Epeso A pirpir kaapa muga Baa Paaulo i ki u ra karabus irong Rom, i timu waat na buk: Raa karom a taara Epeso, raa karom a taara Pilipoi, raa karom a taara Kolose ma raa kaai karom Pilemon. I timu a buk mi karom a taara na nurnur irong Epeso kupi diat a luki ma namur diat a taari karom a taara ingen. Epeso ia raa ngaala na taamaan u ra papaar Aasia. A taara u ra taamaan maa diat nem aakit a maani, ma diat laana lotu karom a taabataaba di waatungi naa Aartemis. Diat paam raa ngaala na ruma na lotu anun Aartemis (babo Aap 19:17). U ra weru winawaan anun Paaulo i warawaai karom a taara Iudaia baa diat ki irong Epeso (babo Aap 18:18-21). Ma namur u ra nuna wetula winawaan i waan talili balet urong Epeso ma i ki irong tula kilaala ma i wer a taara baa diat nukpuku ma diat nurnur un Iesu (babo Aap 19). Raa taara na nurnur diat a kum te Iudaia, ma raa taara pate. Paaulo i wer diat naa un Iesu Kaarisito daat raa ku, a taara Iudaia ma ra taara ingen kaai. I wer diat un tula pirpir welwelaar: Daat welaar ma ra panin raa muaana, ma Iesu ia a lorindaat. Daat welaar kaai ma ra ruma na lotu anun God, ma Iesu ia a ngaatngaat na waat kup a luk i ra ruma. Daat welaar ma ra tabuan baa di waninaari kup a paakamaau. A winawaan i ra buk Epeso: A turturpaai ra buk mi (1:1-2) Daat raa naruma un Kaarisito (1:3–3:21) A kini ungaai anu ra taara na nurnur (4:1-16) A matakina lalaaun un Kaarisito (4:17–5:20) Daat a taraam wetwetalaai karom daat (5:21–6:10) A minong na wineium anu ra te Kaarisito (6:11-20) A tintinip na pirpir anun Paaulo karom diat (6:21-24)
1 Iaau Paaulo, aapostolo anun Kaarisito Iesu u ra nemnem anun God. Iaau timu a buk mi karom muaat a taara anun God baa muaat ki matira Epeso, baa muaat a kum dowot na tena nurnur un Kaarisito Iesu.
2 A maarmaari ma ra maalmaal kon God Tamaandaat ma a Tadaaru Iesu Kaarisito in ki karom muaat.
Un Kaarisito, God i wadaan daat ma ra kum utnaa na nion 3 Daat a pir walaawa paa God, a Tamaa ra nundaat Tadaaru Iesu Kaarisito. I wadaan daat ma ra kum utnaa na nion raap taanginaanga u ra maawa, baa daat ki un Kaarisito. 4 Kabina daat ki un Kaarisito, God ia pilak pa daat namuga utbaai baa pa i waki utbaai a rakrakaan buaal, kupi daat anuna taara, ma pa ta niraara in ki un daat namataana.5 U ra nuna maarmaari, namuga utbaai ia nunurai naa in lo pa daat kupi daat a kum natnatuna, baa daat ki un Iesu Kaarisito. U ra nuna nemnem ut ma u ra nuna gaaia i paami lenmi. 6 Io, daat a pir walaawa paa God u ra nuna koina maarmaari baa i tabaara daat mai un Natuna baa i maari aakiti. 7 Ma baa daat ki un Kaarisito, a gaapina i kul walaangalaanga pa daat, ma God i una wa anundaat kum aakaina mangamangaan. A maarmaari maa anun God i ngaala aakit, 8 baa i laana tabaara liklikina daat mai.
God a tena manaana ma i nunura a kum utnaa raap. 9-10 Io, u ra nuna nemnem ut i waiaa daat u ra kum utnaa baa namuga i wawalipa. I lenbi: In aal ungaai a kum utnaa raap u ra maawa ma u ra rakrakaan buaal, kupi diat raap diat a ki natudaangi ra naagagon anun Kaarisito, maa ia maa in lorindiat raap. Taanga namuga utbaai God ia nunura a utnaa mi in paami un Kaarisito, ma baa a bung in ot in paam ot paai ut.11 A kum utnaa raap baa God i laana paami, i paami welaar ut ma ra nuna nemnem. Io, namuga utbaai i pilak pa miaat a taara Iudaia, kupi miaat a lalaaun un Kaarisito. 12 Io miaat a mugaana taara baa miaat nurnur un Kaarisito, kupi miaat a pir walaawa paa God ma ra nuna minamaar. 13 Ma muaat kaai, muaat lalaaun un Kaarisito, baa muaat walangoro a lingtatuna na pirpir bi, a Koina Wewapua naa God in walaaun pa muaat. Baa muaat walangoroi ma muaat nurnur un Kaarisito, God i ung taa anuna wakilang un muaat, a Takado na Nion, baa ia weweliman muga taau uni. 14 A Takado na Nion ia a mugaana wakilang, kupi in walingtatunai naa namur u ra bung baa God in walaangalaanga paa anuna taara, daat a kale a kum utnaa baa God ia weweliman taau uni. Io, daat a pir walaawa paa God ma nuna minamaar!
Paaulo i aaraaring u ra taara na nurnur 15 Io, baa iaau walangoroi naa muaat nurnur u ra Tadaaru Iesu, ma muaat maari a taara raap anun God, 16 pa iaau ngo ma ra pir wakaak karom God un muaat. Ma u ra nung kum niaaring iaau laana nuk pa muaat. 17 Iaau laana aaraaring baa God anu ra nundaat Tadaaru Iesu Kaarisito, a Tamaandaat baa i teng ma ra minamaar, in tabaara muaat ma ra manaana ko ra Takado na Nion, ma in paapa a nuknukimuaat, kupi muaat a nunura wakaak God. 18 Iaau aaraaring naa in wakaapa a mataa ra niomuaat, kupi muaat a nunura a utnaa baa daat ki walaang kupi, baa God i wataa pa daat naa daat a kale paai. Ma iaau aaraaring kaai baa muaat a nunurai naa a kum utnaa baa daat a taara anun God, daat a kale paai i ngaala aakit ma i teng ma ra minamaar.19 Ma muaat a nunurai naa a dekdekin God baa i waraaut daat mai, baa daat nurnur, i ngaala aakit. U ra nuna ngaala na dekdek maa, 20 God i watur paa Kaarisito ko ra minaat, ma i waki taai u ra papaara ot na limaana inaanga u ra maawa. 21 Ma mi Kaarisito i ngaala taa ra aalawur nion raap lenbi, a kum nion baa diat mukmuga, ma a kum nion baa diat paam akoto a naagagon, ma a kum nion baa diat paam akoto a dekdek, ma a kum nion baa diat kiki na ngaala. A iaan Kaarisito i ngaala aakit taa ra kum iang u ra lalaaun mi, ma u ra lalaaun namur. 22 God i ung taa a kum utnaa raap natudaangi ra dekdekin Kaarisito, ma God i waki taa Kaarisito kupi in ngaala taa ra kum utnaa raap, ma ia ut in lori ra taara na nurnur. 23 Ma a taara na nurnur diat a panin Kaarisito. Ma Kaarisito i teng un diat, ma i wateng a kum utnaa raap kaai.
Epeso 2 ->
1 Iaau Paaulo, aapostolo anun Kaarisito Iesu u ra nemnem anun God. Iaau timu a buk mi karom muaat a taara anun God baa muaat ki matira Epeso, baa muaat a kum dowot na tena nurnur un Kaarisito Iesu.
2 A maarmaari ma ra maalmaal kon God Tamaandaat ma a Tadaaru Iesu Kaarisito in ki karom muaat.
5 U ra nuna maarmaari, namuga utbaai ia nunurai naa in lo pa daat kupi daat a kum natnatuna, baa daat ki un Iesu Kaarisito. U ra nuna nemnem ut ma u ra nuna gaaia i paami lenmi. 6 Io, daat a pir walaawa paa God u ra nuna koina maarmaari baa i tabaara daat mai un Natuna baa i maari aakiti. 7 Ma baa daat ki un Kaarisito, a gaapina i kul walaangalaanga pa daat, ma God i una wa anundaat kum aakaina mangamangaan. A maarmaari maa anun God i ngaala aakit, 8 baa i laana tabaara liklikina daat mai.
11 A kum utnaa raap baa God i laana paami, i paami welaar ut ma ra nuna nemnem. Io, namuga utbaai i pilak pa miaat a taara Iudaia, kupi miaat a lalaaun un Kaarisito. 12 Io miaat a mugaana taara baa miaat nurnur un Kaarisito, kupi miaat a pir walaawa paa God ma ra nuna minamaar. 13 Ma muaat kaai, muaat lalaaun un Kaarisito, baa muaat walangoro a lingtatuna na pirpir bi, a Koina Wewapua naa God in walaaun pa muaat. Baa muaat walangoroi ma muaat nurnur un Kaarisito, God i ung taa anuna wakilang un muaat, a Takado na Nion, baa ia weweliman muga taau uni. 14 A Takado na Nion ia a mugaana wakilang, kupi in walingtatunai naa namur u ra bung baa God in walaangalaanga paa anuna taara, daat a kale a kum utnaa baa God ia weweliman taau uni. Io, daat a pir walaawa paa God ma nuna minamaar!
19 Ma muaat a nunurai naa a dekdekin God baa i waraaut daat mai, baa daat nurnur, i ngaala aakit. U ra nuna ngaala na dekdek maa, 20 God i watur paa Kaarisito ko ra minaat, ma i waki taai u ra papaara ot na limaana inaanga u ra maawa. 21 Ma mi Kaarisito i ngaala taa ra aalawur nion raap lenbi, a kum nion baa diat mukmuga, ma a kum nion baa diat paam akoto a naagagon, ma a kum nion baa diat paam akoto a dekdek, ma a kum nion baa diat kiki na ngaala. A iaan Kaarisito i ngaala aakit taa ra kum iang u ra lalaaun mi, ma u ra lalaaun namur. 22 God i ung taa a kum utnaa raap natudaangi ra dekdekin Kaarisito, ma God i waki taa Kaarisito kupi in ngaala taa ra kum utnaa raap, ma ia ut in lori ra taara na nurnur. 23 Ma a taara na nurnur diat a panin Kaarisito. Ma Kaarisito i teng un diat, ma i wateng a kum utnaa raap kaai.
Epeso 2 ->