30
Kari Agur ko bala saki
1 Imi kari Agur, Jakeh ko namar, ko bala sang. Nu den imi Ithiel se Ucal iwita nunga maonam:
2 “Ani am kari ngualara bo nunguningkiri,
ani kari ko iwita ikia me taem.
3 Ani ikia sinar ko den ko katir me sinarerem,
ale Doleng Suan mu ko ikia ningo bo aningate mena. 4 Kariimet i bo duruk uningi nama tarigiram ale aking tai kaparam?*John 3:13 ago arikko.
Kariimet i bo marir kuting tuagu ningi iluwokko terong?
Kariimet i bo gagi lilim la guang bo te ilu kalokko terong?
Kariimet i bo ali imi lilim la ko duap ago nungam se aniso?
Nina ko nup ikisan agi mu aga maonalko,
ale ko namar ko nup ago aga maonalko!
5 “Kaem ko den suen la mu arigiman am nunguning se diram la;
awiriya nu kote nagu namasan, mu nu
nunga karem se nunga kaluwuso.
6 Noko den bo me ta ka ikia te kunasirko;
mu awuk, nu ining kisok ale ka kawel mu wetang saparukko.†2 Timothy 3:16; 2 Peter 1:20-21; Revelation 22:18-19.
7 “O Yawe, ani me kua namasam la, ni mel ilagala ani aisuko ka isarsam:
8 Aga sangaru se den nunguning la balik ale kawel munan mu abiring tuekko;
ani aga sangaru se angimik mel ago bagarikko me balsam,
agi aga sangaru se angimik mel mena bagarikko me balsam tala,
bare aga sangaru se ningo la baga se lagarikko.
9 Ani mel suen biya ago baga se mu,
ni Yawe abiring kisek ale mel yam ko ka balik bore ko;
agi angimik mel mena baga se tere naik
ale ni aga Kaem nip maguwurik bore ko.
10 “Ura kari bo ko dom koma te me balu maguwurko,
mu awuk, ura kari mu bala ikup kimik
ko baluk se ni mel umu nunguruko.
11 “Kuriang saki nunga nonet bala ikup
nunga manorsan, ale nunam alo den amilmil me nunga manorsan.
12 Kariimet saki nuna nunumi arigisan mu
nuna nungumik ikup mena ma balsan,
bare nuna memek biya ago bagasan.
13 Kariimet saki nuna nunumi patawusan
ale nomotam kualala kualala la loagasan.
14 Aking kariimet saki mu kausik diwang
nogore daong karogo memek iwita,
kariimet kituwura nungumik saonga mena
mu nunga moa batutumu namonko iwita geragasan.
15 “Mel suen biya ni la bowa tuguma ko munan mu nanawusari ilagala:
bo ko nup mu Aisuko, se bo mu ko nup Aisuko tala.
Uwutatala, mel 3 agi 4 imi terong mam
ma bala me ikisan, bo ago ko bala mu la ikisan:
16 Bo mu kuera mutim,
bo mu imet kuin sisira se kuriang ko nia lagoso,
bo mu ali garagarayam yu ko nia lagoso,
se bo mu tama gigip kumik ira mena.
Mel 4 imitang mu terong mam bala me ikisan.
17 “Awiriya nuet ari daleluwuso,
agi nuam ngata tuso,
mu kari uwuta mu ilak nama sapara se
taraga sengkasik mel taimon ale
motam kuagi atumu namon ale kumik guang batutumu namonko.
18 “Mel 3 agi 4 imi mu am mel duap bo
nunguningkiri, se ani ko iki saparikko me terong:
19 taraga ko munan taiti gomang te mu,
mot ko munan manga awote mu,
dal gagi biya awote ko munan mu,
se kari imet ilak anira ko munan.
20 “Imet kari ilak diram bagara mena ko
munan mu, kari kigilik ilak tere naso
ale numi nungurso ale balso, ‘Mel bo
ningi memek mena,’ iwita balso.
21 “Munan 3 agi 4 imi arataso mu memek biya se ali wanara ko kaposo:
22 Ura kari yam king kuwim taso,
kari ngualara wore kumik ko na inang suen biya,
23 ari mera imet bo laga, mena ningi kari taso,
se ura imet ko dom imet kuwim taso ale ko dom kari mu ilak naso giso.
24 “Ali imi te mel gotektek ilagala ilagala
imi anisan, nuna gotektek nunguningkiri, bare ikia sinar ago:
25 Madidir mu nosokel gotektir, bare
nuna tom udagi inang mena mu ko
iki kam inang gi bolala awu gilingisan.
26 Se madar mu betela nosokel gotektir,
bare nunga singir mu yumura te
nunguningkiri te kalo gilingisan.
27 Se locust mu nungumik king mena,
bare nunga paoga paoga te nunumi
nogowom kaora la binga gilingisan.‡Locust nunga ariga mu kituwurek iwita, bare motam aromemek bengesan ale tai sor bo te dagisan mu tom suanta ningi tam gawa am menawu sapasan.
28 Se makina gotektek mu kiting te am
ilupko terong, bare nuna king ko
kawam ningi agotala baga gilingisan.
29 “Mel 3 agi 4 imi yawarakala se sokel ago aolak ilusan:
30 Lion mu mel aora bo tala, mel bo noko aolak me siruwuso;
31 se tarak anumang se goat anumang mu
nusupuling patawusan ale aolak ilusan;
se king mu wuli karogo ko kager kari nongorak namoso.
32 “Ni ngualara kilek beterem ale keta nimi patawurem,
agi memek bitarko ikia nungem mu,
kiting karogo tarigi usir ale ikia toko!
33 Mu awuk, ni bulmakau ko amin kiri
guruguwer, mu pakongaruk ale butter ko geragukko;
ale kuamuru ita, mu gue kaparukko;
uwutatala, ni kari saki nongomang maguwur, mu kager barasukko.”
<- PROVERBS 29PROVERBS 31 ->
- a John 3:13 ago arikko.
- b 2 Timothy 3:16; 2 Peter 1:20-21; Revelation 22:18-19.
- c Locust nunga ariga mu kituwurek iwita, bare motam aromemek bengesan ale tai sor bo te dagisan mu tom suanta ningi tam gawa am menawu sapasan.