22
1 Yaxshi nam zor bayliqqa ige bolushtin ewzel;
Qedir-qimmet altun-kümüshtin üstündur.■Top. 7:1
2 Gaday bilen bay bir zéminda yashar;
Her ikkisini yaratqan Perwerdigardur.□«Gaday bilen bay bir zéminda yashar» — ibraniy tilida: «Gaday bilen bay bir-birige yoluqar». ■Pend. 29:13
3 Zérek kishi bala-qazani aldin körüp qachar;
Saddilar aldigha bérip ziyan tartar.■Pend. 27:12
4 Özini töwen tutup, Perwerdigardin eyminishning berikiti — bayashatliq, izzet-hörmet we hayattur.
5 Hiyligerlerning yolida tikenler, tuzaqlar yatar;
Öz yoligha hézi bolghan kishi ulardin yiraq bolar.□«Öz yoligha hézi bolghan kishi» — ibraniy tilida «Öz jénini saqlaydighan kishi».
6 Baligha kichikide mijezige qarap durus terbiye berseng,
7 Baylar miskinlerni bashqurur;
Qerzdar qerz igisining qulidur.
8 Naheqliq uruqini chachqanning alidighan hosuli balayi’apettur;
Uning ghezep-heywisi chüsher.□«Uning ghezep-heywisi» — ibraniy tilida «Ghezipini yetküzidighan hasisi» déyilidu. ■Ayup 4:8; Hosh. 10:13
9 Séxiy adem beriket tapar;
Chünki u miskinlerge öz nénidin bölüp bergüchidur.□«Séxiy adem» — ibraniy tilida «séxi közlük kishi». ■2Kor. 9:6
10 Hakawurni qoghliwetseng, jédel-majira bésilar;
Kélishmeslikler we shermendichilikler tüger.
11 Pak niyetni qedirleydighan kishining sözliri güzeldur;
Shunga padishah uning bilen dost bolar.■Zeb. 101:6
12 Perwerdigarning közi ilim-heqiqetni saqlar;
U iplaslarning sözlirini échip tashlap bikar qilar.□«Perwerdigarning közi ilim-heqiqetni saqlar» — Perwerdigar herbir dewrde, herbir yerde özini körsitidighan ispat-heqiqetni saqlaydu, hem shundaqla shu ispat-heqiqetni qedirleydighan, shulargha guwah béridighan kishilerni saqlaydu («Rim.» 1:19-20ni körüng); U yene barliq insanlargha kalam-shérif (Tawrat, Zebur, Injil) bergüchidur.
13 Hurun adem: «Tashqirida bir shir turidu,
Kochigha chiqsam öltürülimen!» — deydu.■Pend. 26:13
14 Zinaxor ayalning aghzi chongqur bir oridur;
Perwerdigar narazi bolghan kishi uninggha chüshüp kéter.■Pend. 2:16; 5:3; 7:5; 23:27
15 Nadanliq sebiy balilarning qelbige baghlaghliqtur;
Biraq terbiye tayiqi buni uningdin yiraq qilar.■Pend. 13:24; 19:18; 23:14; 29:15,17
16 Miskinlerni ézish bilen bay bolghan,
We baylargha sowghat sunidighan kishi,
Axiri peqet yoqsulluqta qalar.■Pend. 14:31; 17:5
Ottuz hékmetlik söz
17 Qulaq sal, sanga aqilanilerning sözlirini ögitey;
Köngül qoyup bilimimni ögen’gin.
18 Ularni qelbingde ching tutsang,
Ular sanga shérin bolar,
Lewliringde sep bolup teyyar turidu.
19 Chin qelbing bilen Perwerdigargha tayinishing üchün,
Bügün bu hékmetlik sözlerni bashqa birsige emes,
Belki sanga yetküzdum.
20 Uningdin mana ottuzni yazdim,
Buning ichide nesihetler hem bilim bar. □«Uningdin mana ottuzni yazdim» — bu «ottuz söz» 22:22-24:22de tépilidu.
Bashqa birxil terjimisi: «Uningdin mana ela sözlerni yazdim».
Bashqa birxil terjimisi: «Uningdin mana ela sözlerni yazdim».
21 Bular bilen heqiqetning sözlirining derweqe heqiqet ikenlikini bileleysen,
We shundaq qilip séni ewetküchilerge heqiqetning sözliri bilen jawab qayturalaysen.
22 Yoqsuldin bulap alma, u kembeghel tursa,
Ajiz möminlerni soraq ornida bozek qilma. □«soraq orni» — ibraniy tilida «sheher derwazisi» — yeni sot qilidighan yerni körsitidu. ■Mis. 23:6; Ayup 31:13; Zeb. 82:3, 4; Zek. 7:10
23 Chünki Perwerdigar ularning dewasini kötürer,
Ulardin bulap alghanlardin bulap alar.■Mis. 22:22, 23; Zeb. 10:17-18
24 Mijezi ittik adem bilen dost bolma,
Qehrlik adem bilen arilashma,
25 Bolmisa, uning yaman yolini öginip qélip, qiltaqqa chüshisen.
26 Bashqilargha képil bolup qol bergüchilerdin bolma,
Qerzlerni töleshke kapalet bergüchilerdin bolma;■Pend. 6:1; 11:15
27 Séning qayturalighudek nerseng bolghan bolsa,
Ular orun-körpiliringni bikardin-bikar astingdin élip ketmigen bolatti!■Pend. 20:16
28 Ata-bowiliring pasilni belgilep bergen kona chégra tashlirini yötkime.■Qan. 19:14; 27:17; Pend. 23:10
29 Ishni estayidil we chaqqan béjiridighan kishini körgenmiding?
U pes ademlerning xizmitide bolmas;
Padishahlarning aldida turar.□«Estayidil we chaqqan» — ibraniy tilida birla söz («mahir») bilen ipadilinidu.
- Pend-nesihetler
- b «Gaday bilen bay bir zéminda yashar» — ibraniy tilida: «Gaday bilen bay bir-birige yoluqar».
- e «Öz yoligha hézi bolghan kishi» — ibraniy tilida «Öz jénini saqlaydighan kishi».
- f «Baligha kichikide mijezige qarap durus terbiye berseng, ... yoldin chiqmas» — bizningche bu pend herbir balining alahidiliki, xasliqi bar, shunga baligha öz mijezige, mahiyitige qarap terbiye bérish kérek, dégenni körsitidu. Bashqa birxil terjimisi: «Baligha kichikide heqqaniy yolda méngishni ögetseng,... yoldin chiqmas». Bezi xerhchiler ayetni «kinayilik söz» dǝp chüshinip: «Baligha kiqikidǝ özi xalighan (shexsiyetchi) yol boyiche terbiye bériwer! Mana, chong bolghanda u shu yoldin chiqmas!» dep terjime qilidu (démek, balini erkiletme!).
- g «Uning ghezep-heywisi» — ibraniy tilida «Ghezipini yetküzidighan hasisi» déyilidu.
- i «Séxiy adem» — ibraniy tilida «séxi közlük kishi».
- ~12~ «Perwerdigarning közi ilim-heqiqetni saqlar» — Perwerdigar herbir dewrde, herbir yerde özini körsitidighan ispat-heqiqetni saqlaydu, hem shundaqla shu ispat-heqiqetni qedirleydighan, shulargha guwah béridighan kishilerni saqlaydu («Rim.» 1:19-20ni körüng); U yene barliq insanlargha kalam-shérif (Tawrat, Zebur, Injil) bergüchidur.
■22:14 Pend. 2:16; 5:3; 7:5; 23:27
- ~17~ «Uningdin mana ottuzni yazdim» — bu «ottuz söz» 22:22-24:22de tépilidu. Bashqa birxil terjimisi: «Uningdin mana ela sözlerni yazdim».
- ~18~ «soraq orni» — ibraniy tilida «sheher derwazisi» — yeni sot qilidighan yerni körsitidu.
■22:22 Mis. 23:6; Ayup 31:13; Zeb. 82:3, 4; Zek. 7:10
- ~24~ «Estayidil we chaqqan» — ibraniy tilida birla söz («mahir») bilen ipadilinidu.
■22:1
-
Top. 7:1