1 Yu kēēwoong' ꞉Yēēsu kumwooy ng'aleechu tukul, kumwoochi rubiikyii kule, 2 “Kuu yoo ōnkētē, kāākung'ēt ꞉bēsyōōsyēk āyēēnku /kyaam *Saakweetaab Keeytaayeet, nto yooto +/mākiiyokooytoo anii, *Wēritaab Chii, /bokēēkwērtoochoo murtooywoontēēt.”[a]
3 Kiiruruukyi keey ꞉mbo *kibkōrōs chēē wōōyēch ākoo booyikaab Yuutayeek kaytaab *kibkōrōs nyēē wōō nyēē /kikēēkuurēē Kayaafa.[b] 4 Yooto kuchōb wōlēē makunamta Yēēsu /subokeebakach. 5 Kimwooy kule, “‑Mookany keenam chiichi /kyoomē Saakweetaab Keeytaayeet, kuuyu imuuchē ꞉biiko kuyey wōōrōōryēēt.”[c]
6 Nto yu miitē ꞉Yēēsu Beetannyaa ām kaab Simōōni chiichoo kikiikunāmē *꞉makereenik, 7 kuchō ꞉koorkēēt ake nyēē kiboontoonu mwaay nyēē kiboong'u nyēē anyiny nyēbo beesaan chēē chaang' miisin. Nto kumiitē ꞉Yēēsu kāmurēē keey yēē /kyoomiisyēē, chokuraang'tee ꞉koorkoonoo mētinyii mwaayaa. 8 Bērē kukas ꞉rubiikaab Yēēsu kuu nyoo, kung'woonchi ānkumwooy kule, “Ntēē sukunyarta ꞉koorkooni mwaay kuu nyi? 9 /Kātākyooltēē mwaayi beesaan chēē chaang' /ānkiikoochi bānoonik.”
10 Kiinkēt ꞉Yēēsu kiyēē kimii kumwooyē ꞉icheek. Yooto, kumwoochi rubiikyii kule, “Ōmāchēē nee ꞉akweek koorkooni? Ntēē kāākuyēwoo anii ng'ālyoo nyēē karaam. 11 Kookas, ōboontē keey ꞉akweek bānoonik ākookoy, nteenee mēēbērē ōboontē keey anii ākookoy.[d] 12 Yoo kāroong'tēē ꞉koorkoonoo mwaayi mēt, kāmiitē kuyēytoo /subokeemuya. 13 !Kāāmwoowook, ‑/mākēēwuutyēē koorkooni ām kiyēē kaakuyey yoo /kyoomtooy lōkōōywēk chēē kāroomēch ām kōōrēēt tukul.”
14 Nto miitē yoo kung'eet ꞉Yuuta Iskaryoot nyoo ki akeenke ām rubiikaab Yēēsu taman āk āyēēng' ānkuwo wōlēē kimiitē ꞉mbo kibkōrōs chēē wōōyēch. 15 Kiwokuteebee bichoo kule, “Kiy nee ꞉nyēē ōkōōnoo yoo kāāchōbwook kēēlto onam chiichi?” /Kēēchāmchi *feetaanik sosom.[e][f] 16 Nto kuchakee yooto kuwo taay kucheeng' ꞉Yuuta bārooyinto nyēē kachaamtee Yēēsu.[g]
17 Nto yēē ki bēsyēētaab taayta nyēbo Saakweetaab mukaatiin chēē mākuutunootiin, kōōnookyi ꞉rubiik yēē kimii ꞉Yēēsu ankuteebee kule, “Ānō wōlēē imāchē keeyeyte /sikyaamee *Saakweetaab Keeytaayeet?” 18 Kuwālchi ꞉Yēēsu kule, “Boocheeng'aate chii ām kiriing' ānkōōmwoochi kule, ‘Kāmwooy ꞉Kāānēētiintēēt kule: Kaakuyit ꞉bēsyōōsyēkyuu. Kunyi, āmiitē āk rubiikyuu, chāā-āmēē Saakweetaab Keeytaayeet kōōng'uung'.’ ” 19 Bokuyeyta ꞉rubiichoo saakwaanaa kuu wōloo kāmwooytoochinē ꞉Yēēsu.
20 Nto kumii kurātoorātē ꞉kōōrēēt, kōōbuur ng'wēny ꞉Yēēsu ākoo rubiikyii taman āk āyēēng' kwoomiis. 21 Kumii kwoomiisyē, kumwooy ꞉Yēēsu kule, “!Kāāmwoowook, mii ꞉akeenke ām akweek nyēē makuchaamtaa.” 22 Kung'woonchi ꞉rubiichoo ānkutoow ꞉ake tukul kuteeb kule, “Ara anii ōō, Mokoryoontēēt?” 23 Kuwāl ꞉Yēēsu kule, “Nyoo kiilābloobtooy ꞉tukwaay mukaatiit terekyeet akeenke ꞉nyēē makuchaamtaa.[h] 24 Makume *꞉Wēritaab Chii kuu yoo siraat. Nteenee mākung'woonchi sōō kule nee ꞉chiito nyoo makuchaamtaa! Kaykay nto /kimākēēsich chiichoo.”[i] 25 Kumwooy ꞉Yuuta kule, “Anii mbonō oob ōō, Mokoryoontēēt?” Kuwālchi ꞉Yēēsu kule, “Ēē, inyiing'.”[j]
26 Nto mii yoo, kunam ꞉Yēēsu mukaatiit ānkubirchi Yēyiin kōōnkōy ankubetes nto yityo kōōkoochi rubiikyii kumwoochinē kule, “Bōōrnyuu ꞉nyi, o-am.”
27 Kunam terekyeet nyēē kimiitē *꞉tifaayiik ānkubirchi Yēyiin kōōnkōy ānkōōkoochi rubiikyii kumwooyē kule, “Oyyee ꞉akweek tukul. 28 Korotiikyuu ꞉chu chēbo *kiirootyeet nyēē lēēl[k] chēē +/makiitaata /sikēēnyōōchi kaat biiko chēē chaang' kubo ng'ōōkiswookik.[l][m] 29 !Kāāmwoowook, ‑māwāāyyēē subak tifaayiichu ākoy bēsyoonoo āyyēē āk akweek tifaayiik chēē leelach ām Kaab Baaba.”
30 Nto tēē yoo, kutyēēn kōōkoostooy Yēyiin, ānkung'ēētyo kutākyi keey Lekemeetaab *Musēytuuniinēk.[n]
31 Kumiitē kēēltaab too, kumwoochi ꞉Yēēsu rubiikyii kule, “Ōmiitē ꞉akweek tukul bōōmwēyēēnoo kwēēmowuuniitēnyi, kuu yoo mwooyē ꞉siruutēk kule, ‘+Maabakach ākiintēēt kusērēēt ꞉kēēchiirēk.’[o][p] 32 Nto yoo kaang'eetee meet, +maantooy Kalilaaya.”[q] 33 Kuwālchi ꞉Bētērō kule, “Ānkoo kāmwēyēēniing' ꞉chuut tukul mākoy abakaaktiing' ꞉anii.”
34 Kukētyi ꞉Yēēsu Bētērō kule, “Kāāmwoowuung', ām kwēēmowuuni, kutoombo kōōturkuuchē ꞉kirkōōnkiit, +meetuuch keey ꞉inyiing' areet sōmōk kule ‑mēēnkētoo.” 35 Kuwāl ꞉Bētērō kule, “Mākoy atuuch keey kule ‑māānkētiing'. Yoo kābo meet kēēbēku ꞉tukwaay.” Kōōruumchi ꞉nkicheek rubiik chuut tukul kuu nyooto.[r]
36 Yu kayit ꞉Yēēsu ākoo rubiikyii yēē /kēēkuurēē Ketesemaane, kumwoochi kule, “Okanyaa yuutēyu, āwē ꞉anii yuun waasaay.” 37 Kuwēēto keey Bētērō ākoo wērichoo āyēēng' bo Sebetaayo. Kyaam ꞉ng'uusng'uus Yēēsu kut kulōōklōōkēn. 38 Nto tēē yoo, kumwoochi mbo Bētērō kule, “Kāāmuy ꞉anii kut wuu nyēē +maameey. Kunyi, ōng'ētunēē yuutēyu ānkōōkāsu.” 39 Yooto koonaakta taay kisich ānkukutuny ānkuyim kutiiny tokochta ng'wēny kusaay kule, “Baaba, yoo imuuchāktōōs, inēmtoowoo nyalili. Nteenee kuyeyakay kuu wōloo imāktooy, mēēbērē wōloo āmāktooy ꞉anii.”[s]
40 Nto yu keeyeey wōloo kimii ꞉rubiikyii sōmōku kunyōōr kuruuytōōs. Kumwoochi Bētērō kule, “Kāmōōmuuchē kēēkāsu tukul mbo asiista akeenke? 41 Māchāktōōs ōkāsu ānkōōsooyē simōō-āsyi keey tyēmiisyēēt. Ōbērē nto oyey, āmāmii ꞉nkuruuk.”[t] 42 Yooto kooyeey subak ankusaay kule, “Lēyyē, Baaba, yoo mēēmuuchāktōōs /kiinēmtoowoo nyalili, kuyeyakay kuu wōloo imāktooy.”[u]
43 Yu kēēyēēw ꞉Yēēsu nyēbo āyēēng', kunyōōr mbo Bētērō kāruuyo subak, kuuyu kiboonto rwoonik chēē nyikiisēch. 44 Kubakaakta rubiichoo ankuwokusaay nyēbo sōmōk kumwooyē kuu yoo kābo taay.[v] 45 Nto tēē yoo kooyeey wōloo kimiitē ꞉rubiik ānkumwoochi kule, “Ākoo tōōbēng'tēē rwoonik? Okas, kaakuyit ꞉āsiiswēk /kiiyokoochi *Wēritaab Chii āwunnyēkaab kibng'ōōkisiis![w] 46 Ong'nyiin choomtooyiintēēt kāākuchō! Ōng'ēētyē bokēētuuyēē.”[x]
47 Kutākumii ꞉Yēēsu kung'āloolē, kuyitu ꞉Yuuta nyoo ki akeenke ām rubiikaab Yēēsu taman āk āyēēng'. Kiboontoonu keey biiko chēē chaang' chēē kitinyē chōōkiinēk ākoo syaariinek chēē kiiyooku ꞉mbo kibkōrōs chēē wōōyēch ākoo booyik. 48 Kikiisimkumwoochinē ꞉Yuuta bichoo kule, “Nyoo ōkāsē ātōrōōchē, ōnāmē nyooto.” 49 Kutākyinē keey ꞉Yuuta Yēēsu bakeenke ānkutōrōōchē kumwooyē kule, “Aase, Mokoryoontēēt.” 50 Kukētyi ꞉Yēēsu kule, “Kāchēētōrōōchoo man ōō, murooni?” Kutēryēkyinē ꞉bichoo Yēēsu bakeenke.
51 Kukāsē ꞉rubiintēēt ake nyēbo Yēēsu kuu nyoo, kung'usu chōōkiit nto bērē kuyeb motwooriintēētaab *kibkōrōs nyēē wōō, kuchwenta yiitit kōōsuuyto. 52 Kumwoochi ꞉Yēēsu rubiintoonoonyii kule, “Kētyi chōōkiing'uung' kiraaru, kuuyu iwoong'tooy ꞉chōōkiit chii nyoo kicham chōōki. 53 ‑Mōōnkētē kule āmuuchē ꞉anii ākuur Baaba kuyēētyēēchoo areet akeenke ānkōōmuuchē kōōyookwoo lukōōsyēk taman āk āyēēng' chēbo malayikaanik? 54 Kāyityiin ꞉ng'aleechu āk siruutēkaab Yēyiin.”
55 Kuwēēkyi keey ꞉Yēēsu bichoo ānkumwoochi kule, “Ōbērē āntōōchinē ꞉anii lukēēt nyēē māchē kuweech kōōrēēt sookwaante chōōkiinēk āk syaariinek boonamaa? Ntēē kwāāboontē keey ꞉anii akweek kwaak ām biiwuutaab *Kōōtaab Yēyiin ānēētiisyē. Kwaamaak ꞉nee simoonamaa yooto? 56 Nteenee ityiichē ꞉ng'aleechu tukul siruutēkaab *wōōrkooyik.” Kimwēyēē ꞉rubiik Yēēsu![y]
57 Nto mii yoo kukwēryoot ꞉bichooto Yēēsu kaab Kayaafa, kibkōrōs nyoo wōō. Kikiikōōruruukyi keey wōlooto ꞉kāānēētikaab kiruutēk ākoo booyik. 58 Kiinaamaat ꞉Bētērō Yēēsu ākoy kiyēnkuutaab kaytaab chiichoo bo kōrōs ānkōōbuur āk riibiikaab kayaata sukukas kiyēē makuyeyakay.
59 Kimach *꞉kōōkwēētaab Yuutayeek tukul kōōyyoonkyinē ꞉mbo *kibkōrōs chēē wōōyēch, kule kunyōōr ng'ālyoo nyēē miyaat nyēē nāmē Yēēsu /sikiitiilchi meet. 60 Nteenee mānāānyōōr ng'ālyoo ānkoo kisyeem ꞉biich chēē chaang' kumōlōlchi Yēēsu ng'al. Nto yityo kōōnēm keey ꞉biiko alake āyēēnku 61 ānkumwooy kule, “Kimwooyē ꞉chiichi kule imuuchē kōōturbuub Kōōtaab Yēyiin ankuteechee bēsyōōsyēk sōmōk.”[z] 62 Kōōyyo *꞉kibkōrōs nyēē wōō ankuteebee Yēēsu kule, “Itinyē wōlēē ituuktooy keey ām ng'aleechu mwooyē ꞉bichu?” 63 Kusiisyi keey ꞉Yēēsu. Kumwoochi subak ꞉kibkōrōs nyoo wōō Yēēsu kule, “Ātēēbēēniing' ām taayeetaab Yēyiin kule ii, ‘Inyiing' man *Kāārārookiintēēt, Lakwataab Yēyiin?’ ” 64 Kuwāl ꞉Yēēsu kule, “Ēē, wuu nyooto, 'keemwaay. Nteenee āmwoowook akweek tukul kule: +Mookas *Wēritaab Chii kōōbuurunēē āwutaab taay nyēbo Nyoo bo Kāāmuukēy ankookas kuchōōnēē boolik.”[aa]
65 Kikwaany keey ꞉moo chiichoo wōō bo kōrōs kut kubaach sirookyii ānkumwooy kule, “!Kookas, kaakookerkeeyee keey ꞉chiichi Yēyiin! Nee ake ꞉nyēē /tākēēmwoowēēch kurubta keey āk chiichi? Kookas oob wōlēē kāākōōntosuurto Yēyiin?[bb] 66 Ōbērē nee ꞉akweek?”
69 Yooto kumiitē ꞉Bētērō yoo kibo biiy, kuchō ꞉chēēbto ake nyēē ki motwooriin ānkumwoochi kule, “Kwēēboontootē keey ꞉nkinyiing' Yēēsu nyēbo Kalilaaya.” 70 Nteenee kutuuch keey ꞉Bētērō ām taayeetaab biiko tukul kule, “‑Māānkētē kiyēē imiitē imwooyē.” 71 Nto tēē yoo kōōnookyi ꞉Bētērō yēbo oreet nyēē wēētii kayaata. Bērē kukas ꞉chēēbto ake, kumwoochi biiko kule, “Kiboontootē keey ꞉chiichi Yēēsu nyēbo Nāāsārēēt.” 72 Kutuuch keey subak ꞉Bētērō kut kuchubchinē keey kule, “‑Māānkētē ꞉anii chiichi!” 73 Nto nyēē mā tyaa kōōnookyi Bētērō ꞉biiko chēē kikiiyyoonyēē yooto ānkumwoochi kule, “Kubooyiit man, inyiing' ꞉ake. Kerkeey ꞉ng'elyebng'uung' nyēbo chiichi.” 74 Kuchubchi keey ꞉Bētērō kule, “‑Māānkētē ꞉anii chiichi!” Kubēkunēē ꞉ng'aleechaa kuutiinyii, kōōturkuuchē ꞉kirkōōnkiit bakeenke.
75 Yooto nanyuun koosoot ꞉Bētērō yoo kimwooyē ꞉Yēēsu kule, “Kutoombo kōōturkuuchē ꞉kirkōōnkiit, +meetuuch keey ꞉inyiing' areet sōmōk kule ‑mēēnkētoo.” Yooto kuwo saang' ānkuwokuriir nyēē ng'waa miisin.[ee]
<- Mataayo 25Mataayo 27 ->- a Māārkō 8:31
- b Luuka 3:2; Yoowa. 11:49; 18:13, 24; Yēyuut. 4:6
- c Mat. 21:46
- d Kiruu. 15:11
- e Ki laatitaab beesaanik ꞉chu chēē kinyōōru ꞉wootwookiintō nyēē kāyēyiis yiisyēētaab ārook ang'wan. Ki tēē nyooto mbo ꞉laatit nyēē /kikyooltēē motwooriin nto /keekweyee mēt.
- f Chuy. 21:32; Seka. 11:12
- g Yoowa. 11:57; 13:2
- h Tyēēn. 41:9
- i Isa. 53:8-9; Mat. 18:7; Luuka 24:26-27
- j Yoowa. 13:2, 21-30
- k Mātinyē ꞉siruutēk alake ng'ālyoontēēt ‘nyēē lēēl’.
- l 1Kōōr. 10:16; 11:23-26
- m Chuy. 24:6-8; Seka. 9:11; Māārkō 14:24; Ibu. 9:20; 10:29; 13:20
- n Luuka 22:39
- o Seka. 13:7
- p Mat. 26:56; Yoowa. 16:32
- q Mat. 28:7, 10, 16
- r Luuka 22:34-35; Yoowa. 13:36-38
- s Mat. 6:10; 20:22; Yoowa. 18:11; Ibu. 10:9
- t Mat. 6:13; Ēfēēs. 6:18; 1Bēt. 5:8
- u Mat. 6:10
- v 2Kōōr. 12:8
- w Yoowa. 12:23; 13:1; 17:1
- x Luuka 5:16; Ibu. 5:7-8
- y Mat. 26:31; Luuka 24:44
- z Yoowa. 2:19
- aa Tān. 7:13; Māārkō 12:36; 13:26
- bb Laawi. 24:16; Chōōw. 2:13; Yoowa. 10:33; 19:7
- cc Isa. 50:6; 53:5; Mat. 27:30
- dd Mat. 21:11
- ee Mat. 26:34