2
Moab heqqide
1 Perwerdigar mundaq deydu:
—«Moabning üch gunahi, berheq töt gunahi üchün, uninggha chüshidighan jazani yandurmaymen,
Chünki u Édomning padishahining ustixanlirini köydürüp hak qiliwetti.
2 Hem Men Moab üstige ot ewetimen,
Ot Kériotning ordilirini yutuwalidu;
We Moab chuqan-sürenler bilen, qiya-chiyalar bilen, kanay sadasi bilen ölidu.
3 We Men ularning hakimini arisidin üzüp tashlaymen,
Uning emirlirini uning bilen bille öltürüwétimen, — deydu Perwerdigar.
Yehuda heqqide
4 Perwerdigar mundaq deydu: —
«Yehudaning üch gunahi, berheq töt gunahi üchün, uninggha chüshidighan jazani yandurmaymen,
Chünki ular Perwerdigarning Tewrat-qanunini kemsitti,
Uningdiki belgilimilerge emel qilmidi;
Ularning saxtiliqliri özlirini adashturup qoydi; ularning ata-bowilirimu bulargha egiship mangghanidi.□«Ularning saxtiliqliri özlirini adashturup qoydi» — «saxtiliqliri» kéyinki geplerge qarighanda, ularning yasighan butlirini körsitidu.
5 Hem Men Yehuda üstige ot ewetimen,
Ot Yérusalémning ordilirini yutuwalidu.
Israil heqqide
6 Perwerdigar mundaq deydu: —
Israilning üch gunahi, berheq töt gunahi üchün, uni jazasidin qayturmaymen,
Chünki ular heqqaniylarni kümüshke sétiwetti,
Yoqsul ademni bir jüp choruqqa sétiwetti;
7 Ular namratlarning béshidiki chang-topilirini bosh qoyuwetmeydu,
Ajiz möminlerning nésiwisini qayriwalidu;
Ata-bala ikkisi Méning muqeddes namimni bulghap, oxshash bir qizning yénigha teng baridu.□«Ata-bala ikkisi Méning muqeddes namimni bulghap, oxshash bir qizning yénigha teng baridu» — bu ish pahishiwazliq bolupla qalmay, yene ularning butigha, yeni «Baal»gha birxil choqunush paaliyiti hésablinatti.
8 Ular qizlarni hemme qurban’gahning yénigha élip bérip,
Qerzge renige qoyghan kiyim-kéchekler üstide ular bilen yatidu;
9 Biraq Men Amoriylarni ularning aldidin halak qilghanmen,
Amoriylar kédir derixidek égiz, dub derixidek küchlük bolghan bolsimu,
Men üstidin uning méwisini, astidin yiltizlirini halak qildim.[d]
10 Hem Amoriylarning zéminini igilishinglar üchün,
Silerni Misir zéminidin élip chiqip,
Qiriq yil chöl-bayawanda yéteklidim.□«Silerni ... qiriq yil ... yéteklidim» — «Misirdin chiqish» we «Chöl-bayawandiki seper» boyiche ular chöl-bayawanda köp qétim Xudagha itaetsizlik, asiyliqmu qilghan. Xudaning shu künlerde ularni tashliwetmigenliki uning méhri-shepqitige intayin zor ispat berdi we béridu. [f]
11 Silerning oghulliringlardin bezilirini peyghember bolushqa,
Yigitliringlardin bezilirini «Nazariy» bolushqa turghuzdum.
Shundaq emesmu, i Israil baliliri? — deydu Perwerdigar.□«Nazariy» — bu ademler alahide yol bilen (jümlidin sharab ichmey, chachlirini chüshürmey) waqitliq yaki ömürwayet özini Xudagha atap béghishlighan. Shunga ularning yürüsh-turushliri xeqlerge baqiy dunyani eslitip turatti («Chöl.» 6-babni körüng).
12 Biraq siler Nazariylargha sharab ichküzdunglar,
Hem peyghemberlerge: «peyghemberlik qilmanglar» — dep buyrudunglar.[h]
13 Mana, Men silerni basimen,
Xuddi liq önche bésilghan harwa yerni basqandek, silerni bésip turimen;
14 Hem chapqurlarningmu qachar yoli yoqaydu,
Palwan öz küchini ishlitelmeydu,
Zeberdes batur öz jénini qutquzalmaydu.
15 Oqyani tutquchi tik turalmaydu;
Yeltapan qachalmaydu,
Atqa min’güchi öz jénini qutquzalmaydu.
16 Palwanlar arisidiki eng jigerlik baturmu shu künide yalingach qéchip kétidu, — deydu Perwerdigar.
- Amos
- a
-
«Ularning saxtiliqliri özlirini adashturup qoydi» — «saxtiliqliri» kéyinki geplerge qarighanda, ularning yasighan butlirini körsitidu.
- b «Ata-bala ikkisi Méning muqeddes namimni bulghap, oxshash bir qizning yénigha teng baridu» — bu ish pahishiwazliq bolupla qalmay, yene ularning butigha, yeni «Baal»gha birxil choqunush paaliyiti hésablinatti.
- c «Ular qizlarni hemme qurban’gahning yénigha élip bérip, qerzge renige qoyghan kiyim-kéchekler üstide ular bilen yatidu; ular öz ilahining öyide jerimane bilen alghan sharabni ichmekte» — bu jümlide Amos ularning, bolupmu baylarning töt gunahini körsitidu: — (1) ularning (butlargha atap béghishlighan) köp qurbanliqliri bar idi; (2) ular Musa peyghemberge chüshürülgen muqeddes qanun’gha xilapliq qilip, özlirige qerzdar bolghan namratlardin kiyim-kécheklirini tartiwalidu («Mis.» 22:26, «Qan.» 24:12-17ni körüng); (3) ular butxanilarni sélip, butlarni özlirining Xudasi dep étirap qilghan; (4) ular haram yolda xeqtin jerimane alidu — u gunahlar belkim 6-ayette éytilghan «üch gunahi, töt gunahi»ni éniq toluqlap körsitip bérishi mumkin.
- d Chöl. 21:24; Qan. 2:31; Ye. 24:8
- e «Silerni ... qiriq yil ... yéteklidim» — «Misirdin chiqish» we «Chöl-bayawandiki seper» boyiche ular chöl-bayawanda köp qétim Xudagha itaetsizlik, asiyliqmu qilghan. Xudaning shu künlerde ularni tashliwetmigenliki uning méhri-shepqitige intayin zor ispat berdi we béridu.
- f Mis. 12:51
- g «Nazariy» — bu ademler alahide yol bilen (jümlidin sharab ichmey, chachlirini chüshürmey) waqitliq yaki ömürwayet özini Xudagha atap béghishlighan. Shunga ularning yürüsh-turushliri xeqlerge baqiy dunyani eslitip turatti («Chöl.» 6-babni körüng).
- h Am. 7:12, 13