Petrus «2»

«Rosul Petrus yazƣan ikkinqi mǝktup» •••• Salam

1 Əysa Mǝsiⱨning ⱪuli wǝ rosuli bolƣan mǝnki Simeon Petrustin Hudayimiz wǝ Ⱪutⱪuzƣuqimiz Əysa Mǝsiⱨning ⱨǝⱪⱪaniyliⱪi arⱪiliⱪ biz bilǝn ohxax ⱪimmǝtlik bir etiⱪadⱪa muyǝssǝr ⱪilinƣanlarƣa salam!□ 2 Silǝr Hudani wǝ Rǝbbimiz Əysani qongⱪur tonuƣanseri, meⱨir-xǝpⱪǝt wǝ hatirjǝmlik silǝrgǝ ⱨǝssilǝp axⱪay!■

Nijatta ɵsüx

3 Bu duayimning asasi — biz bizni Ɵzining xan-xǝripi wǝ esil pǝzilitining tǝsiri arⱪiliⱪ Qaⱪirƣuqini qongⱪur tonuƣanliⱪimiz üqün, Uning ilaⱨiy küq-ⱪudriti ⱨayatimizƣa wǝ ihlasmǝnliktǝ mengiximizƣa kerǝklik bolƣan ⱨǝmmini ata ⱪildi.□ 4 U muxu pǝzilǝtliri arⱪiliⱪ bizgǝ ⱪimmǝtlik, ǝng uluƣ wǝdilǝrni bǝrdi, bular bilǝn silǝr bu dunyadiki ⱨawayi-ⱨǝwǝslǝrdin bolƣan iplasliⱪtin ⱪutulup, Hudaliⱪ tǝbiǝtkǝ ortaⱪ nesip bolalaysilǝr.■

5 Dǝl muxu sǝwǝbtin, silǝr pütün küqünglar bilǝn etiⱪadinglarƣa esil pǝzilǝtni, esil pǝzilitinglarƣa bilimni,□ 6 biliminglarƣa tǝmkinlikni, tǝmkinlikinglarƣa qidamliⱪni, qidamliⱪinglarƣa ihlasmǝnlikni, 7 ihlasmǝnlikinglarƣa ⱪerindaxliⱪ meⱨribanliⱪni, ⱪerindaxliⱪ meⱨribanliⱪinglarƣa meⱨir-muⱨǝbbǝtni kɵrsitixni ⱪoxuxⱪa intilinglar. 8 Qünki bu hususiyǝtlǝr silǝrdǝ bar bolsa, xundaⱪla exip beriwatⱪan bolsa, bular silǝrni Rǝbbimiz Əysa Mǝsiⱨni qongⱪur tonuxⱪa intilixtǝ ix-ǝmǝlsiz wǝ mewisiz ⱪaldurmaydu.■ 9 Əmmǝ ǝgǝr birsidǝ bular kǝm bolsa, u kor adǝmdur — u burnining uqinila kɵrǝlǝydiƣan, ilgiriki gunaⱨliridin pak ⱪilinƣinini untuƣan bolidu.■

10 Xuning üqün, i ⱪerindaxlar, silǝr Huda tǝripidin qaⱪirilƣanliⱪinglarni, xundaⱪla tallanƣanliⱪinglarni jǝzmlǝxtürüxkǝ intilinglar. Xundaⱪ ⱪilsanglar, ⱨeqⱪaqan teyilip kǝtmǝysilǝr. □ 11 Xundaⱪ bolƣanda Rǝbbimiz wǝ Ⱪutⱪuzƣuqimiz Əysa Mǝsiⱨning mǝnggülük padixaⱨliⱪidimu ⱪizƣin ⱪarxi elinisilǝr.□

12 Xunga, gǝrqǝ silǝr bu ixlarni bilgǝn bolsanglarmu, xundaⱪla bizgǝ igǝ ⱪilinƣan ⱨǝⱪiⱪǝttǝ mustǝⱨkǝmlǝngǝn bolsanglarmu, mǝn yǝnila ⱨǝrdaim bu ixlarni esinglarƣa salmaⱪqimǝn. 13 Dǝrwǝⱪǝ, mǝn muxu qedirimda bolsamla, bularni sǝminglarƣa selip, silǝrni oyƣitip turuxni layiⱪ kɵrimǝn. □ ■ 14 Qünki Rǝbbimiz Əysa Mǝsiⱨning burun manga ayan ⱪilƣinidǝk, mening bu qedirim pat arida uqamdin seliwetilidiƣanliⱪini bilip turuptimǝn. □ ■ 15 Bǝrⱨǝⱪ, mǝn silǝrning bu ixlarni mǝn bu dunyadin kǝtkinimdin keyinmu ⱨǝrwaⱪit esinglarƣa kǝltürüxünglar üqün küqümning bariqǝ intilimǝn.□

Huda pǝyƣǝmbǝrlǝrgǝ ata ⱪilƣan ixǝnqlik kalam-bexarǝtlǝr

16 Qünki biz silǝrgǝ Rǝbbimiz Əysa Mǝsiⱨning küq-ⱪudriti wǝ ⱨazir boluxini uⱪturƣinimizda ⱨǝrgizmu ⱨiyligǝrliktin oydurup qiⱪilƣan riwayǝtlǝrgǝ ǝgǝxmiduⱪ, bǝlki biz Uning ⱨǝywǝtlik xan-xɵⱨritigǝ ɵz kɵzimiz bilǝn guwaⱨqimiz. □ ■ 17 Qünki U muⱪǝddǝs taƣda Huda’Atidin xan-xɵⱨrǝt wǝ uluƣluⱪⱪa erixkǝndǝ, axu uluƣ xan-xǝrǝplik yǝrdin: «Bu Mening sɵyümlük Oƣlum, Mǝn Uningdin hursǝnmǝn» degǝn xundaⱪ zor bir awaz Uningƣa yǝtküzülüp anglandi. □ ■ 18 Muⱪǝddǝs taƣda biz Uningƣa ⱨǝmraⱨ bolup billǝ turƣan bolƣaqⱪa, ǝrxtin bu awaz anglanƣinida bizmu ɵz ⱪuliⱪimiz bilǝn uni angliduⱪ. □ 19 Uning üstigǝ ⱨǝmmimizdǝ pǝyƣǝmbǝrlǝr yǝtküzgǝn tolimu ixǝnqlik bexarǝtlik sɵz-kalam bardur; silǝr tang süzülgüqǝ, tang yultuzi ⱪǝlbinglarni toluⱪ yorutⱪuqǝ bu sɵz-kalamƣa ⱪulaⱪ salsanglar, yahxi ⱪilƣan bolisilǝr (bu sɵz-kalam huddi ⱪarangƣuda qaⱪnap turidiƣan qiraƣⱪa ohxaxtur).□ ■

20 Xuni ⱨǝmmidin muⱨim dǝp bilixinglar kerǝkki, muⱪǝddǝs yazmilardiki ⱨeqⱪaysi wǝⱨiy pǝyƣǝmbǝrlǝrning ɵz qüxǝnqisi boyiqǝ yǝtküzülgǝn ǝmǝs. □ 21 Qünki ⱨeqⱪandaⱪ wǝⱨiy-bexarǝt insanlarning iradisidin kǝlgǝn ǝmǝs, u bǝlki Hudaning muⱪǝddǝs adǝmliri Muⱪǝddǝs Roⱨ tǝripidin yetǝklinip, Uning türtkisi bilǝn eytⱪan sɵz-kalamdur.□ ■

a «Əysa Mǝsiⱨning ⱪuli wǝ rosuli bolƣan mǝnki Simeon Petrus» — «Simeon» baxⱪa yǝrlǝrdǝ «Simon» deyilidu. «Hudayimiz wǝ Ⱪutⱪuzƣuqimiz Əysa Mǝsiⱨ» — bu ibaridin eniⱪki, Əysa (tǝbiitidǝ) ⱨǝm Huda ⱨǝm Kutⱪuzƣuqidur. «biz bilǝn ohxax ⱪimmǝtlik bir etiⱪadⱪa muyǝssǝr ⱪilinƣanlarƣa salam!» — «ohxax ⱪimmǝtlik bir etiⱪadⱪa muyǝssǝr ⱪilinƣan» degǝn muxu ibaridin eniⱪ kɵrüniduki, ⱨǝⱪiⱪiy etiⱪad Hudaning Ɵzidin kelidu.

■1:2 Yⱨ. 17:3; Rim. 1:7; 1Pet. 1:2; Yǝⱨ. 2.
c «Ɵzining xan-xǝripi wǝ esil pǝzilitining tǝsiri arⱪiliⱪ bizni qaⱪirƣuqi» — muxu zat Rǝb Əysa Mǝsiⱨ, ǝlwǝttǝ.

■1:4 Yǝx. 56:5; Yⱨ. 1:12; Rim. 8:15; Gal. 3:26.
e «Dǝl muxu sǝwǝbtin, silǝr pütün küqünglar bilǝn etiⱪadinglarƣa esil pǝzilǝtni, esil pǝzilitinglarƣa bilimni,... (ⱪoxuxⱪa intilinglar)» — «bilim» muxu yǝrdǝ Hudaning yoli toƣruluⱪ bilim, ǝlwǝttǝ.

■1:8 Tit. 3:14.

■1:9 Yǝx. 59:10; Zǝf. 1:17.
h «Xuning üqün, i ⱪerindaxlar, silǝr Huda tǝripidin qaⱪirilƣanliⱪinglarni, xundaⱪla tallanƣanliⱪinglarni jǝzmlǝxtürüxkǝ intilinglar. Xundaⱪ ⱪilsanglar, ⱨeqⱪaqan teyilip kǝtmǝysilǝr» — «teyilip kǝtmǝysilǝr» degǝn ibarini bǝzilǝr bu ibarǝ nijattin mǝⱨrum bolux degǝn mǝnini bildüridu, dǝp ⱪaraydu. Bizningqǝ u gunaⱨ sadir ⱪilixni kɵrsitidu dǝp ⱪaraymiz (mǝsilǝn, «Yaⱪ.» 3:2ni kɵrüng, ohxax sɵz xu ayǝttǝ ixlitilidu).
i «Rǝbbimiz wǝ Ⱪutⱪuzƣuqimiz Əysa Mǝsiⱨning mǝnggülük padixaⱨliⱪidimu ⱪizƣin ⱪarxi elinisilǝr» — «ⱪizƣin ⱪarxi elinisilǝr» degǝnlik grek tilida «kirix yolunglar kǝngriqilik bilǝn sizlǝrgǝ tǝminlinidu» degǝn ibarǝ bilǝn ipadilinidu.
j «mǝn muxu qedirimda bolsamla...» — «qedirim» — Petrusning ɵz tenini kɵrsitidu, ǝlwǝttǝ. Lekin u muxu sɵz bilǝn ⱨǝrbir etiⱪadqining tenini Israillar qɵl-bayawanda Hudaning ǝmri bilǝn yasiƣan «ibadǝt qediri»ƣa ohxitidu. Hudaning Ɵz xan-xǝripi bu «addiy qedir»da makanlaxturulƣan wǝ xuningdǝk ⱨazir ⱨǝrbir etiⱪadqining tenidǝ mǝwjuttur («Yuⱨ.» 1:14, 2:12, «1Kor.» 3:9 wǝ 16, 6:19ni kɵrüng).

■1:13 2Pet. 3:1.
l «Qünki Rǝbbimiz Əysa Mǝsiⱨning burun manga ayan ⱪilƣinidǝk, mening bu qedirim pat arida uqamdin seliwetilidiƣanliⱪini bilip turuptimǝn» — «Yuⱨ.» 21:18-19ni kɵrüng.

■1:14 Yⱨ. 21:18,19; 2Tim. 4:6.
n «mǝn bu dunyadin kǝtkinimdin keyinmu» — «bu dunyadin ketix»: — bu ibarǝ grek tilida «ǝksodos» degǝn sɵz («Misirdin qiⱪix» bilǝn munasiwǝtlik) bilǝn ipadilinidu («Luⱪa» 9:31ni kɵrüng). «Bǝrⱨǝⱪ, mǝn silǝrning bu ixlarni mǝn bu dunyadin kǝtkinimdin keyinmu ⱨǝrwaⱪit esinglarƣa kǝltürüxünglar üqün küqümning bariqǝ intilimǝn» — «bu ixlar» bolsa: (1) muxu ikkinqi hǝtning mǝzmunini; (2) «Yuⱨ.» 21-babta hatirilǝngǝn ixlarni (Mǝsiⱨning Petrusning dunyadin ketix yoli toƣruluⱪ bexarǝtliri)ni kɵrsǝtsǝ kerǝk. Biz birinqi qüxǝnqigǝ mayilmiz.
~15~ «biz silǝrgǝ ... uⱪturƣinimizda ... biz Uning ⱨǝywǝtlik xan-xɵⱨritigǝ ɵz kɵzimiz bilǝn guwaⱨqimiz» — bu ayǝttiki «biz» degǝn sɵz Petrusning ɵzini wǝ Yuⱨanna, Yaⱪup ⱪatarliⱪ rosullarni kɵrsitidu. «Əysa Mǝsiⱨning küq-ⱪudriti wǝ ⱨazir boluxi (yaki «ⱪaytip kelixi»)» — («ⱨazir boluxi» grek tilida «parusiya») degǝn sɵzlǝr birinqidin muxu yǝrdǝ, xübⱨisizki, Mǝsiⱨning ularning kɵz aldida ɵzgirip, xan-xǝripi iqidǝ kɵrüngǝnlikini kɵrsitidu («Matta» 17-bab, «Markus» 9-bab, «Luⱪa» 9-babni kɵrüng). Ikkinqidin, bu sɵzlǝr yǝnǝ Injilda adǝttǝ Mǝsiⱨning ⱪaytip kelixini kɵrsitidu; qünki U ⱪaytip kǝlgǝndǝ Uning xan-xǝripi ⱨǝⱪiⱪǝtǝn ayan bolidu. Xuning bilǝn muxu yǝrdǝ Uning dunyaƣa ⱪaytip kelixinimu kɵrsitidu. «...bǝlki biz Uning ⱨǝywǝtlik xan-xɵⱨritigǝ ɵz kɵzimiz bilǝn guwaⱨqimiz» — «Uning» grek tilida «Axuning» bilǝn ipadilinidu. Muxu yǝrdǝ «Axuning» degǝn sɵz Petrusning Mǝsiⱨkǝ bolƣan qongⱪur ⱨɵrmitini wǝ yeⱪin munasiwitini bildüridu.

■1:16 Mat. 17:1; Yⱨ. 1:14; 1Kor. 1:17; 2:1, 4; 4:20; 1Yuⱨa. 1:1.
~17~ «Qünki U muⱪǝddǝs taƣda Huda’Atidin xan-xɵⱨrǝt wǝ uluƣluⱪⱪa erixkǝndǝ, axu uluƣ xan-xǝrǝplik yǝrdin: «Bu Mening sɵyümlük Oƣlum, Mǝn Uningdin hursǝnmǝn» degǝn xundaⱪ zor bir awaz Uningƣa yǝtküzülüp anglandi» — «axu uluƣ xan-xǝrǝplik yǝr» bolsa asman, ǝrxtur.

■1:17 Mat. 3:17; 17:5; Mar. 1:11; 9:7; Luⱪa 3:22; 9:35; Kol. 1:13.
~19~ «Muⱪǝddǝs taƣda biz uningƣa ⱨǝmraⱨ bolup billǝ turƣan bolƣaqⱪa, ǝrxtin bu awaz anglanƣinida bizmu ɵz ⱪuliⱪimiz bilǝn uni angliduⱪ» — «Matta» 17-bab, «Markus» 9-bab, «Luⱪa» 9-babni kɵrüng.
~20~ «Uning üstigǝ ⱨǝmmimizdǝ pǝyƣǝmbǝrlǝr yǝtküzgǝn tolimu ixǝnqlik bexarǝtlik sɵz-kalam bardur» — baxⱪa birhil tǝrjimisi: «uning üstigǝ ⱨǝmmimizdǝ buningdin tehimu ixǝnqlik bexarǝtlik sɵz-kalam (pǝyƣǝmbǝrlǝr yǝtküzgǝn sɵz-kalam) bardur». Petrus bu yǝrdǝ: «Pǝyƣǝmbǝrlǝrning sɵzliri ⱨǝtta mening guwaⱨliⱪimdinmu ixǝnqliktur (qünki Mǝsiⱨ toƣruluⱪ bexarǝt bǝrgüqilǝr, xundaⱪla ularning bǝrgǝn bexarǝtliri naⱨayiti kɵp; bexarǝtlǝrning kɵp ⱪismi alliⱪaqan kɵz aldimizdǝ ǝmǝlgǝ axurulƣan, degǝndǝk); bu uluƣ sɵzlǝr ⱨǝmmimizdǝ bar» demǝkqi bolsa kerǝk. «silǝr tang süzülgüqǝ, tang yultuzi ⱪǝlbinglarni toluⱪ yorutⱪuqǝ bu sɵz-kalamƣa ⱪulaⱪ salsanglar, yahxi ⱪilƣan bolisilǝr (bu sɵz-kalam huddi ⱪarangƣuda qaⱪnap turidiƣan qiraƣⱪa ohxaxtur)» — «tang süzülgüqǝ» — Əysa Mǝsiⱨning ⱪaytip kelixigiqǝ. «Tang yultuzi ⱪǝlbinglarni toluⱪ yorutⱪuqǝ» — «tang yultuzi», xübⱨisizki, Əysa Mǝsiⱨning Ɵzidur («Qɵl.» 24:17ni kɵrüng). Bu sɵzlǝrgǝ ⱪariƣanda, tang yultuzi tang etixtin sǝl burun ayan bolƣandǝk, Əysa Mǝsiⱨ ⱪaytip kelixtin awwal etiⱪadqilarning ⱪǝlbidǝ birhil oyƣanƣan sezim, uning kelixigǝ baƣlanƣan alaⱨidǝ birhil küqlük arzu-tǝxna pǝyda boluxi mumkin («1Tes.» 5:6-10ni kɵrüng).

■1:19 2Kor. 4:6; Wǝⱨ. 22:16.
~22~ «... muⱪǝddǝs yazmilardiki ⱨeqⱪaysi wǝⱨiy pǝyƣǝmbǝrlǝrning ɵz qüxǝnqisi boyiqǝ yǝtküzülgǝn ǝmǝs» — yaki «muⱪǝddǝs yazmilardiki ⱨeqⱪaysi wǝⱨiy pǝyƣǝmbǝrlǝrning ɵzliri oylap qiⱪⱪan ǝmǝs». Bu ayǝtning yǝnǝ üq hil tǝrjimǝ-qüxǝnqsi bar: — (1) adǝmlǝrning haliƣanqǝ wǝⱨiylǝrgǝ xǝhsiy tǝbir berixigǝ bolmaydu; (2) bexarǝt-wǝⱨiylǝrgǝ ayrim xǝrⱨ berixkǝ bolmaydu (yǝni, baxⱪa bexarǝt-wǝⱨiylǝr bilǝn birlǝxtürüp qüxiniximiz kerǝk); (3) pǝyƣǝmbǝrlǝr bǝrgǝn bexarǝt-wǝⱨiylǝrni qüxǝndürüx pǝyƣǝmbǝrlǝrning ɵzigila has bolmaydu (qünki ular bǝzidǝ ɵzi eytⱪan sɵzlirini qüxǝnmǝytti — «1Pet.» 1:10-12ni kɵrüng). Bu pikirlǝrning ⱨǝmmisini (bolupmu 2-pikirni) durus dǝp ⱪarisaⱪmu, bizningqǝ, bizning tǝrjimimiz keyinki 21-ayǝtkǝ ǝng mas kelidu.
~23~ «Qünki ⱨeqⱪandaⱪ wǝⱨiy-bexarǝt insanlarning iradisidin kǝlgǝn ǝmǝs, u bǝlki Hudaning muⱪǝddǝs adǝmliri Muⱪǝddǝs Roⱨ tǝripidin yetǝklinip, Uning türtkisi bilǝn eytⱪan sɵz-kalamdur» — «Muⱪǝddǝs Roⱨ tǝripidin yetǝklinip, uning türtkisi bilǝn» grek tilida «Muⱪǝddǝs Roⱨ tǝripidin yɵtkilixi bilǝn» degǝn sɵz bilǝn ipadilinidu.

■1:21 2Tim. 3:16.