3
Beshinchi oylinish — Shulamit qayta-qayta körgen «ayrilish» toghruluq bir chüsh {3:1-3:5}
1 «Orun-körpemde yétip, kéche-kéchilerde,
Jénimning söyginini izdep telmürüp yattim;
Izdidim, biraq tapalmayttim;■Top. 5:3
2 Men hazir turup, sheherni aylinay;
Kochilarda, meydanlarda,
Jénimning söyginini izdeymen» — dédim;
Izdidim, biraq tapalmayttim;
3 Sheherni charlighuchi jésekchiler manga uchridi, men ulardin: —
«Jénimning söyginini kördünglarmu?» — dep soridim.
4 — Ulardin ayrilipla jénimning söyginini taptim;
Uni anamning öyige,
Öz qorsiqida méni hamilidar bolghanning hujrisigha élip kirmigüche,
Shulamit Yérusalém qizlirigha söz qilidu
5 «I Yérusalém qizliri,
Jerenler we daladiki marallarning hörmiti bilen,
Silerge tapilaymenki,
Muhebbetning waqit-saiti bolmighuche,
Uni oyghatmanglar, qozghimanglar».□«(5-ayet) sherhi» — Shulamit muhebbetning derdini tétip baqqandin kéyin, «muhebbetning waqit-saiti»ning muhimliqini téximu bilip yetti.
Üchinchi xatire: Er-ayal bolup birlishish üstidiki oylinishlar {3:6-5:1} •••• Altinchi oylinish — Toygha seper {3:6-3:11} •••• Yérusalém qizliri söz qilidu
6 «Bu zadi kim, chöl-bayawandin kéliwatqan?
Is-tütek tüwrükliridek,
Mürmekki hem mestiki bilen puritilghan,
Etirpurushning herxil ipar-enberliri bilen puritilghan?»□«(6-ayet) sherhi» — bu ayet Sulaymanning Shulamitni yurti Galiliyedin toygha élip kélishini, yeni Sulayman uninggha ewetken textirawan’gha olturup, Yérusalémgha seper qilghanliqini körsetse kérek (7-ayetni körüng).
Shulamit qizlargha jawab béridu
7 «Mana, uning textirawani,
U Sulaymanning öziningdur;
Etrapida atmish palwan yüridu,
Ular Israildiki baturlardindur.
8 Ularning hemmisi öz qilichi tutuqluq,
Jeng qilishqa terbiyilen’genlerdur;
Tünlerdiki weswesilerge teyyar turup,
Hemmisi öz qilichini yanpishigha asidu».□«(7-8-ayet) sherhi» — Sulayman Shulamitni Yérusalémgha, yeni toygha bixeter élip kélish üchün, shu atmish leshkirining muhapizetchilikide textirawan bilen kelgen.
Shulamit sözlirini dawam qilidu — Sulaymanning toy kéchisige teyyarlighan kariwiti
9 «Sulayman padishah özi üchün alahide bir shahane sayiwenlik kariwat yasighan;
Liwandiki yaghachlardin yasighan.
10 Uning tüwrükliri kümüshtin,
Yölenchüki altundin,
Sélinchisi bolsa sösün rexttin;
Ichi muhebbet bilen bézelgen,
Yérusalém qizliri teripidin.
11 Chiqinglar, i Zion qizliri,
Sulayman padishahqa qarap béqinglar,
Toy bolghan künide,
Köngli xushal bolghan künide,
- Küylerning küyi
- b «(1-4-ayet) sherhi» — bizningche 1-4-ayetler Shulamit Sulaymandin ayrilghan waqitta qayta-qayta («kéche-kéchilerde») körgen bir chüshni bildüridu (qishta bolushi mumkin). Bu közqarash toghra bolsa mushu ayetlerdin biz «muhebbetning azabliri»ni körimiz. Sulaymandin ayrilish Shulamit üchün azabliq ish bolup, bu chüshni qozghap chiqardi. Biraq bu chüsh yenila Xudadin kelgen oxshaydu, chünki töwendiki 6-11-ayetlerde, Sulaymanning uni toygha élip kétishke kelgenliki bilen emelge ashurulidu. Bu chüshtin yene shuni bileleymizki, Shulamit Galiliyede turuwatqan mezgilde, Sulayman özidin waqitliq (qishta) ayrilghan waqitta, chongqur oylinidu we Yérusalémda uchraydighan barliq sinaqlargha yüzlinishke teyyar turidu. U Sulayman’gha yatliq bolushqa teyyar idi. Shübhisizki, u Sulayman bilen toy qilip, Yérusalémda turghanda uni: «U peqet «pahishe ayal»dek Sulaymanning bayliqliri üchün uninggha yatliq bolghan, xalas, dégüchilermu az bolmaydu. Chüshte körülgen «jésekchiler» shundaq gumanda bolghan kishilerge wekil bolushi mumkin. Lékin chüshte u ularning özige bolghan gumanlirigha pisent qilmay, yenila Sulaymanni izdeydu. 3- we 4-ayette Shulamitning chüshide tartqan derdi körünidu: xuddi u: «Yarimni tapay dep sheherni aylinay» déginidek, lékin netijisi eksiche bolup, uninggha «sheherni aylinidighan» közetchiler uchrap qalidu (ibraniy tilida «tapti»). Belkim chüshide ular Shulamittin: «Némishqa bu qiz tün kéchide aylinidu? Pahishe ayal oxshaydu» dep gumanlan’ghan bolushi mumkin (bundaq ish ikkinchi qétim chüshide yene körünidu — 5-bab, 2-7-ayetlerde).
- c «(5-ayet) sherhi» — Shulamit muhebbetning derdini tétip baqqandin kéyin, «muhebbetning waqit-saiti»ning muhimliqini téximu bilip yetti.
- d «(6-ayet) sherhi» — bu ayet Sulaymanning Shulamitni yurti Galiliyedin toygha élip kélishini, yeni Sulayman uninggha ewetken textirawan’gha olturup, Yérusalémgha seper qilghanliqini körsetse kérek (7-ayetni körüng).
- e «(7-8-ayet) sherhi» — Sulayman Shulamitni Yérusalémgha, yeni toygha bixeter élip kélish üchün, shu atmish leshkirining muhapizetchilikide textirawan bilen kelgen.
- ~6~ «(9-11-ayet) sherhi» — Yehudiylarning toyliri uyghurlaning toyigha oxshap kétidu. Asasen 5 basquchi bar: — (1) toxtam — adette yigitning elchisi we qizning ata-aniliri bilen toxtam tüzidu. Sulayman öz-özige elchi bolup Shulamitning akiliri bilen toxtam qilghan oxshaydu (4-oylinishni körüng). (2) toygha seper. Yigit özi qizni toygha apirishqa kélidu. (3) nikah murasimi (6- we -12-oylinishni körüng) (4) toy ziyapiti (bezi waqitlarda bir heptige sozulidu) (1- we 2-oylinishni körüng) (5) toy kéchisi (3- we 7-oylinishni körüng) Bezi alimlar, bu «kariwat»ni Sulaymanni kötüridighan «textirawan» yaki «shahane harwa» dep qaraydu. Biraq bizningche bu textirawan yuqirida bayan qilin’ghan ibraniy tilidiki 9-ayettiki «appiriyon» dégen, sayiwenlik kariwatni körsetse kérek.
■3:1
-
Top. 5:3