4
Uruⱪ qaqⱪuqi toƣrisidiki tǝmsil
Mat. 13:1-9; Luⱪa 8:4-8
1 U yǝnǝ dengiz boyida hǝlⱪⱪǝ tǝlim berixkǝ baxlidi. Uning ǝtrapiƣa zor bir top adǝmlǝr olixiwalƣaqⱪa, u bir kemigǝ qiⱪip dengizda olturdi; pütkül halayiⱪ bolsa dengiz ⱪirƣiⱪida turuxatti.[a] 2 U ularƣa tǝmsil bilǝn nurƣun ixlarni ɵgǝtti. U tǝlim berip mundaⱪ dedi:
3 — Ⱪulaⱪ selinglar! Uruⱪ qaqⱪuqi uruⱪ qaqⱪili etizƣa qiⱪiptu. 4 Uruⱪ qaqⱪanda uruⱪlardin bǝziliri qiƣir yol boyiƣa qüxüptu, ⱪuxlar kelip ularni yǝp ketiptu. 5 Bǝziliri tupriⱪi az taxliⱪ yǝrgǝ qüxüptu. Topisi qongⱪur bolmiƣanliⱪtin, tezla ünüp qiⱪiptu, 6 lekin kün qiⱪix bilǝnla aptapta kɵyüp, yiltizi bolmiƣaqⱪa ⱪurup ketiptu. 7 Bǝziliri tikǝnlǝrning arisiƣa qüxüptu, tikǝnlǝr ɵsüp maysilarni boƣuwelip, ular ⱨeq ⱨosul bǝrmǝptu. 8 Bǝziliri bolsa, yahxi tupraⱪⱪa qüxüptu. Ular ɵsüp awup qong bolƣanda ⱨosul beriptu. Ularning bǝziliri ottuz ⱨǝssǝ, bǝziliri atmix ⱨǝssǝ, yǝnǝ bǝziliri yüz ⱨǝssǝ ⱨosul beriptu.
9 — Angliƣudǝk ⱪuliⱪi barlar buni anglisun! — dedi u.
Tǝmsillǝrning mǝⱪsiti
Mat. 13:10-17; Luⱪa 8:9-10
10 U uning ǝtrapidikilǝr ⱨǝm on ikkiylǝn bilǝn yalƣuz ⱪalƣanda, ular uningdin tǝmsillǝr toƣruluⱪ soraxti. □«u uning ǝtrapidikilǝr ⱨǝm on ikkiylǝn bilǝn yalƣuz ⱪalƣanda, ular uningdin tǝmsillǝr toƣruluⱪ soraxti» — muxu yǝrdǝ «uning ǝtrapidikilǝr» uningƣa ǝgǝxkǝnlǝr (on ikkiylǝndin sirt)ni kɵrsǝtsǝ kerǝk. [c] 11 U ularƣa mundaⱪ dedi:
— Hudaning padixaⱨliⱪining sirini bilixkǝ silǝr nesip boldunglar. Lekin sirttikilǝrgǝ ⱨǝmmǝ ix tǝmsillǝr bilǝn uⱪturulidu; □«Lekin sirttikilǝrgǝ ⱨǝmmǝ ix tǝmsillǝr bilǝn uⱪturulidu» — «sirttikilǝrgǝ» Hudaning padixaⱨliⱪidin yaki uning nijatidin sirtta turƣanlar, demǝk. [e] 12 buning bilǝn: «Ular ⱪaraxni ⱪaraydu, biraⱪ kɵrmǝydu;
Anglaxni anglaydu, biraⱪ qüxǝnmǝydu;
Xundaⱪ bolmisidi, ular yolidin yanduruluxi bilǝn,
Kǝqürüm ⱪilinatti» degǝn sɵz ǝmǝlgǝ axurulidu.□«ular ⱪaraxni ⱪaraydu, biraⱪ kɵrmǝydu; anglaxni anglaydu, biraⱪ qüxǝnmǝydu; xundaⱪ bolmisidi, ular yolidin yanduruluxi bilǝn, kǝqürüm ⱪilinatti» — bu sɵzlǝr «Yǝx.» 6:9-10din elinƣan. [g]
Uruⱪ qaqⱪuqi toƣrisidiki tǝmsilning qüxǝndürülüxi
Mat. 13:18-23; Luⱪa 8:11-15
13 Andin u ularƣa:
— Silǝr muxu tǝmsilnimu qüxǝnmidinglarmu? Undaⱪta, ⱪandaⱪmu baxⱪa ⱨǝrhil tǝmsillǝrni qüxinǝlǝysilǝr? — dedi. 14 Uruⱪ qaqⱪuqi sɵz-kalam qaqidu. [h] 15 Üstigǝ sɵz-kalam qeqilƣan qiƣir yol boyi xundaⱪ adǝmlǝrni kɵrsǝtkǝnki, ular sɵz-kalamni angliƣan ⱨaman Xǝytan dǝrⱨal kelip ularning ⱪǝlbigǝ qeqilƣan sɵz-kalamni elip ketidu. 16 Buningƣa ohxax, taxliⱪ yǝrlǝrgǝ qeqilƣan uruⱪlar bolsa, sɵz-kalamni angliƣan ⱨaman huxalliⱪ bilǝn ⱪobul ⱪilƣanlarni kɵrsitidu. 17 Ⱨalbuki, ⱪǝlbidǝ ⱨeq yiltiz bolmiƣaqⱪa, pǝⱪǝt waⱪitliⱪ turidu; sɵz-kalamning wǝjidin ⱪiyinqiliⱪ yaki ziyankǝxlikkǝ uqriƣanda, ular xuan yoldin qǝtnǝp ketidu. 18 Tikǝnlǝrning arisiƣa qeqilƣini xundaⱪ bǝzi adǝmlǝrni kɵrsǝtkǝnki, bu adǝmlǝr sɵz-kalamni angliƣini bilǝn, 19 lekin kɵngligǝ bu dunyaning ǝndixiliri, bayliⱪlarning eziⱪturuxi wǝ baxⱪa nǝrsilǝrgǝ bolƣan ⱨǝwǝslǝr kiriwelip, sɵz-kalamni boƣuwetidu-dǝ, u ⱨeq ⱨosul qiⱪarmaydu. [i] 20 Lekin yahxi tupraⱪⱪa qeqilƣan uruⱪlar bolsa — sɵz-kalamni anglixi bilǝn uni ⱪobul ⱪilƣan adǝmlǝrni kɵrsitidu. Bundaⱪ adǝmlǝr ⱨosul beridu, birsi ottuz ⱨǝssǝ, birsi atmix ⱨǝssǝ, yǝnǝ birsi yüz ⱨǝssǝ ⱨosul beridu.
Sewǝt astidiki qiraƣ
Luⱪa 8:16-18
21 U ularƣa yǝnǝ mundaⱪ dedi:
— Qiraƣ sewǝt yaki kariwat astiƣa ⱪoyulux üqün kǝltürülǝmdu? U qiraƣdanning üstigǝ ⱪoyulux üqün kǝltürülmǝmdu? □«Qiraƣ sewǝt yaki kariwat astiƣa ⱪoyulux üqün kǝltürülǝmdu?» — «sewǝt» grek tilida «ɵlqigüqi sewǝt» deyilidu. [k] 22 Qünki yoxurulƣan ⱨeqⱪandaⱪ ix axkarilanmay ⱪalmaydu, xuningdǝk ⱨǝrⱪandaⱪ mǝhpiy ix yüz bǝrgǝndin keyin ayan bolmay ⱪalmaydu. [l]
23 Angliƣudǝk ⱪuliⱪi barlar buni anglisun!
24 Angliƣanliringlarƣa kɵngül bɵlünglar! Qünki silǝr baxⱪilarƣa ⱪandaⱪ ɵlqǝm bilǝn ɵlqisǝnglar, silǝrgimu xundaⱪ ɵlqǝm bilǝn ɵlqǝp berilidu, ⱨǝtta uningdinmu kɵp ⱪoxup berilidu. □«Silǝr baxⱪilarƣa ⱪandaⱪ ɵlqǝm bilǝn ɵlqisǝnglar» — bu sɵz kɵp tǝrǝplimilik boluxi kerǝk; mǝsilǝn: (1) adǝm Hudaning sɵzigǝ ⱪanqilik kɵngül bɵlüp etibar bǝrsǝ, uningƣa xunqilik ǝⱪil beridu; (2) biz baxⱪilarƣa rǝⱨim-xǝpⱪǝt kɵrsǝtsǝk, Hudamu bizgǝ rǝⱨim-xǝpⱪǝt kɵrsitidu; (3) ((2)-tǝripigǝ yeⱪin) biz baxⱪilarni ⱪaysi ɵlqǝm bilǝn baⱨalisaⱪ, Huda bizni baⱨaliƣanda dǝl xu ɵlqǝmni ixlitidu; (4) baxⱪilarƣa ⱪanqilik hǝyr-sahawǝt kɵrsǝtsǝk, Hudamu keyin bizgǝ xunqilik iltipatni kɵrsitidu. [n] 25 Qünki kimdǝ bar bolsa, uningƣa tehimu kɵp berilidu; ǝmma kimdǝ yoⱪ bolsa, ⱨǝtta uningda bar bolƣanlirimu uningdin mǝⱨrum ⱪilinidu.□«Qünki kimdǝ bar bolsa, uningƣa tehimu kɵp berilidu; ǝmma kimdǝ yoⱪ bolsa, ⱨǝtta uningda bar bolƣanlirimu uningdin mǝⱨrum ⱪilinidu» — «kimdǝ bar bolsa... » — bu «bar bolsa» nemini kɵrsitidu? Xübⱨisizki, ǝbǝdiy ǝⱨmiyǝtlik birǝr nǝrsǝ bolsa kerǝk, bu iman-ixǝnqni ɵz iqigǝ qoⱪum alidu. Biz ɵzimizgǝ «ǝbǝdiy ǝⱨmiyǝtlik» ⱨǝrnemǝ boluxi üqün uni pǝⱪǝt Mǝsiⱨdinla tapalaymiz. [p]
Üngǝn uruⱪ toƣrisidiki tǝmsil
26 U yǝnǝ mundaⱪ dedi:
— Hudaning padixaⱨliⱪi yǝnǝ birsining tupraⱪⱪa uruⱪ qaqⱪiniƣa ohxaydu: 27 u uhlaydu, orundin turidu, keqǝ-kündüzlǝr ɵtüwerip, uruⱪ bih urup ɵsidu. Lekin qaqⱪuqi ⱪandaⱪ yol bilǝn ɵsidiƣanliⱪini bilmǝydu. 28 Tupraⱪ ɵzlükidin ⱨosul beridu; uruⱪ awwal bih uridu, keyin bax qiⱪiridu, ahirda baxaⱪlar toluⱪ dan tutidu. 29 Dan pixⱪanda, qaqⱪuqi dǝrⱨal orƣaⱪ salidu, qünki ⱨosul waⱪti kǝlgǝn bolidu.□«qaqⱪuqi dǝrⱨal orƣaⱪ salidu» — grek tilida «qaqⱪuqi dǝrⱨal orƣaⱪ ǝwǝtidu».
Ⱪiqa uruⱪi toƣrisidiki tǝmsil
Mat. 13:31-32, 34-35; Luⱪa 13:18-19
30 U yǝnǝ mundaⱪ dedi:
— Hudaning padixaⱨliⱪini nemigǝ ohxitimiz? Yaki ⱪandaⱪ bir tǝmsil bilǝn sürǝtlǝp berǝlǝymiz? [r] 31 U goya bir tal ⱪiqa uruⱪiƣa ohxaydu. U yǝrgǝ terilƣanda, gǝrqǝ yǝr yüzidiki barliⱪ uruⱪlarning iqidǝ ǝng kiqiki bolsimu, □«gǝrqǝ yǝr yüzidiki barliⱪ uruⱪlarning iqidǝ ǝng kiqiki bolsimu,...» — yaki «gǝrqǝ tupraⱪ iqidiki barliⱪ uruⱪlarning iqidǝ ǝng kiqiki bolsimu,...». 32 terilƣandin keyin, ⱨǝrⱪandaⱪ ziraǝttin egiz ɵsüp xundaⱪ qong xahlayduki, asmandiki ⱪuxlarmu uning sayisigǝ ⱪonidu.□«...asmandiki ⱪuxlarmu uning sayisigǝ ⱪonidu» — yaki «...asmandiki ⱪuxlarmu uning sayisigǝ uwulaydu». Bu yǝrdǝ tilƣa elinƣan ⱪiqa ottura xǝrⱪtǝ ɵsidiƣan, yahxi ɵskǝndǝ ⱨǝtta üq metrdin exip ketidiƣan, ɵsümlükni kɵrsitidu.
33 U xuningƣa ohxax halayiⱪ anglap qüxinǝligüdǝk nurƣun tǝmsillǝr bilǝn sɵz-kalamni yǝtküzdi. [u] 34 Lekin tǝmsil kǝltürmǝy turup ularƣa ⱨeqⱪandaⱪ sɵz ⱪilmaytti. Lekin ɵz muhlisliri bilǝn yalƣuz ⱪalƣinida, ularƣa ⱨǝmmini qüxǝndürüp berǝtti.
Əysaning boranni tinqitixi
Mat. 8:23-27; Luⱪa 8:22-25
35 Xu küni kǝq kirgǝndǝ, u ularƣa:
— Dengizning u ⱪetiƣa ɵtǝyli, — dedi. [v] 36 Ular halayiⱪni yolƣa seliwǝtkǝndin keyin, uni kemidǝ olturƣan peti elip yürüp ketixti. Ular bilǝn billǝ mangƣan baxⱪa kemilǝrmu bar idi. □«...uni kemidǝ olturƣan peti elip yürüp ketixti» — Mǝsiⱨ alliⱪaqan kemidǝ olturƣanidi (1-ayǝttǝ).
Baxⱪa birhil tǝrjimisi: «...uni xu peti kemisigǝ qüxürüp, elip yürüp ketixti» — bu tǝrjimidǝ «xu peti» bǝlkim Mǝsiⱨ «ⱨeqⱪandaⱪ tǝyyarliⱪsiz (dengiz sǝpirigǝ layiⱪ kiyim yaki yemǝk-iqmǝk almiƣan) ⱨalda» degǝndǝk boluxi mumkin. 37 Wǝ mana, ǝxǝddiy ⱪara ⱪuyun qiⱪip kǝtti; xuning bilǝn dolⱪunlar kemini urup, su ⱨalⱪip kirip, kemigǝ toxay dǝp ⱪalƣanidi. 38 Lekin u kemining ayaƣ tǝripidǝ yastuⱪⱪa bax ⱪoyup uyⱪuƣa kǝtkǝnidi. Ular uni oyƣitip:
Baxⱪa birhil tǝrjimisi: «...uni xu peti kemisigǝ qüxürüp, elip yürüp ketixti» — bu tǝrjimidǝ «xu peti» bǝlkim Mǝsiⱨ «ⱨeqⱪandaⱪ tǝyyarliⱪsiz (dengiz sǝpirigǝ layiⱪ kiyim yaki yemǝk-iqmǝk almiƣan) ⱨalda» degǝndǝk boluxi mumkin. 37 Wǝ mana, ǝxǝddiy ⱪara ⱪuyun qiⱪip kǝtti; xuning bilǝn dolⱪunlar kemini urup, su ⱨalⱪip kirip, kemigǝ toxay dǝp ⱪalƣanidi. 38 Lekin u kemining ayaƣ tǝripidǝ yastuⱪⱪa bax ⱪoyup uyⱪuƣa kǝtkǝnidi. Ular uni oyƣitip:
— I ustaz, ⱨalak boluwatⱪinimizƣa karing yoⱪmu? — dedi.
39 U ornidin turup, boranƣa tǝnbiⱨ berip, dengizƣa: «Tinqlan! Jim bol!» dewidi, boran tohtap, qongⱪur bir jimjitliⱪ ⱨɵküm sürdi.[x]
40 — Nemixⱪa xunqǝ ⱪorⱪisilǝr? Silǝrdǝ ⱪandaⱪsigǝ tehiqǝ ixǝnq bolmaydu? — dedi u ularƣa.
41 Ularni intayin zor bir ⱪorⱪunq basti, ular bir-birigǝ:
— Bu adǝm zadi kimdu? Ⱨǝtta xamal wǝ dengizmu uningƣa itaǝt ⱪilidikǝn-ⱨǝ! — dǝp ketixti.
- Markus
- a
-
Mat. 13:1; Luⱪa 8:4.
- b «u uning ǝtrapidikilǝr ⱨǝm on ikkiylǝn bilǝn yalƣuz ⱪalƣanda, ular uningdin tǝmsillǝr toƣruluⱪ soraxti» — muxu yǝrdǝ «uning ǝtrapidikilǝr» uningƣa ǝgǝxkǝnlǝr (on ikkiylǝndin sirt)ni kɵrsǝtsǝ kerǝk.
- c Mat. 13:10; Luⱪa 8:9.
- d «Lekin sirttikilǝrgǝ ⱨǝmmǝ ix tǝmsillǝr bilǝn uⱪturulidu» — «sirttikilǝrgǝ» Hudaning padixaⱨliⱪidin yaki uning nijatidin sirtta turƣanlar, demǝk.
- e Mat. 11:25; 2Kor. 2:14; 3:14.
- f «ular ⱪaraxni ⱪaraydu, biraⱪ kɵrmǝydu; anglaxni anglaydu, biraⱪ qüxǝnmǝydu; xundaⱪ bolmisidi, ular yolidin yanduruluxi bilǝn, kǝqürüm ⱪilinatti» — bu sɵzlǝr «Yǝx.» 6:9-10din elinƣan.
- g Yǝx. 6:9-10; Mat. 13:14; Luⱪa 8:10; Yⱨ. 12:40; Ros. 28:26; Rim. 11:8.
- h Mat. 13:19; Luⱪa 8:11.
- i Mat. 19:23; Mar. 10:23; Luⱪa 18:24; 1Tim. 6:9.
- j «Qiraƣ sewǝt yaki kariwat astiƣa ⱪoyulux üqün kǝltürülǝmdu?» — «sewǝt» grek tilida «ɵlqigüqi sewǝt» deyilidu.
- k Mat. 5:15; Luⱪa 8:16; 11:33.
- l Ayup 12:22; Mat. 10:26; Luⱪa 8:17; 12:2.
- m «Silǝr baxⱪilarƣa ⱪandaⱪ ɵlqǝm bilǝn ɵlqisǝnglar» — bu sɵz kɵp tǝrǝplimilik boluxi kerǝk; mǝsilǝn: (1) adǝm Hudaning sɵzigǝ ⱪanqilik kɵngül bɵlüp etibar bǝrsǝ, uningƣa xunqilik ǝⱪil beridu; (2) biz baxⱪilarƣa rǝⱨim-xǝpⱪǝt kɵrsǝtsǝk, Hudamu bizgǝ rǝⱨim-xǝpⱪǝt kɵrsitidu; (3) ((2)-tǝripigǝ yeⱪin) biz baxⱪilarni ⱪaysi ɵlqǝm bilǝn baⱨalisaⱪ, Huda bizni baⱨaliƣanda dǝl xu ɵlqǝmni ixlitidu; (4) baxⱪilarƣa ⱪanqilik hǝyr-sahawǝt kɵrsǝtsǝk, Hudamu keyin bizgǝ xunqilik iltipatni kɵrsitidu.
- n Mat. 7:2; Luⱪa 6:38.
- o «Qünki kimdǝ bar bolsa, uningƣa tehimu kɵp berilidu; ǝmma kimdǝ yoⱪ bolsa, ⱨǝtta uningda bar bolƣanlirimu uningdin mǝⱨrum ⱪilinidu» — «kimdǝ bar bolsa... » — bu «bar bolsa» nemini kɵrsitidu? Xübⱨisizki, ǝbǝdiy ǝⱨmiyǝtlik birǝr nǝrsǝ bolsa kerǝk, bu iman-ixǝnqni ɵz iqigǝ qoⱪum alidu. Biz ɵzimizgǝ «ǝbǝdiy ǝⱨmiyǝtlik» ⱨǝrnemǝ boluxi üqün uni pǝⱪǝt Mǝsiⱨdinla tapalaymiz.
- p Mat. 13:12; 25:29; Luⱪa 8:18; 19:26.
- q «qaqⱪuqi dǝrⱨal orƣaⱪ salidu» — grek tilida «qaqⱪuqi dǝrⱨal orƣaⱪ ǝwǝtidu».
- r Mat. 13:31; Luⱪa 13:18.
- s «gǝrqǝ yǝr yüzidiki barliⱪ uruⱪlarning iqidǝ ǝng kiqiki bolsimu,...» — yaki «gǝrqǝ tupraⱪ iqidiki barliⱪ uruⱪlarning iqidǝ ǝng kiqiki bolsimu,...».
- t «...asmandiki ⱪuxlarmu uning sayisigǝ ⱪonidu» — yaki «...asmandiki ⱪuxlarmu uning sayisigǝ uwulaydu». Bu yǝrdǝ tilƣa elinƣan ⱪiqa ottura xǝrⱪtǝ ɵsidiƣan, yahxi ɵskǝndǝ ⱨǝtta üq metrdin exip ketidiƣan, ɵsümlükni kɵrsitidu.
- u Mat. 13:34.
- v Mat. 8:23; Luⱪa 8:22.
- w «...uni kemidǝ olturƣan peti elip yürüp ketixti» — Mǝsiⱨ alliⱪaqan kemidǝ olturƣanidi (1-ayǝttǝ). Baxⱪa birhil tǝrjimisi: «...uni xu peti kemisigǝ qüxürüp, elip yürüp ketixti» — bu tǝrjimidǝ «xu peti» bǝlkim Mǝsiⱨ «ⱨeqⱪandaⱪ tǝyyarliⱪsiz (dengiz sǝpirigǝ layiⱪ kiyim yaki yemǝk-iqmǝk almiƣan) ⱨalda» degǝndǝk boluxi mumkin.
- x Ayup 26:12; Zǝb. 107:29; Yǝx. 51:10.