8 Nto mii yoo, kōōkoochi ꞉Yēyiin Abraam kiirootyeetaab *kāāmurootāniisyēēt. Yooto kunyōōr Abraam wērinyii Isaka. /Kiimuraatan wēēroo kutinyē bēsyōōsyēk sisiit kuchakee /kākēēsich. Nto mii yoo, chokunyōōr ꞉Isaka Yāākōbō. Kichokusich ꞉nkinee Yāākōbō mbo kuuko taman āk āyēēng'.[g] 9 Kiituuyiityi mbo ꞉kuuko chuut Yōōsēēf moo. Yooto, kwooltoochi kōōrēētaab Miisir wokuyēk motwooriin. Nteenee kiyēētyēēchi ꞉Yēyiin Yōōsēēf kumii wōlooto[h] 10 ām wuuyin ake tukul nyēē kinyōōr. Kiikoochi mbo subak ng'oomnānēēt ankuyey bāytooyiintēētaab Miisir kung'ērēkyi Yōōsēēf kut kuyey inee kubayta kōōroonooto ānkōōyyoonkyi kiy ake tukul ām kanyii.[i]
11 Nto mii yoo nanyuun, kuchō ꞉kēmēwuut Miisir kumukuul nyēē wōō miisin ākoy mbo kwoochi kōōrēētaab Kanaan. Kilal ꞉kēmēwuunoo biiko nyēē ‑/mākyoomu. Kimāmii wōlēē kiimuuchē kunyoorta mbo kuuko kiyēē kaam. 12 Yu kawokukas ꞉Yāākōbō kule kimiitē ꞉āmiik Miisir kōōyookto kāābkōōnyoo chuut kuba wōlooto nyēbo taay.[j] 13 Ām baanta nyēbo āyēēng', kōōboorchi keey ꞉Yōōsēēf murēchuutēchu. Yooto, kōōnkēt *꞉Faraawo biikaab mbo Yōōsēēf.[k] 14 Yu kāākuyēyākiis ꞉ng'aleechu, kōōyookto ꞉Yōōsēēf /bokēēkuurchi kwaan āk biikaab kōōng'waa tukul. Kiyitē ꞉kayaa tukul biiko tāmānwookik tisab āk muut. 15 Yooto, kuwēēto ꞉Yāākōbō kāābkōōnyoo tukul Miisir. Kiminy ꞉icheek wōlooto ākoy kubēk ꞉biiko tukul choo kibo taay.[l] 16 Ānkoo kuwuu nyooto, /kikeeketita bōōrwēkwaa ām lētuunoo /ānkubokiitōōr wōlēē bo kochonkeet nyēē kikiikusimkwaalee ꞉Abraam wērikaab Amoor ām Syēkēm ām laatitaab beesaanik.[m]
17 Yu kimii kuriiku ꞉bēsyōōsyēk, kootyiich ꞉Yēyiin kuu yoo kikiikukuurtoochi Abraam, kuyēk ꞉biikyoo sērē ām Miisir. 18 Yooto, kubāytooyiis ꞉chiito ake nyēē kimēēnkētē kiy ake tukul kurubta keey ākoo Yōōsēēf.[n] 19 Kwoowēsyi ꞉bāytooyiintoonoo biikyoo ankoonyaliil. Kimāchē kule kumētooy ꞉biiko lēēkōōk chēē /kātākiibuutu sukubēk.[o]
20 /Kikēēsichē *Muusa ām bēsyōōsyēchooto ānkiibēruuroot ām wōlēē mii ꞉Yēyiin. /Kikeebayee kang'waa kō ām ārook sōmōk. 21 Yu /kabokiichuuw kuchō saang' /kēēmāchē /kēēmēto, kunam ꞉chēēbtaab Faraawo Muusa ankuyey kuyēk lakwanyii.[p] 22 /Kikiineet Muusa ng'oomnān ake tukul ām Miisir kuyem. Kikōrōōm ꞉Muusa ām wōlēē king'ālooltooy āk wōlēē kiyēytooy yiisyēēnyii.
23 Yu kiboonto ꞉Muusa kēnyiisyēk artam koosoot kuruutoochi biikyii bo Isrāyēēl. 24 Yooto, kukas chiinyii ake nyēē kimii kōōnyāliilē ꞉chiitaab Miisir. Kuwo ꞉Muusa bakeenke ankubakach chiichoo kibo Miisir kusār chiinyii. 25 Kiisōōtē ꞉Muusa kule tōōs kiimuuchē kōōnkēt ꞉biikwaa kule kimii ꞉Yēyiin kuyēyiisyēē inee kootyaakta icheek, nteenee kimēēnkētē ꞉biikyii. 26 Yu kāyyēēkunēē, kukas ꞉Muusa biikaab Isrāyēēl alak āyēēng' chēē kimii kuboortōōs. Kusyeem kumwoochi kule, ‘Murēchu, nto yu koo-am keey nkosyur ānkōōbooyē mooyēēt akeenke!’ 27 Nteenee kuwunukto Muusa ꞉chiito nyēē kikiikulālchi nyiin ānkumwoochi kule, ‘Ng'oo ꞉nyēē katooling' ibayteech? Inyiing' ꞉kētiintēēt? 28 Imāchē ibara kuu wōloo 'kwēēbākāktooy Miisiriintēēt?’[q] 29 Yu kakas ꞉Muusa ng'aleechaa, kumwēy. Kimwēchi kōōrēētaab Miityaan. Kiibuur wōlooto kut kunyōōr wērikyii āyēēng'.[r][s]
30 Yu kāwokukeeyta ꞉kēnyiisyēk artamu, kuchōōnchi *꞉Malayikeetaab Yēyiin Muusa ām suurkwēēnēēt yēē kōōrikitiitēē ꞉maata ām sōntiit ake. Kilēēkitēē ꞉yooto Tulwēētaab Sinaay. 31 Nto bērē kukas ꞉Muusa kiyooto, kwaam mēt. Kōōnookyi kule kukas nyēē karaam. Yooto, kukas kuutiitaab Yēyiin nyēē kimii kukuuru 32 kule, ‘Anii ꞉Yēyiintēētaab mbo kuukoong', Yēyiintēētaab Abraam, Isaka ākoo Yāākōbō.’[t] Kibootan ꞉Muusa ām muyātēēt kut manaamach takukas yooto subak. 33 Yooto, kumwoochi ꞉Yēyiin Muusa kule, ‘Irēēku kwēyōōnik, kuuyu imiitē iyyoonyēē yēē tiliil. 34 Kaakas kubooyiit man wōlēē /kēēmii /kiitiing'tooy biikyuu ām Miisir āk wōlēē mii kōōtēēytooy. Kāārēku ꞉anii chaatyaakte kunyi, āmiitē wāāyooktiing' ākoy Miisir.’[u]
35 Ki Muusa nyiitēnyi ꞉nyooto /kikēētāyē /kēēmwoochinē kule, ‘Ng'oo nyēē kākōōning' kāāmuukēywēēkaab bāytooyiisyēēt āk chēbo kētiisyēēt?’ Inee mbo subak ꞉nyooto kiiyooktooy ꞉Yēyiin wokubayta ānkusār biikaab Isrāyēēl. Kikwēryootē Muusa ꞉Malayikeetaab Yēyiin nyoo kichōōnchinē ām yoo kibo sōntiinoo.[v] 36 Kikwēryoon ꞉Muusa bichoo kung'ēētyēē Miisir kukaakuyey ng'al chēbo kwōng'uut ām wōlooto āk yoo kibo Araarayta nyēē Arraa āk mbo ām kēnyiisyēk artam choo kimii ꞉biikyoo suurkwēēn.[w] 37 Ki Muusa ꞉nyiitēnyi nyoo kimwoochinē biikaab Isrāyēēl kule, ‘Mākukōōnook ꞉Yēyiin *wōōrkooyoontēēt nyēē wuu anii kuchōōnēē wōlēē miitē ꞉biikwook.’[x][y]
38 Kiboonto keey ꞉Muusa āk biikyoo ām wōlooto bo kōōr nyēē suurkwēēn. Kiboonto keey mbo kuuko ākoo mbo Malayikeetaab Yēyiin nyoo king'āloolchinē inee ām yoo kibo Tulwēētaab Sinaay. Kinyōōr yooto ꞉Muusa ng'al chēbo soboon chēē kirōōbwēēch.[z] 39 Nteenee kichuunnyēē mbo ꞉kuuko ng'aleekaab Muusa ankookaykaay kooyeey Miisir. Kitay ꞉icheek Muusa[aa] 40 ānkumwoochi *Āārōn kule, ‘So, kāwokwaam ꞉nee Muusa nyi kiirēētoonunēēnēēch Miisir? Kunyoo, chēēyēwēēch āynātēēt nyēē sukōōrēētootēēch.’[bb] 41 Yooto yēē sukuyey ꞉bichooto kiito nyēē kerkeey mooyta. Kiyibu tukuuk chēē /kibokēēsooytooy ānkuyēyē sookwoonuutēk ānkung'ērēkyinē kiyēē kiyēyēē āwunnyēkwaa.[cc] 42 Yooto, kōōtuukyi ꞉Yēyiin batay kukutunkyinē icheek asiista, araaweet ākoo kookeelik. Tooku ꞉yuutēyu ām yoo /kikeesir ām kitaabuutaab *wōōrkooyik kule,
44 Kiboonto mbo ꞉kuuko *Kēryēētaab Yēyiin ām wōlooto bo suurkwēēn. Kikiyey ꞉Muusa kēryoonoo kuu wōlēē kimwooytoochi ꞉Yēyiin āk wōlēē kikiikōōboorchinto.[ee] 45 Yu kābokunyōōr mbo ꞉kuuko kēryoonoo, kukwaanta kōōntōōchinē ꞉Chooswa. Kikwaanta kēryoonooto yu kibokunāmē kōōrēētaab biiko choo kikwētē ꞉Yēyiin kukāsē mbo ꞉kuuko. Kiibuur ꞉kēryoonoo kuu nyooto ākoy bēsyōōsyēk choo kichokubāytooyiisyē *꞉Tāwuti[ff] 46 nyoo king'ērēkyi ꞉Yēyiin. Kimwooy ꞉Tāwuti kule mākuyēytoochi ꞉inee Yēyiintēētaab Yāākōbō wōlēē mākuminy.[gg] 47 Nteenee ki Sōlōmōōn nyēē kichokutēēkyi Yēyiin Kōōto.[hh] 48 Ānkoo kuwuu nyooto, mēēbērē minyē ꞉Yēyiin koorin chēē tēēchē ꞉biiko. Kuu yoo mwooyē *꞉wōōrkooyoontēētaab Yēyiin kule,[ii]
51 Kunyoo ii, wuuyēch sōō mētēwookwook nyēē tyaa nyēē ‑mōōkāsē ng'al! Okerkeeye mbo kuukoong' ꞉akweek chu ōkwiilē Tāmirmiryēētaab Yēyiin kwaak.[kk] 52 Mii *꞉wōōrkooyoontēētaab Yēyiin nyēē mānāāwus mbo ꞉kuukoong'? Kibakach mbo choo king'ōōrē kule mākuchō ꞉Chii nyēē Churtaat. Ānkoo mbo raat kuu nyiitēnyi koochaamte ankoobakach ꞉akweek Nyooto Churtaat.[ll] 53 Kyōōnyōōru kiruutēkaab Yēyiin kubununēē malayikaanikyii, āmēēbērē ōrubē!”[mm]
59 Kitas taay ꞉bichoo kuwiir Steefaan nto yityo, kusaay ꞉Steefaan kule, “Mokoryoontēēt Yēēsu, itaach tāmirmiryēēnyuu.”[pp] 60 Kikutuny ānkukuurchi barak kule, “Mokoryoontēēt, ‑'meenaamte bichu ng'ōōki!” Kubēkunēē ꞉ng'aleechaa kuutiinyii kung'ētē.[qq]
<- Yēyuutēk 6Yēyuutēk 8 ->- a Toowunēēt 12:1
- b Ibu. 11:8-10
- c Toowu. 11:31; 12:4
- d Toowu. 12:7
- e Toowunēēt 15:13-14
- f Chuy. 3:12
- g Toowu. 17:9-14; 21:2-3; 25:26; 29:31—30:24; 35:16-18
- h Toowu. 37:11, 28; 39:2, 21
- i Toowu. 41:37-44
- j Toowu. 41:54; 42:1-2, 5
- k Toowu. 45:1, 3, 16
- l Toowu. 45:9-10, 18; 46:6-7, 27
- m Toowu. 23:3-16; 33:19; 49:29-30; 50:13; Choos. 24:32; Ibu. 11:22
- n Chuy. 1:7-8
- o Chuy. 1:15-19, 22
- p Chuy. 2:2-10; Ibu. 11:23
- q Chuy. 2:14
- r Chuy. 2:11-15; Ibu. 11:24-27
- s Chuy. 2:15, 21-22; 18:4
- t Chuy. 3:6
- u Chuy. 3:1-10
- v Chuy. 3:2; 2:14
- w Chuy. 7:3; 14:21-29; 15:25; 16:1—17:13; Kāāyiit. 20:2-11; 14:33
- x Kiruutēk 18:15
- y Kiruu. 18:15, 18; Yēyuut. 3:22-26; 13:32
- z Chuy. 19:1—20:17; Yēyuut. 7:53
- aa Kāāyiit. 14:3-4; Neem. 9:17
- bb Chuy. 32:1
- cc Chuy. 32:1-8
- dd Āmōōs 5:25-27
- ee Chuy. 25:9
- ff Choos. 3:14-17; 18:1; 2Tēt. 1:3; 5:5
- gg 2Sām. 7:1-2; Tyēēn. 132:1-5
- hh 2Sām. 7:5-7; 1Bāy. 6:1-38
- ii Yēyuut. 17:24
- jj Isaaya 66:1-2
- kk Chuy. 32:9; 33:5; Cherem. 4:4; Ēsēk. 2:2-5; Room. 2:28-29
- ll Mat. 5:12; Yēyuut. 3:14
- mm Yēyuut. 7:38; Kala. 3:19; Ibu. 2:2
- nn Mat. 3:16; Luuka 12:8-9
- oo Yēyuut. 22:20
- pp Tyēēn. 31:5; Luuka 23:46
- qq Luuka 23:34; 6:28