Jesu rehe har Mak mupinim Mak kome'ẽ paper ke mupinim. Jesu rehe har a'e mupinim. Kome'ẽ ywy keruhũ pe Jesu ixo rahã, ma'e ke a'e ma'ema'e ixo, ame'ẽ rehe har Mak mupinim.
1Juã mujahukiha rehe har (Matéu 3.1-12; Ruk 3.1-18; Juã 1.19-28)1 Myrandu katu ke Mak mupinim werur. Jesu Kirisutu rehe har a'e mupinim. [Tupã ra'yr a'e.] 2 Kuja riki a'e uwyriha. Yman paper rehe Isai mupinim. Tupã je'ẽha ke a'e mupinim tĩ. (Kuja, Ta'yr pe Tupã pandu:)
“Ihẽ je'ẽha pandu ame'ẽ ke amondo py ta kỹ. Kuja ngã pe pandu py ta oho: ‘Jandema'e sawa'e te uwyr tate, a'erehe pe ke pemukatu. (Aja rahã, ma'e peka'u te'eha ke pehijar. Aja pexo katu 'y)’ aja ihẽ je'ẽha pandu ame'ẽ ke pandu ta. Ame'ẽ raikwer rupi nde ereho ta” aja Ta'yr pe Tupã pandu. 3 Kuja awa nixói te ame'ẽ pe amõ pandu u'am: “Kapitã keruhũ uhyk tate rahã, ma'e ke upa mukatu. Aja jandema'e sawa'e te uhyk tate. A'erehe pexoha ke pemukatu. A'erehe ma'e peka'u te'eha ke pehijar” aja pandu u'am. Aja riki Isai mupinim. (Yman aja a'e mupinim rahã, Juã rehe har mupinim.)4 Pe, awa nixói te ame'ẽ pe Juã mujahukiha uhyk uwyr. (A'ep heta ngã uhyk uwyr ehe.) Ame'ẽ ta pe pandu:
—Ma'e peka'u te'eha pema'ema'eha ke pehijar. Katu ame'ẽ ke pema'ema'e katu 'y. Aja rahã, pehẽ rehe ipy'a ke Tupã mujywyr ta. Pe, pehẽ ke ihẽ amujahuk ta — aja Juã pandu.5 Juã koty heta ngã uhyk uwyr. Jundéi ywy ngi heta ngã uhyk uwyr ehe. Heta Jerusarẽ ok ta pe har ta uhyk uwyr ehe tĩ. “Ma'e jaka'u te'eha jama'ema'eha ke upa jande jahijar 'y” aja pandu ame'ẽ ta ke Juã mujahuk. Jondã y pe mujahuk. (Aja rahã, Tupã kotyhar ta ke a'eta apo 'y, aja mujekwa.)
6 Juãma'e mundeha awa rymba ra ke te'e mujã ame'ẽ ke. “Kame” aja ngã rymba rer. Ame'ẽ ra ke ima'e mundeha. (Ymanihar Erima'e mundeha aja ame'ẽ mundeha. Aja rahã, Tupã je'ẽha pandu ame'ẽ ke Juã tĩ, aja mujekwa.) So'o pirer pe ixu'a rupi pukwar. Tukuxixik mixir ame'ẽ ke a'e u'u. Eir namõ u'u tĩ. 7 Juã pandu:
—Ihẽ raikwer rupi amõ tur. Katu te hũ me'ẽ ke a'e. Ihẽ anĩ. Aja ym ihẽ. A'erehe ima'e miasu aja axo rahã, ihẽ katu ym ihẽ jupe ihẽ. 8 Y pe pehẽ ke ihẽ amujahuk. A'e anĩ. Pehẽ ke Tupã'ã namõ mujahuk, ame'ẽja saka — aja ngã pe Juã pandu. (“Tupã'ã namõ mujahuk” aja pandu rahã: “Ngã py'a rehe Tupã'ã ke a'e muwyr ta” aja mujekwa katu.) Jesu ke Juã mujahuk (Matéu 3.13-17; Ruk 3.21-22)9 Arahã Ngariréi ywy ngi Jesu uhyk uwyr ehe, Juã rehe. Nasare ok ta ngi uhyk uwyr ehe. Pe, y pe Jesu ke Juã mujahuk. Y rer Jondã. 10 Pe, y ngi Jesu uhem rahã, pahar ywa pirar, ame'ẽja saka Juã usak u'am. Pe, Jesu rehe Tupã'ã wyjy uwyr. Pykahuran aja saka wyjy uwyr ehe. 11 Pe, ywa ngi panduha uwyr:
—Nde riki ihẽ ra'yr. Nde rehe ihẽ apy'a katu. Ihẽ ke nde eremuhury katu — aja Ta'yr pe Tupã pandu. Jesu rehe Satana uhyk uwyr (Matéu 4.1-11; Ruk 4.1-13)12 Pahar awa nixói ame'ẽ pe Tupã'ã Jesu ke muhyk raho. 13 A'ep heta ukwer rahã, ixo. Kuja, mokõi awa pypa (40) hetaha wera rahã, a'ep ixo. Arahã, Satana uhyk uwyr ehe. (Ãjã ramũi a'e.) Ma'e ka'u te'eha ke Jesu ma'e, ame'ẽ ke Satana putar tipe. Manga manga tipe. Anĩ. Jesu ma'e ym te. Ame'ẽ renda pe so'o jarõ ame'ẽ ta ixo tĩ. Pe, Jesu rehe Tupã je'ẽha rahoha ta wyjy uwyr. Usak katu uwyr ehe.
Jumu'eha ta ke Jesu mujy'ar (Matéu 4.12-22; Ruk 4.14-15; Ruk 5.1-11)14 Ajame'ẽ ke kyndaha pe Juã ke amõ ta kynda raho rahã, Ngariréi ywy pe Jesu uhyk oho. Myrandu katu ke pandu oho. Tupã rehe har pandu oho. 15 Kuja pandu:
—Angaha ke rehe uhyk oho apo 'y. Ixotyhar ta ke pehẽ, aja Tupã putar. A'erehe ma'e peka'u te'eha pema'ema'eha ke pehijar. Tupã koty pehẽ py'a pemuruwak. Pexoha pyahu ame'ẽ ke Tupã putar, aja pexo katu. Aja rahã, ixotyhar ta ke aja pehẽ ke a'e muruwak ta. Ame'ẽ myrandu katu rehe pejurujar katu — aja Jesu pandu ngã pe.16 Ypa rymy'y rupi Jesu wata ixo rahã, pira pyhyk ame'ẽ ta rehe usak. Ypa rer Ngariréi. Mokõi sawa'e ta ixo. Her Simã. Imu rer Andere. Kyhapari pe pira pyhyk ixo. Ypa pe ombor ombor ixo. 17 Pe, Jesu pandu:
—Ihẽ namõ peho 'y. Pira pepyhyk ame'ẽ ta ke pehẽ. Apo har anĩ. Amõ kotyhar ta. Pehẽ ke amu'e ta. Pe, ngã py'a ke Tupã koty pemuruwak ta 'y. Pejur — aja Jesu Simã ta pe.18 Pahar kyhapari hijar. Pe, Jesu namõ a'eta oho.
19 A'engi Jesu oho we rahã, ame'ẽ ypa pe amõ mokõi sawa'e ta rehe uhyk oho tĩ. Tian ta rehe uhyk oho. Imu rer Juã. Semende ra'yr ta ame'ẽ ta. Jarusu keruhũ pe kyhapari mukatu uĩ. 20 Ame'ẽ ta rehe usak rahã, pandu:
—Pejur. Ihẽ namõ peho — aja Jesu Tian ta pe. Pe, Jesu namõ Tian ta oho tĩ. Jarusu keruhũ pe ipái ihĩ. Semende aja her. Parakyha ta namõ ihĩ. Upa ame'ẽ ta ke Tian ta hijar. Pe, Jesu namõ a'eta oho. Ipy'a rehe ãjã ihĩ me'ẽ ke (Ruk 4.31-37)21 A'engi Kapana'ũ ok ta pe Jesu uhyk uwyr. Inamõ ixo ame'ẽ ta uhyk uwyr tĩ. Jundéu awa tama'e putu'uha 'ar rahã, jundéu awa tama'e jy'ariha renda pe ixe oho. A'ep ngã ke mu'e uĩ. 22 Amõ ta Moise je'ẽha mu'e. Aja ym Jesu mu'e. Ukwa katuha namõ mu'e katu. A'erehe hendu ame'ẽ ta pandu: “Mã! Je'ẽha te reko aja pandu katu” aja ngã.
23 Pe, amõ sawa'e jy'ariha renda pe ixe uwyr. Ipy'a rehe ãjã ihĩ ame'ẽ ke a'e. Pe, hãtã pandu:
24 —Éi! Jesu! Nasare ok ta pe har ke nde. Ma'ewã jande ke nde eremupyrara erejur my? Nde rehe har ihẽ akwa katu. Tupã koty ngi nde erejur ame'ẽ ke nde. Ima'e je'ẽha ke nde erepandu erejur. Ma'e nde ereka'u te'eha nde erema'eha ke nixói te nde pe, aja akwa katu — aja hãtã pandu.
25 Pe, ãjã pe Jesu pandu:
—Eje'ẽ ym! Sawa'e py'a ngi ehem eho — aja ãjã pe.26 Pe, ãjã sawa'e ke mukatak katak hũ. Ahem hũ riki. Pe, uhem oho ingi. 27 A'ep ixo ame'ẽ ta mukahem riki. Pandu pandu a'eta jupe:
—Mã! Mã katu tiki? Amõ kotyhar ma'e mu'eha ko. Ima'e je'ẽha rupi pandu, pe, ãjã ta hendu katu ehe. Mã! — aja ngã.28 Pe, Jesu rehe har upa Ngariréi ywy rupi ngã pandu pandu oho. Pahar pandu pandu oho.
Petu pen ke Jesu mukatu ame'ẽ rehe har (Matéu 8.14-15; Ruk 4.38-39)29 Ajame'ẽ ke jundéu awa tama'e jy'ariha renda ke Jesu hijar oho. Simã ta oho tĩ. Pe, Simã rok pe ixe oho. Ame'ẽ ke Andere rok tĩ. Tian oho tĩ. Juã amõ oho tĩ. 30 A'ep Simã pen haku. A'erehe ixyha pe túi. Jesu uhyk rahã, pahar amõ ta pandu ipe. “Simã pen haku hũ” aja ipe. 31 A'erehe hake Jesu oho. Ipo rehe pyhyk, pe, mupu'am. Pahar hakuha maha oho ipe. Pe, imi'u Jesu ta pe a'e me'ẽ me'ẽ.
Heta ngã ke Jesu mukatu ame'ẽ rehe har (Matéu 8.16-17; Ruk 4.40-41)32 Ame'ẽ pytun ramõ rahã, upa warahy u'ar rahã, (jundéu awa ta putu'uha 'ar upa. A'erehe wata katu apo.) A'erehe ma'e ahy ixo ame'ẽ ta ke upa katu te ngã werur ipe. Ipy'a rehe ãjã ihĩ ame'ẽ ta ke ngã werur ipe tĩ. 33 Ok ta pe har ta mãte hũ hukwen rake rupi i'ãi. 34 Ma'e ahy ixo ame'ẽ ta ke mukatu hũ. Ipy'a rehe ãjã ihĩ ame'ẽ ta ke upa mukatu tĩ. Jesu rehe har ãjã ta ukwa katu, a'erehe hãtã Jesu pandu: “Epandu ym ihẽ rehe har” aja ãjã pe.
Tupã je'ẽha ke Jesu pandu pandu oho (Ruk 4.42-44)35 Ame'ẽ ku'ẽ rahã, sapukái je'ẽ py rahã, Jesu pu'am. Simã rok ngi uhem oho. Pe, paite we awa nixói te ame'ẽ pe oho. A'ep Tupã namõ pandu pandu. 36 Pe, Simã upak rahã, Jesu ke kekar oho. Inamõ ixo ame'ẽ ta kekar oho tĩ. 37 Pe, usak ehe rahã, Simã ta pandu ipe:
—Upa ngã nde ke kekar ixo tipe — aja.38 Jesu pandu:
—Amõ ta renda rupi jaho ta me'ẽ te'e. A'ep pe har ta pe Tupã rehe har apandu ta me'ẽ te'e tĩ. A'erehe ihẽ ajur. Jahorahã! — aja Simã ta pe.39 A'erehe upa Ngariréi ywy rupi wata oho. Upa jundéu awa tama'e jy'ariha renda pe pandu pandu oho. Amõ ta py'a ngi ãjã ke muhem mondo tĩ.
Pereran ma'e u'u hũ ame'ẽ ke mukatu (Matéu 8.1-4; Ruk 5.12-16)40 Pereran ma'e u'u hũ ame'ẽ ke Jesu rehe uhyk uwyr. Ipynarãi pe wapyk. (Aja sawa'e katu te ame'ẽ ke kohĩ, a'erehe hendu katu ehe aja mujekwa.) Pe, pandu:
—Nde ereputar rahã, ihẽ ke nde eremukatu ta aja akwa katu — aja sawa'e.41 Pyrara Jesu usak ehe. Pe, ijywa ke mupuku. Pe, sawa'e ãkã rehe ipo ke a'e mujar. Pandu ipe:
—Ere. Nde ke ihẽ amukatu tar katu. Nde katu apo 'y — aja sawa'e pe.42 Pahar upa katu ipe 'y. Upa ka'ẽ oho ipe. 43-44 Pe, hãtã Jesu pandu ipe:
—Ehendurahã! Nde ke ihẽ amukatu, ame'ẽ ke amõ ta pe epandu ym we rĩ. Jundéu awa tama'e pa'i koty eho py. Nde rehe pa'i usak ta. “Katu apo 'y” aja pandu ta. Pe, yman Moise pandu, aja ma'e ke pa'i pe eme'ẽ. Aja rahã, upa nde pirer katu, aja ngã ukwa ta tĩ — aja Jesu pandu tipe ipe. Pe, pahar sawa'e ke muhem mondo. 45 Pe, sawa'e oho ingi. (Jesu rehe hendu ym.) Mukatuha rehe har pandu pandu oho. Upa katu te ok ta rupi pandu pandu oho. Pyta we ym awa renda ke. A'erehe ok ta pe marã ka ym Jesu ixeha. Upa ngã ukwa katu ehe har. A'erehe amõ koty pyta. Awa nixói te ame'ẽ pe pyta. A'ep upa hekoha ngi ngã uhyk oho ehe.
MAK 2 ->
1 Myrandu katu ke Mak mupinim werur. Jesu Kirisutu rehe har a'e mupinim. [Tupã ra'yr a'e.] 2 Kuja riki a'e uwyriha. Yman paper rehe Isai mupinim. Tupã je'ẽha ke a'e mupinim tĩ. (Kuja, Ta'yr pe Tupã pandu:)
4 Pe, awa nixói te ame'ẽ pe Juã mujahukiha uhyk uwyr. (A'ep heta ngã uhyk uwyr ehe.) Ame'ẽ ta pe pandu:
5 Juã koty heta ngã uhyk uwyr. Jundéi ywy ngi heta ngã uhyk uwyr ehe. Heta Jerusarẽ ok ta pe har ta uhyk uwyr ehe tĩ. “Ma'e jaka'u te'eha jama'ema'eha ke upa jande jahijar 'y” aja pandu ame'ẽ ta ke Juã mujahuk. Jondã y pe mujahuk. (Aja rahã, Tupã kotyhar ta ke a'eta apo 'y, aja mujekwa.)
6 Juãma'e mundeha awa rymba ra ke te'e mujã ame'ẽ ke. “Kame” aja ngã rymba rer. Ame'ẽ ra ke ima'e mundeha. (Ymanihar Erima'e mundeha aja ame'ẽ mundeha. Aja rahã, Tupã je'ẽha pandu ame'ẽ ke Juã tĩ, aja mujekwa.) So'o pirer pe ixu'a rupi pukwar. Tukuxixik mixir ame'ẽ ke a'e u'u. Eir namõ u'u tĩ. 7 Juã pandu:
9 Arahã Ngariréi ywy ngi Jesu uhyk uwyr ehe, Juã rehe. Nasare ok ta ngi uhyk uwyr ehe. Pe, y pe Jesu ke Juã mujahuk. Y rer Jondã. 10 Pe, y ngi Jesu uhem rahã, pahar ywa pirar, ame'ẽja saka Juã usak u'am. Pe, Jesu rehe Tupã'ã wyjy uwyr. Pykahuran aja saka wyjy uwyr ehe. 11 Pe, ywa ngi panduha uwyr:
12 Pahar awa nixói ame'ẽ pe Tupã'ã Jesu ke muhyk raho. 13 A'ep heta ukwer rahã, ixo. Kuja, mokõi awa pypa (40) hetaha wera rahã, a'ep ixo. Arahã, Satana uhyk uwyr ehe. (Ãjã ramũi a'e.) Ma'e ka'u te'eha ke Jesu ma'e, ame'ẽ ke Satana putar tipe. Manga manga tipe. Anĩ. Jesu ma'e ym te. Ame'ẽ renda pe so'o jarõ ame'ẽ ta ixo tĩ. Pe, Jesu rehe Tupã je'ẽha rahoha ta wyjy uwyr. Usak katu uwyr ehe.
14 Ajame'ẽ ke kyndaha pe Juã ke amõ ta kynda raho rahã, Ngariréi ywy pe Jesu uhyk oho. Myrandu katu ke pandu oho. Tupã rehe har pandu oho. 15 Kuja pandu:
16 Ypa rymy'y rupi Jesu wata ixo rahã, pira pyhyk ame'ẽ ta rehe usak. Ypa rer Ngariréi. Mokõi sawa'e ta ixo. Her Simã. Imu rer Andere. Kyhapari pe pira pyhyk ixo. Ypa pe ombor ombor ixo. 17 Pe, Jesu pandu:
18 Pahar kyhapari hijar. Pe, Jesu namõ a'eta oho.
19 A'engi Jesu oho we rahã, ame'ẽ ypa pe amõ mokõi sawa'e ta rehe uhyk oho tĩ. Tian ta rehe uhyk oho. Imu rer Juã. Semende ra'yr ta ame'ẽ ta. Jarusu keruhũ pe kyhapari mukatu uĩ. 20 Ame'ẽ ta rehe usak rahã, pandu:
21 A'engi Kapana'ũ ok ta pe Jesu uhyk uwyr. Inamõ ixo ame'ẽ ta uhyk uwyr tĩ. Jundéu awa tama'e putu'uha 'ar rahã, jundéu awa tama'e jy'ariha renda pe ixe oho. A'ep ngã ke mu'e uĩ. 22 Amõ ta Moise je'ẽha mu'e. Aja ym Jesu mu'e. Ukwa katuha namõ mu'e katu. A'erehe hendu ame'ẽ ta pandu: “Mã! Je'ẽha te reko aja pandu katu” aja ngã.
23 Pe, amõ sawa'e jy'ariha renda pe ixe uwyr. Ipy'a rehe ãjã ihĩ ame'ẽ ke a'e. Pe, hãtã pandu:
24 —Éi! Jesu! Nasare ok ta pe har ke nde. Ma'ewã jande ke nde eremupyrara erejur my? Nde rehe har ihẽ akwa katu. Tupã koty ngi nde erejur ame'ẽ ke nde. Ima'e je'ẽha ke nde erepandu erejur. Ma'e nde ereka'u te'eha nde erema'eha ke nixói te nde pe, aja akwa katu — aja hãtã pandu.
25 Pe, ãjã pe Jesu pandu:
26 Pe, ãjã sawa'e ke mukatak katak hũ. Ahem hũ riki. Pe, uhem oho ingi. 27 A'ep ixo ame'ẽ ta mukahem riki. Pandu pandu a'eta jupe:
28 Pe, Jesu rehe har upa Ngariréi ywy rupi ngã pandu pandu oho. Pahar pandu pandu oho.
29 Ajame'ẽ ke jundéu awa tama'e jy'ariha renda ke Jesu hijar oho. Simã ta oho tĩ. Pe, Simã rok pe ixe oho. Ame'ẽ ke Andere rok tĩ. Tian oho tĩ. Juã amõ oho tĩ. 30 A'ep Simã pen haku. A'erehe ixyha pe túi. Jesu uhyk rahã, pahar amõ ta pandu ipe. “Simã pen haku hũ” aja ipe. 31 A'erehe hake Jesu oho. Ipo rehe pyhyk, pe, mupu'am. Pahar hakuha maha oho ipe. Pe, imi'u Jesu ta pe a'e me'ẽ me'ẽ.
32 Ame'ẽ pytun ramõ rahã, upa warahy u'ar rahã, (jundéu awa ta putu'uha 'ar upa. A'erehe wata katu apo.) A'erehe ma'e ahy ixo ame'ẽ ta ke upa katu te ngã werur ipe. Ipy'a rehe ãjã ihĩ ame'ẽ ta ke ngã werur ipe tĩ. 33 Ok ta pe har ta mãte hũ hukwen rake rupi i'ãi. 34 Ma'e ahy ixo ame'ẽ ta ke mukatu hũ. Ipy'a rehe ãjã ihĩ ame'ẽ ta ke upa mukatu tĩ. Jesu rehe har ãjã ta ukwa katu, a'erehe hãtã Jesu pandu: “Epandu ym ihẽ rehe har” aja ãjã pe.
35 Ame'ẽ ku'ẽ rahã, sapukái je'ẽ py rahã, Jesu pu'am. Simã rok ngi uhem oho. Pe, paite we awa nixói te ame'ẽ pe oho. A'ep Tupã namõ pandu pandu. 36 Pe, Simã upak rahã, Jesu ke kekar oho. Inamõ ixo ame'ẽ ta kekar oho tĩ. 37 Pe, usak ehe rahã, Simã ta pandu ipe:
38 Jesu pandu:
39 A'erehe upa Ngariréi ywy rupi wata oho. Upa jundéu awa tama'e jy'ariha renda pe pandu pandu oho. Amõ ta py'a ngi ãjã ke muhem mondo tĩ.
40 Pereran ma'e u'u hũ ame'ẽ ke Jesu rehe uhyk uwyr. Ipynarãi pe wapyk. (Aja sawa'e katu te ame'ẽ ke kohĩ, a'erehe hendu katu ehe aja mujekwa.) Pe, pandu:
41 Pyrara Jesu usak ehe. Pe, ijywa ke mupuku. Pe, sawa'e ãkã rehe ipo ke a'e mujar. Pandu ipe:
42 Pahar upa katu ipe 'y. Upa ka'ẽ oho ipe. 43-44 Pe, hãtã Jesu pandu ipe: