YUD Yudndo So Uyi Nakangoyingo Yudro Mande Tabango Yemus koneyo bodaga ngu oowooyi Yud. Ngundo nga so uyingga nga nakangoyingo. Ene ngu Yemusga ngu, ene Yerusalemno oni simoo bare nowoondoye hamoo tero oruwonggoku, nguro tabango oruwo. Ingoyingo oni, oowooyinggado ngu Yud kenoro ingoro ngu, nga Yisasro koneyo bodagaku nga, ero ingoyingo. (Mak 6:3). Nga so uyinggano ngano ngu, Yuddo ngu ndadiro oni simoo bare sowengga nowoondoyemo hamoo tetoni oruwonggoku, ngundo so uyingga eneno soweyowonggo. Enendo ngu, noore Anutdo weti mbumbuwanonggo, ko andangeyeroro, yoyoyingo muri gomenggano, nguno ewo. Enendo ngu mande ngandiro ingowo. Etuyeroyingo oni godange, ngundo omburo, enengo mandega, ngundo oni simoo bare nowoondoyemo hamoo teyingo gidega, ngu yomburiyerowanggo. Enendo ngu mande muringga nguro ingonda teyi, ero eyingo. Enendo ngu hamoo mande nguro yanggangoni, ngu Yisas noorengo kondimu gumi ngundiro tunootewa, ero eyingo. Mande gumi gumi nga bukno ingoweroyi ngu, ngandiro ooroote: * Kambayeroyingo mande. 1:1-2. * Etuyeroyingo oni godange, nguro ingonda teyi. Ngundo mande etoyi ingoweroyi, nguro muriye, ko nguro mamana mande yomburiyoro ngu, nguro ogingo suwooyi sano yoro oruwanggo. 1:3-16. * Oni simoo bare nowoondoye hamoo teyingongga, ngunonggo nangge yanggango dikayi. 1:17-23. * Yisas Krayis, ko Anut, enengo oowooyi bingami, ngu nangge okooro oruweroyi. 1:24-25.
1 No Yud, no Yisas Krayisro ko oni. No ngu Yemusro koneyo. Nondo nga mandega nga, so uyimo nakangoro ye yunooteno. Ye simoo bare Anutro menongga ngu ingoro keyootenggoku, Awa Anut ngundo yengo nowoondoyi teyunootoni, ko Yisas Krayisdo ye soboyerootoni, oorootenggo. 2 No Anutno yemboongeteno. Anut, gedo nowoondoge ene yunoya, sumangengge imakeyingo, ngu eneno yetooga orini. Nguno ngu, enengo nowoondoyi teweroyi muringga yunootooga, ngu eneno oororo, urungga oorengo tunootero oruwa, ero yemboongeteno.
Oo Etuyeroyingo Godange Oniro Mandeye Nguro Ye Ingonda Teyi! 3 Ye noro Kristen dobookurine, koretero no yengo Anutdo, noore ko yoyoweroyi kongga nguro mande nakangoro, ye yunowero ingondudu urungga tewono. Ene ataga no ngandiro ingoro, nguro no komo nga mandega nga, ngandiro nakangooteno. Yengo mundi oni gidaregado towooyerootoyiga ngu, ye komo yengo nowoondoyemo hamoo teyingongga, ngu yanggango dowooyi. Ndadiro nguro, naru gurananggemo nangge, Anutdo enengo oni simoo bare nowoondoyemo hamoo teyingo muringga, ngu yunoyingo. 4 Nondo nga mandega yengo nakangootenoku, nguro muri ngandiro: Oo etuyeroyingo oni godange gidarega, torige torige, ye kewooroyemo omburo, ene Anutro Kristen muri nenengo, ko enengo nowoondoyini, yunoweroyi muringga ngu yowoorengoro, torigemangge ene mande gura gura etuyerowero ombuyingo. Ngundiro nguro, ene torige ye kewooroyemo omburo, sebobarese muri biyomi, ko muri biyomi gura gura nguya, ngu tero etuyerootenggoku, ngu ye nguya, ngu mete tewanggo, ero tetenggo. Yo, ngundiro oni ngu, ene Yisas Krayis nangge ngu oniro tabangoye koretero, ngu noorengo Oo Bidodo Simburi Simbunani, nguno nowoondoyemo hamoo ma tetenggo. Yo, ngundiro oni ngu Anutdo enengo muriye biyomi ngu kuri wirikoyerowoku, ene nguro oonootewanggo.5 Ye ngu oo ngu kuri ingootenggoku ngu, ene no yengo ingondudu ko yokutuwooteno. Ngu ngandiro: Kurimi Oo Simburi Urungga, ngundo Iserel oni Igipnonggo yoyootoni, sayingo. Ene kootuyisina, oni simoo bare enengo ma ingoro, nowoondoyemo hamoo ma tetoyi ngu, asa, ene ngu yureni kumooyingo. 6 Ngundiro nangge, kurimi sambono Engel oni gidarega nguya, enengo koye Anutdo yunoyingo, ko urungga ngu nenengo ma tero, nguro enengo sambo ende damoni ngu yokoro sayingo. Ngundiro satoyi, asa, ngu naruno nguno, Anutdo yoyoro ya biyomimo yoyero, nguno uto yanggango (sen), ngundo gosiyeroro yoyetoni, nguno suwooyi sano sugi sugi ooreriko biyobiyomi ingoro oorootenggo. Ngundiro oodoyi, oororo, Anutdo wirikoyeroweroyi naru urungga, ngu sobowooro oorootenggo. 7 Ngundiro nangge, kurimi oorengo, Sodom Gomora ende erayaga nguya, ko ende gidarega namokono oruwonggoku nguya ngundiro, ene Engel onindo tewonggoku, ngundiro teyingo. Ene sebobarese muri biyomi ngu keyoro, ko simoondo simoo dobookuriyiboya, baredoya, werootenggoku ngundiro teyingo. Ngundiro tetoyi, nguro Anutdo ngu ende erayaga ngu kamukoyingo. Ngu ooga tewoku, ngu oo gabogaboyi tunoo, noore etuyerooteku, ngu noore Anutro mandeni ma keyowatoku ngu, asa, ngundiro kowuri, ngu nooreno nguya tunootewa. Yo, noore Anutro mandeni nenengo, ma keyowatoku ngu, asa, noore nguya Anutdo yoyoro, Setanro ende de nombo ma kumooweroyimo nguno oorongooyerowa.
8 Ngu godange oni, ataga oorootenggoku nga ngu, ene ngundiro nangge tero, enengo gabo biyomi gura gura kenoro, ngunonggo ene goweyeboro muri biyomi oorengo ngu tetenggo. Ene noorengo, Oo Bidodo Simburi Simbunani , nguro manggowo toongooro, ene windawinda biyomi tero, ene sambono Engel oni nguya mande kootuyisina etenggo. 9 Ene kurimi, Anutro Engel oniro tabango koretero, oowooyi Mayikel, ngundo Setanya yomooyinoro, kootuyisina mande biyomi ma eyingo. Kini, ene Mosesro bingo onendo yowa ero, Setanya mande gumi gumi ero rongge nangge tero, nguno ene Setanya mande kootuyisina ma eyingo. Kini, ene ngandiro eyingo. Oo Bidodo Simburi Simbunani, Anut enengombo nangge ngu geyoro ero, mamananggerowa! Eyingo. 10 Ene nga godange oni ngando ngu, ene oo bidodoboro muri ma ingoro, nguro mande biyomi etenggo. Ene mande muri ingootenggoku ngu, ene nusako ingonduduye kini, nguro muriye ngundiro tetenggo. Ngundiro muringga ngundo hamoo oorengo yomburiyeroote. 11 Yo, ngu etuyeroyingo oni godange ngu, ene komo ingonda teyi! Ndadiro nguro, ene kuri, Keyinro newende bogudodo teyingo muriningga, ngundiro endeyootenggo. Yo, ene uriro nangge ingondudu tetenggoku, nguro enengo goweye ngu yoro, Belamro muri keyoweroyimboro inowonggo. Ene Anutro mande ngu yokoro, Korando, oni gidarega nguya windawinda tewonggoku, ngundiro teyingo. Ngu muringgano nguno, Kora, enengo ko oni nguya hamoo oorengo oonootewonggo.
12 Naru bidodomo, ye yowuruwooro Anutro ko dobookuriyeboro nguya nowoondoyi tero, oowari simbo katenggo. Ene ngu godange oni ngu yengo yowuruye ngu yomburiyoro biyomi tetenggo. Yo, ene sono oowari rogono kini ngu netenggoku, nguno ene enengo oowari ngu sobowooweroyi, nguro ma sosoretenggo. Kini, ene enengomboro nangge ingoro, oni songo ooro wenonootenggoku, ngu hoorooweyerowero ma ingootenggo. Godange oni ene goboore sambono sono kini doogobo yoro, songo songo kingo sateku, ngundiro. Ene de tanggori narunimo, ma enggeteku nguro. Ene de kumooni, onindo damonidodo gumootenggoku ngundiro. 13 Yo, godange oni ngundo oyimo yoweroyi mande muri ngu tetenggo. Nguno ngu, godange oni, nguro muriye biyomi sono tuwi urungga omburo, koodoyi nogoru digi bungomo yeteku ngundiro. Ene sambono tootumbo enengo musiye oorengo yokoro, songo songo satenggoku ngundiro. Ngu oni, nguro ooreri, iriyo oorengo, Anutdo songo yeyunootoni, sugi sugi oruwanggo.
Ene Nguro Uriyi Biyomi Oorengo Yowanggo 14-15 Inok ngu, Adamro soweni oororo, kandegura gidemboro erayaga, nguno ene tunooteyingo. Anutro mandeno, Inok Anutro ingonduduni ero, ngu godange onino nguro, ero eyingo. No kenootoowe, Anut Oo Bidodo Simburi, nga enengo Engel oni urungga oorengo, ngu ma kandangeweroyi, ngu eneya gobooro ombutoyi yeyooteno. Ene oni bidodoboro biyomiye tewonggoku, ngu wendangero wirikoyeroweroyimboro ombute. Yo, oni Anutro mande ingoro, ngu ma keyootenggoku ngu, enengo muriye biyomi tero oruwonggoku, ngu bidodo kenoro ingowanggo. Yo, weti mbumbuwadodo oni ene hamoo oorengo Anut kootu inootoyi, ngundiro nguro, Anutdo, enengo mande muriye biyomi oorengo eneya tewonggoku, nguro gumi ogingo urungga yunowero ombuwa. Ero eyingo. 16 Ngu oni ngu, ene Anutya kootuyisina mande ero, ko oo bidodo eneno tunootewoku, nguro nowoondoye biyomi ingootenggo. Ngundiro nguya, enengo nowoondoye uru teweroyi muringga ngu tero, keyoro endeyootenggo. Ene meno manggaru tero, enengo bingamiye ero okooro, ngunonggo ene oni gidarega nguya, oowooye bingamiye okooro ganaganayeroro, nguro oo kingo sobiyoro yoweroyimboro. Ye Komo Nowoondoyemo Hamoo Teyingo, Ngu Gome Dowooyi 17 Ene ye noro Kristen dobookurine, ye Oo Bidodo Simburi Simbunani, Yisas Krayis, nguro Aposel oniro mandeye kuri ewonggoku, ngu ingondudu teya ingoyi. 18-19 Ene yeno ngandiro eyingo. Kootuyisina naru wengamo, oni gidarega Anutro mande murini nguya, yomooyinoro, Anut kootu inoro, nowoondoye uru teyingo muri biyomi ngu tero oruwanggo. Ene ngundiro tero, Anutro Kristen oni simoo bare, ngu kewooroyemo uro ganaganayeroro, yoyeni, ene usowooro songo songo tetenggo. Yo, ngu oni biyomi nguno Anutro Yuka Kundingiyi eneno kini. Nguro ene mera ngaro muri, nguro nangge ingondudu tetenggo, eyingo.20 Ene ye noro Kristen dobookurine, ye bidodo komo suwooyi sano yengo nowoondoyemo hamoo teyingo kundingiyingga, ngu yengomo yengomo yanggango teyinoya oriyi. Ye komo suwooyi sano, Yuka Kundingiyi, nguro yanggangoni, ngunonggo Anutno yemboongeyi. 21 Anutdo yengo gome ingootoni, nguro yengo endeyoyingo muringga ngu tunoo etuyeroro, ye enengo ingondudu nangge keyoyi. Ye ngundiro tetoyi ngu, asa, Anutdo ye kumana urungga yunowa. Ye komo ngu narungga, ngu sobowooya, noorengo, Oo Bidodo Simburi Simbunani, Yisas Krayis, nguro nowoondoyini ngu ye keta sugi sugi oruweroyi ngu yunowa. 22 Ye komo oni gidarega enengo nowoondoyemo hamoo teyingo ngu bodaga yokowonggoku, nguro nowoondoyi teyunoya hoorooweyeroyi. 23 Kristen oni gidarega, ngundo biyomi tetoyiga ngu, asa, ye komo sodedomangge, ene hooroowetoyiga, Anutro oore metemi nguno ko oorowuyi. Yo, ye oni ngundiro nowoondoyi teyunoro, hoorooweyeroro ngu, asa, ye komo nguro ingonda teyi! Kinitetoyi ngu, asa, ye nguya mete weti mbumbuwa tewonggokuro nguro ye sorewanggo. Ene ingondudu kurimi nguro muriye, ngu towi soroyi sugabododo oorengo ngundiro. Ye komo muri ngundiro nguro, sosoreya songo saya oriyi.
Anutno Esosooteweroyi 24 Anutdo ene mete ye soboyeroro kawararayerootoni, nguro ye mera ma wongosogurumooro yurewa. Enengo duridarinimo ombuteku, naruno nguno, Krayisdo ye yoyoro, ngandiro ewa, yeno biyomi gura kini. Ene ngundiro etoni, ye nguro oni oni urungga oorengo tewanggo. 25 Ngu Anut gurananggega, ngundo nangge, noore ko yoyoyingo, ngu Yisas Krayis nguro koningga, nguno noorengo, Oo Bidodo Simburi Simbunani, noore nguro bingami ero okoowato. Ene nangge noorengo sobosobo koreteyingo urungga ooroote. Ene yanggangonidodo duridarinidodo oorengo. Ene oo bidodoboro sobosobo tabango ooroote. Ene kurimimonggo naru bidodomo, kootuyisina nguya oruwa. Ngu hamoo oorengo.
1 No Yud, no Yisas Krayisro ko oni. No ngu Yemusro koneyo. Nondo nga mandega nga, so uyimo nakangoro ye yunooteno. Ye simoo bare Anutro menongga ngu ingoro keyootenggoku, Awa Anut ngundo yengo nowoondoyi teyunootoni, ko Yisas Krayisdo ye soboyerootoni, oorootenggo. 2 No Anutno yemboongeteno. Anut, gedo nowoondoge ene yunoya, sumangengge imakeyingo, ngu eneno yetooga orini. Nguno ngu, enengo nowoondoyi teweroyi muringga yunootooga, ngu eneno oororo, urungga oorengo tunootero oruwa, ero yemboongeteno.
5 Ye ngu oo ngu kuri ingootenggoku ngu, ene no yengo ingondudu ko yokutuwooteno. Ngu ngandiro: Kurimi Oo Simburi Urungga, ngundo Iserel oni Igipnonggo yoyootoni, sayingo. Ene kootuyisina, oni simoo bare enengo ma ingoro, nowoondoyemo hamoo ma tetoyi ngu, asa, ene ngu yureni kumooyingo. 6 Ngundiro nangge, kurimi sambono Engel oni gidarega nguya, enengo koye Anutdo yunoyingo, ko urungga ngu nenengo ma tero, nguro enengo sambo ende damoni ngu yokoro sayingo. Ngundiro satoyi, asa, ngu naruno nguno, Anutdo yoyoro ya biyomimo yoyero, nguno uto yanggango (sen), ngundo gosiyeroro yoyetoni, nguno suwooyi sano sugi sugi ooreriko biyobiyomi ingoro oorootenggo. Ngundiro oodoyi, oororo, Anutdo wirikoyeroweroyi naru urungga, ngu sobowooro oorootenggo. 7 Ngundiro nangge, kurimi oorengo, Sodom Gomora ende erayaga nguya, ko ende gidarega namokono oruwonggoku nguya ngundiro, ene Engel onindo tewonggoku, ngundiro teyingo. Ene sebobarese muri biyomi ngu keyoro, ko simoondo simoo dobookuriyiboya, baredoya, werootenggoku ngundiro teyingo. Ngundiro tetoyi, nguro Anutdo ngu ende erayaga ngu kamukoyingo. Ngu ooga tewoku, ngu oo gabogaboyi tunoo, noore etuyerooteku, ngu noore Anutro mandeni ma keyowatoku ngu, asa, ngundiro kowuri, ngu nooreno nguya tunootewa. Yo, noore Anutro mandeni nenengo, ma keyowatoku ngu, asa, noore nguya Anutdo yoyoro, Setanro ende de nombo ma kumooweroyimo nguno oorongooyerowa.
8 Ngu godange oni, ataga oorootenggoku nga ngu, ene ngundiro nangge tero, enengo gabo biyomi gura gura kenoro, ngunonggo ene goweyeboro muri biyomi oorengo ngu tetenggo. Ene noorengo, Oo Bidodo Simburi Simbunani , nguro manggowo toongooro, ene windawinda biyomi tero, ene sambono Engel oni nguya mande kootuyisina etenggo. 9 Ene kurimi, Anutro Engel oniro tabango koretero, oowooyi Mayikel, ngundo Setanya yomooyinoro, kootuyisina mande biyomi ma eyingo. Kini, ene Mosesro bingo onendo yowa ero, Setanya mande gumi gumi ero rongge nangge tero, nguno ene Setanya mande kootuyisina ma eyingo. Kini, ene ngandiro eyingo. Oo Bidodo Simburi Simbunani, Anut enengombo nangge ngu geyoro ero, mamananggerowa! Eyingo. 10 Ene nga godange oni ngando ngu, ene oo bidodoboro muri ma ingoro, nguro mande biyomi etenggo. Ene mande muri ingootenggoku ngu, ene nusako ingonduduye kini, nguro muriye ngundiro tetenggo. Ngundiro muringga ngundo hamoo oorengo yomburiyeroote. 11 Yo, ngu etuyeroyingo oni godange ngu, ene komo ingonda teyi! Ndadiro nguro, ene kuri, Keyinro newende bogudodo teyingo muriningga, ngundiro endeyootenggo. Yo, ene uriro nangge ingondudu tetenggoku, nguro enengo goweye ngu yoro, Belamro muri keyoweroyimboro inowonggo. Ene Anutro mande ngu yokoro, Korando, oni gidarega nguya windawinda tewonggoku, ngundiro teyingo. Ngu muringgano nguno, Kora, enengo ko oni nguya hamoo oorengo oonootewonggo.
12 Naru bidodomo, ye yowuruwooro Anutro ko dobookuriyeboro nguya nowoondoyi tero, oowari simbo katenggo. Ene ngu godange oni ngu yengo yowuruye ngu yomburiyoro biyomi tetenggo. Yo, ene sono oowari rogono kini ngu netenggoku, nguno ene enengo oowari ngu sobowooweroyi, nguro ma sosoretenggo. Kini, ene enengomboro nangge ingoro, oni songo ooro wenonootenggoku, ngu hoorooweyerowero ma ingootenggo. Godange oni ene goboore sambono sono kini doogobo yoro, songo songo kingo sateku, ngundiro. Ene de tanggori narunimo, ma enggeteku nguro. Ene de kumooni, onindo damonidodo gumootenggoku ngundiro. 13 Yo, godange oni ngundo oyimo yoweroyi mande muri ngu tetenggo. Nguno ngu, godange oni, nguro muriye biyomi sono tuwi urungga omburo, koodoyi nogoru digi bungomo yeteku ngundiro. Ene sambono tootumbo enengo musiye oorengo yokoro, songo songo satenggoku ngundiro. Ngu oni, nguro ooreri, iriyo oorengo, Anutdo songo yeyunootoni, sugi sugi oruwanggo.
20 Ene ye noro Kristen dobookurine, ye bidodo komo suwooyi sano yengo nowoondoyemo hamoo teyingo kundingiyingga, ngu yengomo yengomo yanggango teyinoya oriyi. Ye komo suwooyi sano, Yuka Kundingiyi, nguro yanggangoni, ngunonggo Anutno yemboongeyi. 21 Anutdo yengo gome ingootoni, nguro yengo endeyoyingo muringga ngu tunoo etuyeroro, ye enengo ingondudu nangge keyoyi. Ye ngundiro tetoyi ngu, asa, Anutdo ye kumana urungga yunowa. Ye komo ngu narungga, ngu sobowooya, noorengo, Oo Bidodo Simburi Simbunani, Yisas Krayis, nguro nowoondoyini ngu ye keta sugi sugi oruweroyi ngu yunowa. 22 Ye komo oni gidarega enengo nowoondoyemo hamoo teyingo ngu bodaga yokowonggoku, nguro nowoondoyi teyunoya hoorooweyeroyi. 23 Kristen oni gidarega, ngundo biyomi tetoyiga ngu, asa, ye komo sodedomangge, ene hooroowetoyiga, Anutro oore metemi nguno ko oorowuyi. Yo, ye oni ngundiro nowoondoyi teyunoro, hoorooweyeroro ngu, asa, ye komo nguro ingonda teyi! Kinitetoyi ngu, asa, ye nguya mete weti mbumbuwa tewonggokuro nguro ye sorewanggo. Ene ingondudu kurimi nguro muriye, ngu towi soroyi sugabododo oorengo ngundiro. Ye komo muri ngundiro nguro, sosoreya songo saya oriyi.