13
Trigo t'akaq runamanta
(Mar 4.1-9; Luc 8.4-8)
1 Chay p'unchawmi Jesusqa chay wasipi kasqanmanta lloqsiruspa, Galilea laguna qochapa patanman riran. Hinaspanmi chaypi tiyayuran runakunaman yachachinanpaq. 2 Hinaqtinmi chayman ashkallaña runakuna hamuranku Jesuspa yachachisqanta uyarinankupaq. Chaymi Jesusqa laguna qochapi huk boteman wicharuspa tiyayuran. Hinaspan chay bote hawamanta yachachimuran, laguna qochapa patanpi runakuna kaqtinku. 3 Chaypin Jesusqa ashka willakuykunata runakunaman willaran khaynata:
—Huk runan chakranman trigo t'akaq riran. 4 Chaypi t'akashaqtinmi wakin trigoqa ñan patakunaman urmaran. Hinaqtinmi pichinkukuna hamuspa alayrilla kaqtin mikhuran. 5 Wakin trigoñataqmi ranra-ranraman urmaran. Chaypin chay trigo mukhuqa mana ashka allpallapi wiñamuran. 6 Ichaqa saphin mana ashka allpapi kaqtintaqmi, inti lloqsiramuspa ch'akichiran. 7 Saynallataqmi wakin trigopas kishka-kishka ukhukunaman urmaran. Ichaqa chay kishkakuna trigomanta aswan masta wiñaspa taparuqtinmi, chay trigoqa q'elloyaspa ch'akipuran. 8 Ichaqa wakin trigoñataqmi allin wanu allpaman urmaran. Chaymi chay trigoqa sumaqta wiñamuran. Hinaspan wakin mukhuqa rururan pachaqta, wakintaq soqta chunkata, wakinñataq kinsa chunkata ima.
9 ¡Sichus cheqaqtapuni ninriyoq kankichis chayqa, allintayá uyariychis kay nisqaykunata! nispa.
Jesusta discipulonkuna tapusqankumanta
(Mar 4.10-12; Luc 8.9-10)
10 Jesuspa willakusqanta uyariruspankun, discipulonkunaqa Jesusman ashuyuspa tapuranku:
—¿Imanaqtintaq runakunamanri kay ejemplokunallawan yachachinkí? nispanku.
11 Hinaqtinmi Jesusqa contestaran khaynata:
—Diospa sumaq gobiernananqa pakasqa hinan kasharan. Chaytan qankunallaman clarota yachachishaykichis, (qankuna noqapi iñisqaykichisrayku). Ichaqa manan paykunamanqa clarotachu yachachini, (noqapi creeyta mana munasqankurayku). 12 Pipas Diospa palabranta entiendeqmanqa, astawanraqmi Diosqa entiendechinqa. Ichaqa Diospa palabranta mana entiendey munaq runakunamantan, Diospuni qechunqa pisilla yachasqankutapas. 13 Chayraykun paykunamanqa yachachini kay ejemplokunallawan. Paykunaqa rikushaspankupas, manan rikunkuchu; uyarishaspankupas, manan entiendenkuchu. 14 Saynapin cumplikun Diosmanta willakuq profeta Isaiaspa khayna escribisqankuna:
“Kay runakunaqa uyarishaspankupas, manan entiendenqakuchu.
Qawashaspankupas, manan rikunqakuchu.
15 Kay runakunapa sonqonqa rumiyasqan kashan. Chaymi mana entiendenkupashchu.
Paykunaqa ñawinkutan ch'illminku ama rikuq tukunankupaq.
Ninrinkutan tapakunku mana uyarinankupaq.
Sichus paykuna rikunkuman, uyarinkuman, entiendenkuman, hinallataq noqapi creenkuman chayqa, chay millay kawsayninkumantan noqaqa perdonaspay salvayman”, nispa [Isaías 6.9-10 Septuaginta].
16 Qankunan ichaqa kusisqa kankichis, ñawiykichis allinta rikusqanrayku, hinallataq ninriykichispas allinta uyarisqanrayku. 17 Chayraykun qankunataqa cheqaqtapuni niykichis, Diosmanta willakuq profetakunapas, hinallataq Diosta kasukuq justo runakunapas, qankunapa rikusqaykichistan rikuyta munaranku, hinallataq uyarisqaykichistan uyariyta munaranku. Ichaqa manan rikurankuchu paykunaqa, nitaqmi uyarirankupashchu manaraq hamushaqtiy wañusqankurayku, nispa.
Jesusmi yachachin trigo t'akay willasqanmanta
(Mar 4.13-20; Luc 8.11-15)
18 Jesusqa nillarantaqmi:
—Qankunaqa allintayá uyariwaychis. Chay trigo t'akaymanta willasqayqa khaynata ninanmi: 19 Ñan patakunaman urmaq mukhuqa rikch'akun, Diospa sumaq gobiernananmanta allin willakuykunata uyarishaspa mana entiendey munaq runakunamanmi. Chaymi diabloqa hamuspa, Diospa palabran uyarisqankutapas paykunamanta qonqarachipun. 20 Ranra-ranraman urmaq mukhuqa rikch'akun, Diospa palabranta uyarispa kusisqallaña chashkikuq runakunamanmi. 21 Ichaqa trigo hina hawallapi saphiyoq kasqankuraykutaqmi, Diospi mana allin creesqanku pisi tiempollapaq duran. Paykunaqa sasachakuy tiempokuna, hinallataq qatikachasqa kanankupaq p'unchawkuna chayamuqtinmi, Diosmanta karunchakunku. 22 Kishka-kishka ukhuman urmaq mukhuqa rikch'akun, Diospa palabranta uyariq runakunamanmi. Ichaqa Diospa palabranta mana kasukuspankun, chay kishka-kishka ukhupi mana wiñay atiq trigo hina kanku. Hinaspan paykunaqa aswan qapaq kayta munaspanku, afanasqallaña qolqe mashkaypi purinku; hinallataq kay pachapi tukuy kusikuykunallapi kawsankupas. 23 Allin wanu allpaman urmaq mukhuñataqmi ichaqa rikch'akun, Diospa palabranta uyarispa, hinallataq entiendespa, tukuy sonqonkuwan chashkikuq runakunaman. Paykunan Diospa Palabranta kasukuspa Diosta qatikunku. Chaymi paykunaqa kay allin allpaman trigo mukhu urmaq hina kanku. Hinaspan sumaqta wiñaspa rurunkupas chay trigo mukhu hina: pachaqta, wakintaq soqta chunkata, wakinñataq kinsa chunkata ima, nispa.
Trigomanta mana allin qoramantawan
24 Jesusqa yachachillarantaqmi kay willakuywanpas khaynata:
—Runakunata Dios gobiernayta qallarisqanqa rikch'akun allin trigo mukhuta chakranpi t'akaq runamanmi. 25 Ichaqa llapallanku puñushanankukaman, enemigon runaqa, chay trigo t'akasqanku chakraman hamuspa, mana allin qorapa mukhunta t'akaratamuspa pasapuran. 26 Hinaqtinmi chay tarpusqan trigoqa wiñamuspa ruruyta qallariran. Saynallataqmi chay mana allin qorapas wiñamullarantaq. 27 Chaymi chakrapi llank'aq runakunaqa patronninman willaq rispa, khaynata niranku: “Señor, ¿chakraykipiqa allin trigo mukhuwantaq tarpuchirankiqa? ¿Imaynanpitaq kay mana allin qorakunapas trigowan kushka wiñaramuranrí?” nispanku. 28 Chayta uyarispanmi patronninkuqa niran: “Enemigoymi kay mana allin qorakunataqa t'akaruran”, nispa. Chaymi chay llank'aq runakunaqa patronninkuta tapuranku: “¿Rispaykuchu chay mana allin qorakunata p'elaramusaqkú?” nispanku. 29 Hinaqtinmi chay patronninkuqa khaynata niran: “Ama chay mana allin qorataqa p'elamuychisraqchu. Chay qorakunaqa anchatan trigoman rikch'akunku. Chay mana allin qorakunata p'elamuspaqa, trigotawan kushkatan p'elaruwaqchis. 30 Aswanqa trigo cosechana p'unchawkama hina wiñashachun. Ichaqa cosecha tiempo chayamuqtinñan allinta reqsisun trigotapas, hinallataq mana allin qorakunatapas. Chay p'unchawñan llank'aqniykunata kamachisaq khaynata: ‘Primertaqa chay mana allin qorakunata huñumuychis. Hinaspa monto-montonta wataychis k'anasqa kanankupaq. Chaymantañataq trigota eraspaykichis, trigo waqaychana wasiypi waqaychamuychis’ ”, nispa.
Mostaza mukhumanta
(Mar 4.30-32; Luc 13.18-19)
31 Jesusmi kay huk willakuywan yachachispa nillarantaq:
—Runakunata Dios gobiernayta qallarisqanqa rikch'akun huk runapa tarpusqan mostaza mukhumanmi. 32 Kay mostazapa mukhunqa llapallan mukhukunamantapas aswan más uchuychallan; ichaqa wiñaruspantaqmi huertapi wakin plantakunamantapas aswan más hatunkaray. Chaymi pichinkukunapas hamuspanku ramankunapi thapachakunku, nispa. [Nota: Kay mostaza mukhuqa yachachiwanchis, imaynan kay mostaza mukhupas ch'ulla mukhullamanta hatunta wiñaspa ashkata rurun, saynallataqmi Diospi creeq runakunapas ch'ullallamanta ashkaman tukunku].
Levaduramanta
(Luc 13.20-21)
33 Jesusqa huk willakuywanmi runakunaman yachachillarantaq khaynata:
—Runakunata Dios gobiernayta qallarisqanqa rikch'akun chikallan levadurata huk warmi ashka harinaman churasqanwanmi. Hinaqtinmi chay levaduraqa chay masata poqochimuspan ashkaman tukuchin, nispa. [Nota: Saynallataqmi Diosta kasukuq runakunapas chay levadura hina chikallan kashaspankupas, chay poqosqa masa hina ashkaman tukunqaku].
Ejemplokunawan Jesuspa yachachisqanmanta
(Mar 4.33-34)
34 Jesusqa chay ejemplokunallawanmi runakunamanqa yachachiran. Mana ejemplokunawanqa manan ni imatapas yachachiranchu. 35 Sayna yachachisqanwanmi, Diosmanta willakuq ñawpaq profetapa nisqan cumplikuran. Chay profetan paymanta niran:
“Runakunamanqa kay ejemplokunawanmi yachachisaq;
hinaspan kay pacha unanchasqa kasqanmantapacha tukuy pakasqa kaqkunamanta paykunaman willasaq”, nispa [Salmos 78.2].
Jesusmi entiendechin trigo ukhupi mana allin qora wiñasqanmanta
36 Hinaspanmi Jesusqa llapallan yachachisqan runakunata chaypi saqeruspa, huk wasiman haykuran. Chaypin discipulonkunaqa, Jesusman ashuyuspa, khaynata niranku:
—Astawanyá entiendechiwayku, chakrapi trigowan kushka wiñamuq mana allin qorakunamantaqa, nispanku.
37 Chaymi Jesusqa discipulonkunata niran:
—Trigota t'akaqqa, noqa Diosmanta Hamuq Runan kani. 38 Trigo chakraqa kay pachan. Trigo mukhuqa, Diospa wawan runakunan. Mana allin qorakunaqa, Diosta mana kasukuspa diablopa kamachisqanta ruwaq runakunan. 39 Mana allin qorapa mukhunta t'akaq runaqa, diablon. Cosechana tiempoqa, juicio p'unchawmi. Trigota rutuspa eraqkunañataqmi, Diospa angelninkuna. 40 Imaynatan mana allin qorakunata saphinmanta orqospa ninapi k'ananku, saynallataqmi Diospi mana creeq runakunawanpas juicio p'unchawpiqa pasanqa. 41 Hinaqtinmi noqa Diosmanta Hamuq Runaqa angelniykunata mandamusaq. Paykuna hamuspankun huchallapi kawsaq llapallan runakunata, hinallataq runamasinta huchallichiq runakunatapas, noqapi creeq runakunamanta separaspa, 42 nina rawray infiernoman wikch'uyunqaku. Chaypin anchata ñak'arispa waqanqaku, kirunkupas rach'ikyanankamaraq. 43 Ichaqa Diospi creespa kasukuq justo runakunañataqmi, Diospa sumaq gobiernasqan glorianpiqa inti hinaraq k'ancharinqaku. Sichus cheqaqtapuni ninriyoq kankichis chayqa, allintayá uyariychis kay nisqaykunata, nispa.
Pakasqa qorimanta
44 —Runakunata Dios gobiernayta qallarisqanqa rikch'akun, chakrapi pakasqa kaq tapaw qorimanmi. Chay tapaw qorita huk runa tariruspanmi, kaqmanta taparun. Hinaspan kusikuspa, chaylla ripuspa, tukuy ima kaqninkunata venderamuspa, qolqentin kaqmanta kutimun, chay chakrata rantinanpaq. (Saynataqa ruwan, chay chakrapi tarisqan tapaw qoriwan qepakunanraykun), nispa. [Nota: Chay ancha valorniyoq tapaw qoriqa rikch'akun Jesusmanmi].
Ancha valorniyoq alaja perlamanta
45 —Saynallataqmi runakunata Dios gobiernayta qallarisqanqa rikch'akun, negociante runapa mashkasqan ancha valorniyoq alaja perlakunaman. 46 Chay negociante runaqa huk allin valorniyoq alaja perlata tariruspanqa, rispanmi tukuy imaymana kaqninkunata vendemuspa kutimun, hinaspan chay ancha sumaq valorniyoq alaja perlata rantin, nispa. [Nota: Kay valorniyoq alaja perlaqa yachachiwanchis, Diospa sumaq gobiernasqanpas ancha valorniyoq kasqantan. Chaymi Jesucristopi creeq runakunaqa, Diosta mashkananchis, kay pachapi tukuy imamantapas aswan mastaraq].
Challwana mallamanta
47 —Saynallataqmi runakunata Dios gobiernayta qallarisqanqa rikch'akun huk challwana mallaman. Chay mallata lamar qochaman wikch'uyuqtinkuqa, tukuy clase challwakunatan hap'imun. 48 Challwakuna mallaman hunt'aruqtinñataqmi, challwaq runakunaqa lamar qochapa patanman mallankuta orqomunku. Chaypi tiyayuspankun, alli-allinnin challwakunallata akllaspanku canastankuman churanku. Ichaqa mana valeq challwakunatañataqmi wikapanku. 49 Saynallataqmi juicio p'unchaw chayamuqtinpas kanqa. Chay p'unchawmi Diospa angelninkuna hamuspanku, Diosta kasukuq justo runakunamanta llapallan huchasapa runakunata akllaspa separanqaku. 50 Hinaspan Diosta mana kasukuq runakunataqa, nina rawray infiernoman wikch'uyunqaku. Chaypin llapallan huchasapa runakunaqa anchata waqanqaku, hinallataq kirunkupas rach'ikyanqaraq, nispa.
Ñawpaq tiempopi qorimanta hinallataq kay tiempopi qorimantawan
51 Jesusqa kay ejemplokunata willayta tukuruspanmi, discipulonkunata tapuran:
—¿Entienderankichishchu kay yachachikuykunata? nispa.
Hinaqtinmi paykunaqa contestaranku:
—Arí, entiendeykun, nispanku.
52 Chaymi Jesusqa paykunata niran:
—Pipas leykunata allinta yachaq, hinallataq Diospa sumaq gobiernasqanmantapas allinta entiendeq runaqa, huk wasipa dueñonmanmi rikch'akun. Paymi wasinpi waqaychasqan kaqkunamanta, ñawpaq tiempomanta kaq qorikunata hinallataq kay tiempopi kaq qorikunatawan orqomun, nispa. [Nota: “Ñawpaq tiempomanta kaq qorikunaqa” Antiguo Testamentopi Diosmanta willakuq ñawpaq profetakunapa willakusqanmi. “Kay tiempopi kaq qorikunañataqmi” Jesuspa yachachisqankuna. Chay ishkaynin yachachikuykunaqa ancha allinpunin yachanapaq].
Nazaret llaqtapi Jesús yachachisqanmanta
(Mar 6.1-6; Luc 4.16-30)
53 Chay willakuykunata yachachiyta tukuruspanmi, Jesusqa chay lugarmanta ripuran. 54 Hinaspan Jesusqa wiñasqan Nazaret llaqtaman chayaruspa, Diosmanta yachachina sinagoga wasipi yachachiran. Chaypi yachachisqanta uyarispankun, runakunaqa admirasqallaña, khaynata niranku:
—Kay runari, ¿maypitaq kay yachachisqankunatari yacharamun? ¿Imaynanpitaq milagrokunatapas ruwanrí? nispanku.
55 Ichaqa wakinñataqmi burlakuspa, khaynata niranku:
—Kay runaqa, ¿manachu carpintero Joseypa wawan? ¿Manachu mamitanpa sutinpas María? ¿Manachu wawqenkunapa sutinpas: Jacobo, José, Simón, hinallataq Judas ima? 56 ¿Manachu panankunapas llaqtamasinchiskuna kashankú? Chayri, ¿maypitaq kay runari, kay rimasqankunatari yacharamun? nispanku.
57 Chaymi Jesuspa yachachisqankunata, chaypi kaq runakuna uyariyta mana munaqtinku, Jesusqa paykunata niran:
—Diosmanta willakuq profeta runaqa, huk law llaqtakunallapin allin respetasqa. Ichaqa llaqtanpi hinallataq familianpiqa, manan allin respetasqachu, nispa.
58 Chaymi Jesusqa chikan milagrokunallata llaqtanpiqa ruwaran, paypi mana creesqankurayku.
<- Mateo 12Mateo 14 ->