21
Pǝrwǝrdigar Yerusalemni düxmǝnlǝrgǝ tapxuridu
1 Padixaⱨ Zǝdǝkiya Malkiyaning oƣli Paxhurni ⱨǝm Maaseyaⱨning oƣli, kaⱨin Zǝfaniyani ǝwǝtkǝndǝ, Yǝrǝmiyaƣa Pǝrwǝrdigardin tɵwǝndiki munu bir sɵz kǝldi: — □«Malkiyaning oƣli Paxhur» — demisǝkmu, bu 20-babtiki «Paxhur» ǝmǝs; lekin bu Paxhurmu keyinki waⱪitlarda Yǝrǝmiyaƣa ziyankǝxlik ⱪilidiƣan adǝm bolidu (29:25-27ni kɵrüng). «Zǝfaniya» bolsa ɵzining mustǝⱪil kɵzⱪarixi yoⱪ bolƣan yǝnǝ bir «yumilaⱪ tawuz»ƣa ohxaydu. (29:29diki wǝⱪǝni kɵrüng). U bǝlkim ahirda Babilning «ⱪarawul begi» tǝripidin ɵlümgǝ mǝⱨkum ⱪilinƣan «Zǝfaniya»ƣa ohxax adǝm idi (52:24-27ni kɵrüng). 2 (Ular: «Biz üqün Pǝrwǝrdigardin yardǝm soriƣin; qünki Babil padixaⱨi Neboⱪadnǝsar bizgǝ ⱨujum ⱪilidu; Pǝrwǝrdigar Ɵzining ɵtkǝnki karamǝt ⱪilƣan ixliri boyiqǝ, bizgimu ohxax muamilǝ ⱪilip, uni yenimizdin yandurarmikin?» — dǝp soridi. 3 Yǝrǝmiya ularƣa: — Zǝdǝkiyaƣa mundaⱪ dǝnglar, — dedi)
4 — Israilning Hudasi Pǝrwǝrdigar mundaⱪ dǝydu: — Mana, Mǝn ⱪolliringlar tutⱪan, silǝrni ⱪorxiwalƣan Babil padixaⱨi ⱨǝm kaldiylǝrgǝ sepil sirtida jǝng ⱪilixⱪa ixlitidiƣan, jǝng ⱪoralliringlarni ⱪayriwetimǝn wǝ bularni bu xǝⱨǝrning otturisida yiƣiwalimǝn; □«kaldiylǝr» — demisǝkmu, «kaldiylǝr» Babilliⱪlarni, bolupmu Babil lǝxkǝrlirini kɵrsitidu. 5 Mǝn Ɵzümmu sozulƣan ⱪolum wǝ küqlük bilikim bilǝn, ƣǝzipim bilǝn, ⱪǝⱨrim bilǝn wǝ ⱨǝssilǝngǝn aqqiⱪim bilǝn silǝrgǝ jǝng ⱪilimǝn! 6 Mǝn bu xǝⱨǝrdǝ turuwatⱪanlarni, insan bolsun, ⱨaywan bolsun urimǝn; ular dǝⱨxǝtlik bir waba bilǝn ɵlidu. 7 Andin keyin, — dǝydu Pǝrwǝrdigar, — Yǝⱨuda padixaⱨi Zǝdǝkiyani, hizmǝtkarlirini, hǝlⱪni, yǝni bu xǝⱨǝrdǝ wabadin, ⱪiliqtin wǝ ⱪǝⱨǝtqiliktin ⱪelip ⱪalƣanlar bolsa, Mǝn ularni Babil padixaⱨi Neboⱪadnǝsarning ⱪoliƣa, ularning düxmǝnlirining ⱪoliƣa wǝ jenini izdigüqilǝrning ⱪoliƣa tapxurimǝn; Neboⱪadnǝsar ularni ⱪiliq tiƣi bilǝn uridu; u nǝ ularni ayimaydu, nǝ ularƣa iqini ⱨeq aƣritmaydu, nǝ rǝⱨim ⱪilmaydu.
8 Lekin sǝn bu hǝlⱪⱪǝ mundaⱪ deyixing kerǝk: «Pǝrwǝrdigar mundaⱪ dǝydu: — Mana, Mǝn aldinglarda ⱨayat yoli wǝ mamat yolini salimǝn; □«lekin sǝn bu hǝlⱪⱪǝ mundaⱪ deyixing kerǝk» — «bu hǝlⱪ» Yerusalemda ⱪamilip ⱪalƣan hǝlⱪni kɵrsitidu. 9 kim bu xǝⱨǝrdǝ ⱪalmaⱪqi bolsa, ⱪiliq, ⱪǝⱨǝtqilik wǝ waba bilǝn ɵlidu; lekin kim xǝⱨǝrdin qiⱪip, silǝrni ⱪorxiwalƣan kaldiylǝrgǝ tǝslim bolsa, u ⱨayat ⱪalidu; uning jeni ɵzigǝ alƣan oljidǝk bolidu. [d] 10 Qünki Mǝn bu xǝⱨǝrgǝ yahxiliⱪ üqün ǝmǝs, bǝlki yamanliⱪ ⱪilix üqün yüzümni ⱪaratⱪuzdum, — dǝydu Pǝrwǝrdigar; u Babil padixaⱨining ⱪoliƣa tapxurulidu, u uni ot selip kɵydüriwetidu.
Ordidikilǝr toƣruluⱪ
11 Wǝ Yǝⱨuda padixaⱨining jǝmǝti toƣruluⱪ Pǝrwǝrdigarning sɵzini anglanglar: — 12 I Dawutning jǝmǝti, Pǝrwǝrdigar mundaⱪ dǝydu: — ⱨǝr ǝtigǝndǝ adalǝt bilǝn ⱨɵküm qiⱪiringlar, bulanƣan kixini ǝzgüqining ⱪolidin ⱪutⱪuzunglar; bolmisa, ⱪilƣanliringlarning rǝzilliki tüpǝylidin, ⱪǝⱨrim partlap, ottǝk ⱨǝmmini kɵydüridu; uni ɵqürǝlǝydiƣan ⱨeqkim bolmaydu; □«I Dawutning jǝmǝti, ...: — ⱨǝr ǝtigǝndǝ adalǝt bilǝn ⱨɵküm qiⱪiringlar» — ⱪariƣanda, padixaⱨning sotliri ǝtigǝndǝ ɵtküzülǝtti. Yǝnǝ kelip «ⱨǝr ǝtigǝndǝ» degǝn ibarǝ bǝlkim «adalǝt birinqi ix bolsun, ⱨǝr künidǝ ǝng muⱨim ix bolsun» degǝn kɵqmǝ mǝnidǝ ixlitilgǝn boluxi mumkin. [f] 13 Mana, Mǝn sanga ⱪarxidurmǝn, i jilƣa üstidǝ, tüzlǝngliktiki ⱪiyada olturƣuqi, yǝni «Kim üstimizgǝ qüxüp ⱨujum ⱪilalisun, kim ɵylirimizgǝ besip kirǝlisun?!» degüqi, — dǝydu Pǝrwǝrdigar. □«jilƣa üstidǝ... ⱪiyada olturƣuqi...» — bizningqǝ bu ordida olturƣan padixaⱨ-ǝmirlǝrni kɵrsitidu. Əslidǝ padixaⱨ ordisining ⱪuruluxi üqün, Yerusalemdiki ikki taƣ arisidiki kiqik jilƣa «tüzlǝnglik» ⱪilip tindurulƣan andin uning üstigǝ orda ⱪurulƣan. Xundaⱪ ⱪilip Kidron jilƣisi üstidǝ, — yǝni «pǝlǝkkǝ taⱪaxⱪan» bir intayin bihǝtǝr jayda — orda kɵrünǝtti. Demǝk, bu sɵzlǝr padixaⱨ ⱨǝm ordidikilǝrgǝ eytilƣan boluxi kerǝk.
Bǝzi tǝrjimanlar bu ayǝt Yerusalem xǝⱨirini kɵrsitidu, dǝp ⱪaraydu. Padixaⱨning ordisining alaⱨidǝ ǝⱨwali wǝ kǝynidiki ayǝtlǝrgǝ ⱪariƣanda, bizningqǝ u ordidikilǝrning ɵzlirini kɵrsitidu. 14 Mǝn silǝrning ⱪilmixinglarning mewisi boyiqǝ silǝrgǝ yeⱪinlixip jazalaymǝn, — dǝydu Pǝrwǝrdigar; wǝ Mǝn uning ormanliⱪida bir ot yaⱪimǝn, u bolsa uning ǝtrapidiki ⱨǝmmini kɵydürüp tügitidu.□«Mǝn uning ormanliⱪida bir ot yaⱪimǝn» — «ormanliⱪ» nemin kɵrsitidu? Ordining bir pǝhri bolƣan Sulayman padixaⱨ bina ⱪilƣan ⱨǝywǝtlik «Liwan ormanliⱪi ɵyi» (Liwanning kedir yaƣiqidin yasalƣan) idi. 22:6nimu kɵrüng. [i]
Bǝzi tǝrjimanlar bu ayǝt Yerusalem xǝⱨirini kɵrsitidu, dǝp ⱪaraydu. Padixaⱨning ordisining alaⱨidǝ ǝⱨwali wǝ kǝynidiki ayǝtlǝrgǝ ⱪariƣanda, bizningqǝ u ordidikilǝrning ɵzlirini kɵrsitidu. 14 Mǝn silǝrning ⱪilmixinglarning mewisi boyiqǝ silǝrgǝ yeⱪinlixip jazalaymǝn, — dǝydu Pǝrwǝrdigar; wǝ Mǝn uning ormanliⱪida bir ot yaⱪimǝn, u bolsa uning ǝtrapidiki ⱨǝmmini kɵydürüp tügitidu.□«Mǝn uning ormanliⱪida bir ot yaⱪimǝn» — «ormanliⱪ» nemin kɵrsitidu? Ordining bir pǝhri bolƣan Sulayman padixaⱨ bina ⱪilƣan ⱨǝywǝtlik «Liwan ormanliⱪi ɵyi» (Liwanning kedir yaƣiqidin yasalƣan) idi. 22:6nimu kɵrüng. [i]
- Yǝrǝmiya
- a
-
«Malkiyaning oƣli Paxhur» — demisǝkmu, bu 20-babtiki «Paxhur» ǝmǝs; lekin bu Paxhurmu keyinki waⱪitlarda Yǝrǝmiyaƣa ziyankǝxlik ⱪilidiƣan adǝm bolidu (29:25-27ni kɵrüng). «Zǝfaniya» bolsa ɵzining mustǝⱪil kɵzⱪarixi yoⱪ bolƣan yǝnǝ bir «yumilaⱪ tawuz»ƣa ohxaydu. (29:29diki wǝⱪǝni kɵrüng). U bǝlkim ahirda Babilning «ⱪarawul begi» tǝripidin ɵlümgǝ mǝⱨkum ⱪilinƣan «Zǝfaniya»ƣa ohxax adǝm idi (52:24-27ni kɵrüng).
- b «kaldiylǝr» — demisǝkmu, «kaldiylǝr» Babilliⱪlarni, bolupmu Babil lǝxkǝrlirini kɵrsitidu.
- c «lekin sǝn bu hǝlⱪⱪǝ mundaⱪ deyixing kerǝk» — «bu hǝlⱪ» Yerusalemda ⱪamilip ⱪalƣan hǝlⱪni kɵrsitidu.
- d Yǝr. 38:2
- e «I Dawutning jǝmǝti, ...: — ⱨǝr ǝtigǝndǝ adalǝt bilǝn ⱨɵküm qiⱪiringlar» — ⱪariƣanda, padixaⱨning sotliri ǝtigǝndǝ ɵtküzülǝtti. Yǝnǝ kelip «ⱨǝr ǝtigǝndǝ» degǝn ibarǝ bǝlkim «adalǝt birinqi ix bolsun, ⱨǝr künidǝ ǝng muⱨim ix bolsun» degǝn kɵqmǝ mǝnidǝ ixlitilgǝn boluxi mumkin.
- f Yǝr. 22:3
- g «jilƣa üstidǝ... ⱪiyada olturƣuqi...» — bizningqǝ bu ordida olturƣan padixaⱨ-ǝmirlǝrni kɵrsitidu. Əslidǝ padixaⱨ ordisining ⱪuruluxi üqün, Yerusalemdiki ikki taƣ arisidiki kiqik jilƣa «tüzlǝnglik» ⱪilip tindurulƣan andin uning üstigǝ orda ⱪurulƣan. Xundaⱪ ⱪilip Kidron jilƣisi üstidǝ, — yǝni «pǝlǝkkǝ taⱪaxⱪan» bir intayin bihǝtǝr jayda — orda kɵrünǝtti. Demǝk, bu sɵzlǝr padixaⱨ ⱨǝm ordidikilǝrgǝ eytilƣan boluxi kerǝk. Bǝzi tǝrjimanlar bu ayǝt Yerusalem xǝⱨirini kɵrsitidu, dǝp ⱪaraydu. Padixaⱨning ordisining alaⱨidǝ ǝⱨwali wǝ kǝynidiki ayǝtlǝrgǝ ⱪariƣanda, bizningqǝ u ordidikilǝrning ɵzlirini kɵrsitidu.
- h «Mǝn uning ormanliⱪida bir ot yaⱪimǝn» — «ormanliⱪ» nemin kɵrsitidu? Ordining bir pǝhri bolƣan Sulayman padixaⱨ bina ⱪilƣan ⱨǝywǝtlik «Liwan ormanliⱪi ɵyi» (Liwanning kedir yaƣiqidin yasalƣan) idi. 22:6nimu kɵrüng.
- i Yǝr. 17:27