JUAN

1. Kay librotari, ¿pitaq escribiran? Kay librotaqa apóstol Juanmi escribiran. Juanqa Zebedeopa hinallataq Salomeypa wawanmi karan (Mat 20.20-23; 27.56). Juanmi Señor Jesucristopa ancha khuyakusqan apostolnin karan. Juanqa manaraq Señor Jesusta reqsishaspaqa, Bautizaq Juanpa discipulonmi karan (Juan 1.35-40). Paymi wawqen Jacobopiwan Galilea laguna qochapi challwata challwasharanku. Hinaqtinmi Jesusqa paykunata waqyaran, discipulonkuna kanankupaq (Mat 4.21; Mar 1.19-20).

2. Kay librori, ¿hayk'aqtaq escribisqa karan? Kay libroqa escribisqa kanman karan Señor Jesucristopa nacesqanpa qepantan 50 otaq 70 watakunapi, Jerusalén llaqtapi templo manaraq thuñichisqa kashaqtin. Ichaqa wakin estudiaq runakunañataqmi piensanku 80 otaq 95 watakuna ukhupi escribisqa kananpaq.

3. Kay librori, ¿pikunapaqtaq escribisqa karan? Kay libroqa ashka clase runakunapaqmi escribisqa karan: Asia provincia lawpi creyentekunapaq, huk law nacionkunapi tarikuq Israel nacionniyoq runakunapaq, hinallataq huk law nacionniyoq runakunapaqwan ima.

4. Kay librori, ¿imapaqtaq escribisqa karan? Kay libroqa escribisqa karan, Nazaret llaqtayoq Jesusqa Diospa Wawan kasqanta runakuna yachanankupaq, hinallataq pipas Jesucristopi creespa, wiñay kawsayniyoq kasqanta yachanankupaq ima.

5. Kay libropiri, ¿mayqen versiculotaq aswan más importante yuyanapaq? Kay versiculon aswan más importanteqa: “Ichaqa kaykunaqa escribisqa kashan, qankuna leespaykichis, Jesusqa Diosmanta Hamuq Salvadorninchis kasqanta creenaykichispaqmi, hinaspapas payqa Diospa Wawan kasqanta yachanaykichispaqmi, saynapi Jesucristopi qankuna creespaykichis, wiñay kawsayniyoq kanaykichispaq” (Juan 20.31).

6. Kay librori, ¿imayna dividisqataq kashan? Kay libroqa khayna dividisqan kashan:

(1) Diospa Palabranmanta (Juan 1.1-18).

(2) Bautizaq Juanpa willakusqanmanta (Juan 1.19-34).

(3) Jesuspa primer kaq discipulonkunamanta (Juan 1.35-51).

(4) Jesuspa imaymana ruwasqankunamanta, hinallataq yachachisqankunamantawan ima (Juan 2.1 asta 12.50).

(5) Jesuspa wañunan p'unchawkunapi imakunas pasasqanmanta (Juan 13.1 asta 17.26).

(6) Jesusta cruzpi chakataspa wañuchisqankumanta (Juan 18.1 asta 19.42).

(7) Jesuspa kawsarimusqanmanta (Juan 20.1 asta 21.25).

1 Qallariyninpi manaraq kay pacha unanchasqa kashaqtinmi, Palabraqa ña karanña. Chay Palabraqa Dioswanmi karan. Chay Palabran Dios karan. 2 Paymi qallariyninpi Dioswan karan. 3 Diosqa tukuy kaqkunatapas chay Palabrawanmi ruwaran. Diosqa manan ni imatapas ruwaranchu mana paypiwanqa. 4 Chay Palabran Kawsayqa; payllataqmi runakunapaqpas huk K'anchay. [Nota: Chay Palabrapas, chay Kawsaypas, hinallataq chay K'anchaypas kikin Señor Jesusmi]. 5 Chay K'anchayqa tutayaqpin k'anchan. Ichaqa tutayaq limboqa manan chay K'anchaytaqa wañuchiyta atiranchu.

6 Diosmi huk runata mandamuran. Paypa sutinmi karan (Bautizaq) Juan. 7 Paymi huk testigo hina chay K'anchaymanta willakuq hamuran, saynapi llapallan runakuna chay K'anchaypi creenankupaq. 8 Ichaqa manan Bautizaq Juanchu chay K'anchayqa karan. Aswanmi payqa chay K'anchaymanta willakunanpaq hamuran. 9 Chay cheqaq K'anchaymi kay pachaman ña hamusharanña, llapallan runakunapa kawsayninta k'anchayunanpaq.

10 Chay K'anchaq Palabran ña kay pachapiña kasharan. Kay pachatapas paymi unancharan. Ichaqa kay pachapi tiyaq runakunaqa manan reqsirankuchu kay pacha unanchaq pay kashaqtinpas. 11 Chay K'anchaq Palabraqa kay pacha ruwasqanmanmi hamuran. Ichaqa kay pachapi runakunaqa manan chashkirankuchu. 12 Aswanqa paypi creespanku sonqonkupi payta chashkikuqkunamanmi, payqa atiyta qoran, Diospa wawankunaña kanankupaq. 13 Diospa wawan kanankupaqqa manan wawakuna hinachu naceranku, nitaq tayta mamankupa munasqanman hinachu. Aswanqa Diosmantan naceranku.

14 Chay k'anchaq Palabran runaman tukumuspa, noqanchiswan kushka tiyaran. Chaymi noqaykuqa Diospa sapallan Wawanta rikurayku, ancha atiyniyoq kasqanta, ancha munakuyniyoq kasqanta, hinallataq tukuy cheqaq kaqkunapas paypi kasqanta. 15 Paymantan Bautizaq Juanqa runakunaman willaran khaynata:

—Chay Palabraqa ñan chayamushanña. Payqa noqamantapas aswan más atiyniyoqmi. Hinaspapas payqa ñawpaqtaraqmi ña karanña kay pachapi noqa manaraq naceshaqtiy, nispa.

16 Paymantan noqanchisqa llapallanchis chashkiranchis munakuyninta hinallataq tukuy yanapakuynintapas. 17 Diosmi Moisesnintakama leyninkunata qowaranchis. Ichaqa Jesusñataqmi Diospa sumaq khuyakuyninta, hinallataq cheqaq yachachikuynintawan qowaranchis. 18 Diostaqa manan ni pipas ni hayk'aqpas rikuranchu. Aswanqa Diospa Wawan Jesusllan, Papanwan kushka kawsasqanrayku. Hinaspapas Dios kasqanraykun payqa yachachiwaranchis, imaynas Papan kasqanmanta.

—Qanri, ¿pitaq kankí? nispanku.

20 Chaymi Bautizaq Juanqa contestaran khaynata:

—Diosmanta Hamuq Salvadorqa manan noqachu kani, nispa.

21 Hinaqtinmi paykunaqa Bautizaq Juanta kaqmanta tapullarankutaq khaynata:

—Diosmanta willakuq ñawpaq profeta Eliasri, ¿qanchu kashankí? nispanku.

Chaymi Bautizaq Juanqa paykunata contestaspa niran:

—Profeta Eliasqa, manan noqachu kani, nispa.

Hinaqtinmi chay sacerdotekunaqa kaqmanta tapullarankutaq:

—Diospa mandamunan profetari, ¿qanchu kashankí? nispanku.

Hinaqtinmi Bautizaq Juanqa contestaran khaynata:

—Manan noqachu kani, nispa.

22 Chaymantan chay runakunaqa nillarankutaq khaynata:

—Chayri, ¿pitaq qanri kashankí? Niwaykuyá pi kasqaykita, kutispayku, mandamuwaqniyku runakunaman willamunaykupaq, nispanku.

23 Chaymi Bautizaq Juanqa, ñawpaq profeta Isaiaspa escribisqanman hina, contestaspa niran:

—Noqaqa huk ch'inñeq lugarpi waqyakuqmi kani: “Diosmanta Hamuq Salvadorta allinta chashkinaykichispaqqa sonqoykichistayá allichaychis, imaynan wiksu-wiksu ñankunatapas allichanku chay hinata”, nispa [Isaías 40.3].

24 Bautizaq Juanta tapumunankupaq riq runakunaqa, fariseo religionniyoq runakunapa mandamusqan runakunan karanku. 25 Paykunan Bautizaq Juanta kaqmanta tapuranku khaynata:

—Manataq Diosmanta Hamuq Salvadorchu kanki, nitaq Eliaschu, nitaq ni huk profetapashchu, chayqa niwaykuyá, ¿imanaqtintaq qanri bautizashankí? nispanku.

26 Chaymi Bautizaq Juanqa contestaran khaynata:

—Noqaqa unullawanmi bautizashani. Ichaqa qankuna ukhupin manaraq reqsisqaykichis runa kashan. 27 Paymi noqapa qepayta hamushan. Payqa noqamantapas ancha atiyniyoqmi. Chaymi noqaqa husut'anpa watullantapas mana pashkanaypaq hinachu kani, nispa.

28 Kaykunaqa pasaran Jordán mayupa waq law chimpan Betania llaqta lawpin. Chaypin Bautizaq Juanqa runakunata bautizaran.

29 Paqarisnintin p'unchawmi Bautizaq Juanqa, paypa kasqanman hamushaqta, Jesusta rikuran. Chaymi Bautizaq Juanqa runakunata khaynata niran:

—¡Qawariychis (Diosmanta Hamuq Runata)! Payqa Diospa Corderonmi. Paymi runakunapa huchankunata perdonanqa. 30 Paymantan noqaqa rimapayaraykichis khaynata: “Payqa noqa manaraq naceshaqtiymi ña karanña. Chaymi payqa noqamantapas aswan más atiyniyoq. Paymi noqapa qepayta hamushan”, nispa. 31 Ichaqa manan noqaqa yacharanichu pis runakunapa Salvadornin kasqantaqa. Aswanqa kay Israel nación llaqtapi tiyaq runakuna, paymanta yachanankupaqmi, runakunata unuwan bautizanaypaq, noqataqa Dios mandamuwaran, nispa.

32 Hinaspapas Bautizaq Juanqa nillarantaqmi khaynata:

—Noqaqa Diospa Santo Espirituntan rikurani, hanaq pacha cielomanta huk paloma hina Jesuspa hawanman urayamusqanta. 33 Ichaqa ñawpaqtaqa manan noqaqa yacharanichu, Diosmanta Hamuq Salvador pis kasqantaqa. Aswanqa unuwan bautizanaypaq mandamuwaqniy Diosmi khaynata niwaran: “Pimanchus Santo Espiritun urayamunqa, paymi runakunata salvananpaq hamusqanrayku, Diospa Santo Espiritunta runakunaman qonqa”, nispa. 34 Chaymi noqaqa chaykuna rikusqaymanta testigo kani. Chayraykun kunan qankunaman niykichis, Payqa cheqaqpunin Diospa Wawan, nispa.

35 Paqarisnintin p'unchawmi Bautizaq Juanqa, ishkaynin discipulonkunapiwan kaq lugarllapitaq kasharan. 36 Hinaspan Bautizaq Juanqa, Jesuspa pasasqanta rikuruspa, khaynata niran:

—¡Qawariychis, Diospa Corderonmi kayta hamushan! nispa.

37 Chayta uyarispankun, Bautizaq Juanpa chay ishkaynin discipulonkunaqa Jesusta qatikuranku. 38 Chay qatikusqankuta rikuspanmi, Jesusqa paykunata tapuran khaynata:

—Qankunari, ¿imatataq mashkashankichís? nispa.

Hinaqtinmi paykunaqa Jesusta niranku:

—Yachachikuq, qanri ¿maypitaq tiyankí? nispanku.

39 Chaymi Jesusñataq paykunata contestaran:

—Hakuchiyá rikuchimusqaykichis, nispa.

Chaymi paykunaqa rispanku, maypichus Jesús tiyasqanta rikuranku. Hinaspan paykunaqa tawa horas tardeykuy hinaña kasqanrayku, Jesuswan qepakuranku.

40 Paykunamanta huknin kaqmi karan Simón Pedropa wawqen Andrés. Kay Andresmi Bautizaq Juanpa chay ishkaynin discipulonkunamanta huknin kaq discipulon karan. Paymi Bautizaq Juanpa rimasqanta uyarispa, Jesusta qatikuran. 41 Andresqa wawqen Simón Pedrotan primerta tariran. Hinaspan khaynata niran:

—Tariramuykun Mesiasta, nispa. Mesiasqa, “Diosmanta Hamuq Salvador” ninanta nin.

42 Hinaspan Andresqa wawqen Simón Pedrota Jesuspa kasqanman pusaran. Chaymi Jesusqa Simonta rikuruspa niran:

—Qanqa Juanpa wawan Simonmi kanki. Kunanmantan qanpa sutiyki kanqa Cefas, nispa. Cefasqa “Pedro” ninantan nin. [Nota: Cefas sutiqa arameo rimaypin karan. Pedro sutiñataqmi griego rimaypi karan. Kay ishkaynin sutikunan “rumi” ninanta nin].

43 Paqarisnintin p'unchawmi Jesusqa Galilea provincia lawman rinanpaqña kasharan. Hinaspan Jesusqa Felipe sutiyoq runata tarispa niran:

—Qatikuway, nispa.

44 Felipeqa Betsaida llaqtamantan karan. Chay llaqtallamantataqmi Andrespas hinallataq wawqen Pedropas karanku. 45 Hinaspan Felipeqa Natanael sutiyoq runata tariruspa, khaynata niran:

—Joseypa wawan Nazaret llaqtayoq Jesustan tariramuyku. Paymantan Moisespas, hinallataq Diosmanta willakuq ñawpaq profetakunapas escribiranku, nispa.

46 Chaymi Natanaelqa Felipeta tapuran khaynata:

—Chay Nazaret llaqtamantari, ¿allin yachayniyoq runa lloqsimunmanchú? nispa.

Felipeñataqmi payta contestaspa niran:

—Hakuchiyá rikumunaykipaq, nispa.

47 Hinaqtinmi Jesusqa Natanaelpa hamusqanta rikuruspa niran:

—Kay runaqa cheqaqtapunin Israel nación llaqtamanta. Hinaspapas payqa cheqaq ch'uya sonqoyoq runan. Chaymi payqa pitapas mana engañanmanchu, nispa.

48 Hinaqtinmi Natanaelqa chay nisqanta uyarispa, Jesusta tapuran:

—¿Imaynanpitaq qanri reqsiwankí? nispa.

Chaymi Jesusñataq contestaran khaynata:

—Felipe manaraq waqyamushasuqtiykin, qantaqa higos sach'a sikipi tiyashaqta ña rikuraykiña, nispa.

49 Chaymi Natanaelqa niran:

—Yachachikuq, qanqa cheqaqtapunin Diospa Wawan kanki, hinallataq kay Israel nacionniyoq runakunapa reynin, nispa.

50 Jesusñataqmi Natanaelta niran:

—Qanri, ¿“higos sach'a sikipi tiyashaqtan rikuyki”, nispa niqtiychu noqapi creerunkí? Ichaqa kaykunamantapas aswan más hatun ruwaykunataraqmi qanqa rikunki, nispa.

51 Chaymantan Jesusqa chaypi kaq llapallan uyariq runakunata niran:

—Cheqaqtapunin niykichis, qankunaqa hanaq pacha cielo kicharikushaqtan rikunkichis. Hinallataqmi Diospa angelninkunatapas, noqa Diosmanta Hamuq Runapa ladoyman urayamushaqta, hinallataq hanaq pacha cieloman qespishaqta ima rikunkichis, nispa.

Juan 2 ->