Yeshaya 34

Perwerdigarning küni •••• Édomning jazalinishliri

1 Yéqin kélinglar, i eller, anglanglar!

I qowm-xelqler, qulaq sélinglar!

Yer-zémin we uningdiki barliq mewjudatlar,

Jimi alem we uning ichidin chiqqan hemme mewjudatlar,

Tingshanglar!

2 Chünki Perwerdigarning barliq ellerge qarita ghezipi bar,

Uning derghezipi ularning barliq qoshunlirigha qarshi turidu;

U ularni halaketke pütüp qoyghan,

Ularni qirghinchiliqqa tapshuruwetken;

3 Ulardin öltürülgenler sirtqa tashliwétilidu,

Jesetliridin sésiqchiliq puraydu,

Taghlar ularning qéni bilen éritilidu;

4 Asmanlardiki jimiki jisim-qoshunlar chirip yoq bolidu,

Asmanlar yögime kitabdek türülidu;

Üzüm télining yopurmaqliri xazan bolup, soliship chüshkendek,

Yiglep ketken enjür shéxidin chüshkendek,

Ularning jimiki jisim-qoshunliri yiqilidu;■

5 Chünki shemshirim asmanlarda qan bilen sughuruldi;

Qaranglar, shemshirim Méning halaket lenitimge uchrighan xelqqe,

Yeni Édom üstige jazalash üchün chüshidu;□

6 Perwerdigarning bir shemshiri bar;

U qan’gha boyaldi;

U yaghliq nersilerning yéghi bilen,

Öchke-qozilarning qéni bilen,

Qochqar börikining yéghi bilen ozuqlandurulghan;

Chünki Perwerdigarning Bozrah shehiride bir qurbanliqi,

Édomda zor bir qirghinchiliqi bar.□ ■

7 Mushu qirghinchiliqlar bilen yawayi kalilar,

Torpaqlar we küchlük buqilarmu yiqilidu.

Ularning zémini qan’gha chömülidu,

Topa-changliri yagh bilen mayliship kétidu.□

8 Chünki Perwerdigarning qisas alidighan bir küni,

Zion dewasidiki hésab alidighan yili bar.□

9 Édomdiki éqinlar qarimaygha,

Uning topiliri günggürtke aylandurulidu;

Zémini bolsa köyüwatqan qarimay bolidu.

10 Uning oti kéche-kündüz öchürülmeydu;

Is-tütekliri menggüge örleydu;

U dewrdin-dewrgiche xarabilikte turidu;

Héchkim ikkinchi u yerge ayagh basmaydu.■

11 Chöl huwqushi we chirqirighuchi huwqushlar uni igiliwalidu;

Chong huwqush we qagha-quzghunlar shu yerde uwilaydu;

Xuda uninggha «tertipsizlik-bimenilikni ölcheydighan tana»ni,

We «qup-quruqluqni ölcheydighan tik ölchigüch»ni tartidu.□ ■

12 Birsi kélip Édomning ésilzadilirini padishahliqini idare qilishqa chaqirsa,

Ulardin héchkim bolmaydu;

Uning emirliri yoq qiliwétilgen bolidu.□

13 Ordilirida tikenler,

Qel’e-qorghanlirida chaqqaq-jighanlar ösüp chiqidu;

U chilbörilerning makani,

«Huwqushlarning ordisi» bolidu.

14 Shu yerde chöl-bayawandiki janiwarlar, yawayi itlar jem bolidu;

Herbir «öchke jin» öz qérindishigha towlaydu;

Tün mexluqliri shu yerde makanlishidu,

Uni özige aramgah qilip turidu.□

15 «Oq yilan» shu yerde uwilaydu,

Uning sayiside tuxumlaydu,

Balilirini yighip baqidu.

Qorultaz-tapqushlar herbiri öz jüpi bilen shu yerde toplinidu;□

16 Perwerdigarning yögime kitabidin izdep oqup baqqin;

Ulardin héchbiri chüshüp qalmaydu;

Héchqaysisining öz jorisi kem bolmaydu;

Chünki Özining aghzi ulargha buyrughan;

Uning Öz Rohi ularni toplighan.□

17 Chünki Perwerdigar Özi ular üchün chek tashlap,

Öz qoli bilen zémin’gha tana tartip ulargha teqsim qilip bergen;

Ular uninggha menggüge igidarliq qilidu,

Dewrdin-dewrgiche shu yerni makan qilidu.

Yeshaya

■34:4

Weh. 6:13, 14

b «... Shemshirim asmanlarda qan bilen sughuruldi; qaranglar, shemshirim Méning halaket lenitimge uchrighan xelqqe, yeni Édom üstige jazalash üchün chüshidu;» — bu ayetke qarighanda, Xudaning axirqi zamandiki jazalashliri asmanda bashlinip, kéyin yer yüzige chüshidu. 1-8-ayetlerge qarighanda, shu chaghda nurghun el-yurtlar Édomda yighilip Israilgha hujum qilmaqchi bolidu; biraq Xuda ularni yoqitidu. Édom dégen yurtning özi Israilgha köp yil qilghan rehimsiz ziyankeshliki tüpeylidin Xudaning lenitige uchraydu.
c «U (Perwerdigarning shemshiri) yaghliq nersilerning yéghi bilen, öchke-qozilarning qéni bilen, qochqar börikining yéghi bilen ozuqlandurulghan» — mushular (öchke-qozilarning qéni... börek yéghi qatarliqlar)ning hemmisi qurbanliqlarning muhim bölekliri bolidu. «Perwerdigarning Bozrah shehiride bir qurbanliqi... bar» — Bozrah shehiri Édomning paytexti (hazir «Pétra» déyilidu). Xeritilerni körüng.

■34:6 Yesh. 63:1, 2
e «küchlük buqilar» — ibraniy tilida «küchlükler» déyilidu. «Yawayi kalilar», «torpaqlar», «küchlük buqilar» mushu yerde «küchlük, hoquqluq begler»nimu körsetse kérek.
f «Zion dewasi» — mushu «dewa»ning uzun yilliq tarixi bar. Köp kishiler «Némishqa Xuda Israilgha alahide muamile qilidu?» dep qaqshap, Yehudiylargha ziyankeshlik qilip kelgen. Yehudiylarning özliri Xudagha köp qétim asiyliq qilghini bilen qandaqla bolmisun, Xudaning Ibrahimgha bergen wedisige asasen U ularni «Öz xelqim» dep qaraydu. Bu Xudaning tallishidur; bashqilar Uning bilen Israil toghruluq dewalashmaqchi bolsa özi yaman aqiwetni köridu. Gitlér gewdilik bir misalidur.

■34:10 Weh. 14:11; 19:3
h «Chöl huwqushi ... chirqirighuchi huwqushlar ...chong huwqush.. » — mushu ayettiki qush-haywanlarning néme ikenlikini top-toghra déyish tes.

■34:11 Yesh. 13:21,22; Zef. 2:14; Weh. 18:2
~10~ «Birsi kélip Édomning ésilzadilirini padishahliqini idare qilishqa chaqirsa, ulardin héchkim bolmaydu...» — buning bashqa terjimiliri bar, biraq asasiy menisi: — «Édomdiki padishahliqni bashqurush üchün adem yoq»tur. Édomda héchkim, hetta eng yuqiri tebiqidikilermu qalmaydu.
~11~ «Tün mexluqliri shu yerde makanlishidu» — yaki: «Tün (kéche) alwastisi shu yerde makanlishidu».
~12~ «Oq yilan» — buningmu qaysi haywan ikenliki éniq emes.
~13~ «Perwerdigarning yögime kitabi» — yuqirida Yeshaya Xudaning permani bilen özi yazghan matériyallarni yighip Tewrat-qanunliri bilen saqlitip qoyghan (8-babni körüng). Kéyin u yene «yögime kitab»ni tilgha aldi (29-babni körüng). «Perwerdigarning yögime kitabi» belkim Yeshayaning özi yazghan matériyalliri we Musa, Yeshua, Samuil, Dawut qatarliq peyghemberler xatiriliwalghan barliq matériyallarni körsitidu. Mushu matériyallar «muqeddes kitab»ning bashlinishliri bolushi kérek; «Perwerdigarning kitabi»da héchnerse kem emes, bizge kérek bolghan hemme tepsilatlar bar, uningda hetta qush-haywanlarning xewirimu bar, dégenliktur. Xudaning qush-haywanlargha tepsiliy halda miras qilghan teqsimati xatirilen’gen yerde, Özining mömin bendiliri üchün béghishlimaqchi bolghan miraslar muqeddes kitabta téximu éniq xatirileklik bolmamdu? «Muqeddes kitab»tin izdep oqup béqing»! «Özining aghzi ulargha buyrughan» — Xudaning aghzi buyrughan, elwette.