1 Habayto êt hên allo, ay inumawah hilan Apo Jesus ha bali, ta nikno ya ha laylay lanêm hên nanoro kanla. 2 Gawan ha hadyay kal-atan ya ampipagtsipon hên labay manggilam toro na, ay hinumakay ya ha mihay bangka, ta bayro yan nikno hên nanoro kanlan kal-atan ya atsi ha laylay hên lanêm. 3 Ha pamanoro na kanla, ay mal-at ya paalimbawa, ya wana, “Main mihay lalaki ya namihabwag hên bini. 4 Ha pamihabwag nan bini, ay main bini ya natata ha dann. Habaytoy tinuktuk hên manok. 5 Ya kaatag ay natata ha mabato. Tampol yan tinumubo, gawan ha mababo ya luta. 6 Noa, hên nangallo, ay nayanto ya, gawan a nipakalalê ya yamot. 7 Ya kaatag ay natata ha kadiwian. Tinumubo ya bini, noa, tinumêytêy, gawan diwi. 8 Ya kaatag ay natata ha mataba ya luta. Tinumubo ya habaytoy bini haka naubuh hên nanagêy, hên main manimagatoh ya lahí, anêmapo, haka tatlumpo.” 9 Hên nahabi nay habayto ni Apo Jesus, ay wana êt, “Pakaihipên yo ya nagilam yo!”
No pata paalimbawa ya panoro ni Apo Jesus
(Marcos 4:10-12; Lucas 8:9-10)
10 Dinumani kan Apo Jesus hilay tagahonol na ta nangotang hila, ya wanla, “Pata panay paalimbawa ya pamanoro mo kanlan kal-atan?” 11 Kabay wani Apo Jesus kanla, “Hikaw bat ya makamwang hên inlihim ya tungkol ha pamanlokop ni Apo Namalyari, noa, a na impamwang ya habayto ha kaatag. 12 No honolên yoy toro ko, ay mapahanan ya pamangintindi yo, noa, no a yon honolên, ay alihên êt kamoyu ya pêpêrad ya naintindihan yo. 13 Kabay an-idann ko ha alimbawa ya pamanoro ko kanla, ta ‘Manlêk hila man, ay a la mamwangan ya anhêlkên la. Magilam la man, ay a hila manggilam, haka a la angkaintindihan ya angkagilaman la.’ 14 Angkatupad kanla ya impamwang ni Propeta Isaias, ya wana hên hato,
‘Pakagilamên yo man, ay a yo maintindihan, haka pakahêlkên yo man, ay a yo mamwangan ya anhêlkên yo.
15 A hila malyarin maniwala gawan kinumdêy ya ulo la. Ampagtêtêkk hila, haka an-ipêrêng lay mata la. Ta kayno maintindihan la, haka maghêhê hilan dumani kangko, bayo patawarên ko hila.’*Isaias 6:9-10.
16 Noa, hikaw, ay iningalwan, kabay angkaintindihan yo ya angkakit yoy andaygên ko, haka angkaintindihan yoy anhabiên ko. 17 Hên hato, ay mal-at ya mámipamwang hên an-ipaihip kanla ni Apo Namalyari, haka kaatag pon ya mahonol kana, ya labay-labay dayi hên makahêlêk hên angkakit yo ya andaygên ko. Labay-labay la dayin magilaman ya anhabiên ko ya angkagilaman yo. Noa, a la nahêlêk ya angkakit yo, haka a la êt nagilam ya angkagilaman yo.”
Impamwang ni Apo Jesus ya labay habiên hên habaytoy alimbawa ya tungkol ha bini ya inhabwag
(Marcos 4:13-20; Lucas 8:11-15)
18 “Gilamên yoy habaytsi ya labay habiên hên alimbawa ya tungkol ha bini. 19 Ya bini ay habi ni Apo Namalyari hên tungkol ha pamanlokop na. Ya nakêm tawo ay in-alimbawa ha natataan bini. Ya bini ya natata ha dann ay habi ni Apo Namalyari ya nagilam lan tawo, noa, a la naintindihan, bayo tampol nilumatêng hi Satanas, ta inalíh nay habaytoy habi ha nakêm la. 20 Ya bini ya natata ha kabatoan, ay habi ni Apo Namalyari ya nagilam haka tinanggap lan tawo hên main kahiglaan, 21 noa, a nimana ha nakêm la. Naniwala hila pon, noa, hên nilumatêng ya kairapan o ya pamairap, ay tampol naalíh ya paniwala la. 22 Ya bini ya natata ha kadiwian ay habi ni Apo Namalyari ya ginilam lan tawo, noa, tampol nialíh ha nakêm la, gawan kayagahan, pibandian, haka katsighaw hên biyay. Kabay a nabayo ya biyay la, hên nanad ha a nanagêy ya bini. 23 Ya bini ya inhabwag ha mataba ya luta ay habi ni Apo Namalyari ya nagilam haka naintindihan lan tawo, bayo nimana ha nakêm la, ya nanad ha lahí ya naubuh hên nanagêy hên main manimagatoh ya lahí, anêmapo, haka tatlumpo.”
Ya alimbawa ya tungkol ha lamon ya tinumubo ha pinay-êharan trigo
24 Impamwang kanla ni Apo Jesus ya miha pon ya alimbawa, ya wana, “Ya pamanlokop ni Apo Namalyari ay maialimbawa ya êmên di: Main mihay lalaki ya namiêhad hên mangêd ya bini hên trigo. 25 Noa, hên mihay yabi, hên angkabêlêw hilangan, ay nilumatêng ya kapatsi na hên namihabwag hên tagêy hên lamon ha pinay-êharan trigo, bayo nammita yay na. 26 Tinumuboy trigo haka nakisabay hên tinumuboy lamon. Hên nanagêy ya trigo, ay napansin lan tagahuyo nan lalaki ya lamon. 27 Kabay dinumani hila kana, ta wanla, ‘Êndat naên ya mangêd ya binin trigo ya in-êhad. Ay-irin ubat ya hata lamon?’ 28 Hinabi nan lalaki, ya wana, ‘Main kapatsi ya namihabwag hên tagêy hên lamon bayri.’ Kabay nangotang hilay tagahuyo na, ‘Labay mon lamonên naên ya?’ 29 Noa, wanan lalaki, ‘Paan pon. Ta no lamonên yo, ay maulot yoy trigo etaman. 30 Paulayan yoy na hên makisabay, hên angga ha panggapah. No panaon hên panggapah, ay habiên ko tana ha manggapah ya unaên la pon alihên ya lamon, haka la pêpêthên ta ulamên. Bayo gapahên ya trigo ta ihimpan.’ ”
Ya pamanlokop ni Apo Namalyari ay in-alimbawa ni Apo Jesus ha pamantumubo hên mihay nanaway but-o
(Marcos 4:30-32; Lucas 13:18-19)
31 Namitoro hi Apo Jesus hên miha pon ya alimbawa, ya wana kanla, “Ya pamanlokop ni Apo Namalyari ay maialimbawa ha pamantumubo hên mihay nanaway but-o ya intanêm. 32 Iibon man ya but-o, ay hinumlay yan nag-in kayo, kabay nipanyag halay ya manok-lalê ha hanga na.”
In-alimbawa ni Apo Jesus ya pamanlokop ni Apo Namalyari ha pampaalsa
(Lucas 13:20-21)
33 Namitoro hi Apo Jesus hên miha pon ya alimbawa, ya wana kanla, “Ya pamanlokop ni Apo Namalyari ay maialimbawa ha pampaalsa ya pinakigawgaw hên mihay babayi ha kal-atan hên arina, haka nilum-at ya habaytoy kal-atan.”
Impamwang hên haton lagi ya paalimbawa ya toro nan Mesias, ya Cristo
(Marcos 4:33-34)
34 Hên nanoro hi Apo Jesus kanlan kal-atan, ay panay main hên alimbawa ha panoro na. 35 Êmbayroy panoro na ta êmên matupad ya impamwang nan mihay mámipamwang hên impaihip kana ni Apo Namalyari, ya wana,
“Ya panoro ko kanla ay paalimbawa.
Ipamwang ko ya inlihim paubat hên dinyag ya hata luta.”†Awit 78:2.
Impamwang ni Apo Jesus ya labay habiên hên alimbawa ya tungkol ha lamon ha trigo ya in-êhad
36 Amêhên, imbalag ni Apo Jesus ya kal-atan, ta hinumwên ya ha bali. Haka dinumani kana ya tagahonol na, ta wanla, “Ipamulah mo kannaên ya alimbawa ya tungkol ha lamon ha trigo ya in-êhad.” 37 Hinabi na etaman, ya wana, “Hiko, ya Taga-Langit, ya In-anak Tawo, ay in-alimbawa ha namiêhad hên mangêd ya bini hên trigo. 38 Ya in-alimbawa ha pinay-êharan ay boon luta, haka ya in-alimbawa ha mangêd ya bini hên trigo, ay hilay palokop kan Apo Namalyari. Ya in-alimbawa ha lamon, ay hilay angkalokopan ni Satanas, 39 haka ya in-alimbawa ha namihabwag tagêy lamon, ay hi Satanas. Ya in-alimbawa ha panggapah, ay yabay ya kaanggaan hên hata luta, haka ya in-alimbawa ha manggapah, ay hilay anghel ni Apo Namalyari. 40 No ay-êmên tsinipon ya hatoy lamon, bayo inulam, ay êmbayro etaman ha anggaan hên hata luta. 41 Gawan hiko, ya Taga-Langit, ya In-anak Tawo, ay mamiutoh hên anghel ko ha boon pamanlokop ko, ta tsiponên lay balang ampangubatan kasalanan, haka hilay mapanyag karawakan, 42 ta ihamwag hila ha apoy ya a angkaparê. Hadyay tangih la bayro, haka mipang-ngê-ngêt hila ha hadyay huluk la, boy ha hadyay ilab ya angkatanam la. 43 Noa, hilay mahonol kana, ay mag-in nanad allo ya ampam-in hawang ha pamanlokop ni Apo Namalyari ya Tatang la. Pakaihipên yo ya nagilam yo.”
In-alimbawa ni Apo Jesus ya pamanlokop ni Apo Namalyari ha maalagáy pibandian ya ayn kapantag
44 Inhundo ni Apo Jesus ya panoro na, ya wana, “Ya pamanlokop ni Apo Namalyari ay maialimbawa ha maalagáy pibandian ya ayn kapantag, ya nakali ha lutan kaatag, bayo hinapolan oman. Ha hadyay kahiglaan nan nakatapol, ay nuli ya, ta in-ubuh nan inhaliw ya atsi kana, ta hinaliw nay habaytoy luta ya nag maalagáy pibandian ya ayn kapantag.”
In-alimbawa ni Apo Jesus ya pamanlokop ni Apo Namalyari ha mihay maalagáy perlas
45 Inhundo ni Apo Jesus ya panoro na, ya wana, “Ya pamanlokop ni Apo Namalyari ay maialimbawa êt ha mihay mangalakal ya ampanapol hên maalagáy perlas. 46 Hên nakahêlêk yan mihay perlas ya hadyay maalagá, ay in-ubuh nan inhaliw ya atsi kana, ta hinaliw nay habaytoy hadyay maalagáy perlas.”
In-alimbawa ni Apo Jesus ha lambat, ya pamanlokop ni Apo Namalyari
47 Inhundo ni Apo Jesus ya panoro na, ya wana, “Ya pamanlokop ni Apo Namalyari ay maialimbawa êt ha lambat ya inhamwag ha dagat, ya nakakwa hên hino-hino kay na hên ya kênan lanêm. 48 Hên napno ya habayto, ay ginuloy la ha laylay, ta nikno hilan impapawa ya habaytoy makêna haka a makêna. Bayo la intapon ya a makêna. 49 Êmbayro etaman ha anggaan hên hata luta. Ipapawa lan anghel, hilay mapanyag karawakan kanlan mahonol kan Apo Namalyari. 50 Hilay mapanyag karawakan, ay ihamwag ha impiyerno ya hadyay apoy ya a angkaparê. Hadyay tangih la bayro, haka mipang-ngê-ngêt hila ha hadyay huluk la, boy ha hadyay ilab ya angkatanam la.”
Dapat parehon dyanan alagá ya manan toro haka ya bayon toro
51 Kinotang ni Apo Jesus hilay tagahonol na hên tungkol ha intoro na kanla, ya wana, “Naintindihan yoy habayto?” Wanla etaman, “Awo. Angkaintindihan naên.” 52 Wanay na êt ni Apo Jesus, “Kabay maintindihan yo etaman ya habaytsi: hilay mánoron Kautuhan ni apo Moises ya ampaniwala ha an-itoro ko ya tungkol ha pamanlokop ni Apo Namalyari, ay maialimbawa ha mihay main bali, ya tampol hên maiawah ha dyanan pibandian na ya mana haka ya bayo. Gawan pareho lan maitoro ya manan toro haka ya bayon toro.”
A ya pinaniwal-an hi Apo Jesus ha balayan Nazaret, ya pinanhumlayan na
(Marcos 6:1-6; Lucas 4:16-30)
53 Hên naitoro nay na ya habaytoy alimbawa, ay nag-alíh yay na bayro. 54 Hên nilumatêng ya ha Nazaret, ya balayan ya pinanhumlayan na, ay hinumwên ya ha sinagoga la, ta nanoro ya. Haka ha pamanoro na, ay nipag-êpapah hilay nakagilam, ya wanla, “Ay-iri nan nakwa ya kamwangan na boy ya kapangyarihan na hên manyag hên kapapaêpapah?” 55 “Daptay hiyay anak ni Jose, ya kalpintero, ya kabalayan tamo. Yarin alwan Maria ya langan hên indo na! Yarin alwan hiyay patêl lan Santiago, Jose, Judas, haka hi Simon! 56 Yarin alwan kabalayan tamo ya patêl nay babayi! Ay-iri nan nakwa ya kamwangan na, haka kapangyarihan nan manyag hên kapapaêpapah?” 57 Kabay a la ya tinanggap. Noa, wani Apo Jesus kanla, “Hilay propeta ni Apo Namalyari, ay anggalangên ha agyan ayri ya logal, noa, a hila ampansinên hên kamag-anak la haka kabalayan la.” 58 Gawan ayn hilan paniwala kana, ay pêrad bat ya kapapaêpapah ya dinyag na bayro.
