30
Xudaning xelqige teselli, righbet we ümid bérish üchün Yeremiyaning kitab yézishi
1 Perwerdigardin Yeremiyagha kelgen söz: —□«Perwerdigardin Yeremiyagha kelgen söz..» — oqurmenlerning éside barki, Perwerdigar Yeremiyagha «Yulush, söküsh, halak qilish we örüsh» hem «qurush we térip östürüsh»ni jakarlashqa chaqirghan (1:10). U «yulush, söküsh, halak qilish we örüsh» toghruluq bésharetler bergendin kéyin, hazir uninggha «qurush we térip östürüsh» toghruluq bésharetler (30-33-bablar) bérilidu.
2 Israilning Xudasi Perwerdigar mundaq deydu: — Men sanga hazir deydighan mushu barliq sözlirimni yazmigha yazghin; □«Men sanga hazir deydighan mushu barliq sözlirimni yazmigha yazghin» — «mushu barliq sözlirim» belkim 30-31-bablarda körülidu. Sözler belkim chüsh arqiliq Yeremiyagha tapshurulghan (31:26ni körüng). Ular esli ayrim oram kitabche bolushi kérek idi. 3 Chünki mana, shundaq künler kéliduki, — deydu Perwerdigar, — Men xelqim Israil hem Yehudani sürgünlüktin qayturup eslige keltürimen, ularni ata-bowilirigha teqdim qilghan zémin’gha qayturimen, ular uninggha ige bolidu.
4 Perwerdigarning Israil toghruluq we Yehuda toghruluq dégen sözliri töwendikidek: —
5 Chünki Perwerdigar mundaq deydu: —
Anglitilidu alaqzadilik hem qorqunchluqning awazi,
Bolsun nede aman-tinchliq!
6 Soranglar, shuni körüp béqinglarki, er bala tughamdu? Men némishqa emdi tolghaqqa chüshken ayaldek herbir er kishining chatiriqini qoli bilen tutqanliqini körimen? Némishqa yüzliri tatirip ketkendu?[c] 7 Ayhay, shu küni dehshetliktur! Uninggha héchqandaq kün oxshimaydu; u Yaqupning azab-oqubet künidur; lékin u uningdin qutquzulidu. □«u Yaqupning azab-oqubet künidur» — «Yaqup» mushu yerde Yaqupning ewladliri bolghan Israil xelqini körsitidu, elwette. Bésharet Babildin qayturulushini körsetkini bilen, «Yaqupning azab-oqubet küni»ning toluq emelge ashurulushi axirqi zamanda bolsa kérek. [e] 8 Shu künide emelge ashuruliduki, — deydu samawi qoshunlarning Serdari bolghan Perwerdigar, — Men uning boyunturuqini boynungdin élip sunduruwétimen, asaretliringni buzup tashlaymen, yat ademler uni ikkinchi qulluqqa chüshürmeydu. □«Men uning boyunturuqini boynungdin élip sunduruwétimen» — «uning boyunturuqini» dégini mushu yerde awwal Néboqadnesarning qulluqini, hemde axirqi zamandiki Babil padishahi «dejjal»ning qulluqinimu körsitidu. 9 Shuning ornida ular Perwerdigar Xudasining hemde Men ular üchün qaytidin tikleydighan Dawut padishahining qulluqida bolidu.□«Men ular üchün qaytidin tikleydighan Dawut padishahi...» — «Dawut padishahi» shübhisizki, Dawutning özidin ulugh bolghan ewladi Qutquzghuchi-Mesihni körsitidu. [h]
10 Emdi sen, i qulum Yaqup, qorqma, — deydu Perwerdigar; — alaqzade bolma, i Israil; chünki mana, Men séni yiraq yerlerdin, séning neslingni sürgün bolghan zémindin qutquzimen; Yaqup qaytip kélidu, aram tépip azade turidu we héchkim uni qorqutmaydu. [i] 11 Chünki Men séni qutquzush üchün sen bilen billidurmen, — deydu Perwerdigar; — Men séni tarqitiwetken ellerning hemmisini tügeshtürsemmu, lékin séni pütünley tügeshtürmeymen; peqet üstüngdin höküm chiqirip terbiye-sawaq bérimen; séni jazalimay qoyup qoymaymen.[j]
Perwerdigar Yehudaning yarisini saqaytidu
12 Chünki Perwerdigar mundaq deydu: Séning zédeng dawalighusiz, séning yarang bolsa intayin éghirdur. [k] 13 Séning dewayingni soraydighan héchkim yoq, yarangni tangghuchi yoqtur, sanga shipaliq dorilar yoqtur; 14 séning barliq ashniliring séni untughan; ular séning halingni héch sorimaydu. Chünki Men séni düshmendek zerb bilen urghanmen, rehimsiz bir zalimdek sanga sawaq bolsun dep urghanmen; chünki séning qebihliking heddi-hésabsiz, gunahliring heddidin ziyade bolghan. □«séning barliq ashniliring séni untughan» — «ashniliring» mushu yerde (1) Israilgha «silerge ittipaqdash bolayli» dégen butperes ellerni (2) Yehudadikiler choqun’ghan hem tayan’ghan butlarni körsitishi mumkin. [m] 15 Némishqa zédeng tüpeylidin, derd-eliming dawalighusiz bolghanliqi tüpeylidin peryad kötürisen? Qebihlikingning heddi-hésabsiz bolghanliqidin, gunahliring heddidin ziyade bolghanliqidin, Men shularni sanga qilghanmen.[n]
16 Lékin séni yutuwalghanlarning hemmisi yutuwélinidu; séning barliq küshendiliring bolsa sürgün bolidu; séni bulighanlarning hemmisi bulang-talang qilinidu; séni ow qilghanlarning hemmisini owlinidighan qilimen. [o] 17 Chünki Men sanga téngiq téngip qoyimen we yariliringni saqaytimen — deydu Perwerdigar; — chünki ular séni: «Ghérib-bichare, héchkim halini sorimaydighan Zion del mushudur» dep haqaretligen.
Perwerdigar Israil we Yehudani eslige keltüridu
18 Perwerdigar mundaq deydu: —
Mana, Men Yaqupning chédirlirini sürgünlüktin qayturup eslige keltürimen,
Uning turalghuliri üstige rehim qilimen;
Sheher xarabiliri ul qilinip qaytidin qurulidu,
Orda-qel’e öz jayida yene ademzatliq bolidu.□«sheher xarabiliri ul qilinip qaytidin qurulidu» — «sheher» Yérusalémni körsitishi kérek. «Sheher»ning bashqa birxil terjimisi «herbir sheher...».
19 Shu jaylardin teshekkür küyliri we shad-xuramliq sadaliri anglinidu;
Men ularni köpeytimenki, ular emdi azaymaydu;
Men ularning hörmitini ashurimen, ular héch pes bolmaydu.[q]
20 Ularning baliliri qedimdikidek bolidu; ularning jamaiti aldimda mezmut turghuzulidu;
Ularni xorlighanlarning hemmisini jazalaymen.
21 Ularning béshi özliridin bolidu,
Ularning höküm sürgüchisi özliri otturisidin chiqidu;
Men uni öz yénimgha keltürimen, shuning bilen u Manga yéqin kélidu;
Chünki yénimgha kelgüchi jénini tewekkül qilghuchi emesmu? — deydu Perwerdigar.□«Ularning béshi özliridin bolidu, ularning höküm sürgüchisi özliri otturisidin chiqidu...» — bu ayet yene Dawutning ewladi bolghan Mesihni körsitidu. Ayet Uning hem padishah hem kahin (bashqilargha wekil bolup Xudaning aldigha dua qilishqa kélidighan) bolidighanliqini ayan qilidu. «Qoshumche söz»imizni körüng.
22 — Shuning bilen siler Méning xelqim bolisiler,
Men silerning Xudayinglar bolimen.[s]
23 Mana, Perwerdigardin chiqqan bir boran-chapqun!
Uningdin qehr chiqti;
Berheq, dehshetlik bir qara quyun chiqip keldi;
U pirqirap rezillerning béshigha chüshidu.[t]
24 Könglidiki niyetlirini ada qilip toluq emel qilghuche,
Perwerdigarning qattiq ghezipi yanmaydu;
Axirqi künlerde siler buni chüshinip yétisiler.
- Yeremiya
- a
-
«Perwerdigardin Yeremiyagha kelgen söz..» — oqurmenlerning éside barki, Perwerdigar Yeremiyagha «Yulush, söküsh, halak qilish we örüsh» hem «qurush we térip östürüsh»ni jakarlashqa chaqirghan (1:10). U «yulush, söküsh, halak qilish we örüsh» toghruluq bésharetler bergendin kéyin, hazir uninggha «qurush we térip östürüsh» toghruluq bésharetler (30-33-bablar) bérilidu.
- b «Men sanga hazir deydighan mushu barliq sözlirimni yazmigha yazghin» — «mushu barliq sözlirim» belkim 30-31-bablarda körülidu. Sözler belkim chüsh arqiliq Yeremiyagha tapshurulghan (31:26ni körüng). Ular esli ayrim oram kitabche bolushi kérek idi.
- c Yer. 4:31; 6:24
- d «u Yaqupning azab-oqubet künidur» — «Yaqup» mushu yerde Yaqupning ewladliri bolghan Israil xelqini körsitidu, elwette. Bésharet Babildin qayturulushini körsetkini bilen, «Yaqupning azab-oqubet küni»ning toluq emelge ashurulushi axirqi zamanda bolsa kérek.
- e Yo. 2:11; Zef. 1:15
- f «Men uning boyunturuqini boynungdin élip sunduruwétimen» — «uning boyunturuqini» dégini mushu yerde awwal Néboqadnesarning qulluqini, hemde axirqi zamandiki Babil padishahi «dejjal»ning qulluqinimu körsitidu.
- g «Men ular üchün qaytidin tikleydighan Dawut padishahi...» — «Dawut padishahi» shübhisizki, Dawutning özidin ulugh bolghan ewladi Qutquzghuchi-Mesihni körsitidu.
- h Ez. 34:23,24; 37:24; Hosh. 3:5
- i Yesh. 41:13; 43:5; 44:1; Yer. 46:28
- j Yesh. 27:8; Yer. 4:27; 5:10,18; 10:24; 46:28
- k Yer. 10:19; 15:18
- l «séning barliq ashniliring séni untughan» — «ashniliring» mushu yerde (1) Israilgha «silerge ittipaqdash bolayli» dégen butperes ellerni (2) Yehudadikiler choqun’ghan hem tayan’ghan butlarni körsitishi mumkin.
- m Yer. 22:20
- n Yer. 5:6; 13:17
- o Mis. 23:22; Yesh. 41:11; Yer. 10:25
- p «sheher xarabiliri ul qilinip qaytidin qurulidu» — «sheher» Yérusalémni körsitishi kérek. «Sheher»ning bashqa birxil terjimisi «herbir sheher...».
- q Yer. 31:4
- r «Ularning béshi özliridin bolidu, ularning höküm sürgüchisi özliri otturisidin chiqidu...» — bu ayet yene Dawutning ewladi bolghan Mesihni körsitidu. Ayet Uning hem padishah hem kahin (bashqilargha wekil bolup Xudaning aldigha dua qilishqa kélidighan) bolidighanliqini ayan qilidu. «Qoshumche söz»imizni körüng.
- s Yer. 24:7; 31:1,33; 32:38
- t Yer. 23:19, 20; 25:32