15
Musaning Xudagha medhiye oqushi
1 Shu chaghda Musa bilen Israillar Perwerdigargha medhiye oqup munu küyni éytti: —
«Men Perwerdigarni medhiyilep küy éytay,
Chünki U karamet ulughluqini körsetti;
U at we min’güchini déngizgha tashliwetti.□«U karamet ulughluqini körsetti» — yaki «U shanliq ghelibe quchti». [b]
2 Méning küchüm hem méning küyüm Yah Özidur;
U manga nijat boldi;
U méning Tengrimdur, men Uni ulughlaymen;
U méning atamning Xudasidur, men Uni aliy dep medhiyileymen.□«Yah» —Mushu terjimide biz Xudaning «Yahweh» yaki «Yehowah» dégen namini «Perwerdigar» dep terjime qilduq. «Yah» bolsa «Yahweh» dégen bu ismining qisqartilghan sheklidur. [d]
3 Perwerdigar jengchidur,
Yahweh Uning namidur.□«Yahweh» —Mushu terjimide biz Xudaning «Yahweh» yaki «jehowah» dégen namini adette «Perwerdigar» dep terjime qilduq. Menisi «Ezeldin Bolghuchi». 3:13-14 we izahatni körüng.
4 Pirewnning jeng harwilirini hem qoshunlirini déngizgha tashliwetti;
Uning aliy leshker bashliqliri Qizil Déngizda gherq qilindi.
5 Chongqur sular ularni kömüwetti,
Ular xuddi tashtek déngiz tégige chöküp ketti.[f]
6 Séning ong qolung, ey Perwerdigar,
Qudriti bilen shan-sherep tapti;
Séning ong qolung, ey Perwerdigar,
Düshmenni kukum-talqan qiliwetti.[g]
7 Öz ulughluqungning heywisi bilen özüngge qarshi chiqqanlarni nabut qilding,
Sen otluq ghezipingni ewetting,
U samanni köydürgen ottek ularni yutuwetti.
8 Dimighingning nepisi bilen sular döng bolup örlidi,
Jushqunlighan dolqunlar döng kebi tik turdi,
Déngizning otturisidiki chongqur sular qaturup qoyuldi.□«Dimighingning nepisi bilen» — yaki «qehringning rohi bilen». [i]
9 Düshmen dédi: «Men ularni qoghlaymen, yétishimen, olja élip üleshtürimen,
Ulardin derdimni chiqirimen,
Qilichimni sughurup, öz qolum bilen ularni nabut qilimen».
10 Lékin Sen nepising bilen püwliding,
Déngiz ularni kömüwetti;
Ular jushqunluq sularda qoghushundek chöküp ketti.[j]
11 Ilahlarning arisida, ey Perwerdigar,
Kim Séning tengdishing bolsun?
Pak-muqeddeslik ichide Öz heywitingni körsitidighan,
Hemd-medhiyiler arisida dehshetlik turidighan,
Möjize-karamet yaritidighan,
Sendek kim bolsun?
12 Sen ong qolungni uzitishing bilen,
Yer-zémin ularni yutuwetti.
13 Lékin Özüngge hemjemet qilip qutquzghan qowmni rehimdilliqing bilen bashlap chiqting;
Sen ularni Öz muqeddes makaninggha qudriting bilen hidayet qilip yétekliding.□«hemjemet qilip qutquzghan» — mushu ibare ibraniy tilida «daal» dégen bir péil bilenla ipadilinidu. Bu péil toghruluq «Tebirler» we «Ayup» 19:25 we izahatinimu körüng. «Öz muqeddes makaninggha» — ibraniy tilida «Öz muqeddeslikingning makanigha».
14 Yat xelqler buni anglap, titriship ketti;
Filistiyede turuwatqanlarni tolghaqtek azab tutti.
15 Andin Édomning emirliri dekke-dükkige chüshti;
Moabning palwanlirini bolsa, rasa titrek basti;
Qanaan zéminidikilerning yüriki su bolup aqti;[l]
16 Qorqunch we dehshet ularni basti;
Bilikingning heywiti bilen ular xuddi tashtek midirliyalmay qaldi;
Xelqing ötüp ketküche, i Perwerdigar,
Özüng rene tölep hör qilghan xelqing ötüp bolghuche.□«Özüng rene tölep hör qilghan xelqing» — bu uqum yuqiriqi 13-ayettiki «Sen hemjemet qilip qutquzghan... xelqing» dégen uqumgha yéqindur. «... Özüng rene tölep hör qilghan xelqing ötüp bolghuche» — bu ayet bésharet bolup: (1) Qanaandiki xelq we Moabtiki ahaliler Xudaning xelqining Misirdin chiqqinini anglap ulardin intayin qorqidu («Ye.» 2:8-11ni körüng); (2) kéyinki künlerde Israil Qanaan zéminini igileshke Iordan deryasidin «ötidu». Bu ish bolghuche héchqandaq bashqa el-millet ularning yolini tosuwalalmaydu (17-ayetni körüng). [n]
17 Ularni bashlap kirip,
Öz mirasing bolghan taghda köchettek tikisen,
Öz makaning qilghan jaygha, i Perwerdigar,
Öz qolliring teyyarlighan muqeddes jaygha, i Reb, ularni élip barisen.
18 Perwerdigar ebedil’ebedgiche padishah bolup höküm süridu!
19 Chünki Pirewnning atliri,
Jeng harwiliri atliqliri bilen bille déngizgha kirip boldi;
Perwerdigar déngizning sulirini ularning üstige yandurdi,
Lékin Israillar bolsa déngizning otturisidin quruq yerdin méngip ötüp ketti».□«...quruq yerdin méngip ötüp ketti» — bezi terjimilerde Musaning bu shéiri 18-ayet bilen toxtaydu.
20 Andin Harunning hedisi peyghember Meryem qoligha dapni aldi, barliq qiz-ayallarmu qoligha dap élip, ussul oyniship uninggha egeshti. [p]
21 Meryem ulargha jawaben mundaq küyni oqudi: —
«Perwerdigarni medhiyilep küy éytinglar,
Chünki U zor ulughluqini körsetti;
U at we min’güchini déngizgha tashliwetti!».□«U zor ulughluqini körsetti» — yaki «U shanliq ghelibe quchti».
Xuda xelqni sinaydu — Marahtiki achchiq su
22 Andin Musa Israillarni Qizil Déngizdin bashlap, Shur chölige élip bardi. Ular uda üch kün chölde yürüp, su tapalmidi. 23 Andin ular Marahqa yétip keldi; lékin u yerning süyi achchiq bolup, süyini ichkili bolmaytti; shunga u jayning nami «Marah» dep qoyulghan. □«Marah» — «achchiq» dégen menide. [s] 24 U waqitta xalayiq: — Biz néme ichimiz? — dep Musadin aghrinip ghotuldashqili turdi.
25 U Perwerdigargha peryad kötürdi; Perwerdigar uninggha bir derexni körsetti; u derex yaghichini élip, sugha tashliwidi, su tatliq sugha aylandi. U yerde Perwerdigar ulargha höküm-belgilime békitip, ularni sinap, mundaq dédi: — 26 «Eger siler köngül qoyup Xudayinglar Perwerdigarning sözini anglap, Uning neziride durus bolghanni qilip, emrlirige qulaq sélip, barliq hökümlirini tutsanglar, undaqta, Men misirliqlarning üstige salghan késellerdin héchbirini üstüngge salmaymen; chünki Menki silerge shipaliq bergüchi Perwerdigardurmen».□«Perwerdigarning sözini» — ibraniy tilida «Perwerdigarning awazini».
27 Andin ular Élimgha yétip keldi. Shu yerde on ikki bulaq bilen yetmish xorma derixi bar idi; ular shu yerde sularning boyida chédir tikti.
«Misirdin chiqish»tiki seper

«Misirdin chiqish»tiki seper
- Misirdin chiqish
- a
-
«U karamet ulughluqini körsetti» — yaki «U shanliq ghelibe quchti».
- b Zeb. 106:12
- c «Yah» —Mushu terjimide biz Xudaning «Yahweh» yaki «Yehowah» dégen namini «Perwerdigar» dep terjime qilduq. «Yah» bolsa «Yahweh» dégen bu ismining qisqartilghan sheklidur.
- d Zeb. 18:2; Zeb. 118:14; Yesh. 12:2
- e «Yahweh» —Mushu terjimide biz Xudaning «Yahweh» yaki «jehowah» dégen namini adette «Perwerdigar» dep terjime qilduq. Menisi «Ezeldin Bolghuchi». 3:13-14 we izahatni körüng.
- f Neh. 9:11
- g Zeb. 118:15,16
- h «Dimighingning nepisi bilen» — yaki «qehringning rohi bilen».
- i Yesh. 63:12,13; Hab. 3:10
- j Zeb. 74:13; 106:11
- k «hemjemet qilip qutquzghan» — mushu ibare ibraniy tilida «daal» dégen bir péil bilenla ipadilinidu. Bu péil toghruluq «Tebirler» we «Ayup» 19:25 we izahatinimu körüng. «Öz muqeddes makaninggha» — ibraniy tilida «Öz muqeddeslikingning makanigha».
- l Qan. 2:4
- m «Özüng rene tölep hör qilghan xelqing» — bu uqum yuqiriqi 13-ayettiki «Sen hemjemet qilip qutquzghan... xelqing» dégen uqumgha yéqindur. «... Özüng rene tölep hör qilghan xelqing ötüp bolghuche» — bu ayet bésharet bolup: (1) Qanaandiki xelq we Moabtiki ahaliler Xudaning xelqining Misirdin chiqqinini anglap ulardin intayin qorqidu («Ye.» 2:8-11ni körüng); (2) kéyinki künlerde Israil Qanaan zéminini igileshke Iordan deryasidin «ötidu». Bu ish bolghuche héchqandaq bashqa el-millet ularning yolini tosuwalalmaydu (17-ayetni körüng).
- n Qan. 2:25; 11:25; Ye. 2:9
- o «...quruq yerdin méngip ötüp ketti» — bezi terjimilerde Musaning bu shéiri 18-ayet bilen toxtaydu.
- p 1Sam. 18:6
- q «U zor ulughluqini körsetti» — yaki «U shanliq ghelibe quchti».
- r «Marah» — «achchiq» dégen menide.
- s Chöl. 33:8
- t «Perwerdigarning sözini» — ibraniy tilida «Perwerdigarning awazini».