Matta 5

Yesu yuwain uritosu a masasan

1 Ana Yesu enei oɓoloꞌo, reve u kumba a aagaɗi a masasan a̱vu u da̱nu. A̱vu aza a na oo tono yi a rawa zuzu, 2 ɗaɗa u uwai o ritosu le.

Abaꞌun a amayun

(Luk. 6:20-23)

3 “Aza a abaꞌun a ɗa aza a na e revei aa gura yuwan ili i ro na aciyele shi, ɗaɗa e isawain uba̱ta̱ wa̱ A̱sula̱ goon.

Tsugono tsa zuva za le ɗa!

4 Aza a abaꞌun a ɗa aza a na a̱ ri a̱ a̱tsumola̱ngu,

adama a na A̱sula̱ a̱ ta̱ ta̱na̱to okolo e le.

5 Aza a abaꞌun a ɗa aza a na a tarai aciyele ili i ro shi,

adama a na uvaɗi u to oꞌwo za le.

6 Aza a abaꞌun a ɗa aza a na a̱ ri na akuli na ambulu adama e ili i na A̱sula̱ a cigai o una̱ wi ili ya alya ni ili yo oso,

adama a na A̱sula̱ a̱ ta̱ cuwa̱ton le.

7 Aza a abaꞌun a ɗa aza a na oo rocosu ozo o ro isaꞌani,

adama a na A̱sula̱ o to roco le isaꞌani fo.

8 Aza a abaꞌun a ɗa aza a na okolo e le a̱ ri cece,

adama a na a̱ ta̱ da̱nu oɓolo na̱ A̱sula̱.

9 Aza a abaꞌun a ɗa aza a na aa yuwusan ulinga adama a̱ nden n saꞌani,

adama a na A̱sula̱ a̱ ta̱ ɗe le muwun ma̱ yi.

10 Aza a abaꞌun a ɗa aza a na o sowoi a̱tsuma̱lima̱ a̱ ma̱lyungwa̱,

adama a na aa yuwusan ili i na A̱sula̱ a cigai,

adama a na tsugono tsa zuva za le ɗa.

11 “A̱sula̱ a ta zuwaa ɗu abaꞌun a mantsa ma na ama e isula nɗu. A̱sula̱ a ta zuwaa ɗu abaꞌun nna ama a̱ lyungwa̱ ɗu. A̱sula̱ a ta zuwaa ɗu abaꞌun nna ama a yuwaan ɗu cuꞌun ve epen suru adama a̱ va̱. 12 Ama a̱ ta̱ lyungwa̱ ɗu cine a̱ lyungwa̱i ama̱sula̱ a na a yuwain wuma ɗe nu ujimu. I yuwan ma̱za̱nga̱, reve waru asuvu a̱ ɗu o yoꞌono, adama a na i ta̱ ni iliyinkapa ya̱ a̱bunda̱ a pura ɗu ɗe zuva.”

Akpaɗi ne ekan

(Mak. 9:50; Luk. 14:34-35)

13 A̱vu Yesu lyuwa elime na adanshi, “A̱ɗu ɗa akpaɗi o uvaɗi. Agba ulobonu u ne u ɗa akpaɗi a̱ ri nna a buwa peme shi? I ta gura zuwa le u yoꞌoniso? O to oco le reve a dasa le na ana, cine vu revei ili ye pere.

14 “A̱ɗu ɗa aza a na aa casu uvaɗi ekan. Yaa gura paꞌaton lyuci na ri usuwu a masasan shi. 15 Waru a tsu kaɓato fitila reve a̱ kpa̱to yi na aasaꞌatsu shi. E eelele a ɗa a̱ tsu zuwa yi adama ekan e ikana, tsa̱ra̱ ama a na a̱ ri pe o uꞌwaꞌa suru e ene ure. 16 Ne ɗa fo, yo oꞌwo ekan e ekere a ama o ro. I yuwan ili i saꞌani i na ee ene adama a ciɓala Dada ɗu na ri zuva.”

Uritosu wa̱ Yesu adama a̱ Wila̱

17 Reve Yesu lyuwa elime u damma, “She i jiyan n ta̱wa̱ ta̱ adama n lungusa̱ Wila̱† wa Musa ko ili i na ama̱sula̱ o ritoi wan. N ta̱wa̱ adama n lungusa̱ le shi, amma adama n shiton uritosu u le. 18 Amayun a ɗa maa dansaa ɗu, ko ili i ta̱ ya̱a̱ pusa̱n a̱tsuma̱ a̱ Wila̱ꞌa̱ shi, she ni iɗa na̱ zuva o koto. Ko ɗani a̱a̱ puwa̱n shi waru ko madaɓi me iɗani ma̱a̱ puwa̱n shi, she ni ili biti i shiwan. 19 Ni i ꞌyuwan ko Wila̱ u keꞌen u na u laꞌai uka̱la̱mu wi ili i na aa yuwan, a̱vu waru i roco ozo o ro a yuwan ne, a̱ɗu ɗa yoo oꞌwo nkosoto a̱tsuma̱ o tsugono tsa zuva. Amma ni i kuru a̱vu waru i roco ozo o ro ili i na u dammai, i ta̱ tsura̱ uba̱ta̱ u saꞌani a̱tsuma̱ o tsugonoꞌo.

20 “Munlu n Wila̱ na Afarishi a ta yuwusan a̱tyo a na aa yuwan adama a̱ kuru Wila̱ wa̱ A̱sula̱ mejege. I ciga i ꞌyuwan i laꞌa le a̱tsuma̱ e itoni ya̱ A̱sula̱. Ni i yuwan ne shi, n ta dansaa ɗu amayun, yaa uwa o tsugono tsa zuva shi.”

Uritosu wa̱ Yesu adama o upan

(Luk. 12:58-59)

21 Reve Yesu lyuwa elime na adanshi u damma, “Yu uwwa ta̱ a na Wila̱ wa Musa u dammai, ‘She vu una vuma nu ucigu wa̱ wu wan.’ Waru, ‘Za na unai suru a ciga a ꞌyuwan e geꞌeto yi.’ [a] 22 Gogo gba n ta dansaa ɗu: na̱ vu yuwan upan na̱ za va̱ wu, a̱ ta̱ geꞌeto wu. Na̱ vu ɗe za va̱ wu, ‘A̱a̱ta̱mu,’ a ta tara wu a̱ tyo uba̱ta̱ wa Azagbain a Mbara.† Na̱ vu ɗe za va̱ wu, ‘A̱vu a̱a̱ta̱mu za na ri na̱ a̱ɓula̱ shi,’ vu ta̱ zuzu na vaa uwa a akina a na a̱ ri n kima̱ shi.

23 “Adama o ndolo, na̱ vu ri mishin uba̱ta̱ u masaꞌa† a̱ A̱a̱ꞌisamapaɗa a casu uneꞌe uba̱ta̱ wa̱ A̱sula̱, reve vu cuwushin vuma ro damma ta̱ vu nusaan yi ta̱, 24 vu lyawa ɗe ili i na vu ta̱wa̱yi uba̱ta̱ u masaꞌaꞌa. A̱vu vu ꞌya̱wa̱ i sa̱la̱la̱i na̱ vumaꞌa, reve ka̱mba̱ vu ca uneꞌe wa̱ wu.

25 “Na̱ vuma ri na adanshi na̱ a̱vu, a̱vu u ciga u tara wu a̱ tyo uba̱ta̱ o ugeꞌetosu, i lapula adanshi a̱tsuma̱ a mantsa, kafu i rawa o ukobu wu ugeꞌetosu. Na̱ vu yuwan ne shi, na̱ vu rawa ɗe, a ta tara wu a̱ tyo uba̱ta̱ wu za vu ugeꞌetosu. Reve u zuwa wu e ekere a̱ mumaɗanga, aza a na a zuwa wu o uꞌwa wa ali. 26 N ta dansaa wu amayun, voo uta̱ pe shi, she na̱ vu tsupa ili i na oo tono wu.”

Uritosu adama e tsipere

27 Reve Yesu lyuwa elime, “Yu uwwa ta̱ a na Wila̱† wa Musa u dammai, ‘She vu yuwan tsipere wan.’ [b] 28 A̱mu gba n ta dansaa ɗu, na̱ vu ka̱lyuwa̱ ka, reve asuvu a̱ wu a̱ ꞌya̱wa̱ ya̱ꞌa̱ yi, vu yuwan ta̱ ɗe tsipere na̱ a̱yi o okolo a̱ wu. 29 Na̱ lyusu vu usaꞌani va̱ wu waa zuwusa wu vu yuwan unusu, vu foɗo yi vu vari yi. U ta laꞌaa wu vu lamba upasu u ta̱ u lipu va̱ wu, a na lipu va̱ wu suru aa uwa a akina. 30 Nu ukere usaꞌani wa̱ wu waa zuwusa wu vu nusan, vu koɗo yi vu vari! U ta laꞌaa wu vu lamba upasu u ta̱ u lipu va̱ wu a na lipu va̱ wu suru aa uwa a akina.”

Uritosu adama a wukasu u lolo

(Mat. 19:9; Mak. 10:11-12; Luk. 16:18)

31 Reve u lyuwa elime u damma, “Yu uwwa ta̱ a na Wila̱ wa Musa u dammai, ‘Vuma ta gura kakasa na̱ ka va̱ yi nu u ca yi aatagada a wukasu u lolo.’ 32 A̱mu gba n ta dansaa ɗu, she vuma kakasa na̱ ka va̱ yi wan, she nu u yuwan tsipere na̱ vali ro. Na̱ wu kasa na̱ a̱yi u ta zuwa yi wo oꞌwo aashakala, ununa za na tara niyi suru ri nu unusu u tsipere adama a na u zuwa niyi.”

Uritosu adama a akucunu

33 Reve waru Yesu lyuwa elime na adanshi u damma, “Yu uwwa ta̱ a na Wila̱ wa Musa u dammai, ‘She vu kuɗa akucunu a̱ wu wan. Ciga ꞌyuwan vu shiton akucunu a na vu yuwayin A̱sulazuva.’ [c] 34 A̱mu gba n ta dansaa ɗu, i kucina ko ni ili i ro wan, a mantsa ma na yaa yuwusan akucunu! Zuva uba̱ta̱ u na A̱sula̱ a̱ ri na̱ nden ɗa, adama o ndolo she i yuwan akucunu na̱ zuva wan. 35 Iɗa udasata wa̱ A̱sula̱ u ɗa, adama o ndolo she i kucina ni iɗa wan. Urishelima lyuci Mogono ma Gbain ma ɗa, adama o ndolo she i kucina na̱ a̱yi wan. 36 She i kucina na aci a̱ ɗu wan. Yaa gura zuwa a̱nji a̱ ta̱ a̱ ɗu wo oꞌwo uꞌuri ko ulima̱ shi. 37 A mantsa ma na vaa yuwusan akucunu, vu damma ‘Ee’ ko ‘Oꞌo.’ Na̱ vu damma ili i na i laꞌai ‘Ee’ ko ‘Oꞌo,’ wu uta̱ ta̱ uba̱ta̱ wu za wuya.”

A yuwan gafura

(Luk. 6:29-30)

38 A̱vu Yesu lyuwa elime na adanshi, reve u damma, “Yu uwwa ta̱ a na Wila̱ wa Musa u dammai, ‘Nna̱ za amaton nanza a̱ lyusu ko a aanga, nu u ciga u ꞌyuwan u tsupa vumaꞌa lyusu ko aanga o ro na̱ za va̱ yi.’ [d] 39 Gogo gba n ta dansaa ɗu: na̱ za ro nusaan wu, she vu tsupa wan. Nna̱ za ro ɓasa wu o ugbaguzu wu ukere usaꞌani vu lyawa yi u koso ɓasa wu o ugbaguzu wu ukere wu ugula̱. 40 Na̱ wo oꞌwo za ro damma vu nusaan yi ta̱, reve u damma za vu ugeꞌetosu u zuwa wu vu ca yi utugu wa̱ wu, vu ca yi aapalutsu a̱ wu fo. 41 Na̱ soja zuwa wu vu tanu itana ya̱ yi mili ta̱, tanu le a̱ tyo imili i re. 42 Na̱ vuma ro pati wu ili i ro, vu ca yi. Na̱ vuma ro ece wu okopu, vu ca yi.”

Icigi yi nꞌyuwatan

(Luk. 6:27-28, 32-36)

43 A̱vu Yesu lyuwa elime reve u damma, “Yu uwwa ta̱ a dammai, ‘Vu ciga moron ma̱ nden ma̱ wu, reve vu ꞌyuwan nꞌyuwatan ma̱ wu.’ 44 A̱mu gba n ta dansaa ɗu, i ciga nꞌyuwatan n ɗu, reve i yuwaan aza a na oo ɓongishi ɗu avasa. 45 Ni i yuwan ne, i to oꞌwo muwun ma amayun ma Dada ɗu na ri zuva. U tsu zuwa ta̱ urana wu uta̱ uba̱ta̱ wa ama a̱ a̱ɓula̱ nu uba̱ta̱ wa ama a vama. Waru u tsu yuwan ta̱ iroꞌi uba̱ta̱ wa aza a na aa yuwusan ili i na i ri mejege nu uba̱ta̱ wa aza a na aa yuwusan ili i babu ulobonu. 46 Cine A̱sula̱ aa zuwaa ɗu abaꞌun, ni i ciga aza a na a ciga nɗu goon? Ko munlu mu utafa fo a ta yuwusan ne! 47 Waru nni i lobonoto aciya̱ɗu e ekere a̱ nꞌutsa̱ n ɗu goon, i laꞌa akapi a ama shi. Ko aza a na e revei A̱sula̱ shi, o tsu lobonoto ta̱ aciyele e ekere a̱ nꞌutsa̱ n le. 48 Adama o ndolo, yo oꞌwo a̱za̱ a̱ a̱ɓula̱, ununa Dada ɗu za na ri zuva ri na̱ a̱ɓula̱.”

<- Matta 4 Matta 6 ->