1 Silǝr Pǝrwǝrdigar Hudayinglarning pǝrzǝntliridursilǝr; ɵlgǝnlǝr üqün bǝdininglarni ⱨeq kǝsmǝslikinglar kerǝk wǝ yaki manglay qeqinglarni ⱪirip taⱪir ⱪilmasliⱪinglar kerǝk; □«ɵlgǝnlǝr üqün ... manglay qeqinglarni ⱪirip taⱪir ⱪilmasliⱪinglar kerǝk» — butpǝrǝs Ⱪanaaniylar arisida xundaⱪ ɵrp-adǝtlǝr kɵp idi.  ■Law. 19:27,28; 21:5 2 qünki sǝn Pǝrwǝrdigar Hudayingƣa atalƣan muⱪǝddǝs bir hǝlⱪtursǝn; Pǝrwǝrdigar yǝr yüzidiki barliⱪ hǝlⱪlǝr arisidin Ɵzining alaⱨidǝ gɵⱨiri bolƣan bir hǝlⱪ boluxi üqün seni talliƣandur. ■Ⱪan. 7:6; 26:18 3 Sǝn ⱨeqⱪandaⱪ yirginqlik nǝrsini yemǝsliking kerǝk.

4 Tɵwǝndikilǝr silǝr yeyixkǝ bolidiƣan ⱨaywanlar: — kala, ⱪoy, ɵqkǝ; ■Law. 11:2 5 keyik, jǝrǝn, buƣa, yawa ɵqkǝ, aⱨu, bɵkǝn, yawa ⱪoy, 6 xundaⱪla ⱨaywanlar iqidǝ tuyaⱪliri pütünlǝy aqimaⱪ (tuyaⱪliri pütünlǝy yeriⱪ) ⱨǝm kɵxigüqi ⱨaywanlarning ⱨǝrhilini yesǝnglar bolidu. □«kɵxigüqi ⱨaywanlar» — muxu yǝrdǝ ikki-üq axⱪazini bar ⱨaywanlarnila ǝmǝs, bǝlki yǝnǝ ozuⱪni yumxaⱪ qaynaydiƣan barliⱪ ⱨaywanlarni ɵz iqigǝ alidu. 7 Lekin, kɵxigüqi yaki aqimaⱪ tuyaⱪliⱪ ⱨaywanlardin tɵwǝndikilǝrni yemǝslikinglar kerǝk: —

Tɵgǝ, toxⱪan wǝ suƣur (qünki ular kɵxigüqi bolƣini bilǝn tuyiⱪi aqimaⱪ ǝmǝstur. Xunga ular silǝrgǝ ⱨaram bolidu).□«suƣur» — yaki «siqⱪan» — taƣlarda yaxaydiƣan kiqik bir ⱨaywan.

8 Qoxⱪa bolsa tuyaⱪliri aqimaⱪ bolƣini bilǝn kɵximigini üqün silǝrgǝ ⱨaram bolidu. Xundaⱪ ⱨaywanlarning gɵxini yemǝslikinglar kerǝk wǝ ⱨǝm ɵlüklirigǝ tǝgmǝslikinglar kerǝk.

9 Suda yaxaydiƣan janiwarlardin tɵwǝndikilǝrni yeyixkǝ bolidu: — sudiki janiwarlardin ⱪaniti wǝ ⱪasiraⱪliri bolƣanlarni yeyixkǝ bolidu, 10 lekin ⱪaniti wǝ ⱪasiraⱪliri bolmiƣanlarni yemǝslikinglar kerǝk; ular silǝrgǝ nisbǝtǝn ⱨaram bolidu.

11 Barliⱪ ⱨalal ⱪuxlarni yesǝnglar bolidu; 12 biraⱪ tɵwǝndiki uqar-ⱪanatlarni yemǝslikinglar kerǝk: yǝni bürküt, tapⱪux-ƣeqirlar, dengiz bürküti, □«tapⱪux-ƣeqirlar» — ibraniy tilida «ustihan qaⱪⱪuqi ⱪux». Yǝni bir tǝrjimisi «beliⱪ’alƣuq». 13  ⱪarliƣaq ⱪuyruⱪluⱪ sar, laqin, ⱪorultaz-tapⱪuxlar wǝ ularning hilliri, 14 ⱨǝmmǝ ⱪaƣa-ⱪozƣunlar wǝ ularning hilliri, 15 müxükyapilaⱪ, tɵgiⱪux, qayka, sar wǝ ularning hilliri, 16 ⱨuwⱪux, ibis, aⱪ ⱪu, □«ⱨuwⱪux» — yaki «kiqik ⱨuwⱪux». «aⱪ ⱪu» — ibraniy tilidin buning ⱪandaⱪ ⱪux ikǝnlikini bilix tǝs. 17 saⱪiyⱪux, beliⱪ’alƣuq, ⱪarna, □«saⱪiyⱪux» — saⱪiyⱪux yaki «suƣa sünggügüqi». Ibraniy tilidin buning ⱪandaⱪ ⱪux ikǝnlikini bilix tǝs. «ⱪarna» — yaki «ⱪotan». 18 lǝylǝk, turna wǝ uning hilliri, ⱨɵpüp bilǝn xǝpǝrǝng degǝnlǝr silǝrgǝ ⱨaram sanalsun. □«turna» — yaki «ⱪotan». «lǝylǝk, turna ... degǝnlǝr silǝrgǝ ⱨaram sanalsun» — bu ⱨalal wǝ ⱨaram nǝrsilǝr toƣruluⱪ «Lawiylar»diki «ⱪoxumqǝ sɵz»imizni kɵrüng. 19 Ⱨǝrbir ⱪanatliⱪ ɵmüligüqi ⱨaxarǝtlǝr bolsa silǝrgǝ nisbǝtǝn ⱨaram bolidu; ularni yemǝslikinglar kerǝk.□«Ⱨǝrbir ⱪanatliⱪ ɵmüligüqi ⱨaxarǝtlǝr ... ularni yemǝslikinglar kerǝk» — bu tizimliktiki ⱪuxlarning kɵpinqisining ibraniy tilidiki nami Tǝwratta pǝⱪǝt bir-ikki ⱪetim kɵrüngǝn bolƣaqⱪa, ularning ⱪaysi ⱪuxlar ikǝnlikini toptoƣra bekitix bǝzidǝ mumkin bolmaydu. Ⱨalbuki, ularning omumiy tipliri, xübⱨisizki, tǝrjimimizdǝk bolidu.

20 Silǝr barliⱪ ⱨalal ⱪuxlarni yesǝnglar bolidu.

21 Silǝr ⱨeqⱪandaⱪ ɵlük janwarni yemǝslikinglar kerǝk; silǝr undaⱪ nǝrsini xǝⱨǝr-yezanglar iqidǝ turuwatⱪan musapirlarƣa beringlar; ular uningdin yesǝ bolidu yaki uni yat ǝlliklǝrkǝ setiwǝtsimu bolidu; qünki sǝn Pǝrwǝrdigar Hudayingƣa atalƣan muⱪǝddǝs bir hǝlⱪtursǝn. Sǝn oƣlaⱪni anisining sütidǝ ⱪaynitip pixursang bolmaydu.□«xǝⱨǝr-yezanglar iqidǝ» — ibraniy tilida «dǝrwaziliringlar iqidǝ» degǝn sɵzlǝr bilǝn ipadilinidu. «oƣlaⱪni anisining sütidǝ ⱪaynitip pixursang bolmaydu» — bu ǝmr bǝlkim ǝtraptiki butpǝrǝs hǝlⱪlǝrning mǝlum ɵrp-aditigǝ ǝgǝxmǝslik kerǝklikini kɵrsitixi mumkin. Bu toƣruluⱪ yǝnǝ «Lawiylar»diki «ⱪoxumqǝ sɵz»imizni kɵrüng.  ■Mis. 23:19; 34:26

22 Sǝn jǝzmǝn ⱨǝr yili etizdiki ⱨǝmmǝ teriⱪqiliⱪ mǝⱨsulatliringning ondin birini ayrixing kerǝk; 23 sǝn xularni, yǝni axliⱪing, yengi xarabing, zǝytun meyingning ondin birini Pǝrwǝrdigar Hudayingning aldida, yǝni U Ɵz namini ⱪalduruxⱪa tallaydiƣan jayda yǝ, xundaⱪla kala-ⱪoy padiliridin ayrilƣan tunji balilirini xu yǝrdǝ yǝ; xundaⱪ ⱪilsang Pǝrwǝrdigar Hudayingdin daim ⱪorⱪuxni ɵginisǝn.■Ⱪan. 12:17,18

24 Wǝ Pǝrwǝrdigar Hudaying seni bǝrikǝtligǝndǝ, U Ɵz namini ⱪalduruxⱪa talliƣan xu jay sǝndin intayin yiraⱪ bolup, mǝⱨsulatliringni xu yǝrgǝ apiralmiƣudǝk bolsang, 25 sǝn xu qaƣda uni pulƣa setip, pulni ⱪolungƣa tengip, Pǝrwǝrdigar Hudaying talliƣan jayƣa barƣin wǝ 26 wǝ kɵnglüng nemǝ tartsa, mǝyli kala, ⱪoy, mǝy-xarab, musǝllǝs bolsun, yaki xuningdǝk kɵnglüng tartⱪan ⱨǝrⱪandaⱪ nǝrsini xu pulƣa alsang bolidu; andin sǝn wǝ ɵyüngdikilǝr xu yǝrdǝ uningdin yǝp-iqip, Pǝrwǝrdigar Hudaying aldida xad-huram bolisilǝr.■Mat. 21:12

27 Xǝⱨǝr-yeziliringda turuwatⱪan Lawiylarni untumasliⱪing kerǝk, qünki aranglarda uning ⱨeqⱪandaⱪ nesiwisi yaki mirasi yoⱪ. □«Xǝⱨǝr-yeziliringda» — ibraniy tilida «Dǝrwaziliring iqidǝ» degǝn sɵz bilǝn ipadilinidu.  ■Qɵl. 18:20, 24; Ⱪan. 10:9; 12:12; 18:1, 2; 26:12 28 Ⱨǝr üq yilning ahirida sǝn xu yildiki mǝⱨsulatliringdin ondin birini ɵxrǝ ⱪilip qiⱪar; sǝn uni xǝⱨǝr-yeziliring iqidǝ topla; □«xǝⱨǝr-yeziliring iqidǝ» — ibraniy tilida «dǝrwaziliring iqidǝ» degǝn sɵz bilǝn ipadilinidu. 29 xuning bilǝn Lawiylar (qünki aranglarda uning ⱨeqⱪandaⱪ nesiwisi yaki mirasi yoⱪ), musapir, yetim-yesirlǝr wǝ tul hotunlar kelip uningdin yǝp toyunsun; xundaⱪ ⱪilsang Pǝrwǝrdigar Hudaying ⱪolungdiki barliⱪ mewini bǝrikǝtlǝydu.