul — ni aram e bin nel’ e rran.
GENESIS 2 ->
6 Me non Got ni ga’ar, “Nge sum e palpal th’ib nge ki’eg e ran, nge boch me par u bang.” 7 Me sunmeg Got e palpal th’ib nge ki’eg e ran nu lang nge ran nu but. Me yodorom’; 8 me tunguy fithingan e palpal th’ib ni “Lanelang”. Me chuw e nep’, me yani kadbul — ni aram e bin l’agruw e rran.
9 Me non Got ni ga’ar, “Ran ni bay u tan e palpal th’ib e nge mukun nga ta’bang nge yib i m’ug e binaw” — me yodorom. 10 Me tunguy e binaw ni “But’,” ma ran nike mukun nga ta’bang e tunguy ni “Day.” Me par nge guy e n’en ke ngongliy ma bfel’ u wan’. 11 Me non ni ga’ar, “But’ e nge tugul urngin mit e woldug nga daken, ni tin nge yib wom’ngin ni bod wom’ngin e grain nge tin nge yib wom’ngin ni bay e awoch u fithik’ ” — me yodorom. 12 Ma aram me tugul urngin mit e woldug u daken e but’, ni tin ma yib wom’ngin ni bod wom’ngin e grain nge tin ma yib wom’ngin ni bay e awoch u fithik’. Me par Got nge guy e tin ke ngongliy ma bfel’ u wan’. 13 Me chuw e binem e nep’, me ni kadbul — ni aram e bin dalip e rran.
14 Me non Got ni ga’ar, “Nge sum nga lanelang e pin’en ni be gal ra’en ni nge ki’eg e rran ko nep’, ma nge dag e ngiyal’ nma tabab e pi rran riy, nge pi duw, nge yu ngiyal’ nma thil e yafang; 15 bay i gal ram’erad u lanelang ngu’ur pi’ed e tamilang nga fayleng” — me yodorom. 16 Ara’ rogon ni ngongliy Got fa gali n’em ni ba ga’ ram’en, ni yal’ ni nge gagiyegnag e rran, nge pul ni nge gagiyegnag e nep’; ma ku aram rogon ni ngongliy e pi t’uf. 17 I tay nga lanelang e pin’en ni be mat ram’en ni nge gal ram’erad nga fayleng, 18 ni ngar gagiyeg niged e rran nge nep’, miyad ki’eg e tamilang ko lumor. Me par Got nge guy e n’en ke ngongliy ma bfel’ u wan’. 19 Me chuw e binem e nep’, me ni kadbul — ni aram e bin aningeg e rran.
20 Me non Got ni ga’ar, “Nge yib bo’or mit ban’en nib fos nga fithik’ e day nge ran, ma ngi i changeg e arche’ u fithik’ e nifeng” — me yodorom. 21 Ara’ rogon ni sunumeg Got e nig nib pag ga’ngin nge urngin mit e nig nge pin’en nib fos ni bay u fithik’ e day nge ran, nge urngin mit e arche’. Me par nge guy e n’en ke ngongliy ma bfel’ u wan’. 22 Me tow’ath nagrad ko re bugithin ni ba’aray ni yog ni ga’ar, “Pin’en nib fos ni bay u fithik’ e day nge ran e ngi i diyen nge sugnag fithik’ e day nge ran, ma arche’ e nge yo’or u fayleng.” 23 Me chuw e binem e nep’, me ni kadbul — ni aram e bin lal e rran.
24 Me non Got ni ga’ar, “But’ e nge yib urngin mit e gamanman nib mongmor nga dakean nge urngin mit e gamanman ni malboch, ni tin nib ga’ nge tin nib achig” — me yodorom. 25 Ara’ rogon ni sunumeg urngin mit e gamanman nib mongmor nge urngin mit e gamanman ni malboch, ni tin gagang’ nge tin b’achig. Me par nge guy e n’en ke ngongliy ma bfel’ u wan’.
26 Me ga’ar Got, “Aram e chiney e ngad ngongliyed e girdi’; girdi’ e bay ra boded gadad miyad bod ya’adad. Ma girdi’ e nge suwey e nig, nge arche’, nge gamanman nib mongmor, nge urngin e gamanman ni malboch, ni tin gagang’ nge tin b’achig.” 27 Ara’ rogon ni sunumeg Got e girdi’; girdi’ e ni ngongliy ni bod ya’an Got. I sunumeg be’ nib mo’on nge be’ ni bpin, 28 me tow’ath nagrow ko re bugithin ni ba’aray ni yog ni ga’ar, “Mu diyen gow nge yo’or pifakmew, nge wear e pi’in owchemew nga gubin yang u fayleng ngar pired riy miyad suwey. Nggu ta’mew ni gimew e ngam suweyew e nig, nge arche’, nge urngin e gamanman ni malboch, ni tin gagang’ nge tin b’achig.” 29 Me ga’ar Got, “Nggu pi’ ngomew urngin mit wom’ngin e woldug ni bod e grain nge urngin mit wom’ngin e woldug ni bay e awoch u fithik’ ni ngam kew; 30 machane urngin e tin gagang’ nge tin b’achig e gamanman ni malboch, nge urngin e arche’ e nggu pi’ ngorad e woldug nib galunglung ni ir e nge mang ggan ngorad” — me yodorom. 31 Me par Got nge guy urngin e n’en ke ngongliy ma rib fel’ u wan’. Me chuw e binem e nep’, me ni kadbul — ni aram e bin nel’ e rran.
GENESIS 2 ->