30
Худаниң хәлқигә тәсәлли, риғбәт вә үмүт бериш үчүн Йәрәмияниң китап йезиши
1 Пәрвәрдигардин Йәрәмияға кәлгән сөз: —□«Пәрвәрдигардин Йәрәмияға кәлгән сөз..» — оқурмәнләрниң есидә барки, Пәрвәрдигар Йәрәмияға «Юлуш, сөкүш, һалак қилиш вә өрүш» һәм «қуруш вә терип өстүрүш»ни җакалашқа чақирған (1:10). У «жулуш, сөкүш, һалак қилиш вә өрүш» тоғрилиқ бешарәтләр бәргәндин кейин, һазир униңға «қуруш вә терип өстүрүш» тоғрилиқ бешарәтләр (30-33-баплар) берилиду.
2 Исраилниң Худаси Пәрвәрдигар мундақ дәйду: — Мән саңа һазир дәйдиған мошу барлиқ сөзлиримни язмиға язғин; □«Мән саңа һазир дәйдиған мошу барлиқ сөзлиримни язмиға язғин» — «мошу барлиқ сөзлирим» бәлким 30-31-бапларда көрүлиду. Сөзләр бәлким чүш арқилиқ Йәрәмияға тапшурулған (31:26ни көрүң). Улар әсли айрим орам китапчә болуши керәк еди. 3 Чүнки мана, шундақ күнләр келидуки, — дәйду Пәрвәрдигар, — Мән хәлқим Исраил һәм Йәһудани сүргүнлүктин қайтуруп әслигә кәлтүримән, уларни ата-бовилириға тәқдим қилған зиминға қайтуримән, улар униңға егә болиду.
4 Пәрвәрдигарниң Исраил тоғрилиқ вә Йәһуда тоғрилиқ дегән сөзлири төвәндикидәк: —
5 Чүнки Пәрвәрдигар мундақ дәйду: —
Аңлитилиду алақзадилик һәм қорқунучлуқниң авази,
Болсун нәдә аман-течлиқ!
6 Сораңлар, шуни көрүп беқиңларки, әр бала туғамду? Мән немишкә әнди толғаққа чүшкән аялдәк һәр бир әр кишиниң чатириқини қоли билән тутқанлиғини көримән? Немишкә йүзлири татирип кәткәнду?[c] 7 Айһай, шу күни дәһшәтликтур! Униңға һеч қандақ күн охшимайду; у Яқупниң азап-оқубәт күнидур; лекин у униңдин қутқузулиду. □«у Яқупниң азап-оқубәт күнидур» — «Яқуп» мошу йәрдә Яқупниң әвлатлири болған Исраил хәлқини көрситиду, әлвәттә. Бешарәт Бабилдин қайтурулушини көрсәткини билән, «Яқупниң азап-оқубәт күни»ниң толуқ әмәлгә ашурулуши ахирқи заманда болса керәк. [e] 8 Шу күнидә әмәлгә ашурулидуки, — дәйду самави қошунларниң Сәрдари болған Пәрвәрдигар, — Мән униң боюнтуруғини бойнуңдин елип сундуруветимән, асарәтлириңни бузуп ташлаймән, ят адәмләр уни иккинчи қуллуққа чүшүрмәйду. □«Мән униң боюнтуруғини бойнуңдин елип сундуруветимән» — «униң боюнтуруғини» дегини мошу йәрдә авал Небоқаднәсарниң қуллуғини, һәмдә ахирқи замандики Бабил падишаси «дәҗҗал»ниң қуллуғиниму көрситиду. 9 Шуниң орнида улар Пәрвәрдигар Худасиниң һәмдә Мән улар үчүн қайтидин тикләйдиған Давут падишасиниң қуллуғида болиду.□«Мән улар үчүн қайтидин тикләйдиған Давут падишаси...» — «Давут падишаси» шүбһисизки, Давутниң өзидин улуқ болған әвлади Қутқузғучи-Мәсиһни көрситиду. [h]
10 Әнди сән, и қулум Яқуп, қорқма, — дәйду Пәрвәрдигар; — алақзадә болма, и Исраил; чүнки мана, Мән сени жирақ йәрләрдин, сениң нәслиңни сүргүн болған зиминдин қутқузимән; Яқуп қайтип келиду, арам тепип азатә туриду вә һеч ким уни қорқутмайду. [i] 11 Чүнки Мән сени қутқузуш үчүн сән билән биллидурмән, — дәйду Пәрвәрдигар; — Мән сени тарқитивәткән әлләрниң һәммисини түгәштүрсәмму, лекин сени пүтүнләй түгәштүрмәймән; пәқәт үстүңдин һөкүм чиқирип тәрбийә-савақ беримән; сени җазалимай қоюп қоймаймән.[j]
Пәрвәрдигар Йәһуданиң ярисини сақайтиду
12 Чүнки Пәрвәрдигар мундақ дәйду: Сениң зедәң давалиғусиз, сениң яраң болса интайин еғирдур. [k] 13 Сениң дәвайиңни сорайдиған һеч ким йоқ, яраңни таңғучи йоқтур, саңа шипалиқ дорилар йоқтур; 14 сениң барлиқ ашнилириң сени унтуған; улар сениң һалиңни һеч соримайду. Чүнки Мән сени дүшмәндәк зәрб билән урғанмән, рәһимсиз бир залимдәк саңа савақ болсун дәп урғанмән; чүнки сениң қәбиһлигиң һәдди-һесапсиз, гуналириң һәддидин зиядә болған. □«сениң барлиқ ашнилириң сени унтуған» — «ашнилириң» мошу йәрдә (1) Исраилға «силәргә иттипақдаш болайли» дегән бутпәрәс әлләрни (2) Йәһудадикиләр чоқунған һәм таянған бутларни көрситиши мүмкин. [m] 15 Немишкә зедәң түпәйлидин, дәрд-әлимиң давалиғусиз болғанлиғи түпәйлидин пәряд көтирисән? Қәбиһлигиңниң һәдди-һесапсиз болғанлиғидин, гуналириң һәддидин зиядә болғанлиғидин, Мән шуларни саңа қилғанмән.[n]
16 Лекин сени жутувалғанларниң һәммиси жутувелиниду; сениң барлиқ күшәндилириң болса сүргүн болиду; сени булиғанларниң һәммиси булаң-талаң қилиниду; сени ов қилғанларниң һәммисини овлинидиған қилимән. [o] 17 Чүнки Мән саңа теңиқ теңип қойимән вә ярилириңни сақайтимән — дәйду Пәрвәрдигар; — чүнки улар сени: «Ғериб-бечарә, һеч ким һалини соримайдиған Зион дәл мошудур» дәп һақарәтлигән.
Пәрвәрдигар Исраил вә Йәһудани әслигә кәлтүриду
18 Пәрвәрдигар мундақ дәйду: —
Мана, Мән Яқупниң чедирлирини сүргүнлүктин қайтуруп әслигә кәлтүримән,
Униң туралғулири үстигә рәһим қилимән;
Шәһәр харабилири һул қилинип қайтидин қурулиду,
Орда-қәлъә өз җайида йәнә адәмзатлиқ болиду.□«шәһәр харабилири һул қилинип қайтидин қурулиду» — «шәһәр» Йерусалимни көрситиши керәк. «Шәһәр»ниң башқа бир хил тәрҗимиси «һәр бир шәһәр...».
19 Шу җайлардин тәшәккүр күйлири вә шат-хурамлиқ садалири аңлиниду;
Мән уларни көпәйтимәнки, улар әнди азаймайду;
Мән уларниң һөрмитини ашуримән, улар һеч пәс болмайду.[q]
20 Уларниң балилири қедимдикидәк болиду; уларниң җамаити алдимда мәзмут турғузулиду;
Уларни хорлиғанларниң һәммисини җазалаймән.
21 Уларниң беши өзлиридин болиду,
Уларниң һөкүм сүргүчиси өзлири оттурисидин чиқиду;
Мән уни өз йенимға кәлтүримән, шуниң билән у Маңа йеқин келиду;
Чүнки йенимға кәлгүчи җенини тәвәккүл қилғучи әмәсму? — дәйду Пәрвәрдигар.□«Уларниң беши өзлиридин болиду, уларниң һөкүм сүргүчиси өзлири оттурисидин чиқиду...» — бу айәт йәнә Давутниң әвлади болған Мәсиһни көрситиду. Айәт Униң һәм падиша һәм каһин (башқиларға вәкил болуп Худаниң алдиға дуа қилишқа келидиған) болидиғанлиғини аян қилиду. «Қошумчә сөз»имизни көрүң.
22 — Шуниң билән силәр Мениң хәлқим болисиләр,
Мән силәрниң Худайиңлар болимән.[s]
23 Мана, Пәрвәрдигардин чиққан бир боран-чапқун!
Униңдин қәһр чиқти;
Бәрһәқ, дәһшәтлик бир қара қуюн чиқип кәлди;
У пирқирап рәзилләрниң бешиға чүшиду.[t]
24 Көңлидики нийәтлирини ада қилип толуқ әмәл қилғичә,
Пәрвәрдигарниң қаттиқ ғәзиви янмайду;
Ахирқи күнләрдә силәр буни чүшинип йетисиләр.
- Йәрәмия
- a
-
«Пәрвәрдигардин Йәрәмияға кәлгән сөз..» — оқурмәнләрниң есидә барки, Пәрвәрдигар Йәрәмияға «Юлуш, сөкүш, һалак қилиш вә өрүш» һәм «қуруш вә терип өстүрүш»ни җакалашқа чақирған (1:10). У «жулуш, сөкүш, һалак қилиш вә өрүш» тоғрилиқ бешарәтләр бәргәндин кейин, һазир униңға «қуруш вә терип өстүрүш» тоғрилиқ бешарәтләр (30-33-баплар) берилиду.
- b «Мән саңа һазир дәйдиған мошу барлиқ сөзлиримни язмиға язғин» — «мошу барлиқ сөзлирим» бәлким 30-31-бапларда көрүлиду. Сөзләр бәлким чүш арқилиқ Йәрәмияға тапшурулған (31:26ни көрүң). Улар әсли айрим орам китапчә болуши керәк еди.
- c Йәр. 4:31; 6:24
- d «у Яқупниң азап-оқубәт күнидур» — «Яқуп» мошу йәрдә Яқупниң әвлатлири болған Исраил хәлқини көрситиду, әлвәттә. Бешарәт Бабилдин қайтурулушини көрсәткини билән, «Яқупниң азап-оқубәт күни»ниң толуқ әмәлгә ашурулуши ахирқи заманда болса керәк.
- e Йо. 2:11; Зәф. 1:15
- f «Мән униң боюнтуруғини бойнуңдин елип сундуруветимән» — «униң боюнтуруғини» дегини мошу йәрдә авал Небоқаднәсарниң қуллуғини, һәмдә ахирқи замандики Бабил падишаси «дәҗҗал»ниң қуллуғиниму көрситиду.
- g «Мән улар үчүн қайтидин тикләйдиған Давут падишаси...» — «Давут падишаси» шүбһисизки, Давутниң өзидин улуқ болған әвлади Қутқузғучи-Мәсиһни көрситиду.
- h Әз. 34:23,24; 37:24; Һош. 3:5
- i Йәш. 41:13; 43:5; 44:1; Йәр. 46:28
- j Йәш. 27:8; Йәр. 4:27; 5:10,18; 10:24; 46:28
- k Йәр. 10:19; 15:18
- l «сениң барлиқ ашнилириң сени унтуған» — «ашнилириң» мошу йәрдә (1) Исраилға «силәргә иттипақдаш болайли» дегән бутпәрәс әлләрни (2) Йәһудадикиләр чоқунған һәм таянған бутларни көрситиши мүмкин.
- m Йәр. 22:20
- n Йәр. 5:6; 13:17
- o Мис. 23:22; Йәш. 41:11; Йәр. 10:25
- p «шәһәр харабилири һул қилинип қайтидин қурулиду» — «шәһәр» Йерусалимни көрситиши керәк. «Шәһәр»ниң башқа бир хил тәрҗимиси «һәр бир шәһәр...».
- q Йәр. 31:4
- r «Уларниң беши өзлиридин болиду, уларниң һөкүм сүргүчиси өзлири оттурисидин чиқиду...» — бу айәт йәнә Давутниң әвлади болған Мәсиһни көрситиду. Айәт Униң һәм падиша һәм каһин (башқиларға вәкил болуп Худаниң алдиға дуа қилишқа келидиған) болидиғанлиғини аян қилиду. «Қошумчә сөз»имизни көрүң.
- s Йәр. 24:7; 31:1,33; 32:38
- t Йәр. 23:19, 20; 25:32