Mataio 13

Hote alikŋan hâum sâop.

(Mareko 4:1-9 Luka 8:4-8)

1-3 Otmâ sâp yanâk Yesu emelambâ yapâ lâum kioŋmâ giop. Yawu otmâ gem yan deŋgân ginŋan ari tatbin. Yan tatmunŋe lohimbi dondâŋe taka mem hawam mewam tuhunenekbi. Mem hawamnongoŋetâ yapâ pilâyekmâ waŋgaen yâhâop. Waŋgaen yâhâmu lohimbi takawi yaŋe ginŋan ge tatbi. Ge tatŋetâmâ waŋgaen kinmâ ikŋe den pat yakât topŋe den âlâen hâum yuwu sâm eknongomu nâŋgâwin.

“Lok âlâŋe hote alikŋe mem hâiloŋbe sâm newângen ariop. 4-8 Ari hote alikŋe ya nombot nombot hâiloŋmu giop. Nombotŋe mem hâiloŋmu mâtâwân ge talop. Yâhâ nombotŋeâmâ mem hâiloŋmu hân toŋe biaen ge talop. Yâhâ nombotŋeâmâ hele bâleŋe iowân giop. Yâhâ nombotŋeâmâ tep tep kum hân mem âiloŋgo loŋgo tuhuwi yan ge talop. Yawu gârâmâ hote mem hâiloŋmu âlâen âlâen giop yakât topŋeâmâ yuwu. Nombotŋe mâtâwân ge talop yamâ nâiŋe taka kârâm nem metewi. Yâhâ nombotŋeâmâ hân toŋe biaen giop yamâ gihitŋe kakŋeâk pilâop. Yakât otmâ sikop kârikŋe kumu yan in yawu mum hâlâlâŋ sâop. Yâhâ nombotŋeâmâ hewukŋan me hele pato biwiŋan giop yamâ âlepŋe pururuk sâm teteop. Pururuk sâm tetemu hewukŋaŋe langumu derepgum gimbaŋgumu orok sâop. Yâhâ nombotŋe hân âiloŋgoân giop yaŋeâmâ pururuk sâm âiloŋgo yahalop. 9 Nâŋe den yan yu biwiyeŋan katmâ nâŋgâm heŋgeŋgunomai.” Yawu sâop.

Topŋe yuwuhât Yesuŋe den âlâ me âlâen hâum sâop.

(Mareko 4:10-12 Luka 8:9-10)

10 Otmu lohimbi ya kerehâk ariŋetâ nenŋiâk kinmâ Yesu yuwu sâm âikuwin. “Lohimbi yeŋgât senyeŋan kinmâ yan girawuhât gâŋe den âlâen hâum sâm teteat? Yawu sârâ yâkŋe nâŋgâŋetâ ki keteraksap. 11 Yawu sâm âikumunŋe yuwu sâop. “Yenâmâ Anitâŋe tihityeŋe otmâ gamap. Yakât topŋe ya yeŋe tipiŋe naŋgai. Ya nâŋgâŋetâ keterahâkgât topŋambâek sâm tetem ekyongoman. Yâhâ lok nombotŋe Anitâ ki nâŋgâwaŋgim pâlâmŋe otmâ mansai yaŋeâmâ Anitâŋe tihityeŋe otbe sâm oap ya ki ekmâ nâŋgâŋetâ keteraksap. Yawuhât yâkŋeâmâ Anitâhât topŋe nâŋgâŋetâ keterahâkgât den âlâen hâum sâman. 12 Yeŋe emelâk Anitâhât topŋe nâŋgâne sâm biwiyeŋe nâhâlen katbi. Yawuhât otmâ den âlâen hâum sâmune âlepŋe nâŋgâŋetâ topŋe tetemap. Yâhâ nombotŋe nâhât hâkâŋ oai yaŋeâmâ Anitâhât topŋe nâŋgâm tâpikguai. Yakât otmâ den âlâen hâum ekyongomune topŋe ki nâŋgâŋetâ keterakmap. 13 Yawuhât poropete lok âlâ, kutŋe Yesaia sâm, yâkŋe emet inânŋan den yuwu kulemguop yakât bonŋe yu teteap. 14

“Lohimbi yu yeŋgât topyeŋe yuwu. Yâkŋe biwi pâlâmŋe otmâ nâhât den pat âiloŋgo ya nâŋgâŋetâ tâŋât oap.

15 Yâhâ nâhât hâkâŋ otmâ nâŋgâm kâkâsuk otmâ kâhâeneksai. Yakât benŋe biwiyeŋe alitmâ nâhât topne ki nâŋgâŋetâ keterakyiŋgiwuap. Yawu otmâ hiliwahonomai. Topyeŋe yawu.”

16-17 Yawuhât topne yuwu sâmune nâŋgâŋet. Emelâk embâŋân Anitâhât poropete lok otmu lohimbi nombotŋe yâkât tem lâum manbi yaŋe kulem nâŋe mem mansan yu ekne sâm yakât mambotmâ gam inâk muwi. Otmu yakât dopŋeâk yâkŋe himbimgât den pat nâŋe ekyongom mansan yu nâŋgâne sâm mambotmâ gam inâk muwi. Yakât otmâ den yuwu sâmune nâŋgâŋet. Yeŋeâmâ sâp yiwereŋe yu nâ orowâk manmâ gam kulem topŋe topŋe ekmâ nâhât den nâŋgâm heroŋe kakŋan mansai.

Hote mem hâiloŋmu giop yakât topŋe

(Mareko 4:13-20 Luka 8:11-15)

18-19 Otmu hote mem hâiloŋmu giop yakât topŋe yuwu sâm ekyongomune nâŋgâŋet. Lok âlâŋe hote mem hâiloŋmu mâtâwân ge talop yakât topŋe yuwu. Yamâ lohimbi nombotŋaŋe nâhât den nâŋgâŋetâ ki keterakyiŋgimu manmai. Yawu manŋetâ Satanŋe den ya kum mem gulip tuhumap.

20-21 Otmu hote mem hâiloŋmu nombotŋe hân toŋe biaen giop yakât topŋe yuwu. Lok yawuya nâhât den pat âlepŋe ekyongomune nâŋgâm heroŋe otmâ manmai. Nâŋgâŋetâ kakŋeâk gem biwiyeŋan gihitŋe kârikŋe ki memap. Yawu gârâmâ Anitâhât kasa takamai ya yekmâ kiŋgityeŋahât otmâ in yawu pilâmai. Me bukulipyeŋe nombotŋaŋe senyeŋan geŋetâ yan lohotŋe otmâ pilâmai.

22 Otmu hote mem hâiloŋmu nombotŋe hele biwiŋan giop yakât topŋe yuwu. Lohimbi nombotŋe den ekyongomune nâŋgâŋetâ bonŋe otmap. Nâŋgâŋetâ bonŋe otmu sâp kâlep ki otmâek hângât iri sikum me senŋe âlâlâ ekmâ biwi nâŋgân nâŋgânyeŋaŋe yan hikum nâŋgâm manmai. Yawu manmai yakât otmâ biwi yâhâp otmâ manŋetâ manman âlepŋe ki teteyiŋgimap.

23 Yâhâ hote mem hâiloŋmu nombotŋe hân toŋe orowân giop yakât topŋe yuwu. Lok yawuyaŋeâmâ den pat âlepŋe nâŋgâm heŋgeŋgumai. Nâŋgâm heŋgeŋgum tiŋâk lâum manŋetâ manman âiloŋgo loŋgo teteyiŋgimap. Yâk yeŋgât topyeŋe yawu. Nâŋe hoteân hâum yan yamâ topnenŋeâmâ yawu.” Yawu sâop.

Hote otmu kainde

24 Otmu den âlâ torokatmâ sâop. Anitâŋe kasalipŋe in yawu ki yongom itit kiom tuhuyekbuap. Kasalipŋe orowâk oset guset otmâ manmâ yâhânom yakât topŋe nâŋgânehât den âlâen hâum yuwu sâm eknongop. “Lok âlâŋe kalamângen ari hote mem hâiloŋmu giop. Hâiloŋmu gemu emetsâpŋe otmu âwurem kapiŋan ariop. 25 Âwurem kapiŋan arimu omoŋdâŋe kasaŋaŋe yok pilâm taka sait mewaŋgiop. Sait mewaŋgimu yaŋak kainde yaŋe hote orop oset guset teteop. 26 Yawu otmâ hote ya pururuk sâm tetemu kainde ya yawuâk pururuk sâowot. 27 Yawu tetemutâ nep amboŋe yakât âi lok manbiŋe ekmâ yuwu sâm patoyeŋe ekuwi. “Lok pato, hote hâiloŋdâ pururuk sâop ya kainde yaŋe osetŋe tete pururuk sâmu ekmunŋe ki ârândâŋ oap.” 28 Sâŋetâ sâop. “Yakât topŋe naŋgan. Kasanenŋaŋe toho âinenŋe mem bâleningiop.” Sâmu sâwi. “Yakât girawu naŋgat? Yakât yiwereŋe ari kainde harutmâ pilânom me bia?” Yawu sâwi. 29 Sâŋetâ sâop. “Yawu otmâ kaindeâk sâm hote nombotŋe harutmaihât pilâŋetâ talâk. 30 Hâmbâi hâŋgânyongomune kainde otmu hote ya towatyetŋe ekmâ yan hindâm kâsikunomai. Kainde yamâ kâsikum panŋetâ hâlâlâŋ sâmu uŋetâ sewuap. Yâhâ hote yamâ hindâm komot ikŋiâk katŋetâ tatbuap.” Yawu sâop.

Bândup yakât topŋe

(Mareko 4:30-32 Luka 13:18-21)

31 Yesuŋe nen biwinenŋe Anitâhâlen katmunŋe tihitnenŋe oap yakât topŋe teteâkgât den âlâen hâum yuwu sâop. 32 “Nak âlâ kutŋe bândup yamâ lok âlâŋe kehetŋe tipiŋe âlâ mem ari kalamŋan katbuap. Katmu yapâ kâmŋe ga taka yaŋak yâhâm kâlep pato otmâ nak nombotŋe wangiyekmap. Yawu otmâ nâi wosapâ wosapâ yaŋe menduhuakmâ ya awatŋe kun kunŋan kerem tatmai.” Yawu sâop.

Matuk keluŋe yakât topŋe

33 Otmu torokatmâ yuwu sâm eknongop. “Lok komotŋe komotŋe wosapâ wosapâ mansaiŋe biwiyeŋe nâhâlen katmâ tem lâunihiŋetgât yeŋe ari nâhât den pat âlepŋe ekyongonomai. Yakât topŋe teteâkgât den âlâen hâum sâmune nâŋgâŋet. “Imbi âlâŋe dâmbia golaŋguwuap. Golaŋgumâmâ matuk mendâremu keluŋe gemu dâmbia orop menduhumu ukenŋe bâleŋe otbuap. Dop yawu.” Yawu sâop.

Yesuŋe den âlâ me âlâen hâum sâop.

(Mareko 4:33-34)

34 Yesuŋe lohimbi yawu sâm den âlâen hâum ekyongom gaop yamâ aŋgoân embâŋânâk poropete âlâŋe den kulemguop yakât bonŋe yan teteop. 35 Otmu den yuwu kulemguop tap.

“Den topŋe topŋe Anitâŋe aŋgoân ki sâm tetemu nâŋgâm gawiŋak manmâ gawi. Ya yiwereŋe yuâmâ nâŋgâŋetâ keterahâkgât den âlâen hâum yakât topŋe ekyongowom.”

Yawu kulemguop. Den sâop yan bonŋe teteop.

Hote otmu kainde yakât topŋe

36 Yesuŋe lohimbi tatbi ya pilâyekmâ emelan yâhâop. Yâhâmu watmâ yâhâ yuwu sâm âikuwin. “Hote otmu kainde oset guset teteowot yakât topŋe sârâ nâŋgâne.” Yawu sâwin. 37 Sâmunŋe sâop. “Lok âlâŋe hote mem hâiloŋmâ ariop yakât dop yamâ Anitâŋe nâ yu hâŋgânnohomu gewan. 38 Aiop, kalamgât sâop yamâ yen hânŋan kulemŋan mansai. Yâhâ hotehât sâop yamâ lohimbi Anitâhât amutgen manŋetâ tihityeŋe otmap ya. Yâhâ kaindehât sâop yamâ nâhât den loŋgâem betnihim manmai ya. Lohimbi kaindehât dop manmaiŋeâmâ Satan orowâk bâlenomai. 39 Aiop, kasaŋe taka sait mewaŋgiop yamâ Satan. Yâhâ kalamân sot bonŋe tetewuapgât sâm ekyongoan yamâ hâmbâi mâne sâp pato tetewuawân yakât bonŋe tetewuap. Yâhâ âi loklipŋaŋe kainde hindâm menduhum kâlâwân unomaihât sâm ekyongoan yamâ hâmbâi Anitâŋe aŋelolipŋe hâŋgânyongomu ge lohimbi betnohomai ya aksihâk mem matŋe bâleŋe kâpekyiŋginomai. 40 Yâhâ kainde hindâm kâlâwân pilâŋetâ sewuapgât yan, ya bonŋanâk tetewuap. Hâmbâi mâne Anitâŋe yâhâpŋe hâŋgânnohomu gewom. 41 Gem aŋelolipne hâŋgânyongowom. Hâŋgânyongomune ari lohimbi orotmemeyeŋe kiŋgoŋ otmâ manmai me bukulipyeŋe otŋetâ bâleâk sâm kendâyiŋgimai komot yâhâp yâhâp ya mem matŋe bâleŋe kâpekyiŋginomai. 42 Matŋe kâpekyiŋgim pilâyekŋetâ hem nâpumân ge hâhiwin pato nâŋgâmbisâi. 43 Yâhâ lohimbi nombotŋaŋe Anitâhât den tem lâum manmai yâhâmâ awoŋnaŋe dâiyekmâ ikŋe laŋinŋan katyekmu manman kârikŋan mannomai. Den yuâmâ biwiyeŋanâk katmâ manmâ yâhânomai. Yawu.” Yawu sâop.

Lok âlâŋe tewetsenŋe hanguop yan hâum sâop.

44 Otmu torokatmâ den âlâen hâum yuwu sâop. “Anitâŋe tihityeŋe otmâ manman kârikŋan katyekmu bonŋe menomai yan hâum yuwu sâwe. Lok âlâŋe tewetsenŋe mem ari misiŋgulop. Misiŋgutmâmâ ikŋe muop. Gâmâlâk mâneâmâ lok âlâŋe taka tewetsenŋe ya mem teteop. Mem tetem imbiâk nâhâitŋe kombo miap sâm nâŋgâmaihât yuwu nâŋgâop. “Yu kurihimune tatmu ari lok âlâhâlen senŋe âlâlâ tatnihiap ya kerek puluhum yakât hâmeŋambâ membomŋeâmâ âwurem taka hân yu puluhuwom. Puluhum yanâmâ hân otmu tewetsenŋe yâhâp yâhâp ambokuwom.” Yawu nâŋgâop. Nâŋgâop ya yawuâk olop. Hân otmu tewetsenŋe ya puluhum yâhâp yâhâp ambokuop. Yâhâ dop yawuâk yeŋe manman kârikŋe yakât bonŋe mene sâm senŋe âlâlâ tatyiŋgiap yakât ki nâŋgâŋetâ yahatbuap. Yawu sâop.

Pânu hâkŋe yan hâum sâop.

45 Otmu yakât topŋe nâŋgâmunŋe keterahâkgât torokatmâ âlâ yuwu sâop. “Anitâŋe tihityeŋe otmâ manman kârikŋe yiŋgimu yakât bonŋe menomai yakât âlâen hâum sâwe. Bisinisi lok âlâŋe pânu hâkŋe âiloŋgo nandoroŋe ya membe sâm pâinmâ ariwuap dop yawu ya. 46 Lok yaŋe pânu hâkŋe ekmâmâ miakbe sâm ari iri sikum senŋe âlâlâ tatbaŋgiap ya mem ari puluhuwuap. Otmu yakât hâmeŋambâ membuap yaŋeâmâ âwurem ari pânu hâkŋe ya puluhuwuap. Yawu.

Iŋan itâŋe pilâŋetâ giop yan hâum sâop.

47 Âlâku yawuâk torokatmâ sâwe. Anitâŋe tihitnenŋe otmâ menenekmâ manman kârikŋan katnenekbuap yakât topŋe âlâ yuwu sâwe. Otmu âi lok nombotŋaŋe iŋan itâŋe pilâŋetâ gemu iŋan topŋe topŋe yakât kâlehen ge kutakulakmai. 48 Ge kutakulakŋetâmâ mem dâiŋetâ gamap. Mem dâiŋetâ gamu yan âlepŋe yamâ mem ketetmâ waŋgaen katmai. Yâhâ iŋan ki neneŋe yamâ pilâŋetâ arimap. Dop yawu. 49-50 Yawu gârâmâ hâmbâi sâp patoen yu yan yukât bonŋe tetewuap. Aŋelolipne hâŋgânyongomune ge lohimbi yeŋgât biwiyeŋe ekmâ mem kiwiliyekmâ bâleŋahât pat mansai yamâ meyekmâ matŋe umatŋe yiŋginomai. Yiŋgim kâlâp kâlehen panyekŋetâ ge hâhiwin hilâm ârândâŋ nâŋgâm yâhâmbisâi. Yâhâ âlepŋe mansai yamâ hâmeŋe âiloŋgo yiŋginomai.” Yesuŋe den yawu sâm teteop.

Mosehât girem den otmu ikŋe den.

51 Den ya sâm tiŋ pilâm yuwu sâm âinongop. “Yen den yan yukât topŋe nâŋgâŋetâ keteraksap me bia? Sâmu yuwu sâwin, “Oŋ. yat ya naŋgain.” Yawu sâmunŋe sâop. 52 “Otmu yakât yuwu sâmune nâŋgâŋet. Mosehât girem den kâsikum ningimai ya yeŋgâlen gâtŋe âlâ me âlâŋe nâhât den yu nâŋgâmâmâ biwiyeŋe nâhâlen katmâ mannomai. Yakât topŋe nâŋgâŋetgât den âlâen hâum yuwu sâwe. Emet amboŋaŋe senŋe âlâlâ emelâk gâtŋe otmu âiŋe yâhâp yâhâp mem mansap yapâ mem bukulipŋe tânyongomap dop yawu. Ya nâŋgâŋetâ keterahâkgât yuwu sâmune nâŋgâŋet. Emelâk Moseŋe girem den ekyongop ya sâm tetemune topŋe naŋgai. Otmâ den yiwereŋe yan yukât topŋe naŋgai. Yeŋe den yâhâp yâhâp ya nâŋgâm Anitâhât topŋe kâsikum yiŋgim mansai yawu.

Yesu ikŋe kapi ambolipŋaŋe betbaŋgiwi.

(Mareko 6:1-6 Luka 4:16-30)

53 Yesuŋe den âlâen hâum sâm tiŋ pilâm menenekmu orowâk yahatmâ ariwin. 54 Yahatmâ ikŋe kapiân ariwin. Yan ari miti emetŋan yâhâ den kâsikum yiŋgiop. Den kâsikum yiŋgimu kapilipŋaŋe den ya nâŋgâŋetâ âlâ kândâkdâ otmu pârâk pilâm yahatmâ yuwu sâwi. “Bâe, lok yuâmâ nengâlen gâtŋe. Wosapâ ari kândiwahom nâŋgân nâŋgân topŋe topŋe yu mem taka kâsikum ningim kulem âlâlâ tuhum mansap? Yu ekmunŋe sâtŋe oap. 55 Ikŋe topŋe naŋgain. Âwâŋe Yosepŋeâmâ emet tuhum manmap. Yâhâ mâmâŋeâmâ nenŋan gâtŋe, kutŋe Maria. Otmu imilipŋe ya gurâ nâŋgâyiŋgiainâk, kutyeŋe. Yakowo, Yosep, Simon, Yurasi. 56 Otmu garilipŋe yawuâk.” Yawu sâwi. Topŋe kerek nâŋgâwi yakât otmâ den kâsikum yiŋgim manop ya nâŋgâŋetâ tâŋât otmu betguwi. 57 Yawuhât Yesuŋe yuwu sâm ekyongop. “Anitâhât poropetelipŋaŋe kapi hawamgum ari yâkât den kâsikum yiŋgiŋetâ nâŋgâŋetâ bulâŋe otmap. Yâhâ yâkŋe hep torehenlipyeŋe den kâsikum yiŋgiŋetâ nâŋgâŋetâ tâŋât otmap.” Yawu sâop. 58 Yesuŋe den kâsikum yiŋgimu nâŋgâŋetâ tâŋât olop yakât otmâ ikŋe kapi ambolipŋaŋe yâkâlen biwiyeŋe ki katbi. Yakât otmâmâ yâk yeŋgât hohetyeŋan kulem amon âlâek tuhuop.

<- Mataio 12 Mataio 14 ->