1 Мулайим җавап ғәзәпни басар;

Қопал сөз аччиқни қозғар.[a]

2 Ақиланиләрниң тили билимни җари қилар;

Ахмақниң ағзи қуруқ гәп төкәр.[b]

3 Пәрвәрдигарниң көзи һәр йәрдә жүрәр;

Яхши-яманларни көрүп турар.□«Яхши-яманлар...» — ибраний тилида «яман-яхшилар» дегәнлик билән билдүрүлиду.  [d]

4 Шипа йәткүзгүчи тил худди бир «һаятлиқ дәриғи»дур;

Тили әгирлик кишиниң роһини сундурар.□«Шипа йәткүзгүчи тил» — яки «меһриван тил». «һаятлиқ дәриғи» — 3:18-айәттики изаһатни көрүң.  [f]

5 Ахмақ атисиниң тәрбийисигә писәнт қилмас;

Лекин атисиниң тәнбиһигә қулақ салған зерәк болар.

6 Һәққанийниң өйидә гөһәрләр көптур;

Бирақ яманниң тапавити өзигә аваричилик тапар.

7 Дананиң ләвлири билим тарқитар;

Ахмақниң көңлидин һеч билим чиқмас.

8 Яманларниң қурбанлиғи Пәрвәрдигарға жиркиничликтур;

Дурусларниң дуаси Униң хурсәнлигидур.[g]

9 Яманларниң йоли Пәрвәрдигарға жиркиничликтур;

Лекин һәққанийәтни интилип издигүчини У яхши көрәр.

10 Тоғра йолдин чиққанлар азаплиқ тәрбийини көрәр;

Тәнбиһгә өч болғучи өләр.

11 Тәһтисара вә һалакәт Пәрвәрдигарниң көз алдида очуқ турған йәрдә,

Инсан көңлидики ой-пикирни қандақму Униңдин йошуралисун?!□«Тәһтисара» — өлгәнләрниң роһлири баридиған җайни көрситиду.  [i]

12 Һакавур тәнбиһ бәргүчини яқтурмас;

У ақиланиләрдин несиһәт елишқа бармас.□«Һакавур» — яки «мәсқирә қилғучи».

13 Көңүл шат болса, хуш чирай болар;

Дәрд-әләм тартса, роһи сунар.[k]

14 Йорутулған көңүл билимни издәр;

Әқилсизниң ағзи наданлиқни озуқ қилар.

15 Езилгәнләрниң һәммә күнлири тәстә өтәр;

Бирақ шат көңүл һәр күнини һейттәк өткүзәр.

16 Зор байлиқ билән беарамлиқ тапқандин,

Азға шүкүр қилип, Пәрвәрдигардин әймәнгән әвзәл.[l]

17 Нәпрәт ичидә йегән бордақ гөштә қилинған катта зияпәттин,

Меһир-муһәббәт ичидә йегән көктат әвзәл.[m]

18 Териккәк киши җедәл чиқирар;

Еғир-бесиқ талаш-тартишларни тиничландурар.[n]

19 Һорунниң йоли тикәнлик қашадур,

Дурус адәмниң йоли көтирилгән йолдәк дағдамдур.

20 Дана оғул атисини шат қилар;

Әқилсиз адәм анисини кәмситәр.[o]

21 Әқли йоқ киши ахмақлиғи билән хуштур;

Йорутулған киши йолини тоғрилап маңар.[p]

22 Мәслиһәтсиз иш қилғанда нишанлар әмәлгә ашмас;

Мәслиһәтчи көп болғанда муддиалар әмәлгә ашурулар.[q]

23 Кишигә җайида бәргән җававидин хуш болар,

Дәл вақтида қилған сөз нәқәдәр яхшидур!

24 Һаятлиқ йоли әқиллиқ кишини жуқуриға башлайдуки,

Уни чоңқур тәһтисарадин қутқузар.□«тәһтисара» — өлгәнләрниң роһлири барған җайни көрситиду.

25 Пәрвәрдигар тәкәббурниң өйини жулуветәр;

Бирақ У тул хотунларға пасилларни турғузар.[s]

26 Яманларниң ой-пикри Пәрвәрдигарға жиркиничликтур;

Бирақ сап дилниң сөзлири сөйүмлүктур.□«ой-пикри» — яки «планлири».  [u]

27 Ач көз киши өз аилисигә аваричилик кәлтүрәр;

Пара елишқа нәпрәтләнгән киши күн көрәр.[v]

28 Һәққаний адәм қандақ җавап бериштә қайта-қайта ойлинар;

Яман адәмниң ағзидин шумлуқ төкүләр.

29 Пәрвәрдигар яман адәмдин жирақтур;

Бирақ У һәққанийниң дуасини аңлар.[w]

30 Хуш көзләр көңүлни шатландурар;

Хуш хәвәр устиханларға гөш-май қондурар.[x]

31 Һаятлиққа елип баридиған тәнбиһкә қулақ салған киши даналарниң қатаридин орун алар.

32 Тәрбийәни рәт қилған өз җенини хар қилар;

Тәнбиһгә қулақ салған йорутулар.

33 Пәрвәрдигардин қорқуш адәмгә даналиқ үгитәр;

Авал кәмтәрлик болса, андин шөһрәт келәр.[y]