1 Jisas ne binɨb kuŋay yɨbɨl anɨb okok nɨŋɨd, am dum alaŋ amɨl besɨgak. Besɨgek, bɨne okok nop yɨl apɨl, 2 kɨlop agñɨlɨg agak,
3 [a] Binɨb kɨli ke gos nepal, God wɨdɨn mɨdup adek ak, tap tep ne ogɨnap ma mɨdebal okok, God kɨlop dɨl kod mɨdeb agak. Anɨb ak kɨlop tep yɨbɨl gek mɨñmɨñ gɨnɨgel agak.
4 [b] Binɨb chɨb gek chaŋ lɨpal okok, God kɨlop agdɨnɨgab agak. Anɨb ak kɨlop tep yɨbɨl gek mɨñmɨñ gɨnɨgel agak.
5 [c] Binɨb sayn kɨmɨgel mɨdebal okok, God ne lum awl mɨdupsek kɨlop ñɨnɨgab agak. Anɨb ak kɨlop tep yɨbɨl gek mɨñmɨñ gɨnɨgel agak.
6 [d] Binɨb ogɨnap yuwan awl mɨdɨl tap nen gek, ñɨg nen gek mɨdebal okok agak. Anɨb ak tek ak, binɨb God agak tek kɨles gɨl gos nepal okok, God kɨlop gek kɨli ne agak tek kɨdek gɨnɨgel tek lup agak. Anɨb ak kɨlop tep yɨbɨl gek mɨñmɨñ gɨnɨgel agak.
7 [e] Binɨb mapen nɨŋɨd dɨtep gɨpal okok, God kɨlop pen mapen nɨŋɨd dɨtep gɨnɨgab agak. Anɨb ak kɨlop tep yɨbɨl gek mɨñmɨñ gɨnɨgel agak.
8 [f] Binɨb chɨbol nab kɨli ayaŋ mɨdtep gɨpal okok, kɨli God nop wɨdɨn nɨgɨnɨgabal agak. Anɨb ak kɨlop tep yɨbɨl gek mɨñmɨñ gɨnɨgel agak.
9 [g] Binɨb jɨmñɨl yonɨgun agɨl nepal okok, God kɨlop ñapay yad agɨnɨgab agak. Anɨb ak kɨlop tep yɨbɨl gek mɨñmɨñ gɨnɨgel agak.
10 [h] Binɨb God agak tek kɨdek gel kɨlop gɨ tɨmel gɨpal okok, God kɨlop dɨl kod mɨdeb agak. Anɨb ak kɨlop tep yɨbɨl gek mɨñmɨñ gɨnɨgel agak.
11 [i] Nɨbi yɨp chɨgɨl mɨdem, binɨb okok kɨli nɨbop agjuwɨl, gɨ tɨmel gɨl, takaw tɨmel keke yepɨs agenɨgel, nɨbop tep yɨbɨl gek mɨñmɨñ gɨnɨmɨb agak. 12 [j] Bɨ God gos ñek agñeb bɨlel okok kɨlop, gɨ tɨmel anɨb ak nep gɨlak agak. Anɨb ak nɨbop abe gɨlaknɨŋ, tep yɨbɨl gek mɨñmɨñ awl yɨbɨl gɨnɨmɨb agak. God ne nɨbop pen dɨtep yɨbɨl gɨnɨgab, man ne alaŋ agak. Anɨb ak tep yɨbɨl gek mɨñmɨñ awl yɨbɨl gɨnɨmɨb agak.
13 [k] Jisas takaw olap agak, Nɨbi binɨb lum awl dek yɨdek kɨli tek mɨdebɨm agak. Pen dek ak yɨdek ne ak amenɨgab, taydɨl gel tepayaŋ yɨdek gɨnɨgab agak? Dek anɨb ak yokɨp mɨdeb, wog ma mɨdeb agak. Binɨb okok kɨli dɨyokel, taw dad amɨl apɨl gɨnɨgabal agak.
14 [l] Nɨbi binɨb lum awl mɨlek kɨli tek mɨdebɨm agak. Taun olap dum alaŋ mɨdɨl, we gɨnɨgel tek ma lɨnɨgab agak. 15 [m] Pen lam ak dagɨl tin muk okok ma lɨnɨgabal agak. Adek sɨŋak lel mɨlek gek, binɨb okok kal mɨgan anɨb ak mɨlek sek yenɨgabal agak. 16 [n] Anɨb ak tek, nɨbi mɨlek tek gem, binɨb okok mɨlek anɨb ak nɨgɨnɨgel agak. Nɨŋɨd nɨm, tap tep gɨpɨm okok nɨŋɨd, Nap man ne alaŋ mɨdeb anop yɨb ak dad aplanɨgel agak.
21 [s] Jisas takaw olap agak, Bɨlel God takaw ak olap agek, napɨs nased yes okok kɨli takaw anɨb ak nɨgɨlak ak, nɨbi nepɨm agak. Anɨb agolɨgup, Binɨb ma ñag lɨnɨmɨb agolɨgup agak. Binɨb olap, binɨb olap nop ñag lɨnɨgab ak, kot nɨgɨnɨgab agolɨgup agak. 22 [t] Yad pen nɨbop agebin, Binɨb olap nɨmam ne nop mɨlɨk nɨgɨnɨgab ak, kot nɨgɨnɨgab agak. Pen binɨb an nɨmam ne nop agjuwenɨgab, bɨ Juda bɨawl takaw tɨg asɨkep okok apnan gɨl, nop agɨnɨgabal agak. Pen binɨb an nɨmam ne nop agɨnɨgab, Nad bɨ sawl sek yɨbɨl agɨnɨgab ak, mab ke yɨneb mɨgan ak amnɨgab agak.
23 [u] Anɨb ak nad tap dam God nop sɨbogep abañ adek ak sɨbog ñɨnɨg, mam yad ayɨp penpen agɨlok tek takaw mɨdeb agɨl, 24 [v] tap God nop sɨbog ñɨnɨgaban ak kelɨgɨnɨmɨn, abañ adek ak jɨj sɨŋak agak. Kelɨgɨl, ned am mam nad ayɨp takaw ag jɨmñɨl lɨl yenɨmil agak. Anɨgɨnɨmɨn ak pen, adɨkɨd apɨl tap anɨb ak God nop sɨbog ñɨnɨmɨn agak.
25 [w] Bɨ olap nep kot dad amebin agenɨgab, kot awl ak taynen amobun agɨl kanɨb nab okok amɨlɨg, kasek ne ayɨp takaw ag tɨg asɨk lɨtep gɨnɨmɨn agak. Pen mel ak, nep dam bɨawl takaw tɨg asɨkep ak nop ñek, ne pen nep dɨl bɨ nag lep ak nop ñek, nep dam nag lɨnɨgab agak. 26 Yad nep nɨŋɨd agebin, nag lel yenɨgaban agak. Tap day nad okok pɨsnep day pag dɨl tek, seŋ amnɨmɨn agak.
31 [bb] Jisas takaw olap agak, God takaw ak olap anɨb agolɨgup, Bɨ olap bin ne nop agyokɨnɨg, bin awl pɨsnep agyokebin agɨl, ñu kɨl bad olap tɨkɨl bin anɨb anop ñɨl nɨm, pɨsnep agyokɨnɨmuŋ agolɨgup agak. 32 [cc] Yad pen nɨbop agebin, bɨ olap bin ne ak bɨ si ma dup, pen nop yokɨp yɨbɨl agyokup ak, bɨ anɨb ak bin ne nop gek, ne amɨl bɨ olap dɨnɨgab agak. Pen ne bɨ olap nop dɨnɨgab ak, God ne nɨgek bin anɨb ak ne bɨ si dɨnɨgab agak. Pen bɨ tɨkjakɨl, bin agyokup anɨb ak nop dɨnɨgab ak, abe God ne nɨgek bɨ anɨb ak ne bin si dɨnɨgab agak.
38 [hh] Jisas takaw olap agak, God takaw olap agak ak, nɨbi nepɨm agak. Anɨb agolɨgup, Bɨ olap ne bɨ olap ke wɨdɨn nop puŋɨl juwonɨmuŋ, nop pen abe puŋɨl junɨmɨb agolɨgup agak. Pen meg pak pagonɨmuŋ, nop pen abe pak pagɨnɨmɨb agolɨgup agak. 39 [ii] Yad pen nɨbop agebin, Bɨ olap nep gɨ tɨmel gonɨmuŋ, nop pen gɨ tɨmel ma gɨnɨmɨn agak. Bɨ olap mɨkem yɨpɨd pɨs nep ak pak sɨl gonɨmuŋ, adɨke pɨs kɨd ak abe pakɨnɨmuŋ tek lup agak. 40 [jj] Pen bɨ olap nep kot gɨl, siglis nak ak yɨp saj gan agonɨmuŋ, siglis nep ma ñɨnɨmɨn agak. Kolsiyot ak sek ñɨnɨmɨn agak. 41 Pen bɨawl olap nep kɨles gɨl agɨnɨmuŋ, Nad tap yad ak dɨl, poŋɨd man wulep sɨŋadaŋ dad amnɨmɨn agonɨmuŋ, man wulep sɨŋadaŋ nep dad ma amnɨmɨn agak. Nop gɨtep gin agɨl, poŋɨd man pal awl dad amnɨmɨn agak. 42 [kk] Bɨ olap nep agɨnɨmuŋ, Yɨp tap ogɨnap ñan agonɨmuŋ, nop ñɨnɨmɨn agak. Pen bɨ olap nep agɨnɨmuŋ, Tap ogɨnap yokɨp ñan, kɨdek nep pen ñɨnɨgayn agonɨmuŋ, ma kelɨgɨnɨmɨn, nop ñɨnɨmɨn agak.
43 [ll] Jisas takaw olap agak, God takaw olap agak ak, nɨbi nepɨm agak. Anɨb agolɨgup, Bogɨlak nɨbi okok kɨlop mapen lɨnɨmɨb agolɨgup agak. Pen binɨb nɨb ayɨp penpen ñagep okok, kɨlop mɨlɨk nɨgɨnɨmɨb agolɨgup agak. 44 [mm] Yad pen nɨbop agebin, binɨb nɨb ayɨp penpen ñagep okok kɨlop mapen lɨnɨmɨb agak. Pen binɨb nɨbop gɨ tɨmel gɨpal okok, nɨbi God nop agnɨgem kɨlop gɨtep gɨnɨmuŋ agak. 45 [nn] Anɨgɨnɨgabɨm ak, Nap man ne alaŋ mɨdeb ak ñapay ne yɨbɨl yenɨgabɨm agak. Ne gek, sub ak tɨkjakɨl, binɨb gɨ tɨmel gɨpal okok sek, binɨb gɨtep gɨpal okok sek kɨlop pak tep gup agak. Pen ne gek, wɨsɨp apek, binɨb teplep yɨbɨl mɨdebal okok sek, binɨb tɨmel yɨbɨl mɨdebal okok sek kɨlop, man pak tep gup agak. Anɨb ak nɨbi binɨb okok kɨlop gɨtep genɨmɨb, Nap ñapay ne yɨbɨl yenɨgabɨm agak. 46 Bɨ takis dep okok, kɨli binɨb kɨlop mapen lɨpal okok nep pen mapen lɨpal agak. Nɨbi pen kɨli anɨgɨpal tek ma gɨnɨmɨb agak. Nɨbi binɨb nɨbop mapen lɨpal okok nep kɨlop pen mapen lenɨmɨb, God nɨbop tap teplep ñɨnɨgab akaŋ agak? Mel yɨbɨl, ma ñɨnɨgab agak. 47 Pen bogɨlak nɨbi okok nep kɨlop ag dɨdeg lenɨmɨb, tap teplep yɨbɨl ma gɨpɨm agak. Binɨb God takaw ak ma nepal okok, kɨli abe bɨ kɨli okok nep kɨlop ag dɨdeg lɨpal agak. 48 [oo] Anɨb ak Nap man ne alaŋ mɨdeb ak, ne bɨ teplep yɨbɨl mɨdeb tek, nɨbi abe binɨb teplep yɨbɨl yenɨmɨb agak.
<- Matyu 4Matyu 6 ->- a Sng 51.17, Ais 57.15, Luk 6.20
- b Ais 61.2, Luk 6.21, Lep 7.17
- c Sng 37.11, Ais 29.19
- d Ais 55.1-2, 65.13
- e Mat 6.14, Mak 11.25, Hib 6.10, Jem 2.13
- f Sng 15.2, 24.3-4, 51.10, 73.1, 1 Ko 13.12, Hib 12.14, 1 Jo 3.2-3
- g Mat 5.45, Luk 6.35, Lom 14.19
- h 2 Ko 4.17, 2 Ti 2.12, Hib 12.4, 1 Pi 3.14
- i Luk 6.22, Jem 1.2, 1 Pi 4.14
- j 2 Sto 36.16, Luk 6.23, Apo 5.41, 7.52, 1 Te 2.15, Hib 11.32-38, Jem 5.10, 1 Pi 4.13
- k Mak 9.50, Luk 14.34-35
- l Snd 4.18, Jon 8.12, 9.5, Plp 2.15
- m Mak 4.21, Luk 8.16, 11.33
- n Jon 15.8, 1 Ko 14.25, Epe 5.8-9, 1 Pi 2.12
- o Mat 3.15, 9.13, 10.34-35, Lom 3.31, 10.4, Gal 3.24
- p Luk 16.17, 21.33
- q Jem 2.10
- r Lom 9.31, 10.3
- s Kis 20.13, 21.12, Wkp 24.17, Lo 5.17
- t Jem 1.19, 1 Jo 3.15
- u Mat 8.4, 23.19, Mak 11.25
- v Mat 18.15-20, 1 Ti 2.8, 1 Pi 3.8
- w Mat 6.14-15, 18.34-35
- x Kis 20.14, Lo 5.18
- y 2 Sml 11.2, Snd 6.25, 2 Pi 2.14
- z Mat 18.9, Mak 9.47, 1 Ko 9.27, Kol 3.5
- aa Mat 18.8, Mak 9.43
- bb Lo 24.1-4, Jer 3.1, Mat 19.7, Mak 10.4
- cc Mat 19.9, Mak 10.11-12, Luk 16.18, Lom 7.3, 1 Ko 7.10-11
- dd Kis 20.7, Wkp 19.12, Nam 30.2, Lo 23.21
- ee Ais 66.1, Mat 23.22, Apo 7.49, Jem 5.12
- ff Sng 48.2, Ais 66.1
- gg Kol 4.6, Jem 5.12
- hh Kis 21.24, Wkp 24.20, Lo 19.21
- ii Wkp 19.18, Ais 50.6, Luk 6.29, Jon 18.22-23, Lom 12.17-19, 1 Ko 6.7, 1 Pi 3.9
- jj 1 Ko 6.7
- kk Lo 15.8-10, Luk 6.30, 6.35
- ll Lo 23.6, Sng 41.10
- mm Kis 23.4-5, Luk 23.34, Apo 7.60, Lom 12.14, 12.20, 1 Ko 4.12-13, 1 Pi 2.23
- nn Jop 25.3, Epe 5.1
- oo Wkp 11.44, 19.2, Lo 18.13, Luk 6.36, Kol 1.28, 1 Pi 1.15-16