1 KÖRIN A tëëm ne Pöl to teꞌ non manih Ëfësus, eꞌ to kiun ke na a napan va po vaman va Körin o kiun vëh. Körin eꞌ a vöön apuh manih pa muhin va Akaëaꞌ, keꞌ, Grik. Manih pa vöön pamëh a pah pap napan ee ra napan va Grik, ka meh papan ee ro Jiuꞌ. A napan varih to teꞌ ne nën, a peo pee to paraꞌ öt ö vörep, pare vaneah ne a ma tah peo rakah, ko teꞌ me ne o nat apuh rakah. Ivëhkëk, ee to hinhin suk ne a ma tanöꞌnës, me a ma moeh vu iu hat va po sionin varih to rëhrëh ke ne a ma kokoman pee. Manih pa vapöök vavih pe Pöl, eꞌ a tëëm vanono peꞌ pa vatvus a Soe Vih manih pa napan va Körin. Eꞌ to vavaasis non nën po pöh kirismas me a ö kök (Aposol 18:1-17). Vasuksuk ne Apölos to nö maꞌ pee, pareꞌ vavaasis e non pee, ko vasuksuk ne Pöl to pënton o vahutët va pa napan va po vaman va Körin to hikta teꞌ vih non. Ee me to kiun na, ko hi na e Pöl a ma hi suk a ma meh tah. E Pöl to kiun na o kiun, ko vanö na manih pee ko pah soe viivi en pee suk a ma taateꞌ hat pee, pareꞌ piun en pa ma hi pee. A ma kiun varih to tataki va ne manih pan. A potan avih pe Pöl. 1:1-9 A ma vaato vasukaꞌ, me a taateꞌ vaëhkiiki to tavus manih pa napan va po vaman. 1:10-31; 2:1-16; 3:1-23; 4:1-21 A ma iu hat va po oeh to rëh ke a ma kokoman pa napan va po vaman. 5:1-13; 6:1-20 O vavaasis va pa taateꞌ vaen. 7:1-40 Ea se koe a pöök kokoman, para vaman varoe kuru e Kristo. 8:1-13; 9:1-27; 10:1-33; 11:1 A ma taateꞌ va pa vasunön e Sosoenën pa napan va po vaman. 11:2-34; 12:1-31; 13:1-13; 14:1-40 E Kristo to sun taneꞌ hah pa nap mët, ivëh, ka napan va po vaman se sun hah me ee. 15:1-58 O iu pe Pöl, me a soe ataaton peꞌ, me a soe kikis peꞌ pa rëh a napan va po vaman pa vatet a Soe Vih. 16:1-24
1E Pöl To Heꞌ A Soe Vavihvih Peꞌ Pa Napan Va Körin 1-2 Eöꞌ e Pöl, e aposol pe Ieesuꞌ Kristo, po iu koman pe Sosoenën, keꞌ vateꞌ a neoꞌ vamanih pa aposol. Eöꞌ, me e kea pea vaꞌih e Söstënes, to kiun o kiun vëh manih peöm o kum teꞌ to vaman nem e Sosoenën, to teꞌ nem Körin. Eöm a ma napan poë varih ne Sosoenën to vaoe a neöm, a ö söm teꞌ nem a napan neꞌ to vaneah, pan eöm a napan peꞌ, pa ö neꞌ to vatös a neöm vaꞌpeh me e Ieesuꞌ Kristo. Pareꞌ vateꞌ a neöm, pan eöm to tavus a napan peꞌ, vaꞌpeh me a ma napan kurus varih po oeh to hinhin nem manih pa ëhnan e Ieesuꞌ Kristo, e Sunön pea kurus.3 Eöꞌ to hinhin noꞌ pan e Sosoenën, e Tamaara, vaꞌpeh me e Sunön Ieesuꞌ Kristo se ururuan ko nok a komëneöm, köm teꞌ me nem a taateꞌ moomo.
E Pöl To Soe Vaeö Ke Sosoenën 4 Eöꞌ to kokoman a noꞌ neöm, ko sosoe vavihvih ke noꞌ peöm manih pe Sosoenën, suk manih po ururuan peꞌ neꞌ to vaꞌaus a neöm, manih pa ö neꞌ to vatös a neöm vaꞌpeh me e Ieesuꞌ Kristo. 5 Ivëh, ka vatös peöm vaꞌpeh me e Ieesuꞌ Kristo, ne Sosoenën to heꞌ vapeo oah a neöm a ma tah nöm to kökööt voh nem. A poa tah va pa ma tah poë varih, ivarih, eꞌ to nok a neöm köm onöt e nem pa vatvus a soe peꞌ, me eöm to maaka rakah em pa ma tah kurus neꞌ to soe ka neöm. 6 A tah pamëh to vataare en pan o vahutët va pe Kristo, nemöm to vatvus ka neöm, to aan vakis en manih po toꞌtoꞌ peöm, a napan varih to vaman nem peꞌ. 7 Ivëh, ke eöm hikta koe voh ta pah tah, eöm to anoeh nem e Ieesuꞌ Kristo e Sunön pea se tavus vamaaka, paröm hikta kökööt nem to pöh heꞌ va pa Tuvuh Vasioꞌ, marën a nok a kiu pe Sosoenën. 8 E Ieesuꞌ Kristo se vaeh a neöm, keꞌ öök pa tëëm neꞌ se hah maꞌ manih po oeh, köm hikta se teꞌ me nem ta punis manih pa matan e Sosoenën, po poen nöm to anoeh nem e Sunön pea e Ieesuꞌ Kristo se hah maꞌ pa kiiki a napan. 9 E Sosoenën to vaoe voh a neöm, marën a vapöh kokoman me e Koaꞌ peꞌ Ieesuꞌ Kristo, e Sunön pea. Ke Sosoenën se vapuh a ma tah kurus neꞌ to soe voh a ö neꞌ se nok. O Kum Teꞌ To Vaman Ne E Ieesuꞌ To Taki 10 Ivëh, köꞌ hi vakis rakah a neöm, kën kea me vamen pa ëhnan e Ieesuꞌ Kristo e Sunön pea. Eöꞌ to iu vakikis a noꞌ neöm, pan eöm se vapöh kokoman nem ko koe a taateꞌ vaëhkiiki. Paröm teꞌ me nem a taateꞌ vapöh kokoman, paröm vaeö me nem a ma tah kurus nöm to nonok nem. 11 A ma kën kea peöꞌ va po vaman, varem to teꞌ ne manem pa iuun pe köövo vëh e Kloeꞌ to soe ka neoꞌ pan, eꞌ to teꞌ non o vakihat topnineöm koman. 12 Eöꞌ to sosoe suk noꞌ a taateꞌ peöm pa vaato vasukaꞌ topnineöm. A ma paeh to sosoe ne pan, “Eöꞌ to vavatet noꞌ a soe pe Pöl”, ka meh sosoe ne pan, “Eöꞌ to vavatet noꞌ a soe pe Apölos”, ka meh sosoe ne pan, “Eöꞌ to vavatet noꞌ a soe pe Pitaꞌ”, ka meh sosoe ne pan, “Eöꞌ to vavatet varoe noꞌ e Kristo.”13 Eꞌ teꞌ vah va non nih? E Kristo pöꞌ to takök vakëkëh, ha? Eöꞌ pöꞌ e Pöl to mët voh pa kuruse pa vaꞌaus a neöm? Eöm pöꞌ to kon voh a tapui manih pa ëhnaneoꞌ, e Pöl? 14 Eöꞌ to soe vavihvih ke Sosoenën, suk moaan voh, eöꞌ to hikta pupui voh ta ma teꞌ peo, e Krispas pen Gaëus varoe. 15 Ivëh, ka hikta pah teꞌ se soe pan, “Emöm to kon voh a tapui manih pa ëhnan e Pöl.” 16 Oman, eöꞌ to pupui voh e Stepanas me a tapaiuun peꞌ. Ivëhkëk, eöꞌ hikta nat hah noꞌ tah meh teꞌ nöꞌ to pupui voh manih Körin. 17 E Kristo to hikta vanö voh a maꞌ neoꞌ, marën a pupui a ma napan. Eꞌ to vanö voh a maꞌ neoꞌ pa vatvus a Soe Vih manih po kikis pa Tuvuh Vasioꞌ. Ivëh, köꞌ hikta se vatvus va noꞌ manih pa ö no a nap natnat to vavatvus va ne a soe, pa vamanman a napan pa soe koman pee. Eöꞌ se keh nok va nën, o vahutët va pa mët pe Ieesuꞌ manih pa kuruse hikta se teꞌ me non to kikis manih pa napan varih, nöꞌ to vavatvus ke noꞌ raoe a soe.
A Kiu Ne Kristo To Nok To Vataare Non O Kikis Pe Sosoenën 18 A ma napan varih se ro manih po suraꞌ ësës tamoaan, ee to koman ne pan, a soe va pa kuruse eꞌ o vahutët akuk. Ivëhkëk, manih pea a napan ne Sosoenën to kokon hah non, ea to nat e no pan, o vahutët va pa mët pe Ieesuꞌ manih pa kuruse, eꞌ to hikta teꞌ non pan a tah akuk, eꞌ o kikis pe Sosoenën pa kon hah a napan. 19 A soe pamëh a man, suk manih po Puk Vapenpen, ne Sosoenën to soe voh pan, “Eꞌ to teꞌ non a ma napan to nonok ne a ma kokoman natsean, me ee to sosoe ne pan, ee ro teꞌ natsean. Ivëhkëk, eöꞌ se vataare raoe pan, a ma kokoman pee to hikta teꞌ natsean ne, me eöꞌ se miröꞌ a ma kokoman pee.” Ais 29:1420 Ivëh, ke ea se soe vapoꞌnih manih pa nap kokoman vanatsean, me a nap natnat vörep varih po oeh? Ea se nok vahvanih po teꞌ varih to nat vörep ne o Vavaasis pe Mosës, me a napan vavaato vakis marën a onoah o upöm? E Sosoenën to vanun o kokoman pa nap natnat va po oeh vëh, kee tavus vamanih pa ma vaato nun.
21 E Sosoenën to vavatet non o kokoman peꞌ, ivëh, keꞌ sunpip e non pa napan varih po oeh, pa nat in poë pa ma kokoman koman pee. E Sosoenën to iu kon hah non a ma napan pa soe vëh, nemöm o aposol to vavatvus nem, no a napan varih po oeh to pokaꞌ ne sih pan, “O Vaato Nun”, va pa soe vih, nemöm o aposol to vavatvus nem, pan ee se vaman e Kristo. Ke Sosoenën se kon hah raoe. 22 O Jiuꞌ to iu ep ne ta ma tah vatoksean ne Sosoenën se nok, kee se vaman, ka napan varih to hikta teꞌ ne ro Jiuꞌ to iu kiiki ne a ma tah ne Sosoenën to nok manih po kokoman pee, kee se vaman poꞌ. 23 Ivëhkëk, emöm to vavatvus nem a ö ne Ieesuꞌ to mët voh manih pa kuruse pa kon hah a ma napan. A soe pamëh to mimiröꞌ e non po kokoman po Jiuꞌ, ivëh, kee hikta vaman ne. Ka manih po teꞌ varih to hikta teꞌ ne pan ee ro Jiuꞌ, a soe pamëh nee to tënan va ne poë manih po vahutët nun, ivëh, kee hikta vaman ne. 24 Ivëhkëk, ea ro Jiuꞌ, me ro teꞌ varih to hikta teꞌ ne pan ee ro Jiuꞌ, to tënan voh a vaoe pe Sosoenën, para nat e no pe Kristo to teꞌ me non o kikis pe Sosoenën, me eꞌ o kokoman natsean pe Sosoenën pa kon hah a ra. 25 Ivëh, ka napan varih po oeh to koman ne pan, a ma kokoman pe Sosoenën ee a ma kokoman nun. Ivëhkëk, a ma kokoman pe Sosoenën to teꞌ me ne o kikis apuh rakah, pare onoah rakah e ne po nat pa napan. A napan to koman ne pan, a ma meh taateꞌ pe Sosoenën to hikta teꞌ me ne to kikis. Ivëhkëk, a taateꞌ pe Sosoenën se keh teꞌ tötö ro e non, a taateꞌ pamëh to kikis oah avoeꞌ e non po kikis pa napan.
26 Ivëh, kën kea, eöm se kokoman hah na po poen ne Sosoenën to vaoe vovoh a neöm, köm tavus a napan va po vaman. A peo peöm to hikta teꞌ vavoh ne manih po teꞌ natnat va pa taateꞌ va po oeh vëh, me eöm to hikta teꞌ me voh nem a tasun kikis, me eöm to hikta taneꞌ maꞌ po vu tom taman to teꞌ me ne o ëhnan. 27 Ivëhkëk, a ma teꞌ ne Sosoenën to vateꞌ, no a napan to ep va ne raoe manih po teꞌ to teꞌ me ne o kokoman nun topnineöm. Ka manih pa taateꞌ pamëh, e Sosoenën to vapoet a nap natnat va po oeh vëh, suk o nat pee to kökööt. Ka ma upöm teꞌ varih no a napan to ep va ne raoe manih pee ahik to kikis, e Sosoenën to kon raoe pa vapoet a napan varih to teꞌ me ne o kikis. 28 Eꞌ to vateꞌ a ma teꞌ varih to hikta teꞌ me ne to ëhnan manih po oeh vëh, no a napan to ep va e ne raoe manih po teꞌ akuk. Ka manih pa taateꞌ pamëh, e Sosoenën to nok o ëhnan apuh me o kikis va pa napan varih po oeh, kee tavus vamanih pa ma tah akuk.
29 Ivëh, keꞌ hikta teꞌ non pan, a pah teꞌ to onöt non a kë koman hah ea, manih pa matan e Sosoenën. Suk eꞌ to hikta nok ta pah tah ne Sosoenën se kë suk non poan. 30 Ivëh, ka hikta tah neöm se kë koman suk hah a nem. Ahik! E Sosoenën koman to kon hah a neöm manih pa vatös me e Ieesuꞌ Kristo. Ivëh, keꞌ vateꞌ voh e Kristo, pan eꞌ se mët pa kuruse. A tah pamëh to teꞌ non po pus kokoman vih, me o nat pe Sosoenën pa ö neꞌ to kon hah a ra. Ka manih pe Kristo varoe ne Sosoenën to popokaꞌ a rora o teꞌ totoopin, ke Kristo nok a ra ka tavus ee o teꞌ vivihan pe Sosoenën. Me eꞌ to voen taneꞌ a ra pa hat to matop voh a rora. 31 Ivëh, ke Sosoenën iu non a ö na se vavatet no a taateꞌ no Puk pe Sosoenën to sosoe va non,
“O teꞌ varih to iu kë hah ne a ma ëhnëëre,
3 Eöꞌ to hinhin noꞌ pan e Sosoenën, e Tamaara, vaꞌpeh me e Sunön Ieesuꞌ Kristo se ururuan ko nok a komëneöm, köm teꞌ me nem a taateꞌ moomo.
13 Eꞌ teꞌ vah va non nih? E Kristo pöꞌ to takök vakëkëh, ha? Eöꞌ pöꞌ e Pöl to mët voh pa kuruse pa vaꞌaus a neöm? Eöm pöꞌ to kon voh a tapui manih pa ëhnaneoꞌ, e Pöl? 14 Eöꞌ to soe vavihvih ke Sosoenën, suk moaan voh, eöꞌ to hikta pupui voh ta ma teꞌ peo, e Krispas pen Gaëus varoe. 15 Ivëh, ka hikta pah teꞌ se soe pan, “Emöm to kon voh a tapui manih pa ëhnan e Pöl.” 16 Oman, eöꞌ to pupui voh e Stepanas me a tapaiuun peꞌ. Ivëhkëk, eöꞌ hikta nat hah noꞌ tah meh teꞌ nöꞌ to pupui voh manih Körin. 17 E Kristo to hikta vanö voh a maꞌ neoꞌ, marën a pupui a ma napan. Eꞌ to vanö voh a maꞌ neoꞌ pa vatvus a Soe Vih manih po kikis pa Tuvuh Vasioꞌ. Ivëh, köꞌ hikta se vatvus va noꞌ manih pa ö no a nap natnat to vavatvus va ne a soe, pa vamanman a napan pa soe koman pee. Eöꞌ se keh nok va nën, o vahutët va pa mët pe Ieesuꞌ manih pa kuruse hikta se teꞌ me non to kikis manih pa napan varih, nöꞌ to vavatvus ke noꞌ raoe a soe.
20 Ivëh, ke ea se soe vapoꞌnih manih pa nap kokoman vanatsean, me a nap natnat vörep varih po oeh? Ea se nok vahvanih po teꞌ varih to nat vörep ne o Vavaasis pe Mosës, me a napan vavaato vakis marën a onoah o upöm? E Sosoenën to vanun o kokoman pa nap natnat va po oeh vëh, kee tavus vamanih pa ma vaato nun.
21 E Sosoenën to vavatet non o kokoman peꞌ, ivëh, keꞌ sunpip e non pa napan varih po oeh, pa nat in poë pa ma kokoman koman pee. E Sosoenën to iu kon hah non a ma napan pa soe vëh, nemöm o aposol to vavatvus nem, no a napan varih po oeh to pokaꞌ ne sih pan, “O Vaato Nun”, va pa soe vih, nemöm o aposol to vavatvus nem, pan ee se vaman e Kristo. Ke Sosoenën se kon hah raoe. 22 O Jiuꞌ to iu ep ne ta ma tah vatoksean ne Sosoenën se nok, kee se vaman, ka napan varih to hikta teꞌ ne ro Jiuꞌ to iu kiiki ne a ma tah ne Sosoenën to nok manih po kokoman pee, kee se vaman poꞌ. 23 Ivëhkëk, emöm to vavatvus nem a ö ne Ieesuꞌ to mët voh manih pa kuruse pa kon hah a ma napan. A soe pamëh to mimiröꞌ e non po kokoman po Jiuꞌ, ivëh, kee hikta vaman ne. Ka manih po teꞌ varih to hikta teꞌ ne pan ee ro Jiuꞌ, a soe pamëh nee to tënan va ne poë manih po vahutët nun, ivëh, kee hikta vaman ne. 24 Ivëhkëk, ea ro Jiuꞌ, me ro teꞌ varih to hikta teꞌ ne pan ee ro Jiuꞌ, to tënan voh a vaoe pe Sosoenën, para nat e no pe Kristo to teꞌ me non o kikis pe Sosoenën, me eꞌ o kokoman natsean pe Sosoenën pa kon hah a ra. 25 Ivëh, ka napan varih po oeh to koman ne pan, a ma kokoman pe Sosoenën ee a ma kokoman nun. Ivëhkëk, a ma kokoman pe Sosoenën to teꞌ me ne o kikis apuh rakah, pare onoah rakah e ne po nat pa napan. A napan to koman ne pan, a ma meh taateꞌ pe Sosoenën to hikta teꞌ me ne to kikis. Ivëhkëk, a taateꞌ pe Sosoenën se keh teꞌ tötö ro e non, a taateꞌ pamëh to kikis oah avoeꞌ e non po kikis pa napan.
26 Ivëh, kën kea, eöm se kokoman hah na po poen ne Sosoenën to vaoe vovoh a neöm, köm tavus a napan va po vaman. A peo peöm to hikta teꞌ vavoh ne manih po teꞌ natnat va pa taateꞌ va po oeh vëh, me eöm to hikta teꞌ me voh nem a tasun kikis, me eöm to hikta taneꞌ maꞌ po vu tom taman to teꞌ me ne o ëhnan. 27 Ivëhkëk, a ma teꞌ ne Sosoenën to vateꞌ, no a napan to ep va ne raoe manih po teꞌ to teꞌ me ne o kokoman nun topnineöm. Ka manih pa taateꞌ pamëh, e Sosoenën to vapoet a nap natnat va po oeh vëh, suk o nat pee to kökööt. Ka ma upöm teꞌ varih no a napan to ep va ne raoe manih pee ahik to kikis, e Sosoenën to kon raoe pa vapoet a napan varih to teꞌ me ne o kikis. 28 Eꞌ to vateꞌ a ma teꞌ varih to hikta teꞌ me ne to ëhnan manih po oeh vëh, no a napan to ep va e ne raoe manih po teꞌ akuk. Ka manih pa taateꞌ pamëh, e Sosoenën to nok o ëhnan apuh me o kikis va pa napan varih po oeh, kee tavus vamanih pa ma tah akuk.
29 Ivëh, keꞌ hikta teꞌ non pan, a pah teꞌ to onöt non a kë koman hah ea, manih pa matan e Sosoenën. Suk eꞌ to hikta nok ta pah tah ne Sosoenën se kë suk non poan. 30 Ivëh, ka hikta tah neöm se kë koman suk hah a nem. Ahik! E Sosoenën koman to kon hah a neöm manih pa vatös me e Ieesuꞌ Kristo. Ivëh, keꞌ vateꞌ voh e Kristo, pan eꞌ se mët pa kuruse. A tah pamëh to teꞌ non po pus kokoman vih, me o nat pe Sosoenën pa ö neꞌ to kon hah a ra. Ka manih pe Kristo varoe ne Sosoenën to popokaꞌ a rora o teꞌ totoopin, ke Kristo nok a ra ka tavus ee o teꞌ vivihan pe Sosoenën. Me eꞌ to voen taneꞌ a ra pa hat to matop voh a rora. 31 Ivëh, ke Sosoenën iu non a ö na se vavatet no a taateꞌ no Puk pe Sosoenën to sosoe va non,