1 [a]Jisasde daidaigegi gürena bede fogo aküre baba yagüngar oguredi, sogi ere tugu yanim tugu dünügeaga. Baba sogi ere tugu yanim tugu baba, nini etob kogi gürenakuti ferefinabur gagam büren baba difotugegib dünügeaga. Baba tugu ferefinabur amam subo tutug baba, namabürügeregen. 2 Bangüdi Keriabüb Korobab dora pitoiebüre tugu, subo ferewar namabürüngebüre tugu sugurungar kümünen. 3 [b]Bangüdi menüm wangeaga, “Nini daba daba kiregüdi kümünagana. Nini urigegi at debetawagana, far tugu kemeiagana. Bret tugu kegenam tugu dagana. Baba tugu mube enegi aküre dagana. 4 [c]Nini fib güre gam taidüdi fata güre gam iruwaboidiba, baba fata gamnana bürane. Kuri fib baba ebgadüdi gürekum kümünebüreie, fata baba ebgadane. 5 [d]Fib ere güre gamnab ferefinabur ninag igaingüdi nugengab fata gam kümünedigegarba, baba fib ere ebgadane. Kümünebüreba ibur kebe gama ninagüngab gam büreaga baba, porowane. Bangar baba kabia gegin baba, kogigüdi kim sibamgeregen.” 6 [e]Bana daidaigegi simai fib adab adab gagam kümünen. Bangüdi dora nama pitoidi, babanana subo ferewar fib itut namabürügen.
7 [f]Kübüdim bera taugegi agferegi Herotüde, Jisas daba daba geaga baba dora edüdi, ututun toitoiweaga, amure, fere gürekoide menüm wagfaigen, “Jon ferefib gamde maig siradeaga.” 8 Bangar gürekoide tugu wagfaigen, “Elaija taideaga.” Bangar gürekoide wagen, “Kiari ferewar egime kugumgen babawar, güre maig ferefib gamde siradeaga.” 9 [g]Babaure Herotüde menüm wageaga, “Ye sarua mogoi wangür Jonüb barub manage katafotun. Bangeagako, fere baba nu wongar tün nub siradar, ferewarde doragedi edün?” Bangüdi Jisas kegewebüregeaga.
10 Dora turewegi ferewar maigüdi ogurafotudi, nuge daba daba gegin babaure Jisas wawen. Bangar Jisasde igaingüdi, fib ere güre gam kümünen, nub yanim Betsaida. 11 Ferefinabur epüra, Jisas kümünafotuweagagegi dora edüdi, daiudi kümünen. Bangar nuge gam oguren babaure ebebearweaga. Nin gam Keriabüb Korobab dora pitoiaga, bangüdi babanana subo tutugub ferefinabur idadangeaga. 12 [h]Ututumira nugeab dora turewegi toi, nuge gam oguradi menüm wawen, “Na ferefinabur sugurungab fib itut adab adab kümüneregen. Bangüdi daba tugu, kinegi fib tugu fitaweregen. Meme gam bürenan baba, fere kene.” 13 Bangeagako, Jisasde daidaiwegi simai menüm wangeaga, “Ninagüde daba dünügane.” Bangar wagen, “Sin daba yamaige. Bret taba tugu, wade aküre fanam gürena büreaga. Na sin kümüna meme ferefinabur gürenakutingab daba murugeregenangüdi gündag?” 14 Fere 5,000 banümdag büren.
Pitade dora pitoiaga
18 [i]Gürena sese Jisas nugenakuana sibdibwabüreaga, bangar nugeab daidaiwegi toi nuge keab büren. Bangar menüm totongeaga, “Ferefinaburde ye woni güfaigen?” 19 [j]Bangar maig menüm dora towen, “Gürekoide menüm wagfaigen, na Jon yag fidegib. Gürekoide wagfaigen na Elaija. Bangar gürekoide wagen, ‘Kiari ferewar egimengab baba, güre maig siradeaga.’ ” 20 [k]Bangar totongeaga, “Bana ninagüde ye wonigüdi wagenan?” Bangar Pitade dora maig menüm toweaga, “Keriabüde nugeab ferefinabur maig ogura igaingebüre dora idafotuweaganwaib na baba fere.”
21 Bana Jisas nuge wondag baba, nugeab daidaiwegi simai dora sogi dünügüdi, fere güre wawagana güdi tageibürüngeaga. 22 [l]Bangüdi wageaga, “Fereb Nono nu kub epürafanam kemeieregarge. Bangar taba ferewar, kobegegi taba ferewar tugu kabiab sibam ferewar keab, nige duweregen. Bangüdi dora diferedi fere gürekoide orfotuweregen. Bangar dü küi gam ba maig siraderegeaga.”
23 [m]Bangüdi daidaigegi gürenakuti menüm wangeaga, “Fere güre daiebüreba, nugeab ututun ebgaderegeaga. Bangüdi dü itut nugeab au fabgegi kemeidie daieregeaga. 24 [n]Amure, fere güre nugeab gotogegi sogsogi debetawebüregüdiba, nub gotogegi kenegeregeaga. Bangeagako, fere güre yeure utungudi gotogegi nugeab uriafürüdiba, nub gotogegi nama büreregeaga. 25 [o]Fere güre kübüdim gamnab daba daba gürenakuti darbere, nuge koigüdi kumarba, baba daba daba gürenakutide aranüm saguwebeaga? 26 [p]Fere güre igeure tugu igeab dora tugu febawarba, bana kuri Fereb Nono nugeab meram ere gam tugu, emeb meram tugu, Keriabüb dora dugurewegiwarüngab meram gam tugu büregi sese gam ogureregeaga baba, nu tugu baba fere febaweregeaga. 27 Ye kainana wangün, fere gürekoi meag bibowen baba, ara kumediberenana Keriabüb Koroba baba kegeweregen.”
28 [q]Jisas dora baba baba dorageaga baba, dü düm sob banüm kenegarbere, Pita, Jems, Jon, babawar igaingüdi gir gam komen, amure, sibdibwebüregeaga. 29 Sibdibwa bürarbere, nurmaga nugeab adab taideaga. Bangar karün nugeab maurasau taideaga, bangüdi meramgeaga. 30 Bangar fere aküre nuge keab doraga büren baba, Mosesie Elaijaküre. 31 [r]Nugeküre Keriabüb meram tugu taidüdi, Jisasde Jerusalem bag daba daba güfotudie, kübüdim baba ebgadüdi kümüneregeaga babaure doragen. 32 [s]Pitab mube tugu, daidaigegi aküre babab mube tugu siroi siroingar kinen. Bangar kuri maig siraden baba, Jisasüb mube gam meram kegewen, baba tugu fere aküre Jisas keab bibowen baba tugu kegengen. 33 Bana fere aküre Jisas keab bibowen baba, Jisas ebgadüdi kümünebüregedibere, Pitade Jisas menüm waweaga, “Eregeam, sige meag bürenan baba nama. Sin kim yana fata küi fereregenan. Güre nagüb güre Mosesüb, güre Elaijab.” Pita dora baba dorageagako, nuge dora aranüm dorageaga baba, babab iginim sibamgarge.
34 Pita dora baba dora gar bere, demenana fioude korotaungar kimigen. 35 [t]Bangar demenana sube güre fiou kodigode menüm wageaga, “Meme yeb Nono. Nu igeab fünai gebüre uruagafotur büreaga, nub dora edane.” 36 Baba sube doragafotuwar agügen baba, Jisas nugenakuana bürar kegewen. Bangafotudi gir ebgadüdi maig musuwen baba, daidaigegi simai baba daba kegewen baba, fere güre wawedige.
37 Dü güre kenegar, Jisas nugeab daidaiwegi simai keab gir ebgadüdi kanedibere, ferefinabur ginbata oguradi, Jisas gamam kaiwen. 38 Bangar baba ferefinabur kodigo, fere gürede menüm yogeaga, “Sibam sarigegi, na yeb nono kegewebüregüdi igena totonadaiun. Ye nono gürenakuana baba gürena. 39 Etob kogi güre nu gam manag manag iruwafaigar nono baba kerübgurofaigeaga. Bangar etob kogi babade güfaigar, nono baba kutuafaigüdi kiregirewar sube gam simuk sapa sapafaigeaga. Baba etob kogide mube nub kogifuruafaigüdi, pirika nono baba ebgadügafaigarge. 40 Bangar nagüb daidaigegiwar etob kogi baba düfotuwebüre igena wangaurugunko, towedige.”
41 Bangar Jisasde dora menüm toweaga, “Ferefinabur nini kob kainanagarge baba, ututun ninib tugu kabia ninib tugu namage. Ye aganbede nini keabnana bürüdi kub ninib kemeieregün? Nono nab igaiudi ogure.” 42 Bana nono baba Jisas iroto ogurarbere, etob kogi babade buraifotuwar fürügüdi kiregireweaga. Bangeagako, Jisasde etob kogi baba nunurweaga, bangüdi nono baba namabürüdi maig eme duweaga. 43 Bangar ferefinabur gürenakuti, Keriabüb sogi ere baba kegeudi tergen.
46 [w]Gürena sese daidaigegi simai nuge nuge menüm doramaraigen, “Woni nu sinib yanim tugub fere?” 47 Ninib kob gam ututun baba büreaga baba, Jisas nu sibamgeaga. Babaure mogoi fara fanam güre igaiudi ogura nuge iroto difereaga. 48 [x]Bangüdi daidaigegi simai menüm wangeaga, “Fere yeure ututungüdi mogoi fara fanam meme ebebearuaburuweaga baba, nu ye ebebearuabriaga. Babaure fere ye ebebearuaburuiaga baba, nu emüga ebebearuaburuweaga, nude suguryar oguran. Amure, fere yanim kene ninag kodigo büreregeaga baba, nu fere yanim tugu.”
49 [y]Jon Jisasüb dora edüdi dora menüm toweaga, “Eregeam, sini fere güre kegewenan baba, nagüb yanim gamde etob kogi toi difotugeagako, daisigarge. Babaure baba fünai, tageiburuwenan.” 50 [z]Bangeagako, Jisasde menüm waweaga, “Fere nini keab karau kene baba, baba ninagüb büreyanüg, amure, baba fünai geaga baba ninagüb fünai sibe babaure tageiburuagana.”
57 Jisas daidaigegiwar keab erekobo gam kümünedibere, fere gürede menüm waweaga, “Na fib gürenakuti gam kümüneregün baba, ye daidaineregün.” 58 Bangar Jisasde menüm waweaga, “Dugumob mam nini kübüdim gam kinegi abuk tugu, ai toi tugu nini deab tutugko, Fereb Nono nu kinegi kur kene.” 59 Bana Jisasde fere güre menüm waweaga, “Na ogura daie.” Bangeagako, fere babade wageaga, “Eregeam, uruab ye kümüna emüga ub kurbürüdie.” 60 Bangar Jisasde waweaga, “Ebgade. Fere kugumgen baba, nuge nuge ub kurwanageregen. Na kümüna Keriabüb Korobab dora pitoie.”
61 [dd]Maig fere gürede Jisas menüm waweaga, “Eregeam, ye dainebüregünko, uruab ye kümüna giniaimana fereberengüdiede?” 62 Bangar Jisasde menüm waweaga, “Fere Keriabüb fünai toadüdi fünaiwarbere kübüdim gamnab daba dabade burbarweaga babanüm fere, nu Keriabüb Korobab fünai geregarge.”
<- LUK 8LUK 10 ->- a Mt 10.1; Mk 3.13-15
- b Lu 10.4-11
- c Mt 10.11; Mk 6.10
- d Mt 10.14; Mk 6.11; Tu 13.51
- e Mk 6.12
- f Mt 16.14; Mk 8.28; Lu 9.19
- g Lu 23.8
- h Mt 14.15; Mk 6.35-36; Jo 6.5
- i Mt 16.13; Mk 8.27
- j Mt 14.1-2; Mk 6.14-15; Lu 9.7-8
- k Mt 16.15-16; Mk 8.29; Jo 6.68-69
- l Mt 16.21; 17.22; Mk 8.31; 9.31; Lu 9.44; 18.32-33
- m Mt 10.38; 16.24; Mk 8.34; Lu 14.27
- n Mt 10.39; Lu 17.33; Jo 12.25
- o Mt 16.26; Mk 8.36
- p Mt 10.33; Mk 8.38; Lu 12.9; 2 Ti 2.12
- q 2 Pi 1.17-18
- r Mt 17.3; 17.9; Mk 9.4; 9.9; Lu 9.22; 13.33
- s Mt 17.2-3; Mk 9.2-4; Jo 1.14; 2 Pi 1.16-18
- t Ais 42.1; Mt 3.17; 12.18; 17.5; Mk 1.11; 9.7; Lu 3.22
- u Mt 16.21; 17.22; Mk 8.31; 9.31; Lu 9.22; 18.32-33
- v Mk 9.32; Lu 2.50; 18.34
- w Lu 22.24
- x Mt 10.40; 23.11-12; Mk 9.37; Lu 10.16; Jo 12.44; 13.20
- y Nam 11.28; Mk 9.38
- z Mt 12.30; Lu 11.23
- aa Mk 10.32; 16.19
- bb Jo 4.9
- cc 2 Kin 1.9-16
- dd 1 Kin 19.20