4 “Akumu peanga nalo nane nu kinie ungu te pelemomo niembo: Nuni ou pulu polko na mondoko pilkulie paa konopu mondorunu mele kinié aku siku na konopu naa mondoleno. 5 Ou-pulu-pulu na konopu mondoko nanga ungumu ambolorunu nalo kinié siye telemo mele pilku konopu alowa teko, ou terinu mele pilku altoko aku siku teani. Molo aku naa tenu liemo nu molonine ombolie nunge tepe-llamemo lemo koleana wendo limbo. 6 Nalo ulu peanga te telenomone nu lipe tapondolemo: Nu ye Nikollasi lombili pulimele yembomane telemele ulume[g] paa kanoko keri kanoleno. Nane kepe Nikollasinge talape yembomane telemele ulume kanopo keri kanoliola.
7 “Yembo te komu angilimbemone Mini Kake Telimuni Kirasinge yembo talapemando nimbe sikimu ungumu piliepili. Yembo te enge nimbe opa puluemo kamu topa manie mundumbemo ‘Alieli molopa mindi puli ulu pulumu pelemo unjomonga mongoma nopili.’ nimbo. Aku unjomo Pulu Yemonga poniena angilimo.”[h] ningu pepá toko Epesasi yembomanga nokolemo angellomo sieni.” ⸤nirimu.⸥
9 “Eno mindili nongo koropa pupili molemele mele kanolio. ⸤Sike kangikundu koropa pupili molemele nalo konopukundu kamakoma molemele.⸥[k] Yembo marene ‘Juda yemboma molemolo.’ nilimelemane enonga ungu taka tondoko ungu bulkundu nindilimele mele kanolio. Kanu yemboma paa sike Juda yemboma molo. Eno ⸤kurumenga nomi⸥ Setenenga talapena molemele yemboma.[l] 10 Eno mindili nonge mele pilku mini-wale naa mundengi. Depelemone[m] eno yembomanga mare ‘Na munduku siye kolangi.’ nimbe ka ulkena panjimbe kinie wale rureponga talo eno mindili nonge. Pe na munduku siye naa kolko nanga yemboma molkolie kamu kolongi liemo nane ‘Eno mele kaloli siembo.’ nimbu alieli molko kondoko mindi punge ulu pulumu simbo.[n]
11 “Yembo te komu angilimbemone Mini Kake Telimuni Kirasinge yembo talapemando nimbe sikimu ungumu piliepili. Enge nimbe opa puluemo kamu topa manie mundumbe yembomo ‘Yemboma wale talo siku kolangi.’ nimbo kinie[o] yu-kinie ulu te paa naa pemba.” ningu pepá toko Simena yembomanga nokolemo angellomo sieni.” ⸤nirimu.⸥
17 “Yembo te komu angilimbemone Mini Kake Telimuni Kirasinge yembo talapemando nimbe sikimu ungumu piliepili. Yembo te enge nimbe opa puluemo kamu topa manie mundumbe yembomo nane langi mena[u] lopi tepa lemomo simbo. Kou kake teli te, akumunge imbi konde te tombo molombamo, yembo te paa manda naa kanopa imbi simbe,[v] kou simbo limbe yembomo mindi kanu imbi tombomo kanopa imbi simbe.” ningu pepá toko Pekamame yembomanga nokolemo angellomo sieni.” ⸤nirimu.⸥
20 “Aku sike nalo nane nu kanopo keri kanolio mele isipe: Kolo topa “Pulu Yemonga ungu umbu tondolemoma pilipu nimbu silio.” nilimo ambo Jesepele,[y] yuni nanga kendemande yemboma kondi topa mane sipelie nimbendo: “Wa ulu kerinele teko, we melemando ‘Olionga pulu yema.’ ningu popo toko langi kalemele langime nonge kinie papu.” nilimo[z] kanu ambomo iri toko “Pu.” naa ningu we molopili siye koleno. 21 ‘Yu wapora tolemo mele kanopa keri kanopa konopu alowa tepili.’ nimbu wale mare we molorundu nalo yu ‘Konopu alowa naa tembo.’ nimbe tepa kenjerimu mele we tepa molemo. 22 Akumunge nane ‘Yu kuru awili tepa topili.’ nimbo. Yu pea wa ulu kerinele telemele yema yuni ulu telemoma kanoko keri naa kanoko konopu alowa naa tengi liemo ‘Mindili awili teko nangi.’ nimbola. 23 Yunge ambolangoma paa topo kondombola. Aku tembo kinie na Kirasinge talape yembomane kanokolie, ‘Nanga yembomane konopune pilimele mele kepe ulu te tengendo konopu mondolemele mele kepe nane apurupe kanopalie, enonga ulu telemelemanga yu-mele-mele mele kalomba.’ ningu pilinge.
24 “Eno na Kirasinge yembo mare Tayataira taonona molko, kanu ambomonga ungu nilimoma yembo marene “Aku ungume Setenenga ungu tondoloma.” nilimele aku ungume naa pilku limele yembomando ungu te nimbo tekero. Umbune te pea ‘eno meangi.’ naa nimbo. Itelu mindi niembo: 25 Eno mele ambolkomelema tondolo munduku ambolko molangi na wambo.
26 “Yembo te enge nimbe opa puluemo kamu topa manie mundupe, nane “Tei.” nilio ungume pilipe tepa molopili walemo pora nimbé kinie nane aku temba yembomo ‘Yembo talapema nokopili.’ nimbu namba simbo. 27 Tatane na ‘Yemboma nokambo.’ nimbe namba sirimu mele yembo kanumu simbo kinie
- a kolomongo awili 2-3 wale awisili pea, bokumunge alsena anjokondo “43. sios”.
- b 2:2* Angellomanga ungu pulu te yando 1:20. Ya angellomo nirimu nalo yembo talapemo nokorumu yemondo manjipe naa nirimu. Kirasinge yembo talapemando pali nirimu.
- c inie 2:1**.
- d inie 2:19.
- e bokumunge alsena anjokondo “1. aposel”.
- f 13 bokumunge alsena anjokondo “28. nem”.
- g inie 2:15. Kanu yembomane pilkulie ‘Kirasi kinie umbu yembomane popo tolemele melema kinie lipu tere lepo pilimolo kinie uluri molo.’ ningu Kirasinge yembo talapena molko umbu yembomane anjeringi we melema kepe kapi ningu popo toko, wa ulu kerinele teringi. ‘Kirasinge yemboma molemolomonga aku sipu temolo kinie umbune te naa pemba.’ ningu pilieringi.
- h Ou Pulu Pulu 2:9, 3:22-24. Adamene terimumunge Pulu Yemone olio pali kanu unjo mongoma ‘naa nangi.’ nirimu. Nalo yunge koleana pumolo yemboma ‘nangi.’ nimbé. Inie anjokondo 22:2,14,19, LLuku 23:43, Pe-Korini 12:3; bokumunge alsena anjokondo “24. laip - diwai bilong”.
- i inie 2:1*.
- j inie yakondo 1:17.
- k Eno sike koropa pupili moloringinje nalo Yesusi pea tapu toko moloringimunge eno kamako mele moloringi. Aku nimbe nirimunje? Ya koropa pulime kamakoma moloringi nalo anjo 3:17 kamakoma koropa pupili moloringi.
- l inie anjokondo 3:9, Jono 8:37-47, Romo 2:17-29. Ou Juda yemboma sike Pulu Yemonga yemboma moloringi nalo pe mare Pulu Yemonga ungumu munduku siye kolko naa pilieringi-ne eno sike Juda yemboma naa moloringi.
- m Setene kanumu; bokumunge alsena anjokondo “9. devil”.
- n bokumunge alsena anjokondo “24. laip”.
- o akumu ungu iko mele. Tepena topa mundumbe; inie anjokondo 20:14, 20:6, 21:8.
- p inie 2:1*.
- q Wale mare Romo ye paa nomi kingimuni Kirasinge yemboma ka sipe enondo nimbendo: “ ‘Romo ye nomi kingimu yu Awilimu.’ ninge kinie ‘Ulsu paa.’ nimbo. Molo ‘Molo!’ ningi liemo ‘Kolangi.’ nimbo.” nirimu nalo marene “Molo! Kirasi yu Awilimu.” niringi kinie topa kondorumu.
- r Kambu 22-24, 31:16, Ungu Manema 23:4, Kambu 25.
- s inie 2:6, 2:6*.
- t inie yakondo 1:16, 2:12.
- u Wendo Oringi 16, Jono 6:30-35.
- v “Kou kake simbo.” nirimu akumunge pulumu isipe: Yembo awisilinge langi koyoringi molo maku te tongendo ‘We yemboma naa wangi.’ ningu mako toko ‘Wangi.’ niringi yemboma yu-mele-mele eno kanolemele umbu-kou te siringi. Pe kanu koume mengo puku siringi yemboma “Sukundu waa.” niringi. We oringi yemboma “Molo!” niringi. Kinié enone olio “Wangi.” ningu pep te silimela akumu membo pupu silimela.
- w inie 2:1.
- x bokumunge alsena anjokondo “32.2. Pikinini Bilong God”.
- y Ou-Kingime 16:31 nimbe molemo mele isipe: Isirele yembomanga kingimu ambo limbendo kolea lupe ambo te, imbi Jesepele nili, lsimu. Pe Jesepelene popo torumu melema anjipe popo torumu kinie Isirele yemboma pali yu lombili puku akula teringi. Aku terimumunge Isirele yemboma molko kenjeringi kinie Pulu Yemone eno mindili sirimu. Pe yu tepa kenjerimumunge toko kondoringi temanemo Pe-Kingime 9:22,30-37 molemo. Aku temanemo pilipelie Pulu Yemone ya ungu iko topa “Jesepele” nikimu.
- z 14 Ou-Korini 10:14-22; bokumunge alsena anjokondo “13. god giaman”.
- aa Konana 2:9.