3
Perwerdigar ellerning üstidin höküm chiqiridu
1 Chünki mana, shu künlerde, shu peytte,
Men Yehuda hem Yérusalémni asarettin qutuldurup, azadliqqa érishtürginimde,
2 Men barliq ellernimu yighip,
Ularni «Yehoshafat jilghisi»gha chüshürimen;
Shuning bilen ularning xelqimni eller arisigha tarqitiwetkenlikidin,
Zéminimni bölüp parchiliwetkenlikidin,
Ularni ashu yerde Méning mirasim, yeni xelqim Israil tüpeylidin soraqqa tartimen.□«Men barliq ellernimu yighip,... shuning bilen ularning xelqimni eller arisigha tarqitiwetkenlikidin, ... ularni... xelqim Israil tüpeylidin soraqqa tartimen» — «eller» bolsa yat eller, Yehudiy emesler. «Yehoshafat jilghisi» — «Yehoshafat» — «Yah» (Perwerdigar) sotlaydu» dégen menide. U belkim Yérusalém shehirining sherqi teripidiki «Kidron jilghisi»ni körsitidu (Yérusalém hem «Zeytun téghi» arisida).
3 Uning üstige ular Méning xelqimni dogha tikip chek tashlighan;
Bir yigitni bir pahishe ayalgha almashturghan,
Bir qizni «sharab ichimiz» dep sharab üchün almashturghan.
4 Hey, Tur hem Zidon, Filistiyening barliq rayonliri, Men silerni néme qiliptimen?
Siler Mendin öch almaqchimusiler?
(Biraq Mendin öch alimiz désenglar, öchni tézla öz béshinglargha qayturup bérimen!)□«Hey, Tur hem Zidon,...» — «Tur» bolsa Liwandiki eng chong port hem qudretlik sheher, Zidon uning etrapidiki rayon.
5 Kümüshlirim, altunlirimni buliwalghininglar tüpeylidin,
Güzel göherlirimni öz butxaniliringlargha aparghininglar tüpeylidin,
6 Yehuda baliliri hem Yérusalémning balilirini öz chégrasidin yiraq qilmaq üchün ularni Gréklargha sétiwétkininglar tüpeylidin,
7 Mana, Men ularni siler sétiwetken jayda ornidin turghuzimen,
Hemde qilghininglarni öz béshinglargha qayturimen.
8 Oghul-qizliringlarni Yehuda balilirining qoligha sétiwétimen,
Ular shularni yiraqtiki bir elge, yeni Shabiyaliqlargha sétiwétidu;
Chünki Perwerdigar söz qilghan.□«Ular shularni yiraqtiki bir elge, yeni Shabiyaliqlargha sétiwétidu» — «Shabiyaliqlar» «Shéba» dégen rayondikiler bolushi mumkin.
Perwerdigar «Yehoshafat jilghisi»da barliq ellerning üstige hökümini chiqiridu
9 Shuni eller arisida jakarlanglarki,
«Jengge teyyarlininglar,
Palwanlarni qozghanglar,
Jengchilerning hemmisi yéqinlashsun,
Jengge hazir bolsun;
10 Sapan chishlirini qilich qilip,
Orghaqliringlarni neyze qilip soqushunglar;
Ajiz ademmu: «Men küchlük» désun;
11 Etraptiki hemme eller, tézdin kélinglar,
Hemminglar shu yerge jem bolunglar!».
«Özüngning küchlükliringni ashu yerge chüshürgeysen, ah Perwerdigar!»□«Özüngning küchlükliringni ashu yerge chüshürgeysen, ah Perwerdigar!» — bu sözler 2:1-11diki we «Yesh.» 13:3-5diki sözlerge munasiwetlik bolushi kérek. «Yesh.» 13:3-5diki izahatlarnimu körüng.
12 «Eller qozghilip «Yehoshafat jilghisi»gha kelsun;
Chünki Men shu yerde olturup etraptiki hemme ellerni soraqqa tartimen.
13 Orghaqni sélinglar,
Chünki ziraet pishti;
Kélinglar, chüshüp cheylenglar,
Chünki sharab kölchekliri liq tushuqtur,
Idish-küpler tolup tashidu.
Chünki ularning rezilliki zordur»□«Orghaqni sélinglar, chünki ziraet pishti; kélinglar, chüshüp cheylenglar, chünki sharab kölchekliri liq tushuqtur... chünki ularning rezilliki zordur»» — mushu buyruq belkim Xudaning «küchlükliri», yeni perishtilerge éytilidu («Weh» 14:17-20ni körüng). [f]
14 Ah, nurghun, nurghun kishiler «Qarar jilghisi»da!
Chünki Perwerdigarning küni «Qarar jilghisi»gha yéqinlashti.
15 Quyash hem ay qarangghuliship kétidu,
Yultuzlar öz julasini qayturuwalidu.[g]
16 Perwerdigar Ziondin hörkireydu,
Yérusalémdin awazini qoyuwétidu;
Asmanlar, zéminlar silkinidu;
Lékin Perwerdigar Öz xelqige bashpanah,
Israil balilirigha küch-himaye bolidu.
Perwerdigar Zionni Öz makani qilidu
17 Shuning bilen siler Menki Perwerdigarning silerning Xudayinglar ikenlikimni,
Öz muqeddes téghim Zionda turidighanliqimni bilisiler;
Yérusalém pak-muqeddes bolidu,
Uningdin héch yat ademler yene ötmeydu.□«Uningdin héch yat ademler yene ötmeydu» — dégen söz belkim: (1) héch tajawuzchi yene Yérusalémni buzmaydu, we (2) Yérusalémni bulghghudek héchqandaq butperes adem uningdin yene ötmeydu, dégen ikki menini körsitishi mumkin. [i]
18 Hem shu küni emelge ashuruliduki,
Taghlar yéngi sharabni témitidu,
Döng-égizliklerdin süt aqidu,
Yehudadiki barliq ériq-östenglerde liq su aqidu;
Perwerdigarning öyidin bir bulaq chiqidu,
Shittim jilghisini sughiridu.□«...Shittim jilghisini sughiridu» — «Shittim jilghisi» Yérusalémning sherqiy teripida bolup, suliri Iordan jilghisigha chüshidu. [k]
19 Misir bolsa bir chöllük,
Édom ademzatsiz bir chöl-bayawan bolidu,
Ularning Yehuda balilirigha qilghan zulum-zorawanliqi tüpeylidin,
Ular bularning zéminida bigunah qanlarni tökkenliki tüpeylidin.
20 Biraq Yehuda menggüge turidu,
Yérusalém dewrdin-dewrgiche qalidu;
21 Hem Men ularni tökken qanlarning paklandurulmighan gunahliridin paklandurimen;
Chünki Perwerdigar Zionda makanlashqandur.
<- Yoél 2
Yoél
a
-
«Men barliq ellernimu yighip,... shuning bilen ularning xelqimni eller arisigha tarqitiwetkenlikidin, ... ularni... xelqim Israil tüpeylidin soraqqa tartimen» — «eller» bolsa yat eller, Yehudiy emesler. «Yehoshafat jilghisi» — «Yehoshafat» — «Yah» (Perwerdigar) sotlaydu» dégen menide. U belkim Yérusalém shehirining sherqi teripidiki «Kidron jilghisi»ni körsitidu (Yérusalém hem «Zeytun téghi» arisida).
- b «Hey, Tur hem Zidon,...» — «Tur» bolsa Liwandiki eng chong port hem qudretlik sheher, Zidon uning etrapidiki rayon.
- c «Ular shularni yiraqtiki bir elge, yeni Shabiyaliqlargha sétiwétidu» — «Shabiyaliqlar» «Shéba» dégen rayondikiler bolushi mumkin.
- d «Özüngning küchlükliringni ashu yerge chüshürgeysen, ah Perwerdigar!» — bu sözler 2:1-11diki we «Yesh.» 13:3-5diki sözlerge munasiwetlik bolushi kérek. «Yesh.» 13:3-5diki izahatlarnimu körüng.
- e «Orghaqni sélinglar, chünki ziraet pishti; kélinglar, chüshüp cheylenglar, chünki sharab kölchekliri liq tushuqtur... chünki ularning rezilliki zordur»» — mushu buyruq belkim Xudaning «küchlükliri», yeni perishtilerge éytilidu («Weh» 14:17-20ni körüng).
- f Weh. 14:15
- g Yo. 2:10, 3:4, 15; Yesh. 13:10; 24:23; Am. 8:9; Mat. 24:29; Ros. 2:20; Weh. 6:12-13
- h «Uningdin héch yat ademler yene ötmeydu» — dégen söz belkim: (1) héch tajawuzchi yene Yérusalémni buzmaydu, we (2) Yérusalémni bulghghudek héchqandaq butperes adem uningdin yene ötmeydu, dégen ikki menini körsitishi mumkin.
- i Weh. 21:27
- j «...Shittim jilghisini sughiridu» — «Shittim jilghisi» Yérusalémning sherqiy teripida bolup, suliri Iordan jilghisigha chüshidu.
- k Am. 9:13