1 Ngula-pururlu kularla Rajulurlu kurdu manu nyanungu-parntaku Jakupuku. Ngula-wanawanaju, kapirdi-nyanukujurla yunnganji-jarrija. Manu yaninjarlarla wangkaja Jakupuku, “Kajinpaju kurdu yinja-wangurlu mardarni, kapurna ngajuju palimi!”

2 Jakupurla nyanunguku kulu-jarrija, manurla wangkaja, “Wayinpa! Kularna ngajuju Kaatu! Kulalparnangku nyarrparlu yungkarla! Kaaturlunyangku nyuntuju warla-pajurnu kurdukurdu mardarninja-kujakuju!”

3 Ngularla Rajulu nyanunguku wangkaja, “Mpa! Kangka warrkini ngaju-nyangu karnta Piilya, manu ngunaka nyanungu-kurlu. Kaji kurdu nyanungurlu mardarni, ngulaju kaju yinyi ngajuku, ngula-jangkarlu yungurnaju wungu-warnu ngajuku warlalja mardarni manu wiri-mani.” 4 Ngula-jangka, Rajulurlurla karnta warrkini Piilya yungu Jakupuku yungu-nyanu jinta-kari kali-nyanu mardarni, manu ngunaja nyanungu-kurlulku.

5 Piilyaju juni-parnta-jarrija, manu ngaka-karilkirla kurdu wirriya mardarnu Jakupuku. 6 Ngula-jangka, wangkaja Rajulu, “Kaaturluju ngaju jungarni-pajurnu warntarla-wangu. Purda-nyanguju payirninja-kurra ngaju, yangka-piya kuja purda-nyangu Liiya, manuju yungu kaja ngajukuju.” Kujarlaju, Rajulurlu yirdi-manu yalumpu kurdu wirriya Taanu.*‘Taanu’ yirdiji ngulaju ‘Miimii-nyanjarlaju Jungarni-pajurnuju’

7 Ngula-jangka, yarda juni-parnta-jarrija Piilyaju, manu kurdu-karilkirla mardarnu wirriya Jakupukuju. 8 Rajulu wangkaja, “Ngajulurlulparna Kaatu warrarda payurnu kurdukurduku ngula yungurnarla Liiyaku kapirdiki ngajukupurdangkaku parrparda-juku nyinami. Ngajujurna parrpardalku nyanunguku.” Kujarlaju, Rajulurlu kurdu wirriya yirdi-manu Napatali.†‘Napatali’ yirdiji ngulaju ‘Putaju Warla-pajurnu’

9 Liiyarlulpa-jana kaja-nyanuju mirdi-pala-juku mardarnu panu-wangu. Kujarlajurla nyanungu-nyangu karnta warrkini Jiilpa yungu kali-nyanu jinta-kari Jakupuku. 10 Ngaka, Jiilparlajinta Liiyaku kurdu wirriya-kurlu karrmulypa-jarrija yalumpu yungurla Liiyarlu kaja-nyanu yinyi Jakupuku. 11 Liiya wangkaja, “Kuja-piyaju ngurrju-nyayirni ngajuku rdipija!” Kujarlaju, kurdu yalumpu yirdi-manu Kaardu.‡Kaardu yirdiji ngulaju ‘Ngurrjuju Rpipija Ngajuku’ 12 Ngaka-karilki, Jiilparlajinta Liiyaku kurdu wirriya-kari-kirlilki karrmulypa-jarrija yalumpu yungurla Liiyarlu yinyi Jakupuku. 13 Liiya wangkaja, “Wardinyi-nyayirni ngajuju jalanguju. Panungku mardukujarlu kapujulu ngaju wardinyi-pajirni.” Kujarlaju, yalumpu kurdu wirriya yirdi-manu Yaaja.§‘Yaaja’ yirdiji ngulaju ‘Wardinyi-manuju’

14 Ngaka-karilki, mangarri ngurlu-piya*wheat kujalpalu yalumpurlarlu ngurrararlarlu yapangku maninja-parnkaja, Ruupunu yanu yinya-kurra kujalpalu warrki-jarrija, manu rdipijarla watiya witaku jinjirla-kurluku.†Manngu-nyangu kalalu yapangku ngula kajilpa nyanungu nganta mardukujarlu nganjarla parrka yali, ngulangkuju nganta kajikarla kurdu yinyi. Ruupunurlurla yalumpu maninjarla kulpari kangu ngati-nyanuku Liiyaku. Rajulurlu nyangu kuja-kurra, manurla Liiyaku wangkaja, “Mari-jarriyaju, yungkaju parrka panu-kari nyuntuku kujangku manu kaja-purajirli.”

15 Liiyarlu yalu-manu, “Yampiyarla! Nyurrunpaju ngaju-parntaju puntarnu. Yungunparla marda ngaju-nyangu kajarlanguku marda parrka juni-parnta-maninja-kurlangu jurnta kangku!”

Kala Rajulujurla yarda wangkaja, “Kajinpaju ngajuku yinyi panu-kari parrka kaja-puraji-kirlangu, kapunpa yaninjarla ngunami Jakupu-kurlu mungangka jalangu.” Ngula-jangka, kujakujurla ngurrju-jarrija Liiyaju Rajulukuju.

16 Ngulangka mungangka jintangka, kuja Jakupu ngurra-kurra kulpari yanurnu warrki-jangka, Liiyajurla yaninjarla rdipija jalja-juku. Wangkajarla Jakupuku, “Ngajurnarla Rajuluku juni-parnta-maninja-kurlangu parrka yungu kujaju manu Ruupunurlu kajangku ngaju-nyangurlu. Ngalijarra karli ngunanjarla jinta-jarrimi mungangka jalangu.” Junga-juku, ngulangka mungangka Jakupuju ngunaja Liiya-kurlu.

17 Kamparru nyampukungarnti, Liiyarlu kala Kaatu payurnu yungu yarda ngurrju-mani juni-parnta-jarrinjaku. Kaaturlu purda-nyangu wangkanja-kurra, junga nyanunguju yarda juni-parnta-jarrija, manu karrmulypa-jarrija wirriya-kari-kirli, mardarnulpa-jana kaja-nyanuju rdaka-palalku. 18 Ngula-jangka, Liiyaju wangkaja, “Ngajurna Kaatu yipiljipilji-manu kaja jinta-karikilki. Ngajurnarla Jakupuku ngaju-nyangu karnta warrkini Jiilpa yungu kali-nyanuku yungu-nyanu mardarni. Kuja-jangkarlunyaju Kaaturluju ngajukuju kaja-kariji yungu.” Kujarlaju, Liiyarlu kaja-nyanu yirdi-manu Yijaka.‡‘Yijaka’ yirdiji ngulaju ‘Ngajukuju Yungu’

19 Ngaka-karilki, Liiyaju yarda juni-parnta-jarrija manu karrmulypa-jarrija kurdu-kurlu wirriya-kurlu jinta-kari-kirli, ngulajulpa-jana kaja-nyanuju jika-palalku mardarnu. 20 Ngula-jangka, wangkaja nyanunguju, “Kaaturluju ngajukuju yungu warntarri ngurrju-nyayirni! Ngajurnarla yungu ngaju-parntaku jika-pala kaja-nyanu-patu. Ngula-jangka kapuju nyanungurlangurlu warntarriji ngajukuju yinyi!” Kujarlaju, Liiyarlu kaja-nyanu yirdi-manu Jupulunu.§‘Jupulunu’ yirdiji ngulaju ‘Warntarri Ngajuku’ 21 Ngaka-karilkirla Liiyaju karrmulypa-jarrija kurdu-kurlu karnta-kurlu, manu yirdi-manu Tiina.

22 Nyampurra-pururlu, Rajulurlu kala Kaatu payurnu yungu ngurrju-mani nyanungu juni-parnta-jarrinjaku. Junga Kaaturlu ngurrju-manu nyanunguju yungu-jana palka-maninjarla kurdukurdu mardarni. 23-24 Rajuluju juni-parnta-jarrijalku, manu karrmulypa-jarrija kurdu-kurlu wirriya-kurlu. Wita nyanungu yirdi-manu Jajupu manu wangkaja, “Kurdu-wangu kamparru, ngajulparnaju kurnta-jarrija. Kala jalangurluju Kaaturluju wardinyi-manu kurnta-wangulku. Kala yunguju ngajuku YAAWIYI-rli kaja jintalku yarda yinyi.” Kujarlaju, Rajalurlu kaja-nyanu yirdi-manu Jajupu.[i]

25 Kuja Jajupu palka-jarrija, ngula-jangka Jakupurla wangkaja Lapanaku, “Yungurna warlalja-kurra ngurra-kurra kulpari-jarrimi ngurrara ngaju-nyangu-kurra. Kulaju ngaju warla-pajika jarraly-pinja-wangurlu! 26 Yungkaju ngaju-parnta-patu manu kurdukurdu ngaju-nyangu, ngularra-kurlu yungurna ngurrara-kurra kulpari yani. Ngajurnangku nyuntuku warrki-jarrija mata-karda, ngularrarlajinta yungurnaju mardarni ngajulurlulku. Milya-pinyi kanpa junga kujaju.”

27 Kala Lapanarla wangkaja, “Kajilpanpaju wardinyi nyinayarla ngajuku, ngulaju nyinaya nyampurla-juku yaninja-wangu. Jirrinyparluju nyuntuju ngajuku yimi-ngarrurnu. Kujalpanpa nyuntu nyinaja ngaju-kurlu nyampurla, YAAWIYI-rlingki nyuntuju pirrjirdi-maninjarla warrawarra-kangu. Kujarlanyaju ngajurlangu warrawarra-kangu. 28 Wangkaya ngayiji ngajuku. Nyiyarnangku nyuntukuju yinyi ngula-warnu yungunpa nyinami nyampurla-juku?”

29-30 Jakupurlu yalu-manu, “Nyuntulurlu kanpaju ngaju milya-pinyi kujalparnangku nyuntuku mata-karda warrki-jarrija. Kujarna nyurru-wiyi kamparru-wiyi nyampu-kurra yanurnu, ngulajulpanpa-jana marnkurrpa-mipa jiyipi manu narnukutuju mardarnu. Kala kujalparna-jana ngajulurlulku warrawarra-kangu jiyipi manu narnukutu, ngulajulu panu-jarrijalku, manu jalangurlu panulku kanpa-jana mardarni. Nyarrpararlangurla kujalparnangku yaninjarla warrki-jarrija, YAAWIYI-rlijilpangku pirrjirdi-maninjarla warrawarra-kangu. Kala nyiya-jangka ngajuju? Nyangurlarlu kapunpaju ngajuluju jarraly-pinjarla yilyami yungurnaju warrawarra-kanyi wungu-warnu warlalja ngaju-nyangu?”

31 Ngula-jangka, Lapanarlu payurnu, “Nyiyarnangku yinyi?”

Jakupurlu yalu-manu, “Kulanpaju nyiyalku ngajukuju yungku. Kala yungurnangku nyuntu payirni jinta-mipakulku. Kajinpaju yimiri nyina ngajuku yungurnaju mani nyuntu-nyangu jiyipi manu narnukutu ngajuku, ngula-jangka ngajulurlu kapurna-jana kulpari yaninjarla jiyipi manu narnukutu nyuntu-nyangu warrawarra-kanyi. 32 Nyuntu-nyangu jiyipi panuju kardirri-nyayirni, marnkurrpa-mipaju yurrpurlu manu marnkurrpa-mipaju kuruwarrikuruwarri. Nyuntu-nyangu narnukutu panuju yurrpurlu, marnkurrpa-mipaju kardirri manu marnkurrpa-mipaju kuruwarrikuruwarri. Yungkaju nyampurra jiyipi yurrpurlu manu kuruwarrikuruwarrirlangu. Kardirri-mipa narnukutuju manu kuruwarrikuruwarrirlangu ngajukuju yungka. Kapurna-jana nyanungu-patuju wurntururlangurlu kanjarla warrawarra-kanyi. 33 Ngaka, kajinpa yanirni nyanjaku ngajuku, yungunpaju ngaju milya-pinyi kujalparnangku nyuntuku jungarni purunju-wangu nyinaja. Nyuntu kanpa-jana yaninjarla nyanungu-patu miimii-nyanyi. Kajinpa-jana narnukutu yurrpurlu nyanyi, manu marda kajinpa-jana jiyipi kardirri nyanyi, ngulaju kapunpaju milya-pinyi kujarnangku yalumpurraju nyuntuku purungku jurnta manu.”

34 Lapanarla Jakupuku ngungkurr-nyinaja, manu wangkajarla, “Ngurrju kujaju! Nyampurra jiyipi manu narnukutu, yirrarnirli-nyanu yurturlu-kari yurturlu-kari.” 35 Kala ngulangka parrangka jintangka, Lapanarlu-jana yaninjarla ngularra jiyipi manu narnukutu yurturlu-kari yurturlu-kari-manu. Nyanungurlu-jana manu jiyipi kurdukurdu yurrpurlu panu-juku manu narnukutu wirriya manu karnta yangka kuruwarrikuruwarri. Nyanungurluju-jana jinta-kurra-maninjarla jiyipi manu narnukutu yurturlurla yirrarnu Jakupuku. Ngula-jangka, kaja-nyanu-patuku-jana wangkaja yungulu-jana warrawarra-kanyi. 36 Ngula-jangka, Lapanarlu manu kaja-nyanu-paturlulu-jana jiyipiki manu narnukutuku Jakupu-kurlanguku jirrnganja nguru-yirrarnu wurnangkulku parra-patuku.

Ngula-jangka, Jakupurlulpa-jana jiyipi manu narnukutu warrawarra-kangu Lapana-kurlanguju yalumpurla-juku. 37 Jakupurlu-jana pajurnu jalangu-warnu watiya-kari watiya-kari.†Poplar, almond manu plane trees kuja kalu-jana yirdi-pajirni kardiyarlu. Pinti kirrirdiji-jana yalyi-manu wita-kari wita-kari nyampurra-ngurlu watiya-ngurlu. 38 Yirrarnu-jana nyampurra watiya pinti yalyi-maninja-warnu kutu-juku wiringka rdakurlparla ngapa-kurlangurla. Ngula-kurra kuja kalalu jiyipi manu narnukutu yanurnu walyuru-maninjaku, ngula-karrarlu kalalu-nyanu wajirli-pungu kurlangkarrarlangurlu jinta-jarrinjaku. 39 Kalalu yurrpurlu narnukutu-patu karntakarnta manu wirriya-patu jinta-jarrija kamparru ngayirni watiya-paturla yangka pinti yalyi-maninja-warnurla. Kujalpalu nyampurra karrmulypa-jarrija, ngulajulu kurdukurduju palka-jarrija kuruwarrikuruwarri. 40 Kala jiyipi kurdu-warnu-patu, ngulaju-jana Jakupurlu yurturlu-kari yurturlu-kari-manu jiyipi wiriwiri-kijakuju. Ngayirni-manu-jana yungulu-jana nyanyi Lapana-kurlangu narnukutu-patu yurrpurlu-patu manu kuruwarrikuruwarrirlangu. Kujarlunya kala-nyanu jiyipiji Jakupurluju yurturlu-kari-maninjarla mardarnu Lapana-kurlangu-kujakuju.

41-42 Kujalpalu nyanungu-patu pirrjirdi-patu jinta-jarrija kurlangkarra, Jakupurlu kala watiya-paturla pinti yalyi-maninja-warnurla yirrarnu kamparru nyanungu-paturla yungulu nyanyi kurlangkarrarlu. Kujalpalu nyampurra karrmulypa-jarrija, ngulajulu kurdukurduju palka-jarrija pirrjirdi-nyayirnirlangu. Nyampurraju kalalurla nyinaja Jakupuku. Kala kuja kalalu rampaku-patu jinta-jarrija kurlangkarra, kulalpa-jana kamparru yirrarnu watiya-paturla pinti yalyi-maninja-warnurla nyanungu-patuku. Kujalpalu nyampurra nyurnu-patu karrmulypa-jarrija, ngularrajulu palka-jarrija kurdukurduju rampaku-nyayirnirlangu. Nyampurraju kalalurla nyinaja Lapanaku. 43 Kujarlunya-nyanu manu Jakupurlu panu-nyayirni jiyipi manu narnukutu. Nyanungujulpa jiyipi-kirli manu narnukutu-kurlu panu-nyayirni-kirli nyinaja marlajarra-wangu, manulpa-nyanu panu wati manu mardukuja warrkini mardarnu. Mardarnulpa-nyanu panu tangkiyi manu panu kawartawararlangu.

<- Genesis 29Genesis 31 ->