Batu nale nga mivsivseni lut nga parmeteni naul ngel puto suri
Naul ngel, ne nosp̃en nga m̃irres se Iesu Kristo nga Luk muli, osp̃e suri Iesu, nga ni evi jinibb nga Atua muloli rijrijen sen tevi m̃eri Isrel nir tuwi, nga ni muwra pia-koni vini nga p̃ila mauren tevi nir ko tevi jinibb ne iel ngatan jijle nir. Luk oli tweni re naul sen ngel nga Iesu ngok, Nem̃in se Atua everuse nga “puwrai tweni nosp̃en nga m̃irres sen tevi b̃eres (puaman) nir.” Ko iok ko ololi rramlesi nosp̃en nga m̃irres nga Luk muli, owun saute jilweren nga marviseni nga Atua okrrorrmi lenglengen jinibb nir nga marlesi norongen nga m̃isij.
Luk nga muli naul ngel oli naul m̃inij kele san nga nisen “Majingen se Aposol nir.” Naul ngok osp̃e suri jilweren nga marpelari vitu re daron nga Iesu mian mare re melrin e.
Jilweren sopor arpelari re naul ngel kis kobbong, ko sete arto re naul itul ngok ne nosp̃en nga m̃irres se Iesu Kristo (Matiu, Mak ko Jon). Ngok jilweren nga musp̃e suri anglo nir marlai nubo (2:13,14), ko nga musp̃e suri nir nga marmetmet sipsip nga maran parlesi Iesu daron nga m̃iak e (2:8-20), ko nga musp̃e suri daron nga Iesu mivi m̃elakel malume ko mian re Naim On (2:41-50), ko nale rrongrrongvi ne m̃eri Sameria nga m̃irres ngok (10:25-37), ko nale rrongrrongvi ne m̃elakel nga mutor jabble sel (15:11-32).
Nanu nga marlelep nga Luk musp̃e surir milep re naul ngel erpe loten, Nem̃in On, majingen se nesevin nir nga marwilwil se Iesu, ko osp̃e suri kele nga Atua orongwose p̃itlasi tweni nololien se jinibb.
1
Etipatun
1 Selek Teopilas, jinibb elep pa arp̃elak arwera paruli tweni jilweren ne nanu ngel nir nga marpelari ji kerr ngel nir. 2 Erpe renge womu jer nen, nir arlesi renge meter ko aruli tututweni nale nen nir renge naul, ko arwerair tevi kerr. 3 Ko inu nulesi evi nanu nga m̃irres nga inu kele boli tututweni nale nen nir renge naul tevi nik. Suri inu nomok-meteni suri nanu ngel nir bonevis le wor, ko nurongwos boli surir tevi nik pimawos; 4 ko puloli nga nik kuprongwose nanu nga marvisvisenir tevi nik arivi weretunen temijpal.
Anglo owra tweni nga Jon Baptaes p̃iak
5 Nanu ngel nir arpelari renge daron se Erot, renge daron nga mivi numal renge Jutia e. Ko renge daron nen jinibb ne sulsulen san elik rengen, nisen Sekaraea. Ni evi san renge meling jinibb ne sulsulen se Apaeja. Ko nesen sen Elisapet, ni kele evi metka se Eron san. 6 Nuru korti orivi jinibb nga mormawos m̃irres renge no Atua. Orivel
lilane renge nale nesesreien se Atua nir ko nale nesesreien nir. 7 Ko nuru korti ortera pa osuw, sia se nuru elep pa. Ko Elisapet kele evi nesevin nga m̃im̃er, sete evasus, ko ololi natu nuru ejkie.
8 Mian ko ejpari daron se Sekaraea gortien sen nir nga parloli majingen nga jinibb ne sulsulen nir marok-loli renge nabong jile renge Naim On se Atua. Ko ni kele evan. 9 Ko nir arwirr daes erpe murrun se jinibb ne sulsulen nir, nga parlesi nir si nen ko nga pian pusli nanu nga mapun m̃irres renge naworr; ko daes orrum mawos re Sekaraea. Ko ni evan renge loloim on se Atua nga pusulsul. 10 Delung artur jer vare, parlot renge daron nga nanu nga mapun m̃irres p̃in e.
11 Ko Sekaraea etaole anglo se Iova san errmali jin, ko otur renge nawot van renge devjen rres e. 12 Ko daron nga Sekaraea m̃ilesi, ko nolon opotpot lenglengen e ko emtutu elep. 13 Ko anglo owrai tevi, “Sete kupmetutu, Sekaraea; Atua ornge loten som, ko nesen som pivesi nik natum norman san. Ko nik kuplingi nisen piwaji Jon. 14 Nik kuprunge p̃irres ko kup̃ir pilep daron nga ni p̃iak. 15 Ko ni poro pilep vajin ko pivi jinibb nga milep renge no Numal. Ko sete pimni norro rreknga nuwi nga m̃iterter, pijki. Ni puwun saute Nem̃in On tetajer, p̃itipatun renge daron nga tasu sen pivesi e. 16 Ni puloli m̃eri Isrel nir pilep parieni lweni van ji Iova Atua ser. 17 Ko ni puwowomue Mesaea non renge nem̃in ko derteren se Elaeja, ko p̃irieni lweni tata ser nolor p̃irieni lweni van ji natur, ko parresrres luwi tevir. Ko nir nga sete marosuri parivel vajin renge norongwosien se nir nga marmomsawos, ko puloli lilane jinibb nga martiriv tera Numal nolor p̃irres.” 18 Ko Sekaraea owrai tevi anglo owra “Inu borongwos nanu ngel nir pirpese? Suri inu nuvi b̃irtera pa, ko nesen suk kele sian elep pa osuw.” 19 Ko anglo erij luwi tevi owra “Inu nuvi Gapriel nga motur renge no Atua, ko ni okoni inu nga bowrai tevim nosp̃en nga m̃irres ngel. 20 Ko kuplesi, nik kupivi nabbut, sete kuprongwos kuprij kupwera nale pisan, p̃itipatun lelingen ngel ko pijpari daron nga nanu ngel nir para-pelari e. Suri nga nik sete kuosuri nale suk nir, nga para-pelari renge nabong nen mawos.”
21 Ko renge daron nen artirive Sekaraea, ko arwera “E, erpese nga ni m̃ilik mipriv mirpok renge Naim On se Atua?”, ko ngok ololi bbösa elair e. 22 Marok-tiriv mian ko ni eivare renge Naim On vini vare e. Ko evi nabbut, sete orongwos p̃irij. Ko ewirrleni nevren tevir; ko nir arongwose nga ni elesi nem̃in san renge Naim On. 23 Mian ko nabong ne majingen sen nir osuw, ko ni olwi van renge naim sen e.
24 Mian ko nabong sete elep mun ko nesen sen Elisapet ejien. Ko ok-lik tepi malume ejpari navöl elim, ko owra 25 “Nurongwose vajin nga Numal ko orrorrmi inu, ko niko ela tweni vajin nanu nga jinibb nir marok-meteni inu suri.”
Anglo owra tweni nga Iesu p̃iak
26 Ko Elisapet navöl sen ouwon easi osuw, ko Atua okoni kele anglo Gapriel evan renge ngaim nga milep san renge Galili, nisen Nasret. 27 Ni otori nale nga pian puwrai tevi nesen m̃elakel san nga nisen Merri. Merri nen setewor norman san evan jin, ko arwera p̃ilik ji m̃er san nga nisen Josep, nga mivi metka se Devet san. 28 Ko anglo evan ji Merri renge loloim sen ko owrai tevi ni, “Erres, nik kup̃ir. Numal ololi erres tevim ko eptevi nik.” 29 Ko Merri nolon opotpot e ko orrorrmi karkare renge nale nga anglo muwrai ngok, owra “O, sev le ngel?” 30 Ko anglo owrai tevi ni, “Merri, sete kupmetutu, suri Atua erres tevim. 31 Ko kuplesi, nik kuptetaur, ko kupa-wosi natum norman san. Ko kuplingi nisen piwaji Iesu. 32 Ni pivi Jinibb nga milep ko parveruse Atua ne Drromsen Mare Natun. Ko Iova Atua puloli ni pivi Numal pirpe apu sen Devet tuwi. 33 Ni pivi Numal renge metka se Jekop nir tuwi ngok vini. Ko batun vanu sen sete purongwos pusuw.” 34 Ko Merri owrai tevi anglo owra “O, ko inu sete nuvijuri wor norman san, ejki. Ko nanu ngel putoe pirpese le?” 35 Ko anglo owrai lweni tevi Merri owra “Nem̃in On ko pivini jim, ko derteren se Atua ne Drromsen Mare pivini pisalsal orem. Ko suri nanu ngel, jinibb parwerai bipi nga m̃iak On, ko evi Atua Natun. 36 Ko kuplesi niaken som Elisapet. Ni evi nesevin nga m̃im̃er, ko etra pa evi lekter osuw; ko etetaur vajin lelingenok, navöl sen ouwon le ngel vajin. 37 Suri sete nanu san rragrrag nga Atua sete orongwos puloli.” 38 Ko Merri owrai tevi “Inu nuvi nesevin ne majingen se Numal lebbong, ko erres kobbong, puto pirpe nga nik kumwerai ngok.” Ko anglo evel lingi ni.
Merri evan oklue Elisapet
39 Ko renge vitunen vajin, Merri ewit ngavilvil van renge botwen nga ngaim nga milep san ne Jutia muto rengen. 40 Ko esil van renge loloim se Sekaraea e, ko owra “Erres” tevi Elisapet. 41 Ko daron nga Elisapet moka-runge nale se Merri, ko bipi nga mimatur renge depain eir ko ewrrir renge depain, ko Elisapet owun saute Nem̃in On. 42 Ko ekail drrelan elep van mare, ko owra “Atua erij erres surim renge nesevin m̃inij nen jile nir, ko erij erres suri bipi nga kumsoloi renge depaim! 43 Ko erpese tasu se Numal suk mivini m̃ilesik? 44 Ko kuplesi, daron nga inu mornge nale som, ko bipi nga mosloi renge depaik eir e ko ewrrir e. 45 Neiren renge nik, suri nga kumosuri nale nga Numal mukoni anglo sen muwrai tevi nik piplari.”
Merri osrövi Atua
46 Merri owra 47 “Renge mauren suk totoklai nusrövi Atua ne Drromsen Mare. Ko nem̃ik eir suri Atua nga moklai mauren tevik, ko nga murrorrmi inu milep. 48 Suri ni orrorrmi terai inu nga mevi nesevin ne majingen sen ko nga mevi nesevin nga welili jer. Ko renge lelingen ngel ko tuwi ngok vini jinibb parveruse inu nesevin nga Atua m̃ilai neiren tevi, 49 suri nanu nga milep nga Atua nga derteren sen milep muloli tevi inu. Ni nisen On. 50 Eviseni merrenien sen tevi nir nga marmetutue ni renge dul nga tuwi pa ko nga lelingen ngel ko nga para-vini kele. 51 Eviseni derteren sen tevi delung arlesi. Ololi nir nga nolor mian mare arsarr suri norrorrmien ser. 52 Ni ela tweni nir nga marivi numal nga marlelep renge nai seksakel ser nga marsakel rer aran ngatan, ko ok-susi lartul nga maran ngatan van mare. 53 Jinibb nga numer m̃iajir, ni ololir arup erres. Ko jinibb nga joror milep, ni okoni twenir artotori nevrer kiskis arivel. 54 Otori rijrijen sen nga muloli tevi apu se kerr nir nga tuwi pa, ko orrorrmi kerr m̃eri Isrel, ni jinibb sen nir, 55 erpe nga muwrai pa tevi apu se kerr nir, ko Epram, ko metka sen nir nga para-vini vitunen suri ni, pian pijpari tuwi ngok vini.”
56 Ko Merri elik tevi Elisapet erpe navöl itul sopon, ko evel olwi kele van renge ngaim sen e.
Jon Baptaes eak
57 Mian ko ejpari nabong nga Elisapet puwosi natun e, ko ni evasus; ko natun evi norman. 58 Ko selen nir ko niaken sen nir arunge nga Numal muloli m̃irres tevi ni ko nga murrorrmi ni, ko nir arir elep tevi.
59 Mian ko ejpari bongin owil, ko nir arini nga parloli ni pian renge movil parevji parloli ni p̃ilalos. Ko arwera parlingi ni nisen piwaji kele tata sen Sekaraea. 60 Ko tasu sen owra “Ejki! Ni nisen piwaji Jon.” 61 Ko nir arwerai tevi ni, “Ko nik. Sete metka som san ewaji nais ngel.” 62 Ko nir arij e nevrer tevi tata sen nga ni puwra nisen piwaji isi. 63 Ko Sekaraea owra parla nanu nga marok-ulul ren san tevi ni. Arlai tevi, ko ni oli nisen owra “Ni nisen piwaji Jon.” Ko nir jile artaole. 64 Ko renge daron mawos nen ko pa erij luwi, ko osrövi Atua. 65 Ko nir nga marlik mori ni armetutu, ko bbösa elair e. Ko nosp̃en nen arsup̃e rrale ngaim nga marto rrale botwen ne Jutia e nir. 66 Ko jinibb jile nga marunge nosp̃en ne bipi ngel arrorrmi renge nolor ko arwera “Bipi ngel pia-ivi bipi nga pia-irpese le?” Suri oto limjer ngel nga Atua ne Drromsen Mare derteren sen eptevi.
Sekaraea Nem̃in On esilvi ko evi propet
67 Ko tata sen Sekaraea Nem̃in On evini esilvi, ko owun saute. Ko erij erpe propet owra 68 “Kerr rrapsurövi Atua se kerr m̃eri Isrel nir. Suri ni evini oklue kerr jinibb sen nir, ko orpaji tweni kerr rramiel sisarow vajin. 69 Elai jinibb nga derteren sen milep san tevi kerr nga p̃ila mauren tevi kerr; ni evi metka se Devet san. 70 Erpe Atua owrai pa tuwi renge jingo propet on sen nir, 71 ni erijrij pa nga p̃ijnge devje nuval se kerr nir renge kerr, ko pirvei tweni kerr renge nevre nir nga marungasi kerr nir. 72 Ko ni eviseni merrenien sen mawos apu se kerr nir nga tuwi, ko orrorrmi suri rijrijen on sen.
73 Ololi rijrijen nga m̃iterter renge ni nisen tevi apu se kerr nga tuwi Epram. 74 Ewer telasi tevi ni nga ni pirvei tweni kerr renge nevre devje nuval se kerr nir, ko kerr rraploli majingen sen nga sete rrapmetutu rragrrag vajin pijpari nga rrapa-mij. 75 Rrapivi jinibb on sen ko rrapivi jinibb nga mumomsawos m̃irres renge ni non renge nabong jile renge mauren se kerr. 76 Ko nik bipi suk, parveruse nik nisem kupwaji Atua ne Drromsen Mare propet sen; suri nik kupwowomu renge no Numal nga kuploli lilane sel sen. 77 Kupwer telasi sel sen limjer tevi jinibb sen nir, nga Atua p̃itlasi tweni nololien ser ko parmaur, 78 suri merrenien nga milep se Atua se kerr. Ni pukoni moron ne melrin pivini puklue kerr, 79 ko pimor vaseni nir nga marlik tongmalik renge namol ne mijen; ko puloli b̃ela kerr parivel renge sel ne demat.”
80 Ko mian ko nanwarreng nga elep rujruj ma renge niben ko norrorrmien sen, renge nga p̃imajing se Atua. Ko tetajer ok-an ok-lik renge lolo merwer ok-tirive nabong nga ni pia-vini limjer renge no m̃eri Isrel nir.
