YESU woolebiwa ni Luka Madhu Wowambeela Mudhidhi wateene enagaweya ni dhipadhi biili Vowelenga thalako ela ya Luka, nnokanna yowubuwela wi oliye afuna anone ni madhu aaye ni muneba “odheveliwa wulubale” wi angero enoovuhulela (Luka 2:10). Yego yoofuneya ni olibihedha pama moovolowa vaari va mburo wa luwa ookubanya ni ohujejihedheya, wi ekalege mu odhaarini wa wabure wa aRoma. Luka onorumeedhela (Luka 1:1-14) wi ohukohakoha mapadduwo majinji odheela wa egumi ya Yesu. Dhowaakwanela dhinatapulela mmirimani wi enavituwa mwa dhipaddi biili dhoobaja, dhinooniha wi oliye aheeddedda mofuneya ni onamwoona. Kalivo namalaleya mmohi agumanihile dhowaaddeliwa dhijinji. Otapulela wula popwasedha, pole-pole, ni muneba ohagalala dhinowooneyiha niivuru na Luka. Wa obaliwa wa Yesu, mukalelo ola ohugawa mudhidhi wateene vaari ni vaari. Hiyo vano ninovahedha ebaribari emohi wa dhedho dhatedhene mooleddo wi enalebeliihu nlabo. Muselu wa Luka ononeeddiya mwiilaboni, voobaja wi ehinakale wooniha “wa Kirixtu” ni “mooharela wa Kirixtu.” Oliye ononthukulela omambelelo wa egumi ya Yesu. Naari peeno dhigavirile yaaka macikwi meenddi, dhowuubusedha okaratela obaliwa wa Yesu bu mwaha woohagalaliha. Vaari va mudhidhi wa Nataliya, nnoja pama, hiyo nnokala owiisasanyedheene vajinji, wiiwa dhoowibela dha Nataliya, nnowoona dhootonyihedha obaliwa wa Yesu, ni wiiba jibo dha Nataliya. Okala weehu wowuubusedha osasenyedhela kuluzi yaaye wi emwadheye, ni wiira omboni wowooneya mudhidhi wowi Mulugu eyiiriliye muthu ni okala elabo elena ya vati. Yoonihedho ya Niivuru na Luka 1. Wambeela (1:1-4) 2. Thalako ya Ehima ya Yesu (1:5—2:52) 3. Dha ogawanyeya wa mabasa a Zhuwawu Namabathiza (3:1-20) 4. Wambeela wa ogawanyeya wa mabasa a Yesu (3:21—4:13) A. Obathizo (3:21-22) B. Makolo (3:23-38) C. Weehiwa (4:1-13) 5. Yesu o Galileya (4.14—9.50) A. Olaleya wo Nazarethi (4:14-30) B. Osuuzihiwa ni oyiliha oGalileya (4:31—5:39) C. Sabuddu (6:1-11) D. Osakuliwa wa kumi ni abiili (6:12-16) E. Olaleyiwa wa vamusewasewani (6:17-49) F. Matikiniho ooyiliha (7:1-17) G. Dhokoha dha Zhuwawu Namabathiza ni ovuweha waaye (7:18-35) H. Yesu ni ahiyana (7:36—8:3) I. Osuuziha mwa musibe (8:4-18) J. Meerelo owodha a Yesu (8:18-56) K. Osuuzihiwa wa anamasuuza kumi ni abiili (9:1-50) i. Orumiwa wa kumi ni abiili arumiwi (9:1-9) ii. Ojihiwa wootikiniha wa anamwinji (9:10-17) iii. Osuuziha ni ohiyaniheya wa kove ya Yesu (9:18-50) 6. Oleddo wa Yesu wo Galileya ni oZheruzalemi (9:51—19:44) A. Dosuuziha dhimohi dha anamasuuza (9:51—10:42) B. Olobela (11:1-13) C. Muneba wabure (11:14-26) D. Mareeliho ni othonga (11:27—13:9) E. Osuuzihiwa odheela omwene wa Mulugu (13:10—14:35) i. owodha wa oMwene wa Mulugu (13:10-21) ii. Ovolowa wa OMwene wa Mulugu (13:22-35) iii. Oja wa mahiyu ni Mfarisi mmohi (14:1-24) iv. Osuuziha (14:25-35) F. Misibe miraaru odheela oddimelihiwa (epaddi 15) G. Osuuziha oddheela korowa ni mabasa (16:1—17:10) H. Aredda kumi (17:11-19) I. Mwene onadha (17:20—19:10) i. Odha woohulaleyiwa (17:20-37) ii. Musibe odheela olobela (18:1-14) iii. Yesu ni ahima (18:15-17) iv. Muzombwe ooreela (18:18-30) v. Ovuhulela omohi wa okwa ni ovenyihiwa wa Yesu (18:31-34) vi. Woonihiwa wa muliba ohoona (18:35-43) vii. Zakeyu (19:1-10) J. Musibe wa korowa kumi (19:11-27) K. Yesu onovolowa o Zheruzalemi (19:28-44) 7. Yesu o Zheruzalemi (19:45—21:38) A. Owomihedhiwa wa nyuba ya Mulugu (19:45-46) B. Osuuziha mu nyuba ya Mulugu (19:47—20:18) C. Okangana (20:19-47) D. Nyuba ya Mulugu ni mwango wa Olivera (epaddi 21) 8. Voogomela (22:1—24:53) A. Opelekiwa wa Yesu (22:1-6) B. Suubi a vadhulu (22:7-38) C. Getsemani (22:39-53) D. Peduru onomukoodda Yesu (22:54-62) E. Othongiwa wa Yesu (22:63—23:25) F. Okomeliwa vamuraddi wa Yesu (23:26-56) G. Ovenyihiwa wa Yesu (24:1-49) H. Ogwela wa Yesu (24:50-53)
8 Nlabo nimohi, Zakariya ahiddaga mabasa aaye oonamakutha vameentoni va Mulugu. Waali mudhidhi wa nikuru naaye na oonamakutha nowimelela, 9 moharihedha mukalelo weewa wonamakutha, ahimoreliwa gari mosakuliwa ovolowa mburo woweela wa Nabwiya, wi apahe dhoonukwela dha mukutho.
10 Mudhidhi oyene, athu ateene yakala ode olobelaga. 11 Mungero a Nabwiya ahidha vowambeela, wiimela omoononi wooja wibuwani wapahiwa dhoonukwela dha mukutho. 12 Zakariya agamoonile ahirurumuwaga ni woova. 13 Mungero ahimwiirelaga: “Zakariya, kawoove! Vowi malobelo aawo ehiiweya. Mwihiyana aawo Ezabeli oneere ombala mwaana, oyene onamuthwiwe ndina na Zhuwawu. 14 Oliye onakale ohagalala ni oteyela wa we, ajinji eneere odhiveliwa ni obaliwa waaye. 15 Vowi oliye onakale mulubale vameentoni va Nabwiya. Kadha ang'wa yoong'wa yolezeliha, onaakale oodhaaliwa Muneba Woweela, naari ahinabaliwe.[b] 16 Onodha atthwaruse amwaana Ezarayeli ajinjeene wa Nabwiya Mulugu aaye. 17 Vano oneere okala vasogolo va Nabwiya mmunebani ni kopolo dha Eliyazi, wi atthwaruse murima dha ababiinya wa aaniwa, atthwaruse avuruvuru wi ekanne zelu ya athu oharihamo, asasanyedhe athu wa Nabwiya nlogo nooharihamo.”
18 Nuwindo Zakariya ahimukoha mungero: “Ginanone addi dhendo, vowi miyo ni mwihiyanaga nihuluvala?”
19 Mungero ahimwaakulaga wiira: “Miyo gili Gabiriyeli, gineemelela vameentoni va Mulugu. Ogirumile duliyeene wi giwoge niwe ni wudhelana muselu wapama. 20 Woone vowi kuroromele madhu aaga, oneere okala ohuwoga ofiyedha nlabo nenddo dhineereye nda.”
21 Athu yomujehaga Zakariya, etikinaga ni mwaha woribeliwa munyuba ya Mulugu. 22 Agakumile kaakwanihile wawogana. Aliwa ononelamo wi ohooneyeliwa omburoni woweela. Zakariya awoga ni madada, baahi. Kaanda okumiha madhu.
23 Dhahipadduwa egaakwanile malabo a mabasa aaye ahiwelela vade. 24 Nuwindo egavirile malabo ayene Ezabeli ahikanna wari, ofiyedha mweeri mitanu kavenya vade. 25 Ezabeli ahiira: “Ndala Nabwiya ohiirana wa miyo, ohudhiveliwa ni miyo, ohumaaliha manyazo aaga, yanna miyo vaari va athu.”
29 Mariya ageewile ahisimwelaga vajinjivene, wubuwelaga: “Olojela wula onatapulela ddi?” 30 Mungero ola omwiirela:
35 Mungero ahimwaakula, wiira: “Muneba Woweela oneere wukitela kopolo dha Mudhulu-dhulu dhinowukuneela ni murinti waaye. Vowi Oweela onabaliwe mwa we oneeriwege Mwaana a Mulugu.[c] 36 Woone, mmudhi aawo Ezabeli nuliyeene ohukanna wari. Onomujejiha mwaana pongwe, ola bu mweeri wa neetanu na mmohi. Oliye agali owuluvaleene, oyene athu ateene yamwiiriwa muliba ohubala. 37 Vowi ni Mulugu kilivo ehinandeya.”
38 Vano Mariya omwaakula, wiira: “Gili va, mwiimeleli a Nabwiya. Dhiireye wa miyo dhatedhene mooligana ni madhu eenyu.” Vano mungero ovenyavo vemeliligiiye.
59 Vigavirile malabo matanu na maraaru yahimudhowana mwaana wi eeneliwe yafunaga emutwe ndina na babaye, Zakariya. 60 Amaaye yahaakula, wiira: “Naari! Eeriwege Zhuwawu.” 61 Yahimwiirelaga: “Amudhi aawo kalivo winna ndina nenddo.”
62 Omukoha baba a mwaana ni madada wi ki mwaana ola eeriwege aani. 63 Ahilobaga ntabwa olebavo: “Ndina naaye di Zhuwawu.” 64 Mowaaguva mulomo waaye wahifuguwaga, nlumi otapuwa, owogaga, amutamalaga Mulugu. 65 Wahikala woova wa amwaaddamani ateene a Zakariya, ni murudda dhatedhene dho mwangoni wa oZhudeya, dhowogiwa dhowiireya nde. 66 Ateene yeewile nde yoologolela mmurimani, yiiraga: “Mwaana ola onaakale aani?” Mwaha wi kopolo dha Mulugu dhaali ni oliye.