1 Murei ra, Yesu ipoi mbiwa tooni saŋavul ve ru tilam tilup zi, ve irei tapiri irau zi, leso tigharaat moroghooŋ maata maata. Ve ighur avuvu sasaghati tisov tileep ila sambazi, leso tiziir zi tighau pa tamtamon. 2 Ve imbaaŋ zi tila ighe tivotia pooz to Maaron pa tamtamon, ve tigharaat yes moroghooŋa le tinizi poia. [a]
6 Yesu isavsaav pazi le isov, ra tipuli, ve tila tilaagh irau nugh nugh, ve tivovotia vaaru poia pa tamtamon. Ve nugh sindei tau tila pani na, tigharaat moroghooŋa toozi paam.
7 Erod, i daaba tau iŋgin taan sirivu to Galilaia. Ilooŋ Yesu vaaru pa uraat tau i ighamghamu na, le igham ŋgar naol. Pasaa, tamtamon siriv tisavsaav tighe Yesu, i ŋeer rughuzaaŋa Yoan tau imaat na, ve Maaron ipaburigini pa mateegh. 8 Ve tamtamon siriv tighe i propet Ilia tau ivot muul. Ve siriv tighe Yesu, i propet muŋganazi ee tau imaat alok wa, ve aazne iburig muul gha ilam. 9 Tauta Erod isaav pa tauu ighe: “Yoan, yau narav motin luua wa. Ewe sei kat tau naloŋlooŋ vaaru tighe i ighamgham gabua ŋgeretazi ivotvot?” Tauvene iliil eez ighe le ighita Yesu. [c]
10 Yesu mbaŋooŋa tooni tila tigham uraat le isov, ra timuul tilam tivot tooni, ve tipaes pani pa uraat tau tighamu na. Yesu igham zi gha yesŋa tipul eval tiina, ve tila pa taan sirivu tau igheen igharau nugh Betsaida. Leso zigazi tileep. 11 Eemon eval tiina tilooŋ varuzi, ve titaghon zi tila. Yesu ighit zi, ve igham zi toman loolo poia, ve isavsaav pazi pa pooz to Maaron, ve igharaat moroghooŋa toozi le tinizi poia.
12 Tilepleep le ravrav izi, ra mbiwa tooni saŋavul ve ru tana tila tisaav pani tighe: “Ughita. Ene taleep izi nugh ŋginaaŋa. Usaav pa eval tiina tane gha tila pa nugh siriv tau tigheen tataŋgan ne. Leso tiil lezi aniiŋ ve nugh to ghenooŋ.”
13 Eemon Yesu isaav pazi ighe: “Mako. Yam taumim agham aniiŋ pazi.”
15 Tauvene titaghon Yesu aliiŋa, ve tila tighur eval tiina tana ila ŋgun ŋgun, ve mbolezi izi. 16 Ra Yesu igham mberet liim tomania iigh ru tawe, ikis zi, ve maata izala pa sambam ve ipait Maaron pa aniiŋ tana. Isuŋ le isov, ra iteev mberet tomania iigh ru tana, ve ighur zi ila mbiwa tooni nimazi, ve anazi tila tireii pa eval tiina tawe. 17 Tisov tighan le apozi isuŋ. Ve avozi muuri tau izi na, tigoog zi, ve tinonogh zi tila nakaral saŋavul ve ru le tivoniir.
18 Saawe ee, Yesu tomania mbiwa tooni zigazi tileep, ve i isuŋsuŋ. Isuŋ le isov, ve ighason zi ighe: “Laak, tamtamon tigham ŋgar payau tighe yau sei?”
19 Yes tiyol ghasoniiŋ tooni tighe: “Zeran siriv tighe yo ŋeer rughuzaaŋa Yoan, siriv tighe yo propet Ilia, ve siriv tighe propet muŋganazi tau timaat alok wa, yo toozi ee tau iburig pa mateegh gha ilam.”
20 Yesu ighason zi muul ighe: “Ve yam taumim, aghe yau sei?”
21 Petrus isavsaav le isov, ra Yesu iŋgalsekin zi ariaaŋ ighe tivotia saveeŋ tana pa tamtamon eta sov.
22 Saawe tana, Yesu isaav ghazooŋa pa mbiwa tooni ighe: “Tamtamon Naatu, i aat ibaad pataŋani naol, ve yavyavuuŋ tiina ighamu itaghon Taama Maaron ŋgar tooni. Ve yes pooza tomania daaba to watooŋrau ve yes ŋgara to tutuuŋ pale tizori, ve tiravu imaat. Eemon mboŋ imin tol, Maaron pale ipaburigini pa mateegh.”
23 Yesu isaav pa tamtamon tisov tau yesŋa tilepleep na ighe: “Isaav ighe tamtamon eta ighe imin leg ve itaghon eez tsiau, i aat itatan tauu, ibaad ai pambarooŋ tooni irau saawe, ve ilam itaghon ghau. [e]
26 “Isaav ighe tamtamon eta maaya payau ve saveeŋ tsiau, ve ipaisamun ghau, saawe tau Tamtamon Naatu imuul ilam, ve itotoi yesuru Taama Maaron, ve aŋela tooni patabuyaaŋa tapirizi ve mbonarizi ivot ighazooŋ, ene pale i maaya pa tamtamon tana paam, ve ipaisamuna. [g]
27 “Ve alooŋ. Yau nasaav payam kat. Tamtamon siriv tau itiŋa tayozyooz ne, aat timaat soone, ve tighita Maaron itotoi pooz tooni ivot ighazooŋ.” [h]
28 Yesu isavia saveeŋ tane le isov, ve mboŋ liim ve tol ilam ila, ra igham Petrus, Yoan, ve Yakobus, ve yes paaŋ mon tizala loloz ee. Leso isuŋ ta sewe. 29 I isuŋsuŋ, ve naagho itoora, ve nonoghiiŋa tooni paam ipisosooŋ le isul toman mbonari tiina. 30-31 Malau mako ve zeran ru, Mose gha Ilia, tivot tooni toman mbonarizi tiina, ve yesŋa Yesu tisavsaav pa uraat tau i pale ighamu izi Yerusalem, ve eez to i igham mulin tamtamon, ve ipul taan gha imuul izala pa sambam. [i] 32 Eemon Petrus tomania zeetŋa ru tigheen le lolozi iveegh kat. Saawe tau tiburig gha matazi ighazooŋ, ra tighita Yesu mbonari, ve zeran ru tau tiyozyooz tomania. [j]
34 Petrus isavsaav, ve taitai izi le ikau zi. Tauvene roiŋ tiina igham zi. [k]
37 Yesu tomania mbiwa tooni tol tana tileep mboŋ nughizau, ra tipul loloz, ve timuul tizila le tizaa to eval tiina kat tau tiŋarui zi tilam. 38-39 Ŋeer ee tau ileep ila eval tiina tawe sosozi na, iboob ila pa Yesu ighe: “Mos puughu, yau nataŋ rarai ghom: Ulam ughita natug tane ve uule lak! I natug eemon, ve avuvu saghati izeeva. Ighe izaa pani, ene rekia mon iyak tiina, itap izila taan, tuua ipardaŋdaŋ, ve ambeera izi. Gabua tane ivavaghamunia le isaghat kat. Ve ipulpuli mako. 40 Yau nataŋ rarai mbiwa tsio naghe tiziir avuvu saghati tane ighau pani. Eemon titoova, le tirao mako.”
41 Yesu iyol aliiŋa ighe: “Oyai, yam tamtamon to aazne, aghur ila mako, ve ŋgar tsiam ikaukau kat. Itiŋa takaria lepoogh wa. Tauvene naghe pa ŋgar tsiam ivot ve aghilaal rig. Eemon mako. Monmon yam agham pataŋani payau. Pale ŋeez o namariau? Poia. Ugham natum ilam.”
42 Ŋeer marani iŋarui Yesu ilam, ve avuvu saghati tawe izaa pani, ve isiki izila taan, ve igham tuua ipardaŋdaŋ. Tauvene Yesu iyaon avuvu saghati ighau ve igharaat ŋeer marani gha tiini poia, ra ighuru imuul ila to taama. 43 Yes tau tighita kaut ŋgereeta tana, tisov tirur pa Maaron tapiri, le ŋgar toozi imbool.
46 Saawe ee, mbiwa tooni tivazorai zi pa toozi sei ta eeza tiina iliiv zi tisov. [o]
49 Yoan ilooŋ saveeŋ tana, ve isaav pa Yesu ighe: “Tiina, yei nighita ŋeer ee izirziir avuvu sasaghati ila yo ezam. Eemon i itaghon ghiit pa lupuuŋ toit tane mako. Tauvene yei niŋgalsekini nighe igham tauvene sov.”
50 Eemon Yesu isaav pazi ighe: “Ai, yam agham vene sov. Pa tamtamon tau ighe ighur koi payam mako, ene imin etamim ve irau iuul gham.” [q]
55 Eemon Yesu itoor ghi ve iyaon zi. 56 Ra tipaburigin laghooŋ toozi muul, ve tila pa nugh ite.
57 Yes tilaghlaagh taghon eez tila, ve ŋeer ee isaav pa Yesu ighe: “Nugh sindei tau yo ughe ula pani, yau aat nataghon ghom ve ituru tala.”
58 Yesu iyol aliiŋa ighe: “Ŋgavuun sagsagŋa lezi niazi ila taan puura. Ve man tau tirovroov ila taitai saamba, lezi rumazi izala ai. Eemon Tamtamon Naatu, i le niia to ghenooŋ mako.” [t]
59 Ra Yesu isaav pa ŋeer ite ighe: “Ulam utaghon ghau.”
60 Yesu iyol aliiŋa ighe: “Mako. Yes tau lezi ghilalooŋ pa Maaron mako ve titaghon eez to mateegh na, yes irau titavia mateegha. Eemon yo aat ula uvotia pooz to Maaron pa tamtamon.”
61 Ra ŋeer ite, aana ilam ve isaav pa Yesu ighe: “Tiina, yau naghe nataghon ghom. Ve mindai? Irau upul ghau namuul nala pa nugh tsiau ve yeŋa zetagŋa nileep rig? Ve nakis nimazi le isov, o nalat nataghon ghom.”
62 Yesu iyol aliiŋa ighe: “Mako. Tamtamon eta ighe igham pooz pa waaŋ ve maata imulmuul, ene irau igham uratoi pooz to Maaron mako.” [u]
<- Lukas 8Lukas 10 ->- a Mt 28:19+; Mk 16:15+
- b Lu 10:4+
- c Lu 23:8
- d Yo 6:68, 11:27
- e Mt 10:38+; Lu 14:27
- f Lu 17:33; Yo 12:24+
- g Mt 10:33; Lu 12:9; 2Tim 2:12
- h Paesiiŋ to saveeŋ ziiri tane igheen ila Mk 9:1.
- i Lukas ibood saveeŋ ila yes Grika aliŋazi ighe Mose gha Ilia tisavsaav pa ‘Eksodos’ to Yesu. Puughu tauvene: Buk to Baibol tau imin ru pani, ‘Kisim Bek’, tiwaat eeza ila Grik aliŋazi tighe ‘Eksodos.’ Saveeŋ tane, puughu tauvene: ‘eez to tavot tala.’ Buk tawe isavia eez tau Maaron igham mulin yes Israela timbuzŋa pa pataŋani toozi, ve igham zi tipul Isip, ve timin i tauu le. Yesu uraat tooni, ene ŋgara raraate. Pasaa, mateegh ve burigiiŋ tooni, ene eez paaghu tau Maaron igham mulin ghiit pa pataŋani to sosor toit. Leso saghati tapiri ikis ghiit muul sov, ve tamin Maaron le.
- j Igham 34:29; Yo 1:14; 2Pe 1:16+
- k Igham 40:34+
- l Mbo 2:7; Is 42:1; Lu 3:22
- m Lu 9:22
- n Lu 18:34
- o Mk 10:35+; Lu 22:24+
- p Mt 10:40+; Yo 13:20
- q Mt 12:30; Lu 11:23; 1Kor 3:1-9
- r Yo 4:9
- s 2King 1:10+; Mk 3:17
- t 2Kor 8:9; Pil 2:6+
- u Lu 17:32; Pil 3:13+