2 Kəni Stipɨn təməni məmə, “Piak mɨn mɨne tatə mɨn. Otətəlɨg-to lak. Uhgɨn u iətəm in ilɨs ilɨs pɨk, təmietɨgəm=pa o tɨpɨtah Epraham nian in təmətatɨg əpəha Mesopotemiə, məsuvən əhanəhiən əpəha Haran. 3 Uhgɨn təməni=pən kəm in məmə, ‘Əpəh rəham mɨn, mɨne ikɨn nətatɨg ikɨn muvən e ikɨn kəti iətəm iəu o iəkəgətun lam.’[a]
4 “Kəni Epraham təmiet əha Kaltiə muvən mətatɨg əpəha Haran. Nian təmətatɨg ikɨnu kəni rəhan tatə tɨmɨs, kəni Uhgɨn təmos muva u e nɨftəni u itəmah nəutatɨg lan rəueiu.[b] 5 Mətəu təməsəfən əhanəhiən nɨftəni əkəku agɨn nəuvetɨn kəm in məmə rəhan əhruahru. Mətəu Uhgɨn təməni əskasɨk kəm in məmə otəpanəfən rəfin nɨtəni əha kəm in mɨne namipɨn mɨn. Kəni nɨtəni u otuva imalah agɨn ikɨn, nati əpnapɨn e nian əha Epraham təməsələsiən nətɨn kəti.[c] 6 Nəghatiən u Uhgɨn təməni kəm in tol lanəha, in təməni məmə, ‘O nian kəti, nəuanɨləuɨs mɨn rəham okəhuvən motatɨg e nɨftəni pɨsɨn kəti rəha nətəmimi pɨsɨn, kəni ilah okəhuva iapɨspɨs mɨn, kəni nətəm ikɨn okotol ilah okotəhuva slef mɨn, kəni mautol mɨrə kəm lah kətəuarus nu fo-hanrɨt. 7 Mətəu iəkol nalpɨniən kəm nətəmimi mɨn əha kəutarmənɨg e lah. Kəni uərisɨg, rəham mɨn nətəmimi okohiet e nɨtəni əha məhuva motəfaki kəm iəu e nɨtəni u.’[d][e]
8 “Kəni Uhgɨn təməni əskasɨk məmə in oteh vivi Epraham mɨne nəuanɨləuɨs mɨn rəhan. Kəni məni=pən kəm in məmə in otəhgi=pən nəsualkələh məmə in nəmtətiən kəti məmə ilah nətəmimi mɨn rəha Uhgɨn. Kəni nian Epraham təmələs Aisək, kəni matɨg məhgi=pən nian təmos nian eit.[f] Kəni nian Aisək təmələs Jekəp, kəni matɨg məhgi=pən mɨn. Kəni nian Jekəp təməmki nenətɨn mɨn ilah tueləf, kəni məhgi=pən mɨn ilah. Ilah tueləf əha, nəukətɨ nɨratah.”[g]
11 “Kəni əmeiko nəumɨs təman e nɨtəni əpəha Ijɨp mɨne Kenan mol nauəniən tɨkə, kəni nəumɨs natus nətəmimi, kəni tɨpɨtah mɨn nɨglah nauəniən təmɨkə.[j] 12 Nian Jekəp tɨnətəu məmə nauəniən əpəha Ijɨp, təmahli=pən nenətɨn mɨn u tɨpɨtah mɨn əha kəhuvən, kəni inu nətuəuiniən ilah kəməhuvən Ijɨp. 13 Kəni uərisɨg, ilah kəməhuvən mɨn, kəni in təməni pətɨgəm in kəm lah, mətəu ilah kəsotəhruniən məmə in Josɨp pialah. Kəni kig rəha Ijɨp təmətəu nəniən o Josɨp mɨne pian mɨn.[k] 14 Kəni Josɨp təmahli=pən nəghatiən kəm rəhan tatə Jekəp mɨne rəhan mɨn, məmə okəhuva motatɨg ilah min. E nətəmimi mɨn əha, ilah rəfin səpɨnte faif.[l]
15 “Kəni Jekəp mɨne rəhan mɨn kəməhuvən Ijɨp, kəni kəməutatɨg məutatɨg, kəni Jekəp mɨne tɨpɨtah mɨn kəmohmɨs ikɨn.[m] 16 Kəni kəməmki ilah kan əpəha Sekəm e nɨtəni u rəhatah, kəni kɨtənɨm ilah ikɨn e nɨpəg kəpiel kəti Epraham təmos rəkɨs nəhmtɨn o nətəm Hamor.”[n]
20 “Kəni e nian əha, Mosɨs təmair, kəni in suakəku təuvɨr kəti e nəhmtɨ Uhgɨn. Rəhan mamə mɨne tatə kəmuəhluaig oneuən lan əpəha imə muos məuɨg kɨsɨl.[q] 21 Nian kəmləfətɨgəm ihluə, nətɨ kig pətan təmeruh, kəni tələs məmə oteh vivi rəhan.[r] 22 Kəmotəgətun in e neinatɨgiən rəfin rəha nətəm Ijɨp, kəni nian in təmepət, in təsanən e nəghatiən mɨne noliən nati.
23 “Nian tɨnos nu fote, nɨkin təhti məmə otuvən-to meruh-to nətəmiman mɨn, nətəm Isrel, 24 kəni mafu kəti iətəm Ijɨp kəti tatoh. Kəni in təmuvən məmə otasiru e in kəti əmeiko mohamu iətəm Ijɨp əpəha.[s] 25 Kəni Mosɨs nɨkin təməhti məmə məta in mɨn, nətəm Isrel, okotəhrun məmə Uhgɨn təmahli=pən in məmə otuvən məmkirəkɨs ilah e nahməiən katol e lah. Mətəu ilah kotəruru. 26 Kəni lauɨg lan tafu mɨn iətəm Isrel mil keiu katuoh ilau mɨn, kəni tuvən mə təghati kəm lau məmə otos rəkɨs ilau, kəni məmə otol ilau kuol vi ilau mɨn. Kəni məni=pən kəm lau məmə, ‘Suah mil, itəlau əmə. ?Təhro natuoh itəlau mɨn?’
27 “Mətəu suah u təmaupən mol nəukətɨ norgəhuiən təmətgi=pən Mosɨs isəu, kəni məni=pən kəm in məmə, ‘?Pəh təməfəri ik məmə onəkarmənɨg kəni mətakil itɨmah? 28 !Iətəhrun məmə nəkolkeikei məmə onəkohamu mɨn iəu təhmen e iətəm Ijɨp u nəmoh nəniuv!’[t] 29 Nian Mosɨs təmətəu nəghatiən əha, kəni təməgɨn kəni miet Ijɨp magɨm muvən əpəha isəu ikɨn Mitian mətatɨg ikɨn məhmen e iapɨspɨs kəti. Nian təmətatɨg mətatɨg mit pətan ikɨn kəti, kəni mələs nətɨn keiu iərman mil.[u]
30 “Nian təmətatɨg Mitian mos nu fote, kəni nian kəti tuvən mətan iuəkɨr o nɨtəuət əha Sainai əpəha təpiə-məpiə ikɨn. Kəni agelo kəti təmiet=pən ohni e nɨgəm iətəm tatuəu e nɨgi əkəku kəti. 31 Nian təmeruh nɨgəm əha, narmɨn təmiuvɨg pɨk ohni, kəni muvən iuəkɨr məmə oteruh vivi, kəni mətəu Iərmənɨg Uhgɨn təməghati kəm in məmə, 32 ‘Iəu Uhgɨn rəha tɨpɨm mɨn, Uhgɨn rəha Epraham, mɨne Aisək, mɨne Jekəp.’ Kəni Mosɨs təməgɨn mɨnətərəmrumɨn mɨnatəgɨn e nəsal-pəniən əha nɨgəm ikɨn.
33 “Kəni Iərmənɨg Uhgɨn təməni=pən kəm in məmə, ‘Os rəkɨs rəham put e nəhlkəm mətəu-inu nɨftəni ko ik nətəhtul ikɨn in tasim agɨn, mətəu iəu əha ikɨn. 34 Imeruh nərahiən iətəm katol e rəhak nətəmimi əpəha Ijɨp, iəmətəu nasəkiən rəhalah, kəni mɨneiuaiu muva məmə iəkəmkirəkɨs ilah o nətəm Ijɨp. Va. Rəueiu əha iəkahli=pən ik nəkɨtəlɨg muvən mɨn Ijɨp.’ ”[v]
37 “Inu iətəm kətiəh əmə Mosɨs u təməni=pən kəm nətəm Isrel məmə, ‘Uhgɨn otləfəri iəni kəti mɨn e təmah təhmen lak.’[y]
38 “Inu Mosɨs iətəm təmauɨn e tɨpɨtah mɨn məmə okotuhapumɨn ilah mɨn əpəha təpiə-məpiə ikɨn, kəni agelo təməghati kəm in e Nɨtəuət Sainai, kəni Mosɨs u təməfən nəghatiən mɨn u kəm tɨpɨtah mɨn. Kəni nəghatiən mɨn u, ilah nəghatiən keikei mɨn iətəm kəutəfən nəmiəgəhiən kəm nətəmimi, kəni Mosɨs təməhlman tuva kəm tah.[z]
39 “Mətəu nian in təmətatɨg əhanəh əpəha e Nɨtəuət Sainai, tɨpɨtah mɨn kəmotəhti nəuian, motəpəh nətəlɨgiən, mətəu nɨkilah təmɨtəlɨg=pən o nati Ijɨp. 40 Kəni kəmotəni=pən kəm Eron məmə, ‘Ol narmɨ nati nəuvein məmə okəhuva uhgɨn mɨn rəhatah mə okotit itah. Mətəu Mosɨs əha inəha, iətəm təməmki itah kohiet Ijɨp, kɨnotəruru məmə in tɨnəhruvən.’[aa] 41 Kəni e nian əha, ilah kəmotol narmɨ nati məmə in otuva uhgɨn rəhalah, kəni kəmautol sakrifais e nati miəgəh mɨn məmə okotəfaki kəm in. Kəni kəmautol lafet rəha narmɨ nətɨ kau iətəm ilah əmə kəmotol.[bb] 42 Mətəu Uhgɨn təməuhlin=pən nəmtahn kəm lah, kəni megəhan=pən e lah məmə okotəfaki kəm mɨtɨgar mɨne məuɨg mɨne məhau mɨn e nəpuə. Kəni nati əha tətəgətun əsas əmə nəghatiən rəha Uhgɨn iətəm kəmətei e nauəuə rəha iəni mɨn rəha Uhgɨn. Tətəni məmə,
e Nimə Rəha Uhgɨn
48 “Mətəu Uhgɨn iətəm ilɨs agɨn, təsatɨgiən e nimə iətəm iətəmimi əmə təmol. Təhmen e nəghatiən rəha Uhgɨn iətəm iəni rəhan təməni məmə,
mɨne Krɨsto
57 Nian nətəmi asoli rəha kaunsɨl kəmotətəu nəghatiən əha, kəmotəmkəsgɨn matəlgɨlah mɨn e nəuanəhlmɨlah, kəni motearəg e Stipɨn e nəuialah rəfin motauɨt motaiu məhuvən moteapən əhmen-əhmen əmə ohni, 58 moteikəpan kəni motəraki pətɨgəm lan e taun. Kəni nətəmimi u kəmotətəu nəghatiən rəha Stipɨn, ilah kəmotəpeg rəhalah sot asoli mɨn, motəlɨn=pən iuəkɨr e nəhlkɨ iətəm aluə kəti, nərgɨn u Sol. Kəni mɨnəutəhti Stipɨn e kəpiel apɨn.
59 Nian kəmautəhti, kəni Stipɨn təməfaki məmə, “Iərmənɨg Iesu, os narmək.” 60 Kəni təmeiuaiu mɨsin nəulɨn kəni masək əfəməh məmə, “Iərmənɨg, afəl noliən tərah iətəm ilah kautol lak.” Nian təmol naunun e rəhan nəfakiən, kəni rəhan nehagiən tiet.[ll]
- a Jen 11:31; 12:1
- b Jen 11:31–12:5
- c Jen 12:7; 15:18; 17:8
- d Jen 15:13-14; Eks 12:40
- e Eks 3:12
- f Noliən rəha nətəm Isrel tol lanu, nian suakəku iərman tair, e nian eit, kətəhgi=pən.
- g Jen 17:9-14; 21:4
- h Jen 37:11,28; 39:2,21-23
- i Jen 41:37-44
- j Jen 41:54; 42:1-2
- k Jen 45:1-4,16
- l Jen 45:9-11; 46:27
- m Jen 46:1-7; 49:33
- n Jen 23:2-20; 33:19; Jos 24:32
- o Eks 1:7-8
- p Eks 1:11-22
- q Eks 2:2
- r Eks 2:3-10
- s Eks 2:11-15
- t Eks 2:14
- u Eks 2:21-22; 18:3-4
- v Eks 3:1-10
- w Eks 2:14
- x Eks 7:3; 14:21; Nam 14:33
- y Dut 18:15
- z Eks 19:3
- aa Eks 32:1
- bb Eks 32:2-6
- cc Amos 5:25-27
- dd Jos 3:14-17
- ee 2Saml 7:1-16
- ff 1King 6:1-38
- gg Aes 66:1-2
- hh Aes 63:10
- ii Mat 23:31
- jj Sam 110:1
- kk Kol 3:1
- ll Luk 23:34