6 Kəni Iesu təməni=pən kəm lah məmə, “Nian əhruahru rəhak təsuva əhanəhiən,[c] mətəu itəmah, nian mɨn rəfin əmə təhruahru o təmah. 7 Nətəmimi rəha nəhue nɨftəni u, ilah ko kəsotəməkiən e təmah, mətəu iəu, ilah kəutəməki lak,[d] mətəu-inko iəu iatəni pətɨgəm məmə rəhalah noliən təsəhruahruiən.[e] 8 Itəmah onəkautəhuvən e lafet, mətəu ko iəu iəsaupəniən muvən e lafet əha mətəu inko, nian əhruahru rəhak təsuva əhanəhiən.”[f][g] 9 In təmətəni nəghatiən u, kəni mətatɨg əpəha Kaləli.
12 Kəni ikɨn əha, nɨmənin nətəmimi kəməutasiuən-asiuən lan. Ilah nəuvein kotəni məmə, “In iətəmi təuvɨr kəti,” mətəu nəuvein kotəni məmə, “Kəpə, in təteiuə əmə əpəha e nətəmimi.” 13 Mətəu ilah kəutəgɨn e rəhalah nətəmi asoli,[h] kəni kəti təməsəni pətɨgəmiən Iesu e nɨki nətəmimi məmə nətəmimi okotətəu.
14 Lafet əha, kəmol o nəfakiən apiəpiə kəti, kəni e nəlugɨ lafet u, Iesu in təmuvən əpəha e Nimə Rəha Uhgɨn, mətəgətun nətəmimi. 15 Kəni nətəmi asoli rəha nətəm Isrel, narmɨlah təmiuvɨg pɨk, kəni kotəni məmə, “?Suah u təməhro məhrun natimnati mɨn u e Nauəuə Rəha Uhgɨn? Rəhatah kəti iətəmi asoli təsəgətuniən lan mɨne.” 16 Kəni Iesu təməni=pən kəm lah məmə, “Nəghatiən mɨn u iətəm iətəgətun nətəmimi lan, səniəmə rəhak əmə. Ilah kautsɨpən e Tatə Uhgɨn iətəm təmahli=pa iəu iəkuva.
17 “Kəni nəmə suah kəti rəhan nətəlɨgiən təskasɨk məmə otol natimnati mɨn iətəm Uhgɨn tolkeikei, kəni in təhrun məmə nəghatiən mɨn u rəhak, ilah kautsɨpən o Uhgɨn, səniəmə rəhak aru əmə. 18 Iətəmimi iətəm tətəghati aru əmə e rəhan nepətiən, in tətalkut aru əmə ohni, məmə otiuvi rəkɨs nətəmimi, kəni kotəfəri nərgɨn ohni.[i] Mətəu iətəmimi iətəm tolkeikei məmə nətəmimi okotəfəri nərgɨ iətəm təmahli=pa in tuva, in iətəmimi rəha nəniən nɨpəhriəniən, in səniəmə iətəm təteiuə. 19 Mosɨs təməfən Lou kəm təmah, mətəu itəmah kətiəh mɨne təsol viviən Lou əha mɨne. ?Itəmah nəutalkut məmə nəkotohamu iəu o nak?”[j]
20 Kəni nɨmənin nətəmimi kotəni məmə, “!Nəman! !Narmɨn tərah kəti u tətatɨg lam! ?Pəh təni məmə otoh ik mɨne?”
21 Kəni Iesu təməni=pən kəm lah məmə, “Iəu iəmol uək kətiəh əmə,[k] kəni itəmah rəfin, narmɨtəmah tatiuvɨg ohni. 22 Mətəu itəmah mɨn nautol uək e Sapət, nəutəhgi=pən nəsualkələh e nian əha, mautohtəu=pən Lou rəha Mosɨs.[l] (Nɨpəhriəniən, səniəmə Mosɨs əhruahru in təmətuəuin noliən əha, mətəu tɨpɨtəmah mɨn ilah kəmotətuəuin.)[m] 23 Mətəu nian rəfin, itəmah nəutəhgi=pən nəsualkələh e nian rəha Sapət mautol məmə onəsotatgəhliən Lou rəha Mosɨs.[n] ?Kəni təhro niəməha tatol itəmah mətəu-inu iəu iəmol vivi agɨn nɨpətɨ iətəmimi e nian rəha Sapət?[o] 24 Otəpəh nakiliən noliən rəhak u iətəm nəmoteruh əmə e nəhmtɨtəmah, mətəu onəkotəkeikei motətəlɨg e natimnati iətəm nəsoteruhiən e nəhmtɨtəmah, kəni motakil e nətəlɨgiən iətəm təhruahru.”[p]
28 Kəni e nian əha, Iesu in tətəgətun nətəmimi e Nimə Rəha Uhgɨn. Kəni in təmagət əfəməh mətəni pətɨgəm məmə, “Nɨkitəmah təhti məmə nəkotəhrun iəu, kəni motəhrun mɨn ikɨn iəmsɨpən ikɨn, mətəu itəmah nəkotəruru. Iəu, iəməsuvaiən e nətəlɨgiən əmə rəhak. Uhgɨn təmahli=pa iəu iəkuva. Kəni Uhgɨn, in nɨpəhriəniən. Itəmah nəkotəruru in, 29 mətəu iəu iəkəhrun,[s] mətəu-inu iəu iəmsɨpən lan. Kəni in təmahli=pa iəu iəkuva.”
30 O nati u, nətəmi asoli mɨn kəmotolkeikei məmə soldiə mɨn okotaskəlɨm Iesu, mətəu kəti təməsea-pəniən mek, mətəu-inu təsol əhanəhiən nian rəhan.[t] 31 Mətəu e nɨmənin nətəmimi ikɨn əha, ilah tepət kəmotəhatətə lan, kəni motəni məmə, “Nəmə Krɨsto tuva, kəni ko in təsoliən nəmtətiən tepət tapirəkɨs ilah mɨn u suah u Iesu tatol.”[u]
Nimə Rəha Uhgɨn kəməhuva
məmə okotaskəlɨm Iesu
33 Kəni Iesu təməni=pən kəm nɨmənin nətəmimi məmə, “Iəu iətatɨg nian təkuəkɨr əmə kitah min itəmah, kəni uərisɨg, iəkɨtəlɨg=pən mɨn o iətəm təmahli=pa iəu. 34 E nian u, itəmah onəpanotəsal lak, mətəu ko nəsotehiən iəu; mətəu-inu ikɨn əha, iəu iatuvən ikɨn, ko itəmah nəsəhuvaiən ikɨn.”
35 Kəni nətəmi asoli mɨn rəha nətəm Isrel kɨnəutətapuəh-ətapuəh o lah mɨn məmə, “?In otuvən iə əha məmə kitah okəsoteruhiən in? ?Otuvən o nətəm Isrel nəuvein u nətəm kəutatɨg e nɨtəni pɨsɨn pɨsɨn mɨn ilah Nanihluə[w] mɨn, məmə otəgətun ilah? 36 In tətəni məmə e nian əha, kitah okotəsal lan, mətəu kəsoteruhiən in, mətəu-inu ikɨn əha in tatuvən ikɨn, ko kitah kəsəhuvəniən ikɨn. ?Nəghatiən nak u, nɨpətɨn tətəni nak?”
41 Mətəu nəuvein mɨn ilah kotəni məmə, “Suah u, in Krɨsto iətəm Uhgɨn təməni məmə otahli=pa.”
46 Kəni soldiə mɨn əha kotəni=pən kəm lah məmə, “!Iəməsotələsiən mətəu-inko suah kəti təsəghatiən təhmen lan!”
47 Kəni Farəsi mɨn kəmotəni=pən kəm lah məmə, “?Təhro? In tɨniuvi=pən nətəlɨgiən rəhatəmah mɨn e rəhan nəghatiən eiuə? 48 ?Nəmoteruh rəkɨs rəhatah kəti iətəmi asoli uə Farəsi kəti təməhatətə lan? 49 Mətəu nətəmi əpnapɨn mɨn, ilah kotəruru agɨn Lou rəha Mosɨs, tol lanəha, Uhgɨn otərəkɨn ilah.”
50 Kəni Nikotiməs u in Farəsi kəti, inəha ikɨn ilah min. Suah u inu aupən təmuvən mətəghati kəm Iesu.[ee] Kəni in təməni=pən kəm lah məmə, 51 “?Təhro? ?Təhruahru e Lou rəhatah məmə kitah okotəni pətɨgəm nalpɨniən rəha iətəmimi iətəm kitah kəsotaupəniən motəhrun vivi, konu, məsoteh əhruahruiən nati nak iətəm in tatol?”
52 Kəni ilah kəmotəni=pən kəm in məmə, “?Təhro? !?Ik u ik iətəm Kaləli, uə!? Uvən-to mafin mɨn Nauəuə Rəha Uhgɨn. Ik onəkeruh məmə iəni kəti ko təsɨsɨpəniən Kaləli.”
53 Kəni nətəmimi kɨnotohtəlɨg=pən mɨn məutəhuvən lahuənu mɨn.[ff]
<- JON 6JON 8 ->- a Lafet rəha Noliən Nɨmauvluvl — Eruh e tiksɨnəri.
- b Sam 69:8; Mak 3:21
- c Mat 26:18; Jon 2:4; 7:30
- d Jon 15:18-21
- e Jon 3:19-20
- f Jon 7:6
- g Kopi əuas mɨn nəuvein rəha nauəuə u kəutəni məmə, “O iəu iəsuvəniən e lafet əha.” Nɨpətɨ nəghatiən u məmə Iesu otəsuvəniən e lafet əha mətəu-inu pian mɨn, nɨkilah təhti məmə in otəkeikei muvən məmə in otol nati apɨspɨs mɨn, kəni mol narmɨ nətəmimi okotiuvɨg ohni. Mətəu Iesu otuvən əmə e lafet e nian əhruahru iətəm Uhgɨn otəni kəm in.
- h Jon 9:22; 12:42-43; 19:38; 20:19
- i Jon 5:41; 8:50,54
- j Nətəmi asoli mɨn rəha nətəm Isrel, kəmautəsal e suaru o nohamuiən Iesu e Jon 5:18 mɨne 7:25. E Lou rəha Mosɨs, Uhgɨn tətəniəhu nohamuiən iətəmi (Eks 20:13).
- k Jon 7:23; Jon 5:2-9
- l Lev 12:3
- m Jen 17:9-14; 21:4
- n Nətəm Isrel, nətəlɨgiən rəhalah tol lanəha. Nəmə lou keiu, kəni kuol pɨsɨn e lau mɨn, nəmə natol kəti iətəm tatol ik nətatgəhli mɨn kəti mɨn, kəni onəkeikei məhrun məmə lou nak u in iahgin. Nati əpnapɨn məmə kəsegəhaniən noliən uək e nian rəha Sapət, mətəu nətəm Isrel ilah kɨnotəhrun rəkɨs məmə nəhgi-pəniən iətəmi, in iahgin e lou rəha Sapət. Tol lanəha, nəmə okəhgi=pən suakəku kəti e nian rəha Sapət, kəni okəkeikei kəhgi=pən e nian əha, kəni səniəmə noliən tərah. Nətəlɨgiən rəha Iesu tol lanu məmə, nəmə ilah kəutegəhan nəhgi-pəniən nəsualkələh e nian rəha Sapət, kəni kəutəkeikei motegəhan o nol viviən nɨpətɨ iətəmimi kəti nəmə nɨmɨsiən uə nərahiən kəti tətatɨg lan e nian rəha Sapət.
- o Jon 5:2-9; Mak 3:5; Luk 13:12-14; Luk 14:4-6
- p Aes 11:1-3; Jon 8:15
- q Jon 7:1
- r Nətəmimi kotəhrun məmə Iesu təmepət əha Nasərɨt, kəni in rəhan u mamə mɨne tatə u Josɨp mɨne Meri (Mat 2:23; Jon 1:45; 6:42; 18:5). Nətəm Isrel nəuvein ilah kotəhrun məmə Krɨsto in otsɨpən əpəha taun Petlehem (Maeka 5:2; Mat 2:4-6), mətəu nəuvein, nɨkilah təhti məmə in otuva əmə, nətəmimi ilah okotəruru ikɨn in təmsɨpən ikɨn.
- s Mat 11:27
- t Mat 26:18
- u Jon 2:23; 4:48
- v Jon 7:45-48
- w Nanihluə, Ianihluə — Afin-to e tiksɨnəri.
- x “Nəuauəiən” in nəghatiən əuhlin tətəgətun məmə kitah kotəkeikei motos Uhgɨn təhmen e iətəmimi iətəm tətəuauə təkeikei məmnɨm nəhu. “!Əhuva ohniəu, məmnɨm!” in nəghatiən əuhlin iətəm tətəni məmə, “Əhatətə lak.”
- y Aes 55:1; Jon 4:13-14; 6:35; Nəh 22:17
- z Jer 2:13; Aes 44:3; 55:1; 58:11; Sek 14:8-9; Jon 4:10-14; 6:35; Nəh 7:17
- aa Jon 1:33; Uək 2:17,33
- bb Jon 12:23,32; 13:31,32
- cc Jon 1:46
- dd 2Saml 7:16; Sam 89:3-4; Maeka 5:2; Jer 23:5; Mat 2:1,22-23; Luk 2:4-7
- ee Jon 3:1
- ff E kopi əuas mɨn nəuvein rəha Niutestɨmɨn iətəm kəmətei e nəghatiən Kris aupən, nəghatiən u Jon 7:53–8:11 tɨkə.