20
Meryemning wapat bolushi
1 Birinchi ayning ichide Israillar, yeni pütkül Israil jamaiti Zin chölige yétip kélip, Qadeshte turup qaldi; Meryem shu yerde wapat boldi we shu yerge depne qilindi.
Meribah süyi — xelqning yene qaqshishi
2 Jamaetke ichidighan’gha su yoq idi, ular yighilip Musa bilen Harun’gha hujum qilghili turdi. 3 Xelq Musa bilen tegiship: — Qérindashlirimiz Perwerdigarning aldida ölgen chaghda bizmu bille ölsek boptiken!■Chöl. 16:32, 49 4 Siler néme üchün biz we charpaylirimizni bu yerde ölüp ketsun dep, Perwerdigarning jamaitini bu chöl-jezirige bashlap keldinglar? 5 Siler néme üchün bizni Misirdin élip chiqip bundaq dehshetlik yerge ekeldinglar? Bu yerde ya tériqchiliq qilghili yer bolmisa, ya enjür, üzüm, anar bolmisa, ichidighan’gha sumu bolmisa, — déyishti.
6 Shuning bilen Musa bilen Harun jamaettin ayrilip jamaet chédirining derwazisi aldigha kélip düm yiqiliwidi, Perwerdigarning julasi u ikkisige ayan boldi. 7 Perwerdigar Musagha söz qilip mundaq dédi: —
8 Hasini qolunggha al, andin sen akang Harun bilen birlikte jamaetni yighip, ularning köz aldidila qoram tashqa buyruq qil; shundaq qilsang qoram tash öz süyini chiqiridu; shu yol bilen sen ulargha su chiqirip, jamaet we charpayliri ichidighan’gha su bérisen.□«hasini qolunggha al» — Musaning shu hasisi köp qétim Xudaning yolida ishlitilip kélin’gen. Birinchi qétimqisi «Mis.» 4:2de tépilidu. ■Neh. 9:15; Zeb. 78:15, 16; 105:41; 114:8
9 Shuning bilen Musa Perwerdigarning emri boyiche Perwerdigarning huzuridin hasini aldi. 10 Musa bilen Harun ikkisi jamaetni qoram tashning aldigha yighdi we Musa ulargha: — Gépimge qulaq sélinglar, i asiylar! Biz silerge bu qoram tashtin su chiqirip béreylimu?! — dédi.■Qan. 32:51; Zeb. 106:32,33 11 Andin Musa hasisi bilen qoram tashni ikki qétim uruwidi, nahayiti köp su éqip chiqti, sudin jamaetmu, charpaylarmu ichishti.■Zeb. 78:15-16; 105:41; Yesh. 43:20; 48:21; 1Kor. 10:4 12 Perwerdigar Musa bilen Harun’gha: —
Siler Manga ishenmey, Israillar aldida Méni muqeddes dep hörmetlimigininglar üchün, ikkinglarning bu jamaetni Men ulargha teqdim qilip bergen zémin’gha bashlap kirishinglargha yol qoymaymen, — dédi.□«Siler Manga ishenmey, Israillar aldida Méni muqeddes dep hörmetlimigininglar üchün» — Musa bilen Harunning «Israillar aldida Xudani muqeddes dep hörmetlimeslik» gunahi toghruluq «qoshumche söz»imizde azraq toxtilimiz. «Qoram tash» toghruluq «1Kor.» 10:4ni we izahatini körüng. ■Chöl. 27:14; Qan. 1:37 13 Su chiqirilghan jay «Meribah suliri» dep atalghan; Israillar shu yerde Perwerdigar bilen takallashqanliqi üchün, U ularning otturisida Özining muqeddes ikenlikini körsetti.□«Meribah» — «takallishish» dégen menide. «Perwerdigar ularning otturisida özining muqeddes ikenlikini körsetti» — Xuda Musa we Harunning Özini hörmetlimigini üchün, ularni jazalap, Musaning xelq aldida qilghan bihörmetlik sözlirining Özige wekillik qilmaydighanliqini ipadilep, xelq aldida Özining pak-muqeddeslikini körsetti.
Édomlarning Israillarning chégridin ötüshige yol qoymasliqi
14 Musa Qadeshtin Édom padishahi bilen körüshüshke elchi ewetip uninggha: «Qérindashliri Israil mundaq deydu: — Biz tartiwatqan jebr-japalarning qandaqliqi özlirige melum,■Qan. 23:6; Ob. 10; Ob. 12 15 bizning ata-bowilirimiz Misirgha chüshken bolup, biz Misirda uzaq zaman turup kettuq; misirliqlar bizgimu, bizning ata-bowilirimizghimu yaman muamile qildi; 16 biz Perwerdigargha yéliniwéduq, U bizning zarimizgha qulaq sélip, Perishte ewetip bizni Misirdin élip chiqti. Hazir mana, biz özlirining chégrisigha jaylashqan Qadesh dégen bir sheherde turuwatimiz.□«Perishte» — beziler «Elchi» dep terjime qilidu. Lékin «Mis.» 23:20, 23, 34:32din qarighanda, menisi derweqe «Perishte»dur. ■Mis. 2:23; 14:19 17 Emdi bizning zéminliridin ötüshimizge ruxset qilghan bolsila, biz étiz-ériq we üzümzarliqlardin ötmeymiz, quduqliringladin sumu ichmeymiz; «Xan yoli» bilen méngip chégriliridin ötüp ketküche ong-solgha burulmaymiz» — dédi.
18 Lékin Édomlar uninggha: «Silerning bizning zéminimizdin ötüshünglerge bolmaydu, ötimen désenglar qilich kötürüp silerge jengge chiqimiz» — dédi.□«... bizning zéminimizdin ... silerge jengge chiqimiz» — ibraniy tilida «... méning zéminimdin... silerge jengge chiqimen» déyilidu.
19 Israillar uninggha: «Biz «kötürülgen yol» bilen mangimiz, özimiz we mallirimiz süyünglarni ichsek, nerxi boyiche heqqini bérimiz; biz peqet piyade ötüp kétimiz, bashqa héch telipimiz yoq» déwidi,□«biz» — ibraniy tilida «men». 20 Édom padishahi: «Yaq. Ötmeysiler!» dédi. Édom padishahi nahayiti köp adimini bashlap chiqip Israillargha zor heywe körsetti.□«Édom padishahi» — ibraniy tilida «Édom». 21 Shundaq qilip Édomlar Israillarning ularning tewelikidin ötüshige ene shu yosunda yol qoymidi; shuning bilen Israillar Édomlarning aldidin burulup ketti.■Hak. 11:18
Harunning wapat bolghanliqi
22 Ular Qadeshtin yolgha chiqti; pütkül Israil xelqi Hor téghigha keldi.■Chöl. 33:37 23 Perwerdigar Édomning chégrisidiki Hor téghida Musa bilen Harun’gha söz qilip mundaq dédi: —
24 Harun öz xelqlirige qoshulup kétidu; ikkinglar Meribah suliri dégen jayda Méning emrimge xilapliq qilghininglar üchün, uning Men Israillargha teqdim qilip bergen zémin’gha kirishige bolmaydu.□«öz xelqlirige qoshulush» — mushu ibare toghruluq «Yar.» 25:8 we izahatini körüng. Shübhisizki, bu ibare adem ölgendin kéyin, rohining yenila hayat bolidighanliqini körsitidu. 25 Sen Harun bilen oghli Eliazarni élip Hor téghigha chiqqin;■Chöl. 33:38; Qan. 32:50 26 Harunning kiyimlirini saldurup, oghli Eliazargha kiydürüp qoy; Harun shu yerde ölüp, öz xelqlirige qoshulidu.
27 Musa Perwerdigarning déginidek qildi, ücheylen pütkül jamaetning köz aldida Hor téghigha chiqti. 28 Musa Harunning kiyimlirini saldurup uning oghli Eliazargha kiydürüp qoydi; Harun taghning choqqisida öldi. Andin Musa bilen Eliazar taghdin chüshüp keldi.■Qan. 10:6; 32:50 29 Pütkül jamaet Harunning ölgenlikini bildi; shuning bilen pütün Israil jemeti Harun üchün ottuz kün matem tutti.
- Chöl-bayawandiki seper
- b «hasini qolunggha al» — Musaning shu hasisi köp qétim Xudaning yolida ishlitilip kélin’gen. Birinchi qétimqisi «Mis.» 4:2de tépilidu.
■20:8 Neh. 9:15; Zeb. 78:15, 16; 105:41; 114:8
■20:10 Qan. 32:51; Zeb. 106:32,33
■20:11 Zeb. 78:15-16; 105:41; Yesh. 43:20; 48:21; 1Kor. 10:4
- f «Siler Manga ishenmey, Israillar aldida Méni muqeddes dep hörmetlimigininglar üchün» — Musa bilen Harunning «Israillar aldida Xudani muqeddes dep hörmetlimeslik» gunahi toghruluq «qoshumche söz»imizde azraq toxtilimiz. «Qoram tash» toghruluq «1Kor.» 10:4ni we izahatini körüng.
- h «Meribah» — «takallishish» dégen menide. «Perwerdigar ularning otturisida özining muqeddes ikenlikini körsetti» — Xuda Musa we Harunning Özini hörmetlimigini üchün, ularni jazalap, Musaning xelq aldida qilghan bihörmetlik sözlirining Özige wekillik qilmaydighanliqini ipadilep, xelq aldida Özining pak-muqeddeslikini körsetti.
- ~10~ «Perishte» — beziler «Elchi» dep terjime qilidu. Lékin «Mis.» 23:20, 23, 34:32din qarighanda, menisi derweqe «Perishte»dur.
- ~12~ «... bizning zéminimizdin ... silerge jengge chiqimiz» — ibraniy tilida «... méning zéminimdin... silerge jengge chiqimen» déyilidu.
- ~13~ «biz» — ibraniy tilida «men».
- ~14~ «Édom padishahi» — ibraniy tilida «Édom».
- ~17~ «öz xelqlirige qoshulush» — mushu ibare toghruluq «Yar.» 25:8 we izahatini körüng. Shübhisizki, bu ibare adem ölgendin kéyin, rohining yenila hayat bolidighanliqini körsitidu.
■20:25 Chöl. 33:38; Qan. 32:50
■20:3
-
Chöl. 16:32, 49