1 We shundaq boldiki, bir shabat küni u Perisiylerdin bolghan bir hökümdarning öyige ghizagha bardi; emdi ular uni paylap yürüwatatti. 2 We mana, u yerde suluq ishshiq késilige giriptar bolghan bir adem bar idi. 3 Eysa Tewrat ehliliri we Perisiylerdin:

— Shabat küni késel saqaytish Tewrat qanunigha uyghunmu-yoq? — dep soridi.

4 Biraq ular lam-jim démidi. U héliqi késelge qolini tegküzüp, saqaytip yolgha saldi. 5 Andin u ulardin yene:

— Aranglardin biringlarning mubada shabat künide éshiki ya kalisi quduqqa chüshüp ketse, uni derhal tartip chiqarmaydighan zadi kim bar? — dep soridi.□«aranglardin biringlarning mubada shabat künide éshiki ya kalisi quduqqa chüshüp ketse...» — bezi kona köchürmilerde «éshiki» emes, belki «balisi» dep oqulidu.  ■Mis. 23:5; Qan. 22:4; Luqa 13:15.

6 We ular uning bu sözlirige héch jawab bérelmidi.

7 Eysa chaqirilghan méhmanlarning özlirige tördin orunlarni qandaq tallighinini körüp, ulargha mundaq bir temsilni éytip berdi:

8 — Birsi séni toy ziyapitige teklip qilsa, törde olturmighin. Bolmisa, sendin hörmetlikrek birsi teklip qilin’ghan bolsa, 9 U chaghda séni we uni chaqirghan sahibxana kélip sanga: «Bu kishige orun bergeysiz» dep qalsa, sen xijalette qélip pegahgha chüshüp qalisen. □«... pegahgha chüshüp qalisen» — grék tilida «... axirqi orun’gha chüshüp qalisen». 10 Lékin sen chaqirilghanda, bérip pegahda olturghin. Shuning bilen séni chaqirghan sahibxana kélip: «Ey dostum, yuqirigha chiqing» déyishi mumkin we shuning bilen séning bilen dastixanda olturghanlarning hemmisining aldida sanga izzet bolidu. ■Pend. 25:6, 7. 11 Chünki herkim özini üstün tutsa töwen qilinidu we kimdekim özini töwön tutsa üstün qilinidu.■Ayup 22:29; Pend. 29:23; Mat. 23:12; Luqa 1:51; 18:14; Yaq. 4:6,10; 1Pét. 5:5.

12 U özini méhman’gha chaqirghan sahibxanigha mundaq dédi:

— Méhmanni tamaqqa yaki ziyapetke chaqirghiningda, dost-burader, qérindash, uruq-tughqan yaki bay qolum-qoshniliringni chaqirmighin. Chünki ularmu séni méhman’gha chaqirip, merhemitingni qayturushi mumkin. ■Neh. 8:10; Pend. 3:28. 13 Shuning üchün ziyapet bérey déseng, ghérib-ghurwa, méyip-nakar, aqsaq-cholaq, kor-emalarni chaqirghin 14 we bext-beriket körisen; chünki u kishilerning yaxshiliqingni qayturushning amali yoqtur. Shuning bilen heqqaniylarning qayta tirilgen künide qilghining özüngge qayturulidu.

15 Uning bilen hemdastixan olturghanlardin biri bu sözlerni anglap, uninggha:

— Xudaning padishahliqida ghizalan’ghuchilar némidégen bextlik-he! — dédi.□«Xudaning padishahliqida ghizalan’ghuchilar...» — grék tilida «Xudaning padishahliqida nan yégüchiler...».

16 Biraq u uninggha jawaben mundaq dédi:

— Bir kishi katta ziyapetke tutush qilip, nurghun méhmanlarni chaqirip qoyuptu. ■Yesh. 25:6; Mat. 22:2; Weh. 19:7, 9. 17 Dastixan sélin’ghan shu saette, chakirini ewetip, chaqirilghan méhmanlargha: «Merhemet, hemme nerse teyyar boldi!» dep éytiptu. 18 Biraq, méhmanlarning hemmisi barmasliqqa bir-birlep özre-bahane körsetkili turuptu. Birinchisi uninggha: «Men hélila bir parche yer sétiwalghanidim, bérip körüp kelmisem bolmaydu. Méni epu qilghayla, baralmaymen» deptu. □«Men hélila bir parche yer sétiwalghanidim, bérip körüp kelmisem bolmaydu. Méni epu qilghayla, baralmaymen» — kim yerni awwal yaxshi körmey sétiwalsun? 19 Yene biri: «Men besh qoshluq öküz sétiwaldim, hazir bérip ularni sinap körüshüm kérek. Méni epu qilghayla, baralmaymen» deptu. □«hazir bérip ularni sinap körüshüm kérek» — yaki «hazir bérip közdin kechürüp kélishim kérek». «Besh qoshluq öküz» — grék tilida: «besh boyunturuq öküz». Démek, boyunturuqqa qétilghanda bir-birige mas kélidighan besh jüp öküz.
Emdi kim öküzni awwal körmey sétiwalsun? 20 Yene birsi: «Men yéngi öylen’gen, shunga baralmaymen» deptu.

21 Chakar qaytip kélip, bu ishlarni xojayinigha melum qiptu. Xojayin ghezeplen’gen halda chakirigha: «Derhal sheherning chong-kichik kochilirigha kirip, ghérib-ghurwa, méyip-nakar, aqsaq-cholaq we kor-emalarni mushu yerge yighip kel» deptu. 22 Andin chakar qaytip kélip: «Xojayin, emr berginingdek ada qilindi, we yene bosh orun bar!» deptu. 23 Shuning bilen xojayin chakargha: — «Öyüm méhmanlargha tolush üchün yézilardiki chong-kichik yollarni, mehellilerni arilap, udul kelgen adimingni zorlap élip kelgin! □«yézilardiki chong-kichik yollarni, mehellilerni arilap,...» — mushu yerde grék tilida «yézilardiki yollardin we chitliqlardin ötünglar,...» dégen söz bilen ipadilinidu. Démek, méhmanlarni her bulung-puchqaqtin ekilish kérek. 24 Chünki men silerge shuni éytayki, bashta chaqirilghan ademlerning héchqaysisi dastixinimdin tétimaydu», deptu.

25 Emdi top-top ademler uninggha hemrah bolup kétiwatatti. U burulup ulargha qarap mundaq dédi:

26 — Manga egeshkenler manga bolghan söyüshliridin öz atisi we anisi, ayali we baliliri, aka-ukiliri we acha-singilliri, hetta öz jéninimu yaman körmise manga muxlis bolalmas. □«manga egeshkenler ... öz atisi we anisi, ayali we baliliri, aka-ukiliri we acha-singilliri, hetta öz jéninimu yaman körmise manga muxlis bolalmas» — mushu yerde «yaman körüsh» dégenlikning menisi, shübhisizki, öz ademlirige bolghan muhebbet Xudagha baghlighan muhebbet aldida «yaman körüsh»tek körünidu. Misal, «Yar.» 29:30-31ni körüng.  ■Qan. 13:7; 33:9; Mat. 10:37. 27 Kimdekim özining kréstini yüdüp manga egeshmise u manga muxlis bolalmas. □«Kimdekim özining kréstini yüdüp manga egeshmise u manga muxlis bolalmas» — rimliqlar teripidin ölüm jazasi bérilgenler mixlinidighan kréstni müriside kötürüp jaza meydanigha baratti. «kréstlinish» ademni qiynaydighan, intayin dehshetlik we ahanetlik ölüm jaza usuli bolup, «özining kréstini kötürüsh» dégenning meniliri töwendikilernimu öz ichige élishi mumkin: (1) Eysa Mesih üchün azab-oqubet tartishqa, (2) til-ahanet ishtishke, (3) Xudaning iradisining emelge ashurulushi üchün zörür tépilghanda, «öz-özini ölüm jazasigha höküm qilghandek» özining arzu-heweslirini ret qilishqa teyyar bolush.  ■Mat. 10:38; 16:24; Mar. 8:34; Luqa 9:23. 28 Aranglardin birsi munar salmaqchi bolsa, aldi bilen olturup bu qurulushni pütküzgüdek xirajet özümde barmu-yoq dep hésab qilmasmu? 29-30 Undaq qilmighanda, ulni sélip pütküzelmise, körgenlerning hemmisi mazaq qilip: «Bu adem binani bashlap qoyup pütküzelmidi» — démey qalmaydu.

31 Yaki bir padishah yene bir padishah bilen jeng qilghili chiqsa aldi bilen olturup: — Méning üstümge kélidighan yigirme ming kishilik qoshun igisige men on ming eskirim bilen taqabil turalarmenmu? dep mölcherlep körmemdu?! □«... mölcherlep körmemdu?! » — bashqa birxil terjimisi: «... meslihet qilmamdu?». 32 Eger u «Soqushalmaymen» dep oylisa, düshmen téxi yiraqtiki chaghda elchi ewetip, sulh shertlirini soraydu. 33 Shuninggha oxshash, silerdin kimdekim könglide özining bar-yoqi bilen xoshlashmisa, manga muxlis bolalmas.□«Shuninggha oxshash, silerdin kimdekim könglide özining bar-yoqi bilen xoshlashmisa, manga muxlis bolalmas.» — bu küchlük söz toghrisida «qoshumche söz»imizde azraq toxtilimiz.

34 Tuz yaxshi nersidur; halbuki, tuz öz temini yoqatsa, uninggha qaytidin tuz temini qandaqmu kirgüzgili bolidu? □«Tuz yaxshi nersidur; halbuki, tuz öz temini yoqatsa, uninggha qaytidin tuz temini qandaqmu kirgüzgili bolidu?» — tuz bolsa (1) tem béridu; (2) chirip kétishtin tosidu; (3) zexim-yarilarni saqaytidu. Muxlislarning bu dunyagha bolghan roli buninggha oxshap kétishi kérek.  ■Mat. 5:13; Mar. 9:50. 35 U tupraqqa ishlitishke yaki oghutqa arilashturushqimu yarimay, talagha tashlinidu. Anglighudek quliqi barlar buni anglisun!□«U tuz tupraqqa ishlitishke yaki oghutqa arilashturushqimu yarimay, talagha tashlinidu» — mushu yerdiki «tuz» dégen téma üstide «qoshumche söz»imizde azraq toxtilimiz.