3
Pǝrwǝrdigar ǝllǝrning üstidin ⱨɵküm qiⱪiridu
1 Qünki mana, xu künlǝrdǝ, xu pǝyttǝ,
Mǝn Yǝⱨuda ⱨǝm Yerusalemni asarǝttin ⱪutuldurup, azadliⱪⱪa erixtürginimdǝ,
2 Mǝn barliⱪ ǝllǝrnimu yiƣip,
Ularni «Yǝⱨoxafat jilƣisi»ƣa qüxürimǝn;
Xuning bilǝn ularning hǝlⱪimni ǝllǝr arisiƣa tarⱪitiwǝtkǝnlikidin,
Zeminimni bɵlüp parqiliwǝtkǝnlikidin,
Ularni axu yǝrdǝ Mening mirasim, yǝni hǝlⱪim Israil tüpǝylidin soraⱪⱪa tartimǝn.□«Mǝn barliⱪ ǝllǝrnimu yiƣip,... xuning bilǝn ularning hǝlⱪimni ǝllǝr arisiƣa tarⱪitiwǝtkǝnlikidin, ... ularni... hǝlⱪim Israil tüpǝylidin soraⱪⱪa tartimǝn» — «ǝllǝr» bolsa yat ǝllǝr, Yǝⱨudiy ǝmǝslǝr. «Yǝⱨoxafat jilƣisi» — «Yǝⱨoxafat» — «Yaⱨ» (Pǝrwǝrdigar) sotlaydu» degǝn mǝnidǝ. U bǝlkim Yerusalem xǝⱨirining xǝrⱪi tǝripidiki «Kidron jilƣisi»ni kɵrsitidu (Yerusalem ⱨǝm «Zǝytun teƣi» arisida).
3 Uning üstigǝ ular Mening hǝlⱪimni doƣa tikip qǝk taxliƣan;
Bir yigitni bir paⱨixǝ ayalƣa almaxturƣan,
Bir ⱪizni «xarab iqimiz» dǝp xarab üqün almaxturƣan.
4 Ⱨǝy, Tur ⱨǝm Zidon, Filistiyǝning barliⱪ rayonliri, Mǝn silǝrni nemǝ ⱪiliptimǝn?
Silǝr Mǝndin ɵq almaⱪqimusilǝr?
(Biraⱪ Mǝndin ɵq alimiz desǝnglar, ɵqni tezla ɵz bexinglarƣa ⱪayturup berimǝn!)□«Ⱨǝy, Tur ⱨǝm Zidon,...» — «Tur» bolsa Liwandiki ǝng qong port ⱨǝm ⱪudrǝtlik xǝⱨǝr, Zidon uning ǝtrapidiki rayon.
5 Kümüxlirim, altunlirimni buliwalƣininglar tüpǝylidin,
Güzǝl gɵⱨǝrlirimni ɵz buthaniliringlarƣa aparƣininglar tüpǝylidin,
6 Yǝⱨuda baliliri ⱨǝm Yerusalemning balilirini ɵz qegrasidin yiraⱪ ⱪilmaⱪ üqün ularni Greklarƣa setiwetkininglar tüpǝylidin,
7 Mana, Mǝn ularni silǝr setiwǝtkǝn jayda ornidin turƣuzimǝn,
Ⱨǝmdǝ ⱪilƣininglarni ɵz bexinglarƣa ⱪayturimǝn.
8 Oƣul-ⱪizliringlarni Yǝⱨuda balilirining ⱪoliƣa setiwetimǝn,
Ular xularni yiraⱪtiki bir ǝlgǝ, yǝni Xabiyaliⱪlarƣa setiwetidu;
Qünki Pǝrwǝrdigar sɵz ⱪilƣan.□«Ular xularni yiraⱪtiki bir ǝlgǝ, yǝni Xabiyaliⱪlarƣa setiwetidu» — «Xabiyaliⱪlar» «Xeba» degǝn rayondikilǝr boluxi mumkin.
Pǝrwǝrdigar «Yǝⱨoxafat jilƣisi»da barliⱪ ǝllǝrning üstigǝ ⱨɵkümini qiⱪiridu
9 Xuni ǝllǝr arisida jakarlanglarki,
«Jǝnggǝ tǝyyarlininglar,
Palwanlarni ⱪozƣanglar,
Jǝngqilǝrning ⱨǝmmisi yeⱪinlaxsun,
Jǝnggǝ ⱨazir bolsun;
10 Sapan qixlirini ⱪiliq ⱪilip,
Orƣaⱪliringlarni nǝyzǝ ⱪilip soⱪuxunglar;
Ajiz adǝmmu: «Mǝn küqlük» desun;
11 Ətraptiki ⱨǝmmǝ ǝllǝr, tezdin kelinglar,
Ⱨǝmminglar xu yǝrgǝ jǝm bolunglar!».
«Ɵzüngning küqlükliringni axu yǝrgǝ qüxürgǝysǝn, aⱨ Pǝrwǝrdigar!»□«Ɵzüngning küqlükliringni axu yǝrgǝ qüxürgǝysǝn, aⱨ Pǝrwǝrdigar!» — bu sɵzlǝr 2:1-11diki wǝ «Yǝx.» 13:3-5diki sɵzlǝrgǝ munasiwǝtlik boluxi kerǝk. «Yǝx.» 13:3-5diki izaⱨatlarnimu kɵrüng.
12 «Əllǝr ⱪozƣilip «Yǝⱨoxafat jilƣisi»ƣa kǝlsun;
Qünki Mǝn xu yǝrdǝ olturup ǝtraptiki ⱨǝmmǝ ǝllǝrni soraⱪⱪa tartimǝn.
13 Orƣaⱪni selinglar,
Qünki ziraǝt pixti;
Kelinglar, qüxüp qǝylǝnglar,
Qünki xarab kɵlqǝkliri liⱪ tuxuⱪtur,
Idix-küplǝr tolup taxidu.
Qünki ularning rǝzilliki zordur»□«Orƣaⱪni selinglar, qünki ziraǝt pixti; kelinglar, qüxüp qǝylǝnglar, qünki xarab kɵlqǝkliri liⱪ tuxuⱪtur... qünki ularning rǝzilliki zordur»» — muxu buyruⱪ bǝlkim Hudaning «küqlükliri», yǝni pǝrixtilǝrgǝ eytilidu («Wǝⱨ» 14:17-20ni kɵrüng). ■Wǝⱨ. 14:15
14 Aⱨ, nurƣun, nurƣun kixilǝr «Ⱪarar jilƣisi»da!
Qünki Pǝrwǝrdigarning küni «Ⱪarar jilƣisi»ƣa yeⱪinlaxti.
15 Ⱪuyax ⱨǝm ay ⱪarangƣulixip ketidu,
Yultuzlar ɵz julasini ⱪayturuwalidu.■Yo. 2:10, 3:4, 15; Yǝx.13:10; 24:23; Am. 8:9; Mat. 24:29; Ros. 2:20; Wǝⱨ. 6:12-13
16 Pǝrwǝrdigar Ziondin ⱨɵrkirǝydu,
Yerusalemdin awazini ⱪoyuwetidu;
Asmanlar, zeminlar silkinidu;
Lekin Pǝrwǝrdigar Ɵz hǝlⱪigǝ baxpanaⱨ,
Israil baliliriƣa küq-ⱨimayǝ bolidu.
Pǝrwǝrdigar Zionni Ɵz makani ⱪilidu
17 Xuning bilǝn silǝr Mǝnki Pǝrwǝrdigarning silǝrning Hudayinglar ikǝnlikimni,
Ɵz muⱪǝddǝs teƣim Zionda turidiƣanliⱪimni bilisilǝr;
Yerusalem pak-muⱪǝddǝs bolidu,
Uningdin ⱨeq yat adǝmlǝr yǝnǝ ɵtmǝydu.□«Uningdin ⱨeq yat adǝmlǝr yǝnǝ ɵtmǝydu» — degǝn sɵz bǝlkim: (1) ⱨeq tajawuzqi yǝnǝ Yerusalemni buzmaydu, wǝ (2) Yerusalemni bulƣƣudǝk ⱨeqⱪandaⱪ butpǝrǝs adǝm uningdin yǝnǝ ɵtmǝydu, degǝn ikki mǝnini kɵrsitixi mumkin. ■Wǝⱨ. 21:27
18 Ⱨǝm xu küni ǝmǝlgǝ axuruliduki,
Taƣlar yengi xarabni temitidu,
Dɵng-egizliklǝrdin süt aⱪidu,
Yǝⱨudadiki barliⱪ eriⱪ-ɵstǝnglǝrdǝ liⱪ su aⱪidu;
Pǝrwǝrdigarning ɵyidin bir bulaⱪ qiⱪidu,
Xittim jilƣisini suƣiridu.□«...Xittim jilƣisini suƣiridu» — «Xittim jilƣisi» Yerusalemning xǝrⱪiy tǝripida bolup, suliri Iordan jilƣisiƣa qüxidu. ■Am. 9:13
19 Misir bolsa bir qɵllük,
Edom adǝmzatsiz bir qɵl-bayawan bolidu,
Ularning Yǝⱨuda baliliriƣa ⱪilƣan zulum-zorawanliⱪi tüpǝylidin,
Ular bularning zeminida bigunaⱨ ⱪanlarni tɵkkǝnliki tüpǝylidin.
20 Biraⱪ Yǝⱨuda mǝnggügǝ turidu,
Yerusalem dǝwrdin-dǝwrgiqǝ ⱪalidu;
21 Ⱨǝm Mǝn ularni tɵkkǝn ⱪanlarning paklandurulmiƣan gunaⱨliridin paklandurimǝn;
Qünki Pǝrwǝrdigar Zionda makanlaxⱪandur.
<- Yo'el 2
Yo'el
a
-
«Mǝn barliⱪ ǝllǝrnimu yiƣip,... xuning bilǝn ularning hǝlⱪimni ǝllǝr arisiƣa tarⱪitiwǝtkǝnlikidin, ... ularni... hǝlⱪim Israil tüpǝylidin soraⱪⱪa tartimǝn» — «ǝllǝr» bolsa yat ǝllǝr, Yǝⱨudiy ǝmǝslǝr. «Yǝⱨoxafat jilƣisi» — «Yǝⱨoxafat» — «Yaⱨ» (Pǝrwǝrdigar) sotlaydu» degǝn mǝnidǝ. U bǝlkim Yerusalem xǝⱨirining xǝrⱪi tǝripidiki «Kidron jilƣisi»ni kɵrsitidu (Yerusalem ⱨǝm «Zǝytun teƣi» arisida).
- b «Ⱨǝy, Tur ⱨǝm Zidon,...» — «Tur» bolsa Liwandiki ǝng qong port ⱨǝm ⱪudrǝtlik xǝⱨǝr, Zidon uning ǝtrapidiki rayon.
- c «Ular xularni yiraⱪtiki bir ǝlgǝ, yǝni Xabiyaliⱪlarƣa setiwetidu» — «Xabiyaliⱪlar» «Xeba» degǝn rayondikilǝr boluxi mumkin.
- d «Ɵzüngning küqlükliringni axu yǝrgǝ qüxürgǝysǝn, aⱨ Pǝrwǝrdigar!» — bu sɵzlǝr 2:1-11diki wǝ «Yǝx.» 13:3-5diki sɵzlǝrgǝ munasiwǝtlik boluxi kerǝk. «Yǝx.» 13:3-5diki izaⱨatlarnimu kɵrüng.
- e «Orƣaⱪni selinglar, qünki ziraǝt pixti; kelinglar, qüxüp qǝylǝnglar, qünki xarab kɵlqǝkliri liⱪ tuxuⱪtur... qünki ularning rǝzilliki zordur»» — muxu buyruⱪ bǝlkim Hudaning «küqlükliri», yǝni pǝrixtilǝrgǝ eytilidu («Wǝⱨ» 14:17-20ni kɵrüng).
■3:15 Yo. 2:10, 3:4, 15; Yǝx.13:10; 24:23; Am. 8:9; Mat. 24:29; Ros. 2:20; Wǝⱨ. 6:12-13
- ~8~ «Uningdin ⱨeq yat adǝmlǝr yǝnǝ ɵtmǝydu» — degǝn sɵz bǝlkim: (1) ⱨeq tajawuzqi yǝnǝ Yerusalemni buzmaydu, wǝ (2) Yerusalemni bulƣƣudǝk ⱨeqⱪandaⱪ butpǝrǝs adǝm uningdin yǝnǝ ɵtmǝydu, degǝn ikki mǝnini kɵrsitixi mumkin.
- ~10~ «...Xittim jilƣisini suƣiridu» — «Xittim jilƣisi» Yerusalemning xǝrⱪiy tǝripida bolup, suliri Iordan jilƣisiƣa qüxidu.