e səntə
4 Mətəu iətəmimi kəti rəha Iesu, nərgɨn u Jutəs Iskariot, suah u inu uərisɨg lanko təpanegəhan=pən e Iesu e nəhlmɨ rəhan tɨkɨmɨr mɨn, in təmahi ohni. In təməni məmə, 5 “?Ik nəkəruru noliən səlɨm e səntə u, mos məni lan, kəni məfən kəm nanrah mɨn? Səntə, in təhmen e məni u, tri-hanrɨt tənariəs.”[e] 6 In təməni lanəha, mətəu səniəmə in tatol nati agɨn e nanrah mɨn, mətəu in təməni əmə, mətəu-inu in iakləh. In tatos kətɨm rəha məni rəhalah, kəni nian nəuvein, in tətakləh lan.
7 Mətəu Iesu təni məmə, “Upəh-to pətan u. Sərəkɨniən rəhan nətəlɨgiən. In təmətələhu vivi səntə u, məmə otəueiu nɨpətɨk, o nian əha iətəm okɨtənɨm iəu lan.[f] 8 Nanrah mɨn, nian rəfin itəmah min ilah nəutatɨg.[g] Mətəu iəu, ko iəsatɨgiən nian rəfin kitah min itəmah.”
matol əpu in məmə in kig
12 Kəməni lauɨg lan, nɨmənin nətəmimi nətəm kəməhuva Jerusɨləm məmə okotol lafet rəha Pasova, kəmotətəu məmə Iesu tətaliuək mɨnatuvən e taun. 13 Kəni tol lanəha, ilah kəmohiet e taun u, mautəmki nati kəti təhmen e nɨmalɨ nəmɨl[i] mautəhuvən məmə okoteruh Iesu. Kəni məutagət əfəməh mautəni məmə,
14 Kəni Iesu təmeruh nətɨ togki[l] kəti, kəni tasuə lan maliuək matuvən. Natimnati mɨn u, Nauəuə Rəha Uhgɨn tɨnəni rəkɨs məmə,
16 E nian əha, nətəmimi rəha Iesu ilah kotəruru nɨpətɨ nati u. Mətəu uərisɨg, nian Iesu tɨnəmiəgəh mɨn e nɨmɨsiən, kəni Uhgɨn tɨnol əpu rəkɨs nepətiən rəha Iesu, kəni nɨkilah təpanəhti məmə aupən, kəmətei rəkɨs nəghatiən lan e Nauəuə Rəha Uhgɨn, konu nətəmimi kɨnotol nəghatiən mɨn əha, tɨnuva mɨnol nɨpəhriəniən lan.
17 E nian Iesu təmauɨn e Lasɨrɨs, kəni Lasɨrɨs tiet e nɨpəg kəpiel məmiəgəh mɨn, nɨmənin nətəmimi tepət ilah Iesu e ikɨn əha e nian əha. Kəni ilah kəməutanus natimnati u in təmol. 18 Tol lanəha, nətəmimi tepət kəməhuva məmə okoteruh Iesu, mətəu-inu kəmotətəu məmə in təmol nəmtətiən əha. 19 Kəni Farəsi mɨn kɨnautəni-əni kəm lah mɨn məmə, “!Oteruh-to, ko kitah kəsotol agɨniən nati kəti. Rəueiu əha, nətəmimi rəfin e nəhue nɨftəni kɨnautəhuərisɨg lan!”
23 Kəni Iesu təməni=pən kəm lah məmə, “Rəueiu əha, Nətɨ Iətəmimi, rəhan nian tɨnuva rəkɨs, məmə Uhgɨn otol əpu rəhan nepətiən. 24 Nɨpəhriəniən agɨn u iətəni kəm təmah məmə, iətəmimi otəkeikei mɨtənɨm nɨkɨtɨ nati e nɨftəni keruh məmə tɨmɨs. Nəmə təsɨmɨsiən, ko təseviəiən kəni məsəuəiən. Mətəu nəmə otɨmɨs, kəni otəuə e nəuan tepət.[p][q] 25 Kəni tol lanu, iətəmi nɨkin tətəhti pɨk rəhan nəmiəgəhiən e nəhue nɨftəni u, in otəmkarəpən lan. Mətəu iətəmi iətəm nɨkin təsəhti pɨkiən lanəha rəhan nəmiəgəhiən e nəhue nɨftəni u, in otaskəlɨm vivi nəmiəgəhiən rəhan o nəmiəgəhiən itulɨn.[r] 26 Iətəmi tolkeikei məmə otol uək rəhak, in otəkeikei muərisɨg lak,[s] kəni nəmə ikɨn pəhruvən iəu iəkatɨg ikɨn, kəni in mɨn, in otatɨg ikɨn.[t] Kəni iətəmi tatol uək rəhak, Tatə Uhgɨn otɨsiai in.”
e nɨmɨsiən rəhan
29 Kəni nətəmimi nətəm kəməutəhtul iuəkɨr ohni kəmotətəu nəuia iətəmi əha, kəni ilah nəuvein kotəni məmə, “!Nətəmimi! ?Nati nak u? ?Kaluəluə kəti, uə?” Mətəu nəuvein kotəni məmə, “Agelo kəti əha tətəghati kəm in.”
30 Mətəu Iesu təni=pən kəm lah məmə, “Nəuia iətəmi u, təməsuvaiən məmə iəu iəkətəu. Mətəu təmuva məmə itəmah onəkotətəu.[v] 31 Rəueiu əha tɨnol nian iətəm Uhgɨn otakil noliən rəha nətəmimi e nəhue nɨftəni. Rəueiu əha, in otoh iahu nəsanəniən rəha Setən,[w] iərmənɨg rəha nəhue nɨftəni u.[x] 32 Nian kətəfəri iəu ilɨs,[y] kəni ko iəu oiəkiuvi=pa nətəmimi rəfin kəhuva ohniəu.”[z] 33 E nəghatiən u, in tɨnuahpɨk e nɨmɨsiən rəhan məmə otəhro lanu mɨmɨs.[aa]
34 Kəni nətəmimi kəmotəni=pən kəm in motəni məmə, “Itɨmah iəmotətəu rəkɨs e Lou rəhatah, məmə nian Krɨsto iətəm Uhgɨn təməni məmə otahli=pa tuva, in otətatɨg itulɨn əmə, mətuvən əmə lanko naunun tɨkə.[bb] ?Təhro ik nətəni məmə nətəmimi okotəkeikei motəfəri Nətɨ Iətəmimi?[cc] ?Mətəu Nətɨ Iətəmimi u, in pəh?”
35 Kəni Iesu təməni=pən kəm lah məmə, “Nəhagəhagiən u, tətatɨg o təmah o nian əkəku əmə. Kəni nian nəhagəhagiən u, tətatɨg o təmah, itəmah nəkotəkeikei motaliuək lan. Nəmə kəpə, kəni napinəpuiən otətəuarus itəmah. Kəni iətəmimi iətəm tətaliuək e napinəpuiən, in təruru ikɨn in tatuvən ikɨn. 36 Nian nəhagəhagiən u tətatɨg əhanəh o təmah, itəmah nəkotəkeikei motəhatətə e nəhagəhagiən u məmə itəmah nəkəhuva nenətɨ nəhagəhagiən.”[dd]
39 Konu ilah kotəruru nəhatətəiən lan mətəu-inu təhmen=pən əmə məmə Aiseə təməni pətɨgəm mɨn aupən məmə,
41 Iəni rəha Uhgɨn, Aiseə u aupən, təməni lanu lan mətəu-inu in təmeruh nepətiən əhagəhag rəha Iesu, kəni tol lanəha, in tətəghati lan.[hh]
42 Kəni mətəu, nətəmi asoli mɨn tepət nəuvetɨn, ilah mɨn kəmotəhatətə e Iesu. Mətəu ilah kəutəgɨn e nəni pətɨgəmiən məmə ilah kəmotəhatətə lan, mətəu-inu kəutəgɨn e Farəsi mɨn məmə məta kotahli pətɨgəm ilah e nimə rəha nuhapumɨniən, 43 mətəu-inu nətəmi asoli mɨn u, ilah kotolkeikei pɨk məmə nətəmimi okotəni-vivi ilah, tapirəkɨs məmə Uhgɨn nɨkin, otagiən o lah.
- a Luk 10:38-42
- b Nɨpəhriəniən məmə ilah kəsotəharəgiən motauən. Mətəu e noliən rəhalah e nian əha, ilah kotapɨli mautɨsin=pən nəunəlmɨlah e tepɨl, məutauən.
- c Nard in nati kəti nəmiəvɨn tətəpien vivi, təhmen e nɨgipɨsi.
- d Mak 14:3
- e “Tənariəs,” inu məni rəhalah, təhmen e vatu rəha Vanuatu. Rəueiu, tri-hanrɨt tənariəs təhmen e tri-hanrɨt tausɨn vatu.
- f Afin-to futnot e Jon 11:38 iətəm tətəghati e noliən rəha nɨtənɨmiən itəmi.
- g Dut 15:11
- h Jon 11:43,44
- i Nɨmalɨ nəmɨl u in nəmtətiən rəha nɨftəni rəhalah məmə ilah kəmotol win e tɨkɨmɨr mɨn rəha nətəm Isrel. Ilah kəmautəfəri nɨmalɨ nəmɨl mətəu-inu nɨkilah təhti məmə Iesu in Krɨsto, kəni in tɨnuva məmə otəmki rəkɨs ilah e narmənɨgiən rəha nətəm Rom.
- j “Hosanə,” nɨpətɨn əhruahru məmə, “Asiru, Uhgɨn, osmiəgəh itɨmah,” mətəu e nian rəha Iesu, nəghatiən u, ilah kəməutəuhlin məmə nɨpətɨn məmə, “Əni-vivi Uhgɨn!” Fes u ilah kəutəni təmsɨpən e Sam 118:25-26.
- k Jon 1:49
- l Togki in nati miəgəh kəti təhmen e əhos əkəku, in nəhmtɨn teiuaiu əmə e əhos.
- m Nəghatiən əhruahru ikɨnu tətəni “Nətəm Saion.” Saion u, in nərgɨ Jerusɨləm kəti mɨn. Kəmauɨn e Jerusɨləm məmə Saion, mətəu-inu nərgɨn əha rəha nɨtəuət kəti iətəm kəmuvləkɨn-pəri taun lan.
- n Sek 9:9
- o Jon 1:43-44
- p Iesu in tətəghati aru lan u ikɨnu, məmə otəkeikei mɨmɨs, kəni nəua nɨmɨsiən rəhan məmə nətəmimi tepət okotos nəmiəgəhiən vi nian Uhgɨn tosmiəgəh ilah. In təmətəghati mɨn e rəhan mɨn nətəmimi. Rəhatah nəmiəgəhiən əuas e təfagə tərah otəkeikei mɨmɨs, kəni ko kotəhrun noliən nəuatah vi mɨn tepət.
- q 1Kor 15:36
- r Mat 10:39; 16:25; Mak 8:34-38; Luk 14:26; 17:33; 2Kor 5:14-15
- s Mat 10:38; Luk 14:27
- t Jon 14:3; 17:24
- u Mat 26:38,39; Jon 11:33,38; 13:21
- v Eks 19:9; Jon 11:42
- w Nati əpnapɨn məmə nɨmɨsiən rəha Iesu təmol məmə nəmə təhro Setən təmol win, mətəu nɨpəhriəniən məmə in təsoliən win. Afin-to Luk 10:18; Hip 2:14-15; 1Jon 4:4; Nəh 12:8-9.
- x Mat 4:8-9; Jon 14:30; 16:11; 2Kor 4:4; Efəs 2:2; 6:12
- y E nauəuə rəha Jon, tətəghati e nəghatiən u “kɨnatləfəri rəkɨs iəu ilɨs” nian tepət. Kəni in nɨpətɨn keiu. Nian tətəni “kɨnatləfəri rəkɨs iəu ilɨs,” nɨpətɨn kəti in tətəghati e nɨmɨsiən rəha Iesu e nɨgi kəməluau. Eruh mɨn e Namba 21:4-9 tətəghati e aiən sɨneik. Kəni nɨpətɨn kəti mɨn, e nɨgi kəməluau əha, in tətəgətun nəuvɨriən asoli mɨn nepətiən asoli rəha Iesu.
- z Jon 3:14; 6:44; 7:39; 8:28
- aa Fɨl 2:8-9; 1Tim 3:16; Hip 1:3
- bb Nətəmimi nɨkilah tətəhti fes mɨn əha, təhmen e 2Saml 7:16; Sam 72:17; 89:4,35-37; 110:1,4, Aes 9:7; Esik 37:25; Dan 7:14. Nɨkilah təsəhtiən fes mɨn iətəm kəutəni məmə Krɨsto in otaupən mɨmɨs.
- cc “əfəri” — Afin-to futnot əpəha Jon 3:14.
- dd Mat 5:14; Efəs 5:8-9; 1Təs 5:5
- ee Aes 53:1; Rom 10:16
- ff Nətəmimi ilah kɨnotəni rəkɨs məmə okəsotəhatətəiən, kəni Uhgɨn təhlman e lah lanəha. Eruh mɨn to Mat 13:13-15; Uək 28:26-27; Rom 11:8.
- gg Aes 6:10
- hh Aes 6:1-4
- ii Jon 14:8-9
- jj Jon 1:4
- kk Jon 3:17
- ll Jon 5:45
- mm Jon 14:31