Stiven lu owane ma'e, etiyei ne ta'uweye ape, au te'eye.
1 Sosu a'i pe au heseyei meni owane pefine a'i le ma'e ei toweriye, “Lu ape mo, ne fu te'esiya ape, peri lowe lo wiyeme a'i awere? Piyete awere?” 2 Sosu Stiven itiya'u apou te'e, “Lu feni peri ano wanure! Tu naifa ya'ariyei nomo lo meni Abraham pani Mesopotemia sato iroteye. Nowe me'iye su le omo Haran ma'e fi. Pani Mesopotemia sato iroteye su, Owane Sitewi lai hire yaro irosiya ape, Abraham ma'e henerai. 3 Owane Sitewi lai le ma'e apou eiye,
‘Lu tewi no, pani awei ape sahe no arunatire. Sosu ane ne ma'e pani awei tere'e he'i a'i au atuaturowa. Pani awei ape ma'e ire!’ Stt 12:1
4 Sosu a'i pe le pani Kaldia arunatiyewe fi. Sosu le fi su, le omo Haran ma'e onuri. Abraham lo tai temeniyeye su, Owane Sitewi lai le omo pani tere'e ma'e eimawesawi. Omo pani ape, nowe pereye eite se, fene saro irosiya. [Stt 11:31-12:5]5 Owane Sitewi lai etiri ta le ma'e au ta'ame. Opiyai! Le le ma'e awei tewi oso a'i au ta'ame. Ahowa, Owane Sitewi le ma'e apou eiye,
‘Mo'o su ane awei pani werese ape lu tewi no ma'e aurowa.’ Stt 12:7
Nowe ape se Abraham lo eimane werese ariye. 6 Owane Sitewi lai le ma'e apou eiye,
‘Nowe me'iye su lu tewi no awei pani ape arunatirowa. Lu tere'e lo pani sahe iroteyei. Lu tewi tere'e ape mo lowe ma'e au luwaruwerowa. Lowe lu tewi no wafei se ti tawesirowa. Sosu wiyawi yahowa'i erasi ta'anerowa. Ma'aru anirowata. Lowe wiyawi yahowa'i ta'anerowa. Lowe pani ape sahe iyu menei (400 aiwawe a'i) iroteye. 7 Iyu menei (400) i tepa'asiyei su, ane lai lu tewi tere'e, fene werese wiyawi yahowa'i anite tawesi ape, au hese ereirowa. Lu tewi no pani Isip arunatirowawe, pani eite sahe ane ne au te'e wisereye nine'inamirowa.’ Kis 3:12
8 Owane Sitewi lai Abraham ma'e peri te'e naneiyei ape au te'eye. Peri te'e naneiyei ape apou a'i, ‘Ne tahe no mene'e se touwe. Ne tahe touwei ape siyeyei su, ne Owane Sitewi ma'e tote tawesiyei.’ Abraham lo tani meni eime ta auteiye, iyape Aisak. Sosu poweiye ereti feni werese feni hesi heta (8) i tepa'asiye su, Abraham meni eime lo tahe touwe. Meni eime tahe touwe ape, Abraham Owane Sitewi lo peri te'e naneiyei ape aniye. Nowe me'iye su Aisak lo tani meni eime ta auteiye, iyape Jekop. Nowe me'iye su Jekop lo tani werese eimane ereti feni hesi lowe hesi a'i (12) auteiye. Jekop lo eimane werese ya'ariyei sitewi henerai. [Stt 17:9-14; 21:4]9 Josep lo airu werese, lowe le ma'e yo seni luwaru a'i irowe. Sosu lowe lu tere'e tamo siyeye su, lowe lu tere'e ape ma'e Josep henetiyewe, pani Isip lowe lo ma'e eimawesawi. Josep wiyawi yahowa'i ta'aneteye. Josep pani Isip sahe iroteye su, Owane Sitewi lai le mase ironamiteye. [Stt 28:1-3; 37:11; Stt 39:1-3,21-23]10 Owane Sitewi lai le au noweinoweiteye. Lowe le au luwaruweteye su, Owane Sitewi lai le au pati ferafereiteye. Owane Sitewi le ne marepi tote wisereyeteye. Sosu Isip lo meni owane tutawe Josep ne aiwawe a'i marepi wisereye a'i toteye. Sosu Josep Isip lo pani werese au noweinoweiteye. Sosu le Isip lo meni owane tutawe lo wesi au noweinoweiteye. [Stt 41:37-44]11 Josep meni owane henerai su, lu taune werese pani Isip sahe, pani Kenan sahe ene ayei po'uteye. Lau erasi henerai su, ya'ariyei nomo lo werese ayei nehi ani ta'ame. Lu taune werese lau mase teriteteye. [Stt 41:54; 42:1-2]12 Meni ape Jekop peri heneruwe ta, ayei tomu ne'ese Isip sahe iroteye ape, wanuwe. Sosu le tu eimane topo lo, ya'ariyei nomo lo, pani Isip ma'e eimawesawi. 13 Sosu mo'o Josep airu werese lo ma'e apou eiye,
‘Ane Josep, pa'ise towafi fene lo ne. Marepi fene lo apou a'i toteye, ane temeniyeye. Ahowa, siyere! Ane norohu a'i irosiya.’ Stt 45:4
Sosu Isip lo meni owane tutawe, le Josep lo awaripi wanu so'oruweye. [Stt 45:1-4,16]14 Sosu mo'o Josep awaripi lo Isip ma'e te'e aniye. Josep lo lu feni werese Isip ma'e fai, lu tomu ne'ese a'i (75 aiwawe a'i) Isip ma'e wiye. [Stt 45:9-11; 46:27]15 Sosu Jekop pani Isip ma'e itowe. Le, eimane lo aiwawe a'i, saro ahe temeniyeye. [Stt 46:1-7; 49:33]16 Pa'are lowe lo omo Sekem ma'e aiti. Pa'are lowe lo Abraham lo fisiye yo sahe fu arowe. Tu naifa fisiye yo ape Abraham lai Hamor lo eimane tamo se ete aniye. Abraham ma'aru tamo auwe. [Stt 23:2-20; 33:19; Jos 24:32]17 Nowe ape se peri wiyeme a'i Owane Sitewi lai Abraham ma'e au te'e naneiye ape, atahe a'i henerai su, lu tewi no lo tomu ne'ese henerai. 18 Sosu nowe me'iye su Isip lo meni owane tutawe tere'e henerai. Le Josep wanu so'oru ta'ama. [Kis 1:7]19 Le lai ya'ariyei nomo lo ma'e yo seni luwaru a'i au irowe. Le eimane he'i lowe lo werese liye pa'are a'i nowe ma'e fu arosawi. Sosu eimane he'i tomu ne'ese temeniyeye. [Kis 1:11-22]20 Nowe ape se menitani ta meni eime topo lo, iyape Moses, auteiye. Meni eime ape, Owane Sitewi lo nihe se, wisere a'i ne. Yame hesi heta, meni eime lo mai le ma'e mo'u au ateye. Lowe Moses tai lo wesi sahe fareyare iroteye. [Kis 2:2]21 Yame hesi heta i tepa'asiye su, meni ta Isip lo meni owane tutawe ma'e le ne au te'eye. Isip lo meni owane tutawe lo eime taune, meni eime ape siyeyewe, wesi topo lo ma'e au noweinoweiyei ne heneti. Eime taune ape Moses mo'u au ateye. Meni eime topo lo wou a'i ne. [Kis 2:3-10]22 Meni eite, Moses, le meni erasi henerai tepa'asiye. Le Isip lo etiri, yo seni werese siye so'oruwe tepa'asiye. Isip lo etiri, yo seni werese a'i, lowe le ma'e au te'e atuatu tepa'asiye. Le Isip lo peri wanu so'oruweye. Le wiyawi erasi a'i ta'aneteye.
23 Sosu a'i pe le iyu menei lu hesi werese (40) siyeye su, le lu tewi topo lo ma'e sewiyeyei ne toteye. Lu tewi topo lo aiwawe a'i Israel lo lu tewi. 24 Sosu le Isip lo meni ta, Israel lo meni tere'e ta ma'e au luwaruweye ape, siyeye. Sosu le witane a'i se Isip lo meni ape aine tera'eye. [Kis 2:11-15]25 Sosu Moses apou toteye, ‘Owane Sitewi lai ane Israel lo lu tewi au pati ferafereiyei ne eimawesai. Serai lowe ane siyeye su, lowe etiri ta siye so'oruweyei. Owane Sitewi lai ane ma'e au pati ferafereiyei ne eimawesai.’ Ahowa, lowe siye so'oru ta'ama. 26 Poweiye mo'o su Moses lu hesi, ai atu tiyatiteye ape, siyeye. Le lowesi ma'e apou eiye, ‘Fenesi ai atu tiyati arure! Fenesi lu tewi ta'i aiwawe a'i ne. Fenesi piyene ai atu tiyati irowe awere?’ 27 Sosu meni ape, meni tere'e ma'e ai atu tiyatiye ape, le meni Moses ma'e ani ere itesawiyewe, itiya'u apou ei toweriye,
‘Eiwerai ne kairefi nomo ne au hese ereiyei ne auwe awere? Ne yo seni nomo lo au hese ereirowata.
28 Ne ane aiwawe a'i aine tera'eyei awere? Liyewe ne lai Isip lo meni ta aine tera'eye aiwawe a'i ne. Nomo peri heneruwe ape wanu tepa'asiye.’ Kis 2:14
29 Sosu Moses peri ape wanuwe su, le atoweiye erasi a'i iteroti. Le omo pani Midian ma'e atoweiye iteroti. Sosu le menitani ta'i a'i naituwe. Lowesi eimane hesi auteiye. Le lu tewi tere'e lo omo pani onuteye. [Kis 2:21-22; 18:3-4]
30 Sosu a'i pe iyu menei lu hesi werese (40) i tepa'asiye su, Moses omo pani, lu ta'ame ape, iroteye. Sosu Owane Sitewi lo ipari wisere a'i Moses ma'e itorai. Le me same ta sahe yehe a'i papu wiye. Omo pite a'i iyape Sainai atahe a'i iroteye. 31 Moses etiri ape siyeye su, le hepene se su'ariye. Le atahe a'i aiye ataheyeye su, le Meni Owane Pefine a'i lo peri ahi erasi wanuwe. 32 Meni Owane Pefine lo peri ahi apou eiye,
‘Ane a'i lai Abraham lo Owane Sitewi, Aisak lo Owane Sitewi, Jekop lo Owane Sitewi.’ Kis 3:6
Sosu Moses tei atoweiye auseriyeye. Le me ape yehe ti meteteye ape, siyeye ne atoweiyeye. 33 Sosu a'i pe Meni Owane Pefine le ma'e apou eiye,
‘Lowe tahe no ani tahe ani arosawire. Awei eite ano a'i meni ta teirowata.
34 Ane Isip lo lu taune werese lu feni ano ma'e au luwaruweyei siyeye. Ane lu uruwei lowe lo wanuwe. Ane lai lowe hene ani ferafereiyei ne fai. Serai ane ne pani Isip ma'e si lowe ma'e au ferafereiyei ne eimawesawiyei.’ ” Kis 3:7-10
35 Sosu a'i pe Stiven apou tame te'eye, “Meni Moses ape ne, lowe tu naifa le ne apou te'eye. ‘Eiwerai ne kairefiyeyei nomo ne au hese ereiyei ne auwe awere?’ Owane Sitewi lai meni Moses lowe ma'e eimawesawi. Moses lai meni owane lowe lo henerai. Owane Sitewi lo ipari wisere a'i me same papu iroteye su, Owane Sitewi lai meni ape ariariyeye. [Kis 3:1-4]36 Sosu le lu tewi lo, Isip lo omo pani hene arunari. Le etiri erasi pefine a'i tere'e tere'e, tu lowe siyeye ta'ame ape, ta'aneye. Le etiri erasi pefine a'i ape mo Isip lo pani sahe ta'aneye. Le wiyawi erasi pefine a'i Sa'i Lo'u a'i sahe ta'aneye. Le wiyawi erasi pefine a'i omo pani, lu ta'ame ape sahe, ta'aneye. Lowe omo pani, lu ta'ame ape sahe, iyu menei lu hesi werese (40) saro iroteye. [Kis 7:3; 14:21; Nam 14:33]37 Meni ape, Moses, le aiwawe a'i Israel lo lu tewi ma'e apou eiye,
‘Nowe me'iye ta su Owane Sitewi lai au te'e siye meni ta, ane aiwawe a'i, fene ma'e eimawesai. Le lu tewi nomo lo aiwawe a'i henerai.’ Lo 18:15
38 Meni ape, Moses, le lai aiwawe a'i omo pani ariye a'i saro iroteye. Owane Sitewi lo ipari wisere a'i Omo Sainai sahe au te'eye su, le a'i lai ya'ariyei nomo lo mase iroteye. Owane Sitewi lai meni ape ma'e yo peri, marepi hepene ausiya ape, norohu a'i au te'eye. Serai meni ape Owane Sitewi lo peri fene ma'e te'e fiyariye. Le nomo ma'e au te'e fiyariye. [Kis 19:3]39 Ya'ariyei nomo lo yo peri ape wanuwe su, lowe yo peri ape umasi ta'ame. Ahowa, lowe meni ape ne me'iyeni ma'e atati aruwe. Lowe marepi apou toteye, ‘Nomo pani Isip si ire.’ 40 Sosu lowe Moses lo pa'ise Aron ma'e apou te'eye,
‘Meni tere'e ape Moses le nomo Isip ma'e henetai ape, le eiwerou fi awere? Le temeniyeye awere? Nomo so'oru ta'ama. Serai ne etiri ta ta'anere. Etiri ape hepene se heneraiyei. Serai nomo etiri ape nomo omo pani wisere a'i ma'e henetirowa.’ Kis 32:1
41 Sosu nowe ape se lowe fe bulmakau yene nihari aiwawe tapiye gol se ta'aneye. Lowe fe lo'u nihari eite ma'e au heseye. Lowe yakowei erasi irowe. Lowe etiri eite ma'e au te'e wisereye nine'iteye. [Kis 32:2-6]42 Sosu Owane Sitewi lai lowe ne me'iyeni ma'e atati aruwe. Sosu Owane Sitewi lai lowe awera'iyenati. Etiri werese, ni'arawe ma'e iroteye ape, lowe etiri ape mo ne au te'e wisereye nine'iteye. Tu naifa Owane Sitewi lo au te'e siye meni ta apou Owane Sitewi lo one towe sahe aiwawe leseye,
‘Israel lo lu tewi, fene omo pani, etiri werese po'uteteye ape, iyu menei lu hesi werese (40) sahe iroteye su, fene fe lo'u tamo ane ma'e au hese ta'ame. 43 Ahowa, fene lai ipari tahe wesi erasi tere'e ta, lu taune god wawero, iyape Molek, au te'e wisereyeye. Fene god wawero tere'e, iyape Refan, lo eiwariyemi fene lai eiwariyemi eite lowe uporo ape'i onuwewe, le ma'e au te'e wisereyeteye. Serai ane fene werese omo tere'e eyeri ma'e eimawesawirowa. Omo Babilon awera'iyenatirowawe, sosu feni eiro ma'e irowa.’ Amo 5:25-27
44 Tu naifa ya'ariyei nomo lo omo pani etiri werese po'uteteye ape, sahe iroteye su, Owane Sitewi lo wesi, ipari tahe se ta'aneye ape, lowe aiwawe iroteye. Lowe wesi eite siyeye su, lowe apou toteye, ‘Owane Sitewi lai nomo aiwawe iroteye.’ Owane Sitewi lai Moses ma'e wesi ape, le ta'aneye ape, au atuatuwe. 45 Sosu lowe wesi ape ta'aneye su, ya'ariyei nomo lo wesi ape aiwawe suteti. Meni Josua lai lu taune, omo pani tere'e iroteye ape, ai atu tiyatiye su, lowe Owane Sitewi lo ipari tahe wesi ape aiwawe sutaiteti. Lu taune tere'e, omo pani iroteye ape, Owane Sitewi lai lowe na'ari arosawi. Owane Sitewi lo ipari tahe wesi ape omo pani ape sahe iroteye. Nowe me'iye su meni owane Devit henerai su, wesi ape iroteye. [Jos 3:14-17]46 Sosu Owane Sitewi lo nihe se, meni ape Devit ne au te'e wisereyeteye. Serai Devit lai Owane Sitewi ma'e apou ei toweriye, ‘Jekop lo Owane Sitewi, ane fara'u wesi no tapiye se ta'anerowa awere?’ [2 Sml 7:1-16]47 Ahowa, Devit Owane Sitewi lo wesi tutawe ta'ane ta'ame. Meni tere'e iyape Solomon, le a'i lai Owane Sitewi lo wesi tutawe au ta'aneye. [1 Kin 6:1-38]48 Ahowa, wesi werese a'i, lu ta'aneye ape, Owane Sitewi lai onu te ta'ame. Au te'e siye meni ta'i Owane Sitewi lo one towe sahe apou leseye, Owane Sitewi apou eiye,
49 ‘Wesi ano ni'arawe hire yaro ironamisiya. Hi awei ape sahe, ane lowe topo ano saro atosiya. Fene ane ne piye wesi au ta'aneyei awere? Omo pani eiwerou ma'e ane howeirowa awere?
50 Ahowa, fene etiri ta tote anite tawesire! Ane ereti topo ano se etiri werese a'i ta'aneye.’ Ais 66:1-2
51 Fene werese peri ano wanure! Fene marepi afofo a'i totesiya. Fene lu taune, peri werese ano tote arisinamisiya ape, fene lowe ne aiwawe a'i ne. Fene Owane Sitewi lo peri werese wanu arisinamiteye. Marepi fene lo kairefi luwaru a'i ne. Fene lai ya'ariyei fene lo aiwawe a'i ne. Lowe Owane Sitewi lo peri umasi ta'ame fene Owane Sitewi lo Hepene Wara'i a'i lo peri wanu arisinamisiya. [Ais 63:10]52 Owane Sitewi lo au te'e siye lu werese, fene lai lowe ma'e au luwaruweteye. Lowe lai lu werese, meni wara'i a'i ne au te'eteye ape, aine tera'eye. Tu naifa lowe apou au te'eye. Meni wara'i a'i ta mo'o aiyerowa. Lowe peri ape au te'eye su, ya'ariyei fene lo lowe aine tera'eye. Meni wara'i a'i ape henerai su, fene meni ape ne me'iyeni ma'e atati aruwewe, sosu le aine tera'eye. [Mt 23:31]53 Owane Sitewi lai yo peri lo ape fene ma'e auwe. Owane Sitewi lo ipari werese yo peri lo ape ne fene ma'e au te'eteye. Sosu fene Owane Sitewi lo yo peri ape wanuwe su, fene yo peri lo wanu arisinamisiya.”
Lowe meni Stiven tapiye se aine tera'eye.
54 Lowe Stiven lo peri ape wanuwe su, lowe le ma'e ai marepi erasi pi tomu tawesiteye. 55 Ahowa, Stiven, Owane Sitewi lo Hepene Wara'i a'i papu iroteye ape, le ni'arawe hire ma'e siye etiteye. Le Owane Sitewi lo mitaiyeyei erasi pefine a'i siyeye. Le Jisas Owane Sitewi lo eyate feni ma'e teiyei siyeye. [Sng 110:1]56 Sosu le apou eiye, “Siyere! Ane ni'arawe ani erauwiyei siyesiya. Ane meni ape, hi awei ma'e ni'arawe hire ma'e itorai ape, Owane Sitewi lo eyate feni ma'e teisiya ape, siyesiya.” [Kl 3:1]57 Sosu lowe apaniye lowe lo ereti se anite tawesiyewe, lowe peri erasi a'i hareteye. Lowe werese Stiven ma'e wafei se itero anite ti tawesiri. 58 Sosu lowe omo nowe ma'e le hene ni'ariti. Lowe le omo nowe ma'e hene ni'ariti su, lowe tapiye le ma'e ani fusawi. Sosu lowe lai, peri wawero au te'eye ape, ipari tahe ani erau aniyewe, sosu lowe yo'orei meni Sol ma'e ipari tahe ereti lo se au aniteyei. 59 Lowe tapiye fusawi su, Stiven Jisas ma'e au apou eiye, “Jisas Meni Owane Pefine a'i ano, Ne hepene ano hene ani wire.” 60 Sosu le lowe uporo ape'i onuwewe, sosu le apou hareye, “Meni Owane Pefine a'i, ne yo seni luwaru a'i lowe lo au ani sasari pamowere.” Sosu le peri ape tepa'asiye su, le temeniyeye. [Lu 23:34]<- APOSEL 6APOSEL 8 ->
