3 [c] Takaw awl yɨbɨl yad nɨgɨnek ak, nɨbop agñɨnek. Pen takaw anɨb ak anɨgɨl mɨdeb. Chɨn tap si tap tɨmel gɨpun tek, Klays chɨnop nen agɨl kumak, buk Baybol tɨkɨl gɨnɨgab agɨlak tek nep gak. 4 [d] Kumek kamel, ñɨn omɨŋal nokom mɨdɨl, tepayaŋ tɨkjakak, buk Baybol tɨkɨl gɨnɨgab agɨlak tek nep gak. 5 [e] Tɨkjakɨl mɨseŋ gek, Pita nop nɨgak. Nɨgek, kɨdek mɨseŋ gek, bɨ Jisas takaw nop dad ameb anep umɨgan okok nop nɨgɨlak. 6 Kɨdek pen tepayaŋ mɨseŋ gek, bɨne anep 500 tek nop nɨgɨlak. Bɨne anɨb okok, ogɨnap kumɨlak ak pen, kuŋay nep ogɨnap mɨdebal. 7 [f] Kɨdek ñɨn olap mɨseŋ gek, Jemis nop nɨgak. Ñɨn olap pen, bɨ Jisas takaw nop dad ameb okok mɨdupsek nop nɨgɨlak.
8 [g] Pen bɨ anɨb okok nop nɨgɨlak ñɨn ak apɨl padɨkek, kɨdek mɨseŋ gek yad abe nop nɨgɨnek. Ak tek ak yad ñapay tɨk tep ma gɨpal tek olap yenek yɨp kɨdek dak. 9 [h] Bɨ Jisas takaw nop dad ameb nab okok, yad bɨ tam nɨb okok tek mɨdebin. Yad God binɨb ne pelpel apnan gɨpal okok, kɨlop gɨ tɨmel yɨbɨl gelɨgɨpin. Anɨb ak bɨ Jisas takaw nop dad ameb olap yenɨm tek ma lup. 10 [i] God pen yɨp yɨmug nɨŋɨd gɨtep gek, bɨne mɨdɨl, bɨ ak ke nɨb tek mɨdebin. Pen God yɨp yɨmug nɨŋɨd gɨtep gup ak, yokɨp mɨdɨl kul ma gup. Bɨ Jisas takaw nop dad ameb okok wog gɨpal tek ma gɨpin, God yɨp yɨmug nɨŋɨd gɨtep gek, wog awl yɨbɨl ak gɨpin. 11 Anɨb ak takaw apun ak, yad agñɨbin akaŋ bɨ Jisas takaw nop dad ameb ogɨnap agñɨl nɨm, chɨn mɨdupsek Jisas kumɨl tepayaŋ tɨkjakak takaw teplep ak agñɨbun. Agñon amek, nɨbi nɨŋɨd Klays nop gos lɨnepɨm.
20 [k] Pen anɨgɨl ma mɨdeb, mel yɨbɨl. Klays kumek God gek tepayaŋ tɨkjakak. Binɨb kubal okok, ne ned tɨkjakak, tap mɨdup wog nab kɨdeyɨl ned jakup tek. Anɨb ak tek, God gek binɨb kubal okok tepayaŋ tɨkjakɨnɨgabal ak, nɨgtep gɨpun. 21 [l] Nɨgɨm. Bɨ olap gek binɨb kumeb tek lup tek, bɨ olap abe gek binɨb kumɨl tɨkjakep tek lup. 22 Takaw agebin anɨb ak, binɨb Adam jɨj ne ak mɨdebal okok, mɨdupsek ne kumak tek kubal. Anɨb ak tek nep binɨb Klays jɨmñɨl chɨg tep gebal okok, kɨlop mɨdupsek gek tɨkjakɨl kɨm yenɨgabal agɨl agebin. 23 [m] Pen kɨli nokom nokom ñɨn kɨli ak ke tɨkjakɨnɨgabal. Klays ne bɨ ned tɨkjakak ak. Pen kɨdek adɨkɨd ownɨgab ñɨn ak, binɨb nop yɨl yenɨgabal okok gek, mɨdupsek tɨkjakɨnɨgabal. 24 Tɨkjakel, kɨdek lum awl kul gɨnɨgab ñɨn ak ownɨgab. Ñɨn anɨb ak Klays ne kɨcheki binɨb okok kɨlop kod mɨdebal okok sek, kɨcheki kɨles mɨdebal okok sek, kɨcheki lum awl kod mɨdebal okok sek, kɨlop mɨdupsek tɨg jɨsɨpuk gɨ dɨyokɨnɨgab. Anɨgɨnɨgab ak nɨm, ne binɨb tap tɨtay kod yenɨgab okok mɨdupsek, Bapi God nop agek kod yenɨgab. 25 [n] Chɨn nopun, Klays ne bɨnonɨm mɨdɨl binɨb tap okok kod mɨdɨl, mɨd dad amɨl, God ne Klays binɨb tap okok ayɨp penpen gep okok mɨdupsek kɨlop tob muk ne okok lek, taw tɨbɨkɨnɨmuŋ. 26 [o] Pen tap tɨmel anɨb okok mɨdupsek tɨg jɨsɨpuk gɨ dɨyokɨl, kɨdek kumeb ak abe tɨg jɨsɨpuk gɨ dɨyokɨnɨgab. 27 [p] Buk Baybol ak tɨkɨl agak, God binɨb tap okok mɨdupsek kɨlop tob muk ne okok lek, taw tɨbɨkɨnɨmuŋ agɨl tɨkak. Pen God ne binɨb tap okok mɨdupsek kɨlop Klays tob muk ne okok lup takaw agɨl tɨkak anɨb ak, chɨn nɨŋɨd anɨgɨl nopun, God ne Klays nop tob muk okok yeŋ agɨl ma tɨkak. God pen ne ke nokom tap anɨb okok mɨdupsek Klays nop tob muk okok lup. 28 Pen God ne binɨb tap okok mɨdupsek kɨlop Klays tob muk okok lɨnɨmuŋ ñɨn ak, Klays God Ñɨne nep mɨdeb ak, ne yad God tob muk okok lɨnɨm agɨl, anɨgɨnɨgab. God gek tap okok Klays muk okok mɨdɨl, Klays ne am God muk okok mɨdɨl anɨgɨnɨgab ak nɨm, God ne ke nokom binɨb tap okok mɨdupsek adek yɨbɨl ak kod yenɨgab.
29 Pen anɨb ak nɨgɨm. Binɨb ogɨnap kɨli binɨb kubal okok kɨlop gɨñɨnɨgun agɨl, ñɨg pakɨpal. Taynen anɨgɨpal? Anɨgenɨgabal, tɨtay dɨl binɨb kubal okok kɨlop gɨñɨnɨgabal? Nɨbi ogɨnap apɨm, Binɨb kubal okok ma tɨkjakɨnɨgabal apɨm. Ak nɨm, binɨb kumɨl tɨkjakɨnɨgel tek ma yɨbɨl lenɨgab, binɨb ogɨnap taynen binɨb kubal okok kɨlop gɨñɨnɨgun agɨl, ñɨg pakɨpal? 30 [q] Pen chɨn abe tay dɨnɨgun? Chɨn kumɨl tɨkjakep takaw ak pel aj agñon, bɨ ogɨnap nɨŋɨd, chɨnop pel gɨ tɨmel gɨnɨg gɨpal. Binɨb pen kumɨl tɨkjakɨnɨgel tek ma lenɨgab, taynen anɨgɨpun? 31 [r] Mam ay sɨkop, mɨnek mɨnek yɨp gɨ tɨmel gɨnɨg gel, yad kumnɨm tek lup. Yad nɨb ayɨp Bɨawl chɨn Klays Jisas mɨdobun, anɨb ak tek nɨbi anɨgɨl mɨdem nɨgen yɨp tep gek, takaw anɨb ak nɨbop mɨseŋ apin. 32 [s] Yad taun Epesus mɨdɨl, bɨ ogɨnap chen ladek tek yɨp gɨ tɨmel yɨbɨl gɨl, ayɨp penpen gɨnok. Lum awl gos ak nɨŋɨd tap ogɨnap dɨnɨm agɨl anɨgɨnek akaŋ? Mel yɨbɨl. Binɨb tepayaŋ tɨkjakɨnɨgabal agɨl anɨgɨnek. Binɨb pen tepayaŋ tɨkjakɨnɨgel tek ma lenɨgab, takaw olap apal, Tol pɨsnep kumnɨgabun, anɨb ak mɨñɨl mɨdobun ñɨn awl, tap ñɨbɨlɨg ñɨg ñɨbɨlɨg gɨ yonɨgun apal ak, chɨn nɨŋɨd kɨdek gɨnɨgun.
33 Binɨb nɨbop yepɨs agɨnɨgel ak, ma yɨbɨl nɨgɨnɨmɨb. Takaw anɨb ak nepɨm, Binɨb pel gɨtep gɨpal okok, kɨli binɨb pel gɨ tɨmel gɨpal okok ayɨp jɨmñɨl mɨdɨl, tap tɨmel adek anɨb ak nep gɨnɨgabal. 34 [t] Gos ke nɨŋɨd sawl lɨpɨm ak kelɨgɨl, yɨpɨd gɨl yɨbɨl gos nɨgɨnɨmɨb. Pen tap si tap tɨmel gɨpɨm ak kelɨgɨl, anɨb okok ma gɨnɨmɨb. Nɨgɨm, nɨbi ogɨnap God nop gos ma nepɨm. Nɨbi nɨgem nebeŋ gɨnɨmɨb tek lɨnɨgab agɨl, nɨbop takaw anɨb ak agebin.
42 [x] Binɨb kumɨl tɨkjakɨpal nɨm, anɨb ak tek mɨdeb. Kumel kaw dɨnɨgabal wak ak, tɨmel gɨl pɨsnep kul gep ak pen, tepayaŋ tɨkjakɨnɨgabal wak ak, pɨsnep kul gep tek ma yɨbɨl lɨnɨgab. 43 [y] Kumel kaw dɨnɨgabal wak ak, tɨmel gɨl yokɨp tek mɨdep ak pen, tepayaŋ tɨkjakɨnɨgabal wak ak, teplep yɨbɨl yenɨgab. Kumel kaw dɨnɨgabal wak ak, kɨles ma mɨdep ak pen, tepayaŋ tɨkjakɨnɨgabal wak ak, kɨles tɨmel yɨbɨl yenɨgab. 44 Kumel kaw dɨnɨgabal wak ak, lum awl nɨb owup ak pen, tepayaŋ tɨkjakɨnɨgabal wak ak, God Kawnan ne ak gek yenɨgab.
50 [dd] Pen mam ay sɨkop, anɨb ak nɨbop agebin. Binɨb lum awl yɨl ak, kɨli God binɨb dɨl kɨlop kod yenɨgab nab ak, am mɨgan ayaŋ yenɨgel tek ma lup. Binɨb wak ak kumɨl kuyɨlɨg yowep ak abe, pel pelnep yonɨmuŋ tek ma lup. 51 [ee] Nɨgɨm.[ff] Yad takaw we gup olap agɨnɨgebin. Chɨn mɨdupsek ma kumnɨgabun ak pen, kumnɨgabun ayɨp koŋɨm yonɨgabun ayɨp, mɨdupsek wak ke kɨdeyɨl yonɨgabun. 52 [gg] Ñɨn anɨb ak, akɨl kɨdek ak pugɨlɨg, wɨdɨn kasek jukɨl aŋɨlɨl nɨgɨnɨgab tek anɨgɨnɨgab. Akɨl ak pugek, binɨb kumnɨgabun okok tepayaŋ tɨkjakɨl, kul gep tek ma lɨnɨgab. Tɨkjakɨlɨg, binɨb yonɨgabun okok ayɨp, mɨdupsek wak ke kɨdeyɨl yonɨgabun. 53 [hh] Ak anɨgɨl mɨdeb. Binɨb chech nedil tɨg asɨk ke sɨŋak lɨl, chech kɨdeyɨl lɨpal tek, wak chɨn kuyɨg yowep ak tɨg asɨk ke sɨŋak lɨl, wak kul gep tek ma lɨnɨgab ak lɨnɨgun. Pen wak chɨn kumeb ak tɨg asɨk ke sɨŋak lɨl, wak pel pelnep yenɨgab ak lɨnɨgun. 54 [ii] Wak kuyɨg yowep ak tɨg asɨk ke sɨŋak lɨl, wak kul gep tek ma lɨnɨgab ak lɨnɨgabun. Pen wak kumeb ak tɨg asɨk ke sɨŋak lɨl, wak pel pelnep yenɨgab ak lɨnɨgabun. Anɨgɨnɨgab ñɨn ak, buk Baybol takaw tɨkɨl agɨlak tek gɨnɨgab. Takaw anɨb ak tɨkɨl agɨlak,
58 [mm] Anɨb ak tek mam ay mapen yad okok, jak mɨdɨl kɨles gɨl yenɨmɨb. Nɨb nepɨm, Bɨawl wog ne ak pel gɨpɨm ak, yokɨp kul gɨnɨmuŋ tek ma lup. Anɨb ak mɨnek mɨnek Bɨawl wog ne ak kɨles gɨl gɨnɨmɨb.
<- 1 Kolin 141 Kolin 16 ->- a Lom 5.2, Gal 1.11
- b Gal 3.4
- c Sng 22.15, Ais 53.5-12, Dan 9.26, Sek 13.7, 1 Ko 11.2, 11.23, Gal 1.12
- d Sng 16.8-10, Mat 12.40, Luk 24.26, 24.46, Apo 2.24-32, 13.33-35
- e Mat 28.16-17, Mak 16.14, Luk 24.34-36, Jon 20.19
- f Luk 24.50, Apo 1.3-4
- g Apo 9.3-6, 22.14, 22.18, 1 Ko 9.1
- h Apo 8.3, 9.1, Gal 1.13, Epe 3.8, 1 Ti 1.13-15
- i Apo 8.3, Lom 15.18-19, 2 Ko 3.5, 6.1, 11.5, 11.23, Plp 2.13
- j Apo 1.22, 2.24-32, 4.10, 4.33, 5.32, 13.30
- k Apo 26.23, 1 Ko 15.23, Kol 1.18, 1 Pi 1.3, Lep 1.5
- l Jon 11.25, Lom 5.12, 5.17-18, 6.23
- m 1 Te 4.15-17, Lep 20.5
- n Sng 110.1, Mat 22.44, Apo 2.34-35, Hib 1.13
- o 2 Ti 1.10, Lep 20.14, 21.4
- p Sng 8.6, Mat 28.18, Hib 2.8, 1 Pi 3.22
- q Lom 8.36, 2 Ko 11.26, Gal 5.11
- r Lom 8.36, 2 Ko 4.10-11, 1 Te 2.19
- s Sav 2.24, Ais 22.13, Luk 12.19-20, 2 Ko 1.8, 4.10-11
- t Apo 26.8, Lom 13.11, 1 Ko 6.5, Epe 5.14, 1 Te 4.5
- u Jon 12.24, 1 Jo 3.2
- v Jon 12.24
- w Stt 1.11
- x Dan 12.3, Mat 13.43
- y Plp 3.20-21
- z Stt 2.7, Jon 6.33, 6.39-40, 6.54, 6.63, 2 Ko 3.4-6, 3.17, Plp 3.21
- aa Bɨ Adam kɨdek ak, nɨm Klays nep. 1 Kolin 15.21-22 ayɨp, Lom 5.14-19 ayɨp nɨgɨnɨmɨn.
- bb Stt 2.7, 3.19, Jon 3.13, 3.31
- cc Lom 8.29, 2 Ko 3.18, Plp 3.21, 1 Jo 3.2
- dd Mat 16.17, Jon 3.3-5, 1 Ko 6.13
- ee Plp 3.21
- ff 1 Te 4.15-17
- gg Sek 9.14, Mat 24.31, 1 Te 4.16
- hh 2 Ko 5.4
- ii Ais 25.8, Hib 2.14-15, Lep 20.14
- jj Hos 13.14
- kk Lom 4.15, 5.13, 6.14, 7.5, 7.13
- ll Lom 7.25, 1 Jo 5.4-5
- mm 2 Sto 15.7, 1 Ko 3.8, 2 Pi 3.14, Lep 14.13