Luk 8

Bale Gidalega Ene Yesus Keyolo Endeyowonggori

1-3 Kootusina nalu gidalegano, Yesusndo enengo sulena oni kande elaya kegidembolo elayaga nguya, Anut oo bidodo Sembuli Sembunaye, ngundo enengo nalungga sobowooteku ngulo mande mandeni damoni, ngu ende ululu, ende bobodi ngu bidodomo, oni simoo baleno wesiyolo elo etuyelolo, oololo ombulo tewolo. Bale gula gula nguya, ngu bale ngu Yesusndo kuli yuka biyomidodomu owelo andangeyunowoku ngu, ko sayidodomu yomosiyeloyingoku, ngundo Yesus keyolo endeyowonggori. Ngulomu, bale gula oowooyi Mariya nguya ngandilo etenggoku, Mariya Magadala balelo etenggo. Ngu balegano nguno yuka biyomi kandegula gidembolo elaya (7) oweyelowolo. Bale gula oowooyi Yowana, ngu Herodlo yanimo ko sobosobo oningga, oowooyi Kusa, ngulo baleyi; Susana, ko bale gidalega nguya Yesus keyolo, mandeni ingolo yaliwolo. Ngu bale ngundo enengo bobeyebo Yesus, ko, enengo sulena oniya hoolooweyelootoyi, ngundo oowali oo uliyolo, nelo endeyowolo.

Oni Oowali Yuwooyi Kono Kuliyoyingo, Ngulo Mande Yamonggawo

(Matiyu 13:1-9; Mak 4:1-9)

4 Ende ende oni simoo bale oowooyingga oolengo ende bidodomonggo mewoosoolo, Yesus tanggeyimo mayelo, gooboongoolo dikawonggori. Ngu naluno, Yesusndo mande yamonggawo gula, ngu oni simoo balekunolo ewolo. 5 Oni gulado Rayis yuwooyi kono yolo oololo kuliyowolo. Ngundilo kuliyootoni, Rayis yuwooyi gumingga ooleko soletoni, onindo wongoomukootoyi, numbo mayelo newonggori. 6 Oo yuwooyi gidalega mela digi sangganimo solewonggori. Ngu oo yuwooyiku ngu gome ooleyingomu, ene mela ngu ulumi kini. Ngundilo ngulo, bidodo oolelo, ariyelo kumoomukowolo. 7 Gidalega ulu sodabo, kakali so oo kewoolokono solewolo. Ngu ulu so kakali ookudodo oolelo, ngundo doobeyelootoni, siyokongo yewolo. 8 Rayis yuwooyi gidalega mela gome metemimo solewolo. Ngu nangge gome oolelo, engge oowooyingga oolengo enggewolo. Yesusndo ngundilo elo yokolo, manggalu telo ewolo. Oni gula mande ingoweloyi sodeyidodoga tetoningga ngu, ene komo mandega nga gome oolengo ingonilo ewolo.

Yesuslo Mande Yamonggawo, Ngulo Damoni Ewolo

(Matiyu 13:10-17; Mak 4:10-12)

9 Yesus enengo sulena onindo, Yesus sumoo inolo ewonggori. Ge mande damoni wiliyolo, ge mande yamonggawo nangge eteku, ngulo damoni ndatelo? 10 Etoyi, Yesusndo gumi ewolo. Ye ngu, Anut oo bidodo Sembuli Sembunaye, ngundo simoo bale enengo soboyelooteku, ngu mande kombiteyingongga ngu, ye kuli Anutndo etuyelowolo. Ene simoo bale gidalegado ngu, ene mande yamonggawo nangge ingootenggo. Ene kenowelo doongetewanggoku, ene ma kenowanggo. Ene mande ingowanggoku, ene nowoondoyemo mande ngu ma ingowanggo.

11 Mande yamonggawo ewonoku, ngu damoni ngandilo. Ngu oo yuwooyingga ngu Anutlo mande. 12 Oo yuwooyi gidalega ooleko soletelo ewonoku ngu, oni simoo bale Anutlo mande ingootoyi, kootusina, Setando ombulo, ngu mandeku, oni nowoondoyemonggo andangelo yootoni, nguno ene Anutlo nowoondoyemo hamoo ma tewonggo. Ngulo ngu, Anutndo ene ma yoyowa. 13 Digi sanganimo elo ewonoku ngu, oni simoo bale koletelo Anutlo mande ingolo, ngulo gome ingolo, oni oni telo, ngu koyi tewolo. Ene ngu nowoondoyemo hamoo teyingo ngu bodaga nangge tetoyi, ngu naluno, kowulingga kenolo, nguno enengo hamoo ingowonggoku, ngu yokowonggo. 14 Oo yuwooyi so daboo sanggilidodo kewooloko oolooteku, elo ewonoku, ngu ngandilo. Simoo bale Anutlo mande ingootenggoku, kootusina, mela ngalo kowuli oowooyingga, bobeye oo sitowi, oo ngulo hahangelo, ingondudu tewonggori. Oo ngulo nowoondoyemo mande oo ngu doobengolo wiliyootoni, aliyelo, enggeni kini. 15 Mela gomemo oo yuwooyi solelo ooletelo, elo ewonoku ngu, simoo bale Anutlo mande ingolo, ene nowoondoye gome yomosiyolo, hamoo ingolo, yolo, yanggango dowoolo keyootenggo. Anutlo nangge ingondandangelo endeyootenggoku ngu, ene gome enggetenggolo ewolo.

Solu Kumbe Newendemo Oongoowolo

(Matiyu 4:21-25)

16 Oni solu kalo, kumbe oo newendemo ma yelo wiliyolo, ko, yaba newendemo nguya ma yetenggo. Kini, yaba sanganimo yetoyi, ngundo oni gumingga nguya himi yunoote. Oni gidalega ya newendemo ombulo ngu, ene solu ngu kenowanggo. 17 Nga mande Anut oo bidodo Sembunaye, ngundo simoo bale enengo sobowooteku, ngu oo bidodo kombiteyingo ngu, kootusina, oo ngu tunootewanggo. Oo bidodo onindo oongooyingo ngu, kootusina, Anutndo yeni tunootemukowa. Oni oo ngu doongeyembo tunoo kenomukowanggo. 18 Ye komo ingondale teyi! Ye komo ndatelo mandega nga, ngu gome ingoyi! Oni ene Anut oo bidodo Sembuli Sembunaye, ngundo simoo bale enengo sobowooteku ngu, ngulo ingoyingo bodaga ingolo oolootenggoku ngu, ene newende bidodo hahangelo, enengo mande ingolo keyootenggoku, asa, Anutndo enengo ingoyingongga ngu yeni, ulungga yewa. Ene oni ene Anut oo Bidodo Sembuli Sembunaye, ngundo simoo bale enengo sobowooteku ngu, ngulo damoni bodaga ingooteku ngu, asa, ngu ingoyingongga soweyolo, gumi ma ingootoni ngu, asa, Anutndo enengo ingoyingo bodaga ngu yolo oongoowalo ewolo.

Yesus Enengo Nemi, Ko, Konedoboongo

(Matiyu 13:18-23; Mak 4:13-20)

19 Ngu naluno nguno, Yesus enengo nemi, ko enengo konedobooge, ngundo Yesusno mayewonggori. Ene oni simoo bale ulungga oolengo ngulo, ene Yesus tanggeyimo ombuweloyi nguya kini. 20 Oni gidalegado Yesusno ewonggori. Gengo nangge ko konedobooge ge geyowelo mayelo, endesina dikatenggoku awelo ewonggori. 21 Ngundilo etoni, Yesusndo mande gumi ewolo. Oni ene Anutlo mande ingolo, ngu keyootenggoku, ngu nolo namone, ko nolo konedoboone. Ngundilo elo ewolo.

Yesusndo Doogo, Ko, Sono Koongeyingo Nguya Mande Etoni Imakewolo

(Matiyu 8:23-27; Mak 4:35-41)

22 Nalu gulano, Yesusndo enengo sulena oniya wanggo gula sanganimo oolelo ewolo. Ye wanggo woosootoyiga, noole sono koongeyingo anduloko ulelewato. Yesusndo ngundilo etoni, wanggo woosoolo, dowoolo ulelewolo. 23 Wanggo sono koongeyingo sanganiwoole uloluwootoni, Yesus wanggo sanganimo wetolo kapengo yewolo. Ngu naluno, doogoga sono koongeyingo kewooloko tunootewolo. Ngu doogo ulungga, ngundo wanggo yowoolalingootoni, wanggo nguya sono koongetoni, ene oonatewelo tewolo.

24 Ngundilo tetoni, sulena oniku oololo, Yesus yokutuwoolo ewonggori. Awa, Awa! Noole oonatewelo tetetoku nga! Ewonggori.

Etoyi, Yesusndo ootookoolo, doogo, sono koongeyingo nguya yeyolo etoni, imakelo kinitewoliyo. Doogogaku ko sono koongeyingonggaku ma dokelo ikakooteyingo, ngu kondibo imakewolo. 25 Ngundilo tetoni, Yesusndo sulena oniku mamanayelolo ewolo. Yengo nowoondoye hamoo tewoku, ngu ndano? Ewolo.

Sulena oniku goweye mboolomboolo telo, sosolelo ngunonggo, enengo nanggelo ingolo ewonggori. Nga oningga nga onendo? Doogoya elo, ko, sono koongeyingomboya etoni, enengo ela elaya ene manggowo keyooteliku ngu! Ewonggori.

Yesusndo Gegesa Melasina Oningga Yuka Biyomigado Yoyingo Ngu Owewolo

(Matiyu 8:28-34; Mak 5:1-20)

26 Kootusina, ene Gegesa melasina nguno oolouwonggori. Ngu mela ngu, Galili sono koongeyingo ngu gidalesina ooloote.*Oowooyi gula ngu Gadara, ko oowooyi nguya Gerasin. 27 Yesus ene sulena oniya wanggo yokolo, wendeyi tamako uwolo. Nguno ende gula oluwoku, nguno oni gula oo yuka biyomimbo yoyingomu, ngundo Yesusno ombuwolo. Ngu oni yuka biyomimbo yoyingongga ngu, ene nalu pelungga towikumba ma yemuyingo, ene mbilimbili endeyolo ootoolo, ene ya gulano nguya ma oluwolo. Kini, ene nalu bidodomo, oni yoyeyingo melewoole nangge wetolo oluwolo. 28-29 Kuli ngu, yuka biyomingga ngulo yanggangoni ngundo oningga ngu gome dowoolo oodoni, nguno enengo onindo ene dowoolo kekandeyi gome gome gosiyowolo. Gosiyolo ya biyomimo oni ngundilo sobowoolo oluwolo. Ene yuka biyomi ngulo yanggangoni, ngundo ngu sen uto bidodo oomboomboongelo ootoolo, ene oni yeni oni kini melasina nguno toongelo endeyolo oluwolo. Ngu oningga, ngundo Yesus kenolo meno manggalu telo, Yesus keyi damonimo ukelo melako welewolo. Ngu oni mboolombo yoyingongga, ngundo manggalu ulungga oolengo telo ewolo. Ge Yesus, Anut awuno oolengo ngulo Nangoni! Ge nono ndawuga tewa? No geno solengoyelo, yemboongetenoku, ge no ogingoyingo ma nunowelo! Ewolo. Yesusndo ngu yuka biyomingga nguya kuli, ene ngu oningga ngu yokoya toongenilo ewolo.

30 Ariya, Yesusndo sumoo inolo ewolo. Ge oowoongge ngu ndawuga? Etoni, yuka biyomingga ngundo gumi ewolo. No oowoone Ami ewolo. Ndatelo ngulo, yuka biyomi oowooyingga oolengo, ngu oningga ngu newendemo ulo oolootenggo. 31 Ngu yuka biyomi, ngundo mande yanggango oolengo Yesusno sumoo sumoo elo ewolo. Ge noole suleyelootoyi mele goloyi oolengo wenga kini nguno ma uwelo! Ewolo.

32 Ngundilo etoyi, ngu mela puli bodaga namoko, nguno bo oowooyingga nguno so erewelo neloluwonggo. Ene ngundilo kenolo Yesusno solengoyelo sumoo sumoo ewolo. Mete noole bo ngu nowoondoyemo uwato, bine? Etoyi, Yesusndo gumi ewolo. Yo, ye ngundiya teyilo ewolo. 33 Ariya, ngu mbooloku oninggaku yokolo, sodedonangge ene oololo boku nowoondoyemo utoyi, asa, ngu boku yanggango oolengo kendutelo oololo, mela biyomi kembemo solelo sono koongeyingomo ulo sono nelo kumoomukowolo.

34 Ngundilo tetoni, bo sobosobo oniku ngundilo kenolo, sodedonangge endemo salo, ene oo tunootewoku ngu mandega ngu wesiyowolo. Ngu mandega ngu ende ulunggano onino, ko deguno ende bobodikuno onino nguya elo endeyowolo. 35 Ngundilo etoyi, simoo bale ngu ooga ngu kenowelo Yesus tanggeyimo mayelo oni mboolombo yoyingongga ngu kenowolo. Mbooloku ene kuli yokolo peselo satoyi, ene towikumba yemulo ingonduduni nguya himi yetoni, ene nenengo Yesus tanggeyimo bibitelo ooloote. Oni simoo baledo ngundilo kenolo ene soliyokowolo. 36 Oni Yesus kenootoyi, oni mboolombo yoyingonggano oo tewoku ngulo mandeni, simoo bale ngu kenowelo kootu mayetenggokuno ewolo. Kuli ngu yuka biyomimbo nga oningga nga, dowoolo oluwolo. Ene ataga ngu, ene metemi teteku nga! Ewolo. 37 Gegesa melasina oni simoo bale bidodo ngu oningga ngu kenolo, ko bo ngulo nguya ingolo, ngulo ene sosoleyingo ulungga telo, Yesusdodo ewonggori. Ge komo noole yoyokoya toonge! Ngundilo etoyi, ngulo Yesus ene sulena oniya wanggo sanganimo oolelo, ene sono koongeyingo gidalesinanggo ko oolouwonggori.

38-39 Ngu oningga ngu yuka biyomi ngundo yokowonggoku, ngundo Yesusya toongewelo Yesus sumoo sumoo inolo ewolo. No komo geya oolouwelo ewolo. Etoni, Yesusndo suleyolo ewolo. Kini, ge gengo endemo oolouya, Anutndo geno oo tetoni tunootewoku, ngulo mandeni yootunoyalo ewolo. Ngundilo ngulo, ngu oningga ngu ko yowoolengolo oolouwolo. Ene Yesusndo oo tetoni tunootewoku, ngulo mandeni enengo endemo oni simoo bale bidodomo yootunolo ewolo.

Yesusndo Tabango Oni Gula Oowooyi Yayiras Namboni Yokutuwoolo, Ko Bale Gula Nguya Yomosiyoyingo

(Matiyu 9:18-26; Mak 5:21-43)

40 Yesus ko yowoolengolo ombuwolomu ngu, simoo bale ulungga oolengo wendeyi tamako gooboongoolo Yesuslo doongetelo oluwolo. 41-42 Ngu naluno, oni gula oowooyi Yayiras ngu, ene Yuda onilo goobooyingo ya ngulo tabango oluwoku, ngundo Yesus tanggeyimo ombulo, keyi damonimo penggootelo, sumoo sumoo ewolo. Ge komo nolo yano ulo ewolo. Ene ngundilo ewoku ngu ndawugalo, Yayiras ngu namboni gulanangge enengo moomani ngu kande elaya kegidembolo elaya, (12) ene komo kumoowelo namoko tewolo.

Asa, Yesus ene Yayirasndo yano oolouwelo ooloutoni, ene simoo bale ulunggakundo oole doongoowolo. 43 Nguno bale gula nguya oluwoku, ene kombolo sayi yolo, yambiyootelo, mooma kande elaya kegidembolo elaya (12) oluwolo. Sayi mambu yomosiyoweloyi oni gulado enengo sayiningga ngu yomosiyoyinoweloyi nguya kini. 44 Ngu balega, ngundo Yesus kootusina, kendungomo ombulo, tolige kandedibiyi, Yesusndo nenggulono yewolo. Ngundilo tetoni ngu, sodedonangge enengo dalo soli yetoni, ko ma ombuwolo.

45 Ngundilo tetoni, Yesusndo ewolo. Onendo kandeyi nono yete? Ewolo.

Etoni, oni bidodo mande gumi ewonggori. No kini, no kini ewonggori. Etoyi, Pita galodo ewonggori. Oo etuyeloyingo oni, simoo bale ulunggado pawanggelolo ngundo woologogelootenggo. Ndawugalo, ge ngundilo sumoo ete? Elo ewonggori.

46 Ene Yesusndo ewolo. Oni gulado kandeyi nono yetoni, no ingootoowe, yanggangone gidega noyokolo, eneno ooloutelo ewolo.

47 Asa, ngu balega ngu ingoyingo, ene kombiteweloyi nguya kini. Ngundilo ngulo, ene sosolelo mboolomboolo telo, ene ombulo, Yesus keyi damonimo penggootelo, enengo sayini ngulo damoni wesiyolo simoo bale doongeyemo ewolo. No sayi, ngundilo ngulo, ombulo kandene Yesuslo nenggulono yetenoku ngu, ndawugalo ngulo, no nowoondone hamoo tetoowe, Yesusndo mete yomosinelowa. Ngundilo tetoowe, nenengo sayine sodedonangge kinitetelo ewolo. 48 Ngundilo etoni, Yesusndo gumi ewolo. Nambone, gengo nowoondogemo hamoo teteku, ngulo Anutndo goyeni mete tete. Ngundilo ngulo, ge mete oolouya, nowoondoge imakeyingomo ootoolo ewolo.

49 Yesus ngu mande ngu ewoodoni, Yayiraslo yanonggo oni gula ombulo, tabango oninggakuno ewolo. Gengo namboge ngu kuli kumoote. Ge oo etuyeloyingo oni ngu keyi ma ogingoyingolo oolouwelolo ewolo.

50 Yesusndo ngu mandega ngu ingolo, tabango oninggakuya ewolo. Ge ma soliyowelo. Ge komo nowoondogemo hamoo teni. Namboge ngu ko mete tewalo ewolo.

51 Ariya, Yesus tabango oninggakundo yano oolouwonggori. Yesusndo simoo bale enedodo ya newendemo ma uwelo, elo, ngulo ene oweyelowolo. Yesusndo Pita, Yon, Yems, ko eweyi nemi ngudodo yoyolo, ya newendemo uwonggori. 52 Oni simoo bale ulungga ngu simooyengga ngulo sendo mogulu teloluwonggo. Ngulo ngu, Yesusndo ewolo. Ye ma sendowelolo ewolo. Nga ngu ma kumoowolo. Ene ngu wetolo oolootelo ewolo.

53 Yesusndo ngundilo etoni, ngulo ene ulungga yumooyinowolo. Ene ingoyingomu ngu hamoo oolengo kumoowolo. 54 Ene Yesusndo bale bodaga ngu kandeyi dowoolo, menolo ewolo. Bale buniyo, ge ootookoo! Ewolo. 55 Ariya, ngu bale bodaga ngulo gaboyi ombulo woologongootoni, ene sodedonangge ootookoowolo. Ngundilo tetoni, Yesusndo mande yunolo ewolo. Ye oowali inootoyiga nenilo ewolo. 56 Ngundilo etoni, bale bodaga ngulo eweyi nemi ngundo ulungga oolengo soliyokolo, oni oni tetoli. Ariya, Yesusndo mande yanggango oolengo eweyi nemimo ewolo. Yali ngalo mandeni oni gulano hamoo oolengo ma ewelolo ewolo.

<- Luk 7 Luk 9 ->