1 Se tom Apollos Corinth bagaram, mu Paul lage sor duruk ningi mu kaoram ale tai Ephesus aratam. Ale umu te mu olekem saki nungarkam, 2 ale nunga isuam, “Kam nina nengemang ningi nunguning aram mu Bur Laili taman e?” mam.

Se nuna maman, “Mena, ana Bur Laili bo ko me ikisan,” maman.*Anuwa marak ta ko munan: Acts 2:38-39; 8:16-17; 10:44-46.

3 Se Paul akingtala nunga isuam, “Se nina anuwa marak awuk wore taman a?” mam.

Se nuna balman, “Ana John ko anuwa marak taman,” maman.

4 Se Paul nunga maonam, “John ko anuwa marak mu, nangamang guruga ale giris palaga ko anuwa marak,” mam. Ale nu Kakirip nu agowom kaoram ale taiwoso wore ko nongomang ningi nunguning arukko nunga maonam. Mu Jesus ko nunga maonam.” 5 Nuna den umu ikiman mu, nuna Kari Biya Jesus nup te anuwa marak to gilingiman. 6 Se Paul kuting nusupuling te bitakaso se Bur Laili nongote kapakaso. Se nuna nungamili nuguring geragakaso se den duap duap te munakakasan, ale Kaem ko bala yumura balu pagarukasan. 7 Nuna suen la mu kari 12 iwitata.

8 Se Paul sige ilagala suan umu te baga se, synagogue ningi namakaso ale kariimet nongomang gurugumonko Kaem ko kingdom ko den sokel ago nunga manarukaso. 9 Bare saki mu nunga ikia aora biya, se me giris palagakasan, ale wetang te la Lage Nunguning umu balu maguwukasan. Buta se Paul nunga beteram.†Paul nunga beteram: 2 Corinthians 6:14-18. Ale nu olekem alo umu nunga giam ale day suan suan te Tyrannus ko kausa kawam mu ningi nunga kasurukaso. 10 Nu ura mu yia ilagala ko bitawaram la, Juda alo se Greek alo Asia ningi bagara mu suen la Kari Biya ko den umu node kau saparam.

11 Se Kaem miracle duap duap Paul kuting te bitakaso se aratukaso, 12 se guang bilik mel ta agi Paul kumik kau tokaso mu, tokasan ale karogo nama kuera ikes ago mu nungumik te bitakasan, se bur memek agi kuera ikes memek ta wore nunga bita tokaso.

13 Juda sang, geraga geraga bur memek nunga karowara, mu Kari Biya Jesus ko nup te karogo la bur memek nunga karomonko ago kaeyakasan. Nuna awiriya bur memek ago mu manarukasan ale makasan, “Jesus, ko dugu duap Paul apuwoso, mu ko nup te, ani kari sumu bitar ale aratuko masam,” makasan. 14 Juda priest biya bo nup Sceva wore ko namarari 7 mu nuna uwutata bitakasan. 15 Se tom bo, bur memek bo koma ko nunga maonam, “Jesus mu ani ko ikisam, ale Paul mu ani ko ikisam tala, bare nina mu arika ya?” mam. 16 Asele kari bur memek ago mu tingam barasam ale kariari 7 nukung mu nunga iluwam. Nu ninguru nunga moram maguwuram, se nunguning la, nungumik gue kapa kapa, kawam umu beteman ale naguman arataman.

17 Se Juda alo se Greek alo Ephesus bagakasan umu, mel umu ko den ikiman ale nguangara ninguru nunga iramuram, se Kari Biya Jesus ko nup mu eng am ko laili kaura biya bitakasan. 18 Se kariimet suen biya nongomang ningi nunguning aram mu taikasan ale nunga munan memek bita lagaman mu wetang la balu pagarukasan. 19 Ale nunga ningi sang dawur mang sima duap duap bita lagaman mu nunga garek scroll ago mu ago tai murum te kaikasan. Scroll umu ko manga tom, 50,000 manga silver iwitata. 20 Ale munan umutang te Kari Biya ko den mu pagam parasaram ale sokel ago namakaso.

21 Mel mu aratam buring ko mu, Paul Macedonia se Achaia sor karok ale ningi la nama Jerusalem aratukko ikia beteram. Ale mam, “Ani nama aratik mu, ani Rome agotala namarikko,” mam. 22 Ale nu ko saonga kari ilagala Timothy se Erastus nunga beteram se Macedonia namaman. Se nu mu tom bo agotala Asia bagakaso.

23 Ale tom koma tegeta uwutata mu, Lage Nunguning ko ikup biya barasam. 24 Kari bo ko nup Demetrius, nu silver te mel nungokko kari. Nu nunga kaem imet Artemis ko temple dora gotektek silver te nungurukaso. Kari noko ura tokasan mu manga biya tokasan.‡Artemis ko temple biya mu Ephesus wonong te anikaso. Paul Ephesus sor ko den sang balam: 1 Corinthians 15:32; 2 Corinthians 1:8. 25 Se nu ko ura kari umu se, kari sang nu turantala ura bitakasan mu nunga biguwuram, ale mam, “Kari alo, nina ikisan, ana ura manga imi te, ana manga terong towasan. 26 Bare nina nengeta arigisan ale ikisan, kari Paul imi kariimet suen biya, Ephesus ningi se, umu la mena wore Asia lilim ningi, nunga tagiram se nu kowom karo gilingisan. Nu balso, kaem kari kota kuting te nungurso mu kaem nunguning bo mena, maso. 27 Se noko bala umu te, anananga ura manga umu la ko nup me magarukko. Bare anananga kaem imet Artemis ko temple mu mel yam ko betemon, ale kaem imet kota nung mu Asia ningi se ali lilim la ningi nup patawuwasan ale ko laili kauwasan umu, nup magarukko,” mam.

28 Se nuna den umu ikiman mu, nongomang ninguru magaram, se aikasan ale balukasan, “Ephesus ko Artemis mu nup biya!” makasan. 29 Ale kam maiya mena wonong lilim la ningi mu nirung biya barasam. Se kariimet Macedonia kari ilagala, Paul ko saonga kari Gaius se Aristarchus, mu nunga iluman ale darangara nungarman nongorak biguwura kuwim biya mu ningi namaman.§Biguwura kuwim umu aitak am aniso, se ko daiga kuwim 25,000 iwitata. 30 Se Paul mu kariimet biya ningi am aratukko karogo kaeyakaso, bare Kris alo guramukasan. 31 Se sor umu ko kari bibiya sang, Paul ko tiran ningo, mu agotala kote den beteman, ale biguwura kuwim biya mu ningi me namarukko isaru diruwuman.

32 Se biguwura biya umu ningi mu ngualara sipira biya barasam: Saki mel bo ko ai baluwakasan mu, saki mel bo kigilik ko ai balukasan. Se kariimet suen biya nuna anapeya ko tai biguwuman mu ko duap me ko ikikasan. 33 Se Juda alo Alexander diruwuman se gira nama sanamaram, se kariimet sang aikasan ale ikia duap duap tuikasan. Se numi duap balukko se, kuting te kawus mamonko paponaram. 34 Bare kam nuna arigiman mu nu Juda kari, umutang te mu nuna nuguring bolala la, hour ilagala ko iwita, am butata ai balu lagakasan, “Ephesus ko Artemis mu nup biya!” makasan.

35 Bare wonong mu ko kari supuling bo kawus mamonko nunga maonam se kawus maman. Se mam, “Nina Ephesus alo, ali lilim la mu nuna ikisan, Artemis nup biya wore ko temple se ko manga laili taiti ningi tai kaparam mu Ephesus wonong ewere bitarso, masan. 36 Mel imi kaluwura ko mel bo mena, bore te se nina kutek mal ale mel bo beteralko me uririkiralko. 37 Nina kariari nongorak taiman imi, nuna temple suen la ningi me tere naman, agi nanga kaem imet umu ko den memek bo me balman, mena. 38 Bore te se, Demetrius ko ura suan nongorak, kari i bo ko nengemang ikup agi mu, den ariga ko kari bagasan, se umu te den te ninimi atumal se nuna ko koma balu ningarmonko. 39 Se ikup mel i biya nuam agi mu, den ariga ko kuwim te diram karogo namaralko. 40 Se aitakta mu ana munan aitak beteman imi ko ikup ginakko lage te bagasan. Se nanga ilumon ale nanga isarmon agi mu ana awuk balnakko, mu awuk, ikup imi kumik duap bo mena,” mam. 41 Kari supuling mu uwuta balam, ale kariimet nunga biguwura umu parusuwuram se namaman.

<- ACTS 18ACTS 20 ->