Mataiyo 13

Bwatano udoiꞌudoi heyaheyasonidi

(Maleko 4:1-9, Luka 8:4-8)

1 Mayadai kesekesegana ne unai Yesu numa wa unai ye pesa ye dobi Galili Gabwana dedekanaena ye tuli. 2 Kabo bodalakilaki se tupagogoima iya unai, ede ye gelu waga hesau unai na ye tuli, na boda maudoidi se totolo nagali wa unai. 3 Na kabo ginauli gwaudi heyaheyasoniyena ye hedededi. Ye wane, “Tamowai hesau ye lau yona witi koyana unai na witi likena tumadiyao ye hesulu. 4 Ye hesuhesulu ede like wa hekadi se bekudobi kedaena. Na manuwa se laoma ede se kaidi. 5 Like wa hekadi se beku tano maladebadebana unai. Tano wa nige ye buluma, unai like wa se kinimwamwayau. 6 Na mahana ye dalasae na gigibwalina wa unai ede like wa se wowoya, matawuwuna like wa lamdi nige se dobi. 7 Hekadi se beku lagau gwaligwalidi luwadiyena. Lagau wa se kini ede like wa se yahaidi. 8 Yo hinage hekadi se beku bwatano namwanamwana unai, ede like wa se kini yo se kaniyo, hekadi kaniyodi badodi 100, hekadi 60, yo hinage hekadi 30. 9 Kaiteyadi gonowana se lapulapui bena se lapulapuinamwanamwa!”

Matawuwuna saha to Yesu heyaheyasoni mo udiyedi ye laulauhekata

(Maleko 4:10-12, Luka 8:9-10)

10 Muliyena kabo Yesu yona hekahekatao se laoma iya se henamaiyei se wane, “Idohagi to heyaheyasoni ku hepaisowadi na ku hedehededelau tamowai udiyedi?” 11 Unai Yesu ye hededelau udiyedi ye wane, “Galewa basileiyana nuwanuwatuna saesaedi ya hededehemasalahadi komiu kalimiuyena, na siya meta nige ya hedededi udiyedi. 12 Kaiteyadi yogu lauhekata ta se lapulobaidi, siya galewa basileiyana nuwatulobaina kalidiyena kabo ye lakikalili. Na kaiteyadi yogu lauhekata nige se lapulobaidi meta saha se lapui wa kabo se nuwaluluhiyei yo ye gehe kalidiyena.[a] 13 Heyaheyasoni yogu hepaisowadi kalidiyena kaniyona ede

‘se kaikaikewa, na nige saha se kitalobai,

yo se lapulapui, na nige se lapulobai.’ (Yelemaiya 5:21)

14 Yodi laulau ta udiyedi meta peloweta Aisaiya yona hedehedede wa ye laoma ye mamohoi, doha ye wane,

‘Yogu hedehedede kabo kwa lapulapuidi,

na taba nige kwa lapulobaidi.

Yogu kabikabi kabo kwa kitadi,

na taba nige kwa kitalobaidi.

15 Matawuwuna tamowai ta nuwadiyao meta se kwailolokalili,

yo beyadi se kolakola,

yo matadi se gibu.

Na taba matadi se lala, kabo se kitalobai,

yo taba beyadi se malapai, kabo hedehedede se lapulobaidi,

yo taba nuwadi se masalaha, kabo se nuwatulobai,

iyamo nigele.

Unai nige gonowana se nuwabui na ya henamwanamwadi.’ ” (Aisaiya 6:9-10)

16 [Kabo Yesu yona hedehedede wa ye tubei ye wane,] “Na komiu meta gonowana kwa gwauyala matawuwuna matamiyao udiyedi kwa kaikaikewa na beyamiyao udiyedi kwa lapulapui. 17 Ya hededemamohoi kalimiuyena: [Huya bagubagunana unai,] peloweta yo laulaududulai tamowaidi se henuwakalili saha kwa kitadi ta bena se kitadi, yo saha kwa lapuidi ta bena se lapuidi, na iyamo nige se kitadi yo nige se lapuidi.”

Yesu bwatano heyaheyasonina kaniyona ye hededehemasalaha

(Maleko 4:13-20, Luka 8:11-15)

18 “Kwa lapulapui, teina ta like tauhesuhesulu heyaheyasonina wa kaniyona ede: 19 Kaiteyadi galewa hedehededena ta se lapui na nige se nuwatulobai, kabo tauyababa ye laoma na saha namwanamwana nuwadiyena wa ye haigabaei. Siya nuwadi kadi kao meta doha keda kalona. Tuma wa se bekudobi unai na manuwa se laoma ede se kaidi.

20 Maladebadeba unai like se hesulu wa kaniyona ede tamowai hedehedede wa ye lapui na ye haimoei ma gwauyalana. 21 Iyamo like ne nige lamna, unai yona miya nige ye loha. Na huyana pilipili yo hewahewaiunu ye hekalodi yogu hedehedede ta debanaena meta ye nuwagwagwama na ye lausuwala.

22 Na tamowai hesau hedehedede wa ye lapui na kaiyaulina ta nuwamodemodena udoiꞌudoi yo gogo gadosisidi nuwana ne se hemwayau, ede hedehedede wa kalinawai nige kaniyona. Iya meta doha tano lagau gwaligwalina luwanaena na tuma se bekudobi unai.

23 Na like hekadi se bekutalu bwatano namwanamwana unai na kabo hekadi kaniyodi tumadiyao 100 se toledi, hekadi 60, yo hekadi 30. Teina meta doha tamowai hesau hedehedede wa ye lapui yo ye nuwatulobai, ede kaniyona se masalaha.”

Witi yo lagau heyaheyasonidi

24 Yesu heyaheyasoni hesau ye hededeꞌuyoi ye wane, “Galewa basileiyana meta doha tamowai hesau yona koya unai witi likena namwanamwadi ye hesuludi. 25 Na boniyaiyena tamowai maudoidi se kenoko, na kana waiunu ye laoma ede lagau likedi ye hesuludi like namwanamwadi wa luwadiyena, na koya wa ye laugabaei. 26 Huyana like namwanamwadi wa se kini na se hetubu se kaniyo meta lagau wa hinage se kini.

27 Koya tanuwagana yona taupaisowa se laoma unai na se wane, ‘Tanuwaga, like namwanamwadi ku kumaidi yom koya ne unai, na lagau ne haedi se laoma ede se kini ne?’ 28 Ede koya tanuwagana wa ye wane, ‘Waiunu lagau me ye hesulu, ede se kini.’ Yona taupaisowa wa se wane, ‘Gonowana ka lau lagau ne ka upadi?’ 29 Na koya tanuwagana wa ye wane, ‘Taba nige, matawuwuna ena lagau ne kwa upadi, kabo witi ne kwa upahaikesegaidi. 30 Kwa toledi na se kinigogoi kana siga kelikeli kana huya, kabo ya hedede na witi tautanogogoidi lagau ne se tanobagunaeidi se kuinidi na se gabudi, na kabo witi ne se tanogogoidi na se baheidima yogu sanalaena se toledi.’ ”

Tuma gagilidi yo yisti heyaheyasonidi

(Maleko 4:30-32, Luka 13:18-21)

31 Yesu heyaheyasoni hesau ye hededeꞌuyoi tamowai wa udiyedi ye wane, “Galewa basileiyana meta doha kaiwa tumana gagilina[b] tamowai hesau ye hai na yona koyaena ye kumai. 32 Like maudoidi ne udiyedi iya meta tuma gagilikalilina, na ena ye kini koyaena meta iya kabo ye hemala kaiwa lakilakina, na manuwa se laoma lagana ne udiyedi se kabinoi.”

33 Hinage Yesu heyaheyasoni hesau ye hededeꞌuyoi ye wane, “Galewa basileiyana meta doha yisti gagilina. Waihiu hesau yisti ne ye hai na pwalawa disina lakilakina unai ye yebwali kabo yisti ne pwalawa maudoina wa ye hesese.”

Yesu heyaheyasoni ye hasilidi meta peloweta yodi hedehedede wa ye hemamohoiyeidi

(Maleko 4:33-34)

34 Yesu ginauli maudoidi ta ye hedededi boda wa udiyedi meta heyaheyasoni udiyedi ye hedehededeidi. Na nige hedehedede dudulaidiyao udiyedi ye hedehedede. 35 Kaniyona ede peloweta hesau[c] yona hedehedede wa ye hemamohoiyei,

“Kabo kawaguyena heyaheyasoni ya hedededi.

Yo hinage kaiyaulina yona huyatubu unai na ye laoma, hedehedede saha Yaubada ye tolewadamdi wa kabo ya hemasalahadi.” (Same 78:2)

Yesu witi yo lagau heyaheyasonidi kaniyona ye hededehemasalaha

36 Yesu boda wa ye laugabaeidi na ye mwalae numakaloyena. Na yona hekahekatao wa se laoma iya unai se wane, “Witi koyana unai lagau heyaheyasonina wa kaniyona ku hededehemasalaha kalimaiyena.” 37 Ye wane, “Like namwanamwana tauhesuluna, iya ede Tau Natuna. 38 Na witi koyana meta kaiyaulina, na like namwanamwadi ede Yaubada yona basileiya tamowaidiyao, na lagau meta tauyababa yona tamowai, 39 na waiunu ede diyabolo iya meta lagau likena tauhesuluna. Na kelikeli huyana meta kaiyaulina kana siga, na taukelikeli meta Yaubada yona anelu. 40 Lagau ta se upadi na se gabudi meta kabo doha kaiyaulina yona huyagehe unai. 41 Tau Natuna yona anelu kabo ye hetamalidi se lau yona basileiya unai, na tamowai kadi kahao se woyalaeidi yababa unai, yo yababa tauginaulidi maudoidi se haigabaeidi, 42 na kabo se tuudobiyeidi kaiwa kalakalasina gigigigibwalikalilina unai. Temenai kabo se doudou yo kawadi se kapuyahisidi. 43 Na siya taukawamamohoi yo yodi laulau se dudulai kadi kao kabo se namanamali doha mahana, Tamadi yona basileiya unai. Kaiteyadi gonowana se lapulapui bena se lapulapuinamwanamwa!”

Wasawasa wadawadamna yo giniuba matapouna heyaheyasonidi

44 “Galewa basileiyana meta doha ginauli wasawasana hesau se tolewadam koyaena. Na tamowai hesau ye lobai bwatano luwanaena, ede ye puluhiwadamꞌuyoi, na ma gwauyalana ye lau yona gogo maudoidi ye lokunegabaeidi na monina wa unai tano wa ye hemaisahai.

45 Yo hinage galewa basileiyana meta doha gogo taulokulokune tamowaina hesau giniuba matapoudi namwanamwadi ye wasewase. 46 Ena giniuba matapouna namwanamwakalilina hesau ye lobai, kabo ye lau yona gogo maudoidi ye lokunegabaeidi na monina wa unai giniuba matapouna wa ye hemaisahai.”

Hinaya heyaheyasonina

47 “Hinage galewa basileiyana meta doha hinaya se galaei gabwaena, na yama kadi kao udoiꞌudoi se hekonadi. 48 Hinaya wa yama ye mwayau ede tauyamayama hinaya wa se gayosaei salagomgom wa unai na yama wa se hekasadi, namwanamwadi se usaidi bosaena na yababadi se gabaeidi. 49 Kaiyaulina kana siga kabo doha teina: Anelu kabo se dobima tamowai yodi miyamiya dudulaidiyao luwadiyena tamowai yababadi se tolehesuwaladi. 50 Na baꞌaya tamowaidiyao kabo se tuudobiyeidi kaiwa kalakalasina gigigigibwalikalilina unai. Temenai kabo se doudou yo kawadi se kapuyahisidi.”

51 Yesu yona hekahekatao wa ye henamaiyeidi ye wane, “Teina ginauli maudoidi ya hedededi ta kwa nuwatulobaidi?” Se wane, “Aa, ka nuwatulobaidi.” 52 Ye hededelau udiyedi ye wane, “Unai, ena laugagayo taulauhekataena tamowaina hesau, na galewa basileiyana lauhekatana ye haidi, meta iya kana kao ede doha numa hesau tanuwagana yona gogo wasawasadi hauhaudi yo hinage beyabeyadi[d] ye bahehepesadima na ye toledi tamowai matadiyena.”

Nasaleta unai Yesu se subu

(Maleko 6:1-6, Luka 4:16-30)

53 Yesu heyaheyasoni wa udiyedi ye lauhekatagehe ede magai wa ye laugabaei 54 na ye lau yona magai mamohoina Nasaleta. Na yodi sunago unai ye lauhekata ede tamowai wa se siliyata na se wane, “Teina tamowai ta yona sibasiba ta haedi ye hai? Yo yona gigibwali ne haedi ye hai na laulau gigigigibwalidi ye ginaulidi?” 55 Na hinage se wane, “Iya kabina ta katako meta kapenta Yosepa natuna, na sinana ede Maliya, yo kana kahao ede Yamesi, Yosepa, Simona, yo Yuda. 56 Na lounao maudoidi, siya ede maiyadao ta miyamiya! Na haedi sonoga ta ye haidi?” 57 Unai Yesu se kouyalayalaei.

Na ye hededelau udiyedi ye wane, “Magai maudoidi kabo peloweta se hekasisiyei, na yona magai mamohoina yo yona numa tamowaidiyao meta taba nige se hekasisiyei.” 58 Na Yesu laulau gigigigibwalidi hisa mo ye ginaulidi, matawuwuna tamowai wa nige se sunumaei.

<- Mataiyo 12 Mataiyo 14 ->