1 Bihain Jisas i go long hapsait bilong raunwara Galili, narapela nem bilong en raunwara Taiberias. 2 Na bikpela lain manmeri ol i lukim ol planti mirakel em i bin wokim bilong mekim orait ol sikman, olsem na ol i bihainim em. 3 Na Jisas i go antap long maunten na i sindaun wantaim ol disaipel bilong en. 4 Long [a] dispela taim bikpela de bilong ol Juda klostu i laik kamap, em Bikpela De Bilong Tingim De God I Larim Ol Israel I Stap Gut. 5 Jisas [b] i lukluk nabaut na i lukim bikpela lain manmeri i kam long em. Na em i askim Filip olsem, “Bai yumi baim bret we bilong ol dispela manmeri i ken kaikai?” 6 Em i mekim dispela tok bilong traim Filip tasol. Em yet i save pinis long samting em i laik mekim.
7 Filip i bekim tok olsem, “Sapos yumi baim bret inap long 200 kina, em bai i no inap long olgeta wan wan man na meri i ken kisim hap liklik kaikai tru.” 8 Orait wanpela disaipel bilong Jisas, em Andru, brata bilong Saimon Pita, em i tokim Jisas olsem, 9 “Wanpela [c] mangi i stap hia, em i gat 5-pela bret ol i wokim long bali na tupela pis. Tasol bikpela lain manmeri tru i stap. Dispela bret na pis bai i helpim yumi olsem wanem?” 10 Jisas i tok, “Tokim ol manmeri long sindaun.” Planti gras i stap long dispela hap. Na ol man i sindaun, namba bilong ol em i olsem 5,000.
11 Ol i sindaun pinis, na Jisas i kisim dispela bret na i tenkyu long God na i tilim i go long ol manmeri. Em i mekim olsem long tupela pis tu. Em i givim long ol, na ol i kisim inap long laik bilong ol. 12 Ol i kaikai inap pinis, na Jisas i tokim ol disaipel bilong en olsem, “Yupela bungim olgeta hap kaikai i stap yet. Nogut sampela i lus nating.” 13 Olsem na ol i bungim ol liklik hap bilong dispela 5-pela bret, na ol i pulapim 12-pela basket. Ol man ol i kaikai inap pinis na dispela i stap yet.
14 Ol [d] manmeri i lukim dispela mirakel o mak em i bin wokim, na ol i tok, “Tru tumas, em i dispela profet God i bin tok long salim i kam long graun.” 15 Jisas [e] i harim dispela tok na em i save, ol i laik i kam holimpas em na mekim em i kamap king bilong ol. Olsem na em i lusim dispela ples na em wanpela tasol i go bek gen long maunten.
16 Long apinun ol disaipel bilong Jisas i go daun long raunwara. 17 Ol i kalap long wanpela bot na ol i brukim raunwara i go. Ol i laik i go long Kaperneam. Em i tudak pinis, na Jisas i no kamap yet long ol. 18 Strongpela win i kamap, na win i mekim bikpela si i kirap. 19 Ol i pul long bot i go inap 5-pela o 6-pela kilomita, na ol i lukim Jisas i wokabaut antap long raunwara na i kamap klostu long bot. Ol i pret, 20 tasol Jisas i tokim ol, “Em mi yet mi kam. Yupela i no ken pret.” 21 Orait ol i amamas long kisim em i kam insait long bot, na wantu bot i kamap long dispela ples ol i go long en.
28 Orait na ol i tokim em olsem, “Mipela i mas mekim wanem na mipela i ken mekim wok bilong God?” 29 Na [i] Jisas i bekim tok bilong ol olsem, “Wok bilong God i olsem. Yupela i mas bilip long dispela man, God i bin salim em i kam.”
30-31 Ol [j] i harim dispela tok na ol i askim em olsem, “Bai yu wokim wanem mirakel olsem mak bilong mipela i ken lukim na mipela i ken bilipim tok bilong yu? Ol tumbuna bilong mipela i bin kaikai mana long ples nating, olsem tok i stap long buk bilong God, ‘Em i givim bret bilong heven long ol manmeri na ol i kaikai.’ Tasol bai yu wokim wanem kain mirakel tru?” 32 Orait Jisas i tokim ol olsem, “Tru tumas mi tokim yupela, i no Moses i bin givim bret bilong heven long yupela. Nogat. Papa bilong mi em i save givim bret tru bilong heven long yupela. 33 Dispela bret God i givim, em i lusim heven na i kam daun na i givim laip long ol manmeri bilong graun.” 34 Na [k] ol i tokim em olsem, “Bikman, yu mas givim dispela bret long mipela oltaim.” 35 Na [l] Jisas i tokim ol olsem, “Mi yet mi bret bilong laip. Man i kam long mi, em bai i no hangre moa. Na man i bilip long mi, em bai i no i dai moa long dring wara.
36 “Mi [m] bin tokim yupela, yupela i lukim mi pinis, tasol yupela i no bilip. 37 Olgeta [n] manmeri Papa i givim long mi, ol bai i kam long mi. Na man i kam long mi, mi no inap tru long rausim em. 38 Mi [o] no lusim heven na kam daun bilong bihainim laik bilong mi yet. Nogat. Mi kam daun bilong bihainim laik bilong Papa, em i bin salim mi na mi kam. 39 Na [p] laik bilong Papa, em i bin salim mi na mi kam, em i olsem. Mi no ken lusim wanpela bilong ol manmeri em i givim mi pinis. Nogat. Mi mas kirapim ol long las de. 40 Laik [q] bilong Papa bilong mi em i olsem. Olgeta man i lukim Pikinini na i bilip long em, ol bai i kisim laip i stap gut oltaim oltaim. Na bai mi kirapim ol long las de.”
41 Ol Juda i harim Jisas i tok, “Mi yet, mi dispela bret i bin lusim heven na i kam daun,” na ol i kros na i toktok planti long em. 42 Ol [r] i tok, “Dispela man em Jisas, pikinini bilong Josep. Yumi save long papa wantaim mama bilong en. Orait olsem wanem na nau em i tok, ‘Mi bin lusim heven na mi kam daun’?”
43 Jisas i bekim tok bilong ol olsem, “Yupela i no ken toktok planti namel long yupela yet. 44 Papa [s] i bin salim mi na mi kam. Na i no gat wanpela man inap i kam long mi long laik bilong em yet. Nogat. Papa i mas kirapim tingting bilong en na bringim em i kam long mi. Na long las de bai mi kirapim em long matmat. 45 Tok [t] i stap long buk bilong ol profet olsem, ‘God bai i skulim olgeta manmeri.’ Orait olgeta manmeri i harim tok bilong Papa na i kisim save long em, ol i save kam long mi.
46 “I [u] no gat wanpela man i bin lukim Papa. Nogat. Dispela man i bin i stap wantaim God na i kam, em tasol i bin lukim Papa. 47 Tru [v] tumas mi tokim yupela, man i bilip long mi, em i gat laip i stap gut oltaim oltaim. 48 Mi [w] yet, mi bret bilong laip. 49 Ol dispela tumbuna bilong yupela ol i kaikai mana long ples nating, ol i dai pinis. 50 Tasol dispela bret i lusim heven na i kam daun, em i bilong ol manmeri i ken kaikai na bai ol i no inap i dai. 51 Mi [x] dispela bret i gat laip na i lusim heven na i kam daun. Sapos wanpela man i kaikai dispela bret, em bai i gat laip i stap oltaim. Na dispela bret mi bai givim long em, em i bodi bilong mi. Mi givim bai ol manmeri bilong graun ol i ken kisim laip.”
52 Ol Juda i harim dispela tok na ol i pait long toktok namel long ol yet. Ol i tok, “Olsem wanem na dispela man em inap givim bodi bilong en long yumi na yumi kaikai?”
53 Orait [y] Jisas i tokim ol olsem, “Tru tumas mi tokim yupela, sapos yupela i no kaikai bodi bilong Pikinini Bilong Man, na sapos yupela i no dringim blut bilong em, bai yupela i no gat laip i stap long yupela. 54 Man [z] i save kaikai bodi bilong mi na dringim blut bilong mi, em i gat laip i stap gut oltaim oltaim, na bai mi kirapim em long las de. 55 Long wanem, bodi bilong mi em i kaikai tru, na blut bilong mi em i samting tru bilong dring. 56 Man [aa] i kaikai bodi bilong mi na i dringim blut bilong mi, em i stap long mi, na mi stap long em. 57 Papa [bb] i gat laip em i bin salim mi na mi kam, na mi stap laip long strong bilong Papa. Olsem tasol man i kaikai mi em bai i kisim laip long strong bilong mi. 58 Dispela tasol em bret i lusim heven na i kam daun. Em i no wankain olsem dispela bret bipo ol tumbuna i kaikai, na bihain ol i dai. Nogat. Man i kaikai dispela bret, em bai i stap laip oltaim oltaim.” 59 Jisas i stap insait long haus lotu long taun Kaperneam, na em i laik skulim ol manmeri na em i givim dispela tok long ol.
66 Jisas i autim dispela tok pinis, na planti disaipel bilong en i lusim em, na ol i go bek, na ol i no wokabaut moa wantaim em. 67 Olsem na Jisas i askim 12-pela disaipel olsem, “Ating yupela tu i laik lusim mi na i go?”
68 Saimon [gg] Pita i bekim tok olsem, “Bikpela, bai mipela i go long husat? Tok bilong yu tasol i save givim laip i stap gut oltaim oltaim. 69 Na [hh] mipela i bilip, na i save gut olsem, yu dispela gutpela stretpela man God i bin makim bilong em yet.”
70 Jisas i bekim tok long ol olsem, “Olsem wanem? Mi yet mi bin makim yupela ol 12-pela disaipel. Tasol wanpela namel long yupela em i olsem wanpela spirit nogut.” 71 Em i tok long Judas, pikinini bilong Saimon Iskariot. Em i wanpela bilong ol 12-pela disaipel, tasol bihain em i givim Jisas long han bilong ol man i laik kilim em i dai.
<- JON 5JON 7 ->- a Jo 2.13
- b Mt 14.14, Mk 6.34, Lu 9.12
- c 2 Kin 4.43
- d Stt 49.10, Lo 18.15-18, Mt 11.3, Jo 1.21, 2.11, 4.19, 4.25, 5.46
- e Mt 14.23, Jo 18.36
- f Jo 6.11
- g Jo 6.11-12
- h Mt 3.17, Lu 3.22, Jo 1.33, 4.14, 6.48-58, Ap 2.22, 2 Pi 1.17
- i 1 Jo 3.23
- j Kis 16.4, 16.15, Nam 11.7-9, Neh 9.15, Sng 78.24, Mt 12.38, 16.1, Mk 8.11, Jo 2.18, 1 Ko 1.22, 10.3
- k Jo 4.14-15, 6.48-58, 7.37
- l Jo 4.14, 6.48-58
- m Jo 6.26, 6.64, 20.29
- n Mt 11.28, Jo 10.28-29, 17.6-8, 2 Ti 2.19, 1 Jo 2.19
- o Mt 26.39, Jo 4.34, 5.30
- p Jo 10.28-29, 17.12, 18.9
- q Jo 3.15, 6.27, 6.47, 6.54, 11.24
- r Mt 13.55, Mk 6.3, Lu 4.22
- s Jo 6.65
- t Ais 54.13, Jer 31.34, Mai 4.2, Hi 8.10
- u Mt 11.27, Lu 10.22, Jo 1.18
- v Jo 3.15-18, 3.36, 6.40
- w Jo 6.31-35, 6.58
- x Jo 3.13, Hi 10.5, 10.10
- y Mt 26.26-28
- z Jo 4.14, 6.27, 6.40, 6.63
- aa 1 Jo 3.24, 4.15-16
- bb Jo 15.4-5, 1 Jo 3.24
- cc Mk 16.19, Jo 3.13, Ap 1.9-11, Ef 4.8
- dd 2 Ko 3.6
- ee Jo 6.36, 13.11
- ff Jo 6.44-45
- gg Mt 16.16, Mk 8.29, Lu 9.20
- hh Mt 14.33, Mk 1.24, Jo 1.49