Korintliⱪlarƣa «2»
1
Rosul Pawlus Korint xǝⱨǝrdiki jamaǝtkǝ yazƣan ikkinqi mǝktup
1 Hudaning iradisi bilǝn bekitilgǝn, Mǝsiⱨ Əysaning rosuli mǝnki Pawlus wǝ ⱪerindax bolƣan Timotiydin Korint xǝⱨiridǝ turuwatⱪan, Hudaning jamaitigǝ wǝ xuningdǝk pütkül Ahaya ɵlkisidiki barliⱪ muⱪǝddǝs bǝndilǝrgǝ salam!■Fil. 1:1. 2 Atimiz Huda ⱨǝm Rǝb Əysa Mǝsiⱨtin silǝrgǝ meⱨir-xǝpⱪǝt wǝ hatirjǝmlik bolƣay!■Rim. 1:7; 1Kor. 1:3; Əf. 1:2; 1Pet. 1:2.
3 Rǝbbimiz Əysa Mǝsiⱨning Atisi, rǝⱨimdilliⱪlarning igisi Ata, barliⱪ riƣbǝt-tǝsǝllining Igisi bolƣan Hudaƣa tǝxǝkkür-mǝdⱨiyǝ oⱪulƣay!■Əf. 1:3; 1Pet. 1:3. 4 Biz uqriƣan ⱨǝrⱪandaⱪ japa-muxǝⱪⱪǝttǝ U bizgǝ riƣbǝt-tǝsǝlli beriwatidu, xuning bilǝn biz Huda tǝripidin riƣbǝtlǝndürülgǝn bolup U yǝtküzgǝn riƣbǝt-tǝsǝlli bilǝn ⱨǝrⱪandaⱪ baxⱪa japa-muxǝⱪⱪǝtkǝ uqriƣanlarƣa riƣbǝt-tǝsǝlli berǝlǝydiƣan bolduⱪ.■2Kor. 7:6. 5 Qünki, Mǝsiⱨning azab-oⱪubǝtliri biz tǝrǝpkǝ exip taxⱪandǝk, Mǝsiⱨ arⱪiliⱪ bolƣan riƣbǝt-tǝsǝllimizmu exip taxidu. □«Mǝsiⱨning azab-oⱪubǝtliri biz tǝrǝpkǝ exip taxⱪandǝk, Mǝsiⱨ arⱪiliⱪ bolƣan riƣbǝt-tǝsǝllimizmu exip taxidu» — «Mǝsiⱨning azab-oⱪubǝtliri» bolsa bǝlkim Pawlus wǝ buradǝrlirining Mǝsiⱨgǝ baƣlanƣanliⱪi tüpǝylidin uqriƣan ziyankǝxlikni kɵrsitidu. Əmma Pawlus bu ixlarni Hudadin kǝlgǝn, birhil imtiyaz wǝ bǝrikǝt süpitidǝ ⱪaraydu. «Filippiliⱪlarƣa» bolƣan «ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ «Mǝsiⱨning azabliriƣa bolƣan sirdax-ⱨǝmdǝmlik» toƣruluⱪ sɵzimiznimu kɵrüng. ■Zǝb. 34:19; 94:19. 6-7 Əmma biz japa-muxǝⱪⱪǝttǝ ⱪalsaⱪmu bu silǝrning riƣbǝt-tǝsǝlli wǝ nijat tepixinglar üqün bolidu; bular silǝrning biz tartⱪan azab-oⱪubǝtlǝrgǝ ohxax azab-oⱪubǝtlǝrgǝ qidixinglar bilǝn silǝrdimu ⱨasil ⱪilinidu; biz riƣbǝt-tǝsǝlli tapsaⱪmu u silǝrning riƣbǝt-tǝsǝlliringlar wǝ nijatinglar üqün bolidu; xunga bizning silǝrgǝ baƣliƣan ümidimiz mustǝⱨkǝmdur; qünki silǝr azab-oⱪubǝtlǝrdin ortaⱪ nesiwilik bolsanglar, ohxaxla riƣbǝt-tǝsǝllidin ortaⱪ nesiwilik bolisilǝr dǝp bilimiz.□«Əmma biz japa-muxǝⱪⱪǝttǝ ⱪalsaⱪmu bu silǝrning riƣbǝt-tǝsǝlli wǝ nijat tepixinglar üqün bolidu; bular silǝrning biz tartⱪan azab-oⱪubǝtlǝrgǝ ohxax azab-oⱪubǝtlǝrgǝ qidixinglar bilǝn silǝrdimu ⱨasil ⱪilinidu» — rosul Pawlus ⱨǝrdaim ɵzi tartⱪan azab-oⱪubǝtlǝr baxⱪilarda tǝsǝlli-riƣbǝt wǝ nijat ⱨasil ⱪilidu, dǝp ⱪaraydu. Xuning bilǝn u daim azab-oⱪubǝtlǝrni birhil bǝht wǝ imtiyaz süpitidǝ raziliⱪ bilǝn ⱪobul ⱪilatti. «Filippiliⱪlarƣa» bolƣan «ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ «Mǝsiⱨning azabliriƣa bolƣan sirdax-ⱨǝmdǝmlik» toƣruluⱪ sɵzimiznimu kɵrüng. «biz riƣbǝt-tǝsǝlli tapsaⱪmu u silǝrning riƣbǝt-tǝsǝlliringlar wǝ nijatinglar üqün bolidu» — muxu sɵzlǝr bǝzi kona kɵqürmilǝrdǝ tepilmaydu. «xunga bizning silǝrgǝ baƣliƣan ümidimiz mustǝⱨkǝmdur» — rosul, Korinttiki ⱪerindaxlirim azab-oⱪubǝtni kɵrsila, bǝlkim etiⱪadtin tanidu, degǝn ǝnsirǝxtin haliy boldum, demǝkqi. ■2Kor. 4:17. 8 Qünki, i ⱪerindaxlar, silǝrning Asiyada duq kǝlgǝn japa-muxǝⱪⱪǝttin hǝwǝrsiz yürüxünglarni halimaymiz; u waⱪitlarda biz qidiƣusiz eƣir besimƣa duq kǝlduⱪ, ⱨǝtta ⱨayatning ɵzidin ümid üzgüdǝk bolƣaniduⱪ.■Ros. 19:23. 9 Əmma ɵzimizgǝ ǝmǝs, bǝlki ɵlgǝnlǝrni tirildürgüqi Hudaƣa tayiniximiz üqün ⱪǝlbimizdǝ ɵlümgǝ mǝⱨkum ⱪilinƣandǝk yürǝttuⱪ. □«Əmma ɵzimizgǝ ǝmǝs,...» — baxⱪa birhil tǝrjimisi: «Dǝrwǝⱪǝ, ɵzimizgǝ ǝmǝs...». ■Yǝr. 17:5, 7. 10 U bizni bundaⱪ dǝⱨxǝtlik bir ɵlümdin ⱪutⱪuzƣan wǝ ⱨazir ⱪutⱪuzmaⱪta, wǝ bizni yǝnila ⱪutⱪuzidu, dǝp uningƣa ümid baƣliduⱪ; ■1Kor. 15:31. 11 silǝrmu buningda ⱨǝm biz üqün dua-tilawǝtlǝr bilǝn mǝdǝt beriwatisilǝr; xundaⱪ ⱪilip talay adǝmlǝrning wasitisi arⱪiliⱪ bizgǝ kɵrsitilgǝn iltipat tüpǝylidin talay adǝmlǝr Hudaƣa rǝⱨmǝtlǝr eytidiƣan bolidu.■Rim. 15:30; 2Kor. 4:15; Fil. 1:19.
Pawlusning ziyarǝtni kǝynigǝ sürüxi
12 Qünki pǝhrimiz, yǝni wijdanimizning guwaⱨliⱪi xuki, Hudaning aldida sap niyǝtlǝr wǝ sǝmimiylik bilǝn (insaniy parasǝt bilǝn ǝmǝs, bǝlki Hudaning meⱨir-xǝpⱪiti bilǝn) biz bu dunyaƣa nisbǝtǝn wǝ bolupmu silǝrgǝ nisbǝtǝn ɵzimizni tutuwalidiƣan bolduⱪ. 13-14 Qünki silǝrgǝ yazƣinimiz oⱪuyalaydiƣan wǝ tonup yetǝlǝydiƣandin baxⱪa ⱨeq nǝrsǝ ǝmǝs; lekin mǝn silǝrning bizni ⱪismǝn tonup yǝtkininglar boyiqǝ Rǝb Əysaning künidǝ silǝr bizning pǝhrimiz bolidiƣininglardǝk bizlǝrnimu silǝrning pǝhringlar bolidu dǝp bizni toluⱪ tonup yetixinglarni ümid ⱪilimǝn. □«Qünki silǝrgǝ yazƣinimiz oⱪuyalaydiƣan wǝ tonup yetǝlǝydiƣandin baxⱪa ⱨeq nǝrsǝ ǝmǝs; lekin mǝn silǝrning bizni ⱪismǝn tonup yǝtkininglar boyiqǝ Rǝb Əysaning künidǝ silǝr bizning pǝhrimiz bolidiƣininglardǝk bizlǝrnimu silǝrning pǝhringlar bolidu dǝp bizni toluⱪ tonup yetixinglarni ümid ⱪilimǝn» — Korintliⱪlarning kɵpinqisining Pawlus wǝ Timotiyni qüxǝnmigǝn yǝrliri tola idi. Muxu yǝrdǝ Pawlus ɵzining «ulardin mustǝⱪil» tǝkǝbbur adǝm ǝmǝslikini ularƣa kɵrsitip riƣbǝtlǝndüridu. Pawlus ɵzini ularning dua-tilawǝtlirigǝ eⱨtiyajliⱪ, dǝydu (12). Xunga «Rǝb Əysaning küni» (dunyaƣa ⱪaytix küni)dǝ ularning Pawlus ⱨǝm Timotiyda bolƣan tɵⱨpisi kɵrülidu (demǝk, xu künidǝ «bizlǝrmu silǝrning pǝhiringlar bolimiz»). 15 Xuning bilǝn muxundaⱪ ixǝnqtǝ bolup mǝn ǝslidǝ ikkinqi ⱪetim silǝrgǝ meⱨir-xǝpⱪǝtni yǝtküzüxkǝ awwal silǝrning ⱪexinglarƣa barmaⱪqidim; □«awwal silǝrning ⱪexinglarƣa barmaⱪqidim» — «awwal» bǝlkim «Makedoniyaƣa berixtin awwal» degǝn mǝnidǝ (16-ayǝt, «1Kor.» 16:5-6, «2Kor.» 2:12ni kɵrüng). ■1Kor. 16:5. 16 yǝni, ⱪexinglardin Makedoniyǝgǝ ɵtüp, andin Makedoniyǝdin yǝnǝ ⱪexinglarƣa kelixni, xundaⱪla silǝr tǝripinglardin Yǝⱨudiyǝ ɵlkisigǝ uzitiliximni ümid ⱪilƣanidim. 17 Mǝndǝ xundaⱪ niyǝt bolƣanda, mǝn uni yeniklik bilǝn ⱪarar ⱪilƣanmu? Mǝn niyǝt ⱪilƣanda, mǝndǝ «ǝtlik» kixilǝrdikidǝk: birdǝm «bǝrⱨǝⱪ, bǝrⱨǝⱪ» wǝ birdǝm «yaⱪ, yaⱪ» deyix barmu? □«Mǝndǝ xundaⱪ niyǝt bolƣanda, mǝn uni yeniklik bilǝn ⱪarar ⱪilƣanmu?» — Pawlusning bu oy-niyiti ǝmǝlgǝ axurulmiƣanidi. Xunga Korintliⱪlarning bǝziliri uni «tutami yoⱪ adǝm» dǝp ǝyiblǝytti. «mǝn niyǝt ⱪilƣanda, mǝndǝ «ǝtlik» kixilǝrdikidǝk: birdǝm «bǝrⱨǝⱪ, bǝrⱨǝⱪ» wǝ birdǝm «yaⱪ, yaⱪ» deyix barmu?» — ««ǝtlik» kixilǝrdikidǝk» degǝn nemǝ mǝnisi? «Ətlik» bolsa insanlarning adǝttǝ ixǝnqlik ǝmǝslikini, ularƣa tayanmasliⱪ kerǝklikini, ularning ⱪarƣularqǝ ix ⱪilidiƣanliⱪini kɵrsitidu. «Rimliⱪlarƣa»diki «ǝt» toƣruluⱪ «kirix sɵz»imizni kɵrüng. 18 Əmma Ɵz sɵzidǝ turƣinidǝk, bizning silǝrgǝ eytⱪan sɵzimiz birdǝm «bǝrⱨǝⱪ» wǝ birdǝm «yaⱪ» bolmaydu; ■Mat. 5:37; Yaⱪ. 5:12. 19 Qünki biz (mǝn wǝ Silwanus wǝ Timotiy)ning aranglarda jakarliƣinimiz — Hudaning Oƣli, Əysa Mǝsiⱨ, birdǝm «bǝrⱨǝⱪ» wǝ birdǝm «yaⱪ» ǝmǝstur; bǝlki Uningda «bǝrⱨǝⱪ»la bardur. □«Silwanus» — xübⱨisizki, Injildiki baxⱪa yǝrlǝrdǝ «Silas» xǝklidǝ uqraydu (mǝsilǝn, «Ros.» 18:5). 20 Qünki Hudaning ⱪanqilik wǝdiliri boluxidin ⱪǝt’iynǝzǝr, ular Uningda «bǝrⱨǝⱪ»tur, wǝ biz arⱪiliⱪ Uningdimu Hudaƣa xan-xǝrǝp kǝltüridiƣan «Amin» bardur. □«Qünki Hudaning ⱪanqilik wǝdiliri boluxidin ⱪǝt’iynǝzǝr, ular Uningda «bǝrⱨǝⱪ»tur, wǝ biz arⱪiliⱪ Uningdimu Hudaƣa xan-xǝrǝp kǝltüridiƣan «Amin» bardur» — «Amin» degǝn sɵz duaƣa, mǝlum arzu-tilǝkkǝ yaki mǝlum wǝz-tǝlimgǝ «Xundaⱪ bolƣay, Hudayim!», «Ⱪoxuldum!» degǝn mǝnini bildüridu. 21 Əmdi bizlǝrni silǝr bilǝn billǝ Mǝsiⱨdǝ qing turƣuzƣuqi bolƣini ⱨǝm bizni mǝsiⱨligini bolsa Hudadur. □«bizlǝrni silǝr bilǝn billǝ Mǝsiⱨdǝ qing turƣuzƣuqi bolƣini ⱨǝm bizni mǝsiⱨligini bolsa Hudadur» — «mǝsiⱨlinix» yaki «mǝsiⱨ ⱪilinix»ning omumiy mǝnisini qüxinix üqün Tǝwrat «Yǝx.» 61:1diki izaⱨatni wǝ «Tǝbirlǝr»nimu kɵrüng. Rǝb Əysa Mǝsiⱨ hizmitini ada ⱪilix üqün Muⱪǝddǝs Roⱨ bilǝn «mǝsiⱨ ⱪilinip» küqǝytilgǝndǝk, ⱨǝrbir etiⱪadqi ohxaxla Muⱪǝddǝs Roⱨni ⱪobul ⱪilƣinida, Huda bizgǝ tapxurƣan hizmǝtni ada ⱪilix üqün Uning Roⱨi (Muⱪǝddǝs Roⱨ) bilǝnmu «mǝsiⱨ ⱪilinidu», xundaⱪla Roⱨta küqǝytilgǝn bolidu. 22 U yǝnǝ üstimizgǝ mɵⱨür besip, ⱪǝlbimizgǝ Ɵz Roⱨini «kapalǝt» boluxⱪa ata ⱪildi.□«U yǝnǝ üstimizgǝ mɵⱨür besip...» — (Muⱪǝddǝs Roⱨ bilǝn) «mɵⱨür besix» toƣruluⱪ «Əfǝsusluⱪlarƣa»diki «ⱪoxumqǝ sɵz»imizni kɵrüng. Muⱪǝddǝs Roⱨning Ɵzi Hudaning Ɵzigǝ tǝwǝ bolƣan adǝmlirining üstigǝ: «Meningkidur» dǝp basⱪan igidarqiliⱪ mɵⱨüridur. «ⱪǝlbimizgǝ Ɵz Roⱨini «kapalǝt» boluxⱪa ata ⱪildi» — «Ɵz Roⱨi» grek tilida pǝⱪǝt «Roⱨ» bilǝn ipadilinidu. «Kapalǝt» toƣruluⱪ: — bu ayǝt tɵwǝndiki ⱨǝⱪiⱪǝtlǝrni kɵrsitidu: —
(1) ixǝngüqilǝrning «toluⱪ miras»ni igiliwalƣuqǝ, Muⱪǝddǝs Roⱨ ⱨǝrbir ixǝngǝn adǝmning ⱪǝlbidǝ turup uningƣa bu mirasini tetitip, wujudida mirasning ⱨǝⱪiⱪǝt ikǝnlikini ispatlap beridu.
(2) yǝnǝ kelip, Muⱪǝddǝs Roⱨning ixǝngüqining ⱪǝlbidǝ turƣanliⱪining ɵzi uning kǝlgüsidǝ bu mirasⱪa qoⱪum erixidiƣanliⱪiƣa Hudaning Ɵz kapalitidur. ■Rim. 8:16; 2Kor. 5:5; Əf. 1:13; 4:30.
(1) ixǝngüqilǝrning «toluⱪ miras»ni igiliwalƣuqǝ, Muⱪǝddǝs Roⱨ ⱨǝrbir ixǝngǝn adǝmning ⱪǝlbidǝ turup uningƣa bu mirasini tetitip, wujudida mirasning ⱨǝⱪiⱪǝt ikǝnlikini ispatlap beridu.
(2) yǝnǝ kelip, Muⱪǝddǝs Roⱨning ixǝngüqining ⱪǝlbidǝ turƣanliⱪining ɵzi uning kǝlgüsidǝ bu mirasⱪa qoⱪum erixidiƣanliⱪiƣa Hudaning Ɵz kapalitidur. ■Rim. 8:16; 2Kor. 5:5; Əf. 1:13; 4:30.
Rosul Pawlusning ularni yoⱪlap berixini keqiktürgǝnlikining sǝwǝbi
23 Əmma Hudani ɵz jenimƣa guwaⱨqi boluxⱪa qaⱪirimǝnki, Korintⱪa tehi barmiƣanliⱪimning sǝwǝbi kɵnglunglarni ayax üqün idi. ■Rim. 1:9; 9:1; 2Kor. 11:31; Gal. 1:20; Fil. 1:8; 1Tes. 2:5; 1Tim. 5:21; 2Tim. 4:1. 24 Ⱨǝrgiz ɵzimizni iman-etiⱪadinglar üstigǝ ⱨɵküm sürgüqilǝrmiz, demǝk, bǝlki silǝrning xad-huramliⱪinglarni axuruxⱪa silǝrgǝ ⱨǝmkarlaxⱪuqilarmiz; qünki silǝr etiⱪad arⱪiliⱪla mǝzmut turisilǝr. ■1Pet. 5:3.
- e «Mǝsiⱨning azab-oⱪubǝtliri biz tǝrǝpkǝ exip taxⱪandǝk, Mǝsiⱨ arⱪiliⱪ bolƣan riƣbǝt-tǝsǝllimizmu exip taxidu» — «Mǝsiⱨning azab-oⱪubǝtliri» bolsa bǝlkim Pawlus wǝ buradǝrlirining Mǝsiⱨgǝ baƣlanƣanliⱪi tüpǝylidin uqriƣan ziyankǝxlikni kɵrsitidu. Əmma Pawlus bu ixlarni Hudadin kǝlgǝn, birhil imtiyaz wǝ bǝrikǝt süpitidǝ ⱪaraydu. «Filippiliⱪlarƣa» bolƣan «ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ «Mǝsiⱨning azabliriƣa bolƣan sirdax-ⱨǝmdǝmlik» toƣruluⱪ sɵzimiznimu kɵrüng.
■1:5 Zǝb. 34:19; 94:19.
□1:6-7 «Əmma biz japa-muxǝⱪⱪǝttǝ ⱪalsaⱪmu bu silǝrning riƣbǝt-tǝsǝlli wǝ nijat tepixinglar üqün bolidu; bular silǝrning biz tartⱪan azab-oⱪubǝtlǝrgǝ ohxax azab-oⱪubǝtlǝrgǝ qidixinglar bilǝn silǝrdimu ⱨasil ⱪilinidu» — rosul Pawlus ⱨǝrdaim ɵzi tartⱪan azab-oⱪubǝtlǝr baxⱪilarda tǝsǝlli-riƣbǝt wǝ nijat ⱨasil ⱪilidu, dǝp ⱪaraydu. Xuning bilǝn u daim azab-oⱪubǝtlǝrni birhil bǝht wǝ imtiyaz süpitidǝ raziliⱪ bilǝn ⱪobul ⱪilatti. «Filippiliⱪlarƣa» bolƣan «ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ «Mǝsiⱨning azabliriƣa bolƣan sirdax-ⱨǝmdǝmlik» toƣruluⱪ sɵzimiznimu kɵrüng. «biz riƣbǝt-tǝsǝlli tapsaⱪmu u silǝrning riƣbǝt-tǝsǝlliringlar wǝ nijatinglar üqün bolidu» — muxu sɵzlǝr bǝzi kona kɵqürmilǝrdǝ tepilmaydu. «xunga bizning silǝrgǝ baƣliƣan ümidimiz mustǝⱨkǝmdur» — rosul, Korinttiki ⱪerindaxlirim azab-oⱪubǝtni kɵrsila, bǝlkim etiⱪadtin tanidu, degǝn ǝnsirǝxtin haliy boldum, demǝkqi.
- ~10~ «Əmma ɵzimizgǝ ǝmǝs,...» — baxⱪa birhil tǝrjimisi: «Dǝrwǝⱪǝ, ɵzimizgǝ ǝmǝs...».
■1:9 Yǝr. 17:5, 7.
■1:11 Rim. 15:30; 2Kor. 4:15; Fil. 1:19.
□1:13-14 «Qünki silǝrgǝ yazƣinimiz oⱪuyalaydiƣan wǝ tonup yetǝlǝydiƣandin baxⱪa ⱨeq nǝrsǝ ǝmǝs; lekin mǝn silǝrning bizni ⱪismǝn tonup yǝtkininglar boyiqǝ Rǝb Əysaning künidǝ silǝr bizning pǝhrimiz bolidiƣininglardǝk bizlǝrnimu silǝrning pǝhringlar bolidu dǝp bizni toluⱪ tonup yetixinglarni ümid ⱪilimǝn» — Korintliⱪlarning kɵpinqisining Pawlus wǝ Timotiyni qüxǝnmigǝn yǝrliri tola idi. Muxu yǝrdǝ Pawlus ɵzining «ulardin mustǝⱪil» tǝkǝbbur adǝm ǝmǝslikini ularƣa kɵrsitip riƣbǝtlǝndüridu. Pawlus ɵzini ularning dua-tilawǝtlirigǝ eⱨtiyajliⱪ, dǝydu (12). Xunga «Rǝb Əysaning küni» (dunyaƣa ⱪaytix küni)dǝ ularning Pawlus ⱨǝm Timotiyda bolƣan tɵⱨpisi kɵrülidu (demǝk, xu künidǝ «bizlǝrmu silǝrning pǝhiringlar bolimiz»).
- ~15~ «awwal silǝrning ⱪexinglarƣa barmaⱪqidim» — «awwal» bǝlkim «Makedoniyaƣa berixtin awwal» degǝn mǝnidǝ (16-ayǝt, «1Kor.» 16:5-6, «2Kor.» 2:12ni kɵrüng).
- ~17~ «Mǝndǝ xundaⱪ niyǝt bolƣanda, mǝn uni yeniklik bilǝn ⱪarar ⱪilƣanmu?» — Pawlusning bu oy-niyiti ǝmǝlgǝ axurulmiƣanidi. Xunga Korintliⱪlarning bǝziliri uni «tutami yoⱪ adǝm» dǝp ǝyiblǝytti. «mǝn niyǝt ⱪilƣanda, mǝndǝ «ǝtlik» kixilǝrdikidǝk: birdǝm «bǝrⱨǝⱪ, bǝrⱨǝⱪ» wǝ birdǝm «yaⱪ, yaⱪ» deyix barmu?» — ««ǝtlik» kixilǝrdikidǝk» degǝn nemǝ mǝnisi? «Ətlik» bolsa insanlarning adǝttǝ ixǝnqlik ǝmǝslikini, ularƣa tayanmasliⱪ kerǝklikini, ularning ⱪarƣularqǝ ix ⱪilidiƣanliⱪini kɵrsitidu. «Rimliⱪlarƣa»diki «ǝt» toƣruluⱪ «kirix sɵz»imizni kɵrüng.
- ~19~ «Silwanus» — xübⱨisizki, Injildiki baxⱪa yǝrlǝrdǝ «Silas» xǝklidǝ uqraydu (mǝsilǝn, «Ros.» 18:5).
- ~20~ «Qünki Hudaning ⱪanqilik wǝdiliri boluxidin ⱪǝt’iynǝzǝr, ular Uningda «bǝrⱨǝⱪ»tur, wǝ biz arⱪiliⱪ Uningdimu Hudaƣa xan-xǝrǝp kǝltüridiƣan «Amin» bardur» — «Amin» degǝn sɵz duaƣa, mǝlum arzu-tilǝkkǝ yaki mǝlum wǝz-tǝlimgǝ «Xundaⱪ bolƣay, Hudayim!», «Ⱪoxuldum!» degǝn mǝnini bildüridu.
- ~21~ «bizlǝrni silǝr bilǝn billǝ Mǝsiⱨdǝ qing turƣuzƣuqi bolƣini ⱨǝm bizni mǝsiⱨligini bolsa Hudadur» — «mǝsiⱨlinix» yaki «mǝsiⱨ ⱪilinix»ning omumiy mǝnisini qüxinix üqün Tǝwrat «Yǝx.» 61:1diki izaⱨatni wǝ «Tǝbirlǝr»nimu kɵrüng. Rǝb Əysa Mǝsiⱨ hizmitini ada ⱪilix üqün Muⱪǝddǝs Roⱨ bilǝn «mǝsiⱨ ⱪilinip» küqǝytilgǝndǝk, ⱨǝrbir etiⱪadqi ohxaxla Muⱪǝddǝs Roⱨni ⱪobul ⱪilƣinida, Huda bizgǝ tapxurƣan hizmǝtni ada ⱪilix üqün Uning Roⱨi (Muⱪǝddǝs Roⱨ) bilǝnmu «mǝsiⱨ ⱪilinidu», xundaⱪla Roⱨta küqǝytilgǝn bolidu.
- ~22~ «U yǝnǝ üstimizgǝ mɵⱨür besip...» — (Muⱪǝddǝs Roⱨ bilǝn) «mɵⱨür besix» toƣruluⱪ «Əfǝsusluⱪlarƣa»diki «ⱪoxumqǝ sɵz»imizni kɵrüng. Muⱪǝddǝs Roⱨning Ɵzi Hudaning Ɵzigǝ tǝwǝ bolƣan adǝmlirining üstigǝ: «Meningkidur» dǝp basⱪan igidarqiliⱪ mɵⱨüridur. «ⱪǝlbimizgǝ Ɵz Roⱨini «kapalǝt» boluxⱪa ata ⱪildi» — «Ɵz Roⱨi» grek tilida pǝⱪǝt «Roⱨ» bilǝn ipadilinidu. «Kapalǝt» toƣruluⱪ: — bu ayǝt tɵwǝndiki ⱨǝⱪiⱪǝtlǝrni kɵrsitidu: — (1) ixǝngüqilǝrning «toluⱪ miras»ni igiliwalƣuqǝ, Muⱪǝddǝs Roⱨ ⱨǝrbir ixǝngǝn adǝmning ⱪǝlbidǝ turup uningƣa bu mirasini tetitip, wujudida mirasning ⱨǝⱪiⱪǝt ikǝnlikini ispatlap beridu. (2) yǝnǝ kelip, Muⱪǝddǝs Roⱨning ixǝngüqining ⱪǝlbidǝ turƣanliⱪining ɵzi uning kǝlgüsidǝ bu mirasⱪa qoⱪum erixidiƣanliⱪiƣa Hudaning Ɵz kapalitidur.
■1:22 Rim. 8:16; 2Kor. 5:5; Əf. 1:13; 4:30.
■1:23 Rim. 1:9; 9:1; 2Kor. 11:31; Gal. 1:20; Fil. 1:8; 1Tes. 2:5; 1Tim. 5:21; 2Tim. 4:1.
■1:2 Rim. 1:7; 1Kor. 1:3; Əf. 1:2; 1Pet. 1:2.