AR MARKO 12

Ár ꞌbede ya tsꞌoñhandi

(Mt. 21:33‑46; Lk. 20:9‑19)

1 Nuꞌmú̱ ar Hesu bi ndu̱i mi utamꞌede:

—Nꞌar ñꞌo̱ho̱ bi ꞌñetꞌa nꞌar hwöhiꞌobxi, bi guxa nꞌar jödo, ne bi ꞌya̱ꞌma nꞌar moto habu̱ nda de̱ꞌmi. Bi hyoka nꞌar heꞌsangu nda hyanda xo̱ge. Mꞌe̱fa bi umba ñhandi maꞌra nda su, ne bi ma yapꞌu̱.

2 Mi zo̱nga ar pa bi me̱hna nꞌar ꞌbe̱go ma nda kꞌöꞌsa ya ñhandi, ne nda ꞌya̱pa ar sofo ndi ꞌñepi nda hñöni.

3 Ha nuꞌu̱ bi gu̱ bi fe̱nza ne bi kotsꞌi, ho̱nse̱ yá ꞌye̱ bi hñötsꞌi.

4 Nöꞌö togo már me̱ti ar hwöhi, bi mengi bi me̱mpabi manꞌar ꞌbe̱go. Nuyu̱ bi hyo̱xa ya nkꞌahni, bi ze̱mba ár ñö ne bi kosꞌu̱ nꞌehe.

5 Bi mengi bi me̱hna manꞌa, ne nunu̱ bi tho. Ne njapꞌu̱ bi mengi bi me̱hna nze̱ye̱, ꞌra mi fe̱nza ne maꞌra mi ho.

6 Ár ngötsꞌi, mi ꞌñe nꞌár tꞌu̱ xa mi mödi, bi me̱mpabi nꞌehe, mi eñꞌö: Numa tꞌu̱ ma da numansu.

7 Nuya ꞌbe̱goꞌu̱ bi ꞌñenga nꞌa ngu nꞌa: Gehnu̱ togo ma da gohwi ya ñho. Ba ehu̱ ga hohu̱ ne ga kohwihu̱ yá ñho.

8 Ne bi gu̱ꞌu̱ bi hyo, ne bi ꞌye̱ñꞌu̱ nthi har hwöhi.

9 Tema da me̱hmö nuna togo ár me̱ti ar hwöhi ꞌmu̱. Ma da ehe ne da hyo ya tsꞌoñhandi, ne da thokwa ár ꞌbe̱fi maꞌra ya ꞌbe̱go.

10 Ha hinxka nehu̱ nunar tꞌofonu̱ enga njawa:

Nöꞌö ar do bi ꞌye̱mpꞌu̱hmö ya guxjödo,

nupya gehnu̱ ar mu̱di do xi njuꞌspa ár nijö Jö.

11 Gese̱ Jö xi ꞌyo̱tꞌa njapꞌu̱,

ne di hanthu̱ nza̱tho nöꞌö bi ꞌyo̱tꞌe.

12 Nuya ndö xa mi nemhöꞌu̱ nda gu̱, ngetho bi zo yá mfeni go mi ho̱xꞌu̱ nunar ꞌbedenu̱. Ho̱nse̱ mi tsu nda mbo̱ yá kwe̱ ya jöꞌi mi ꞌbu̱hnu̱, jange bi zohnu̱ bi maꞌu̱.

Ar Hesu bi no̱nga ar bojö jotꞌa ya ndö

(Mt. 22:15‑22; Lk. 20:20‑26)

13 Ba ꞌbe̱mpabi ꞌra ya de̱ngaꞌbe̱pate ne ꞌra yá ñꞌowi ar Erode, xömhö nda dinga te nda hyo̱xa ar Hesu.

14 Mi zo̱ꞌu̱ bi ꞌñembabi:

—Utate, di pöhe gi mönga nöꞌö majöni, ne hinto gi tsu, ngetho hingi hwanta ya jöꞌi, majöni gi u ár ꞌñu Jö. Hage xiñho ga umfe ar bojö jotꞌa ar Sesar. Ga uñhe wa hinꞌö.

15 Ha nöꞌö bi bötwa yá tsꞌomfeni, bi ꞌñembabiꞌu̱:

—Yoꞌö gi ne gi hya̱kagihu̱. Ba hönkagihu̱ nꞌar bojö ga handi.

16 Nuꞌu̱ ba hömpa nꞌar bojö, ne bi ꞌñembabiꞌu̱:

—Togo ár me̱ti ar hmi huxkwa ne nöꞌö te mö.

Ne bi döꞌu̱:

—Ár me̱ti ar Sesar.

17 Ar Hesu bi dödi ne bi ꞌñembabiꞌu̱:

—Umfu̱ ar Sesar nöꞌö ár me̱tiꞌö, ne umfu̱ Jö nöꞌö ár me̱tiꞌö nꞌehe.

Ne xa bi ꞌyo̱ꞌu̱.

Ya de̱ngamöjö bi ñꞌa̱ni ar menga nte

(Mt. 22:23‑33; Lk. 20:27‑40)

18 Nuꞌmú̱ ba epꞌu̱ ya de̱ngamöjö nuꞌu̱ hingi ñꞌemu̱i da mengi da nte nuꞌu̱ xi du, ne bi ꞌya̱mbabi njawa:

19 —Utate, ar Moise bi zogagihu̱ har tꞌofo, nuꞌmu̱ nꞌar ñꞌo̱ho̱ da du ne da zo ár ꞌbe̱hñö hinte xi dinga ar bötsi, nu ár jödö da nthötwi ar ꞌranxu, ne da gu̱ꞌspa ár thuhu ár jödö manꞌagi.

20 Gi numhö: Mi ꞌbu̱ yoto ya ñꞌo̱ho̱ mi njödö. Nunar ꞌbe̱tꞌo bi nthöti, ne bi du hinte bi zo ar bötsi.

21 Ne nunár ñoho bi nthötwi ar ꞌranxu, ne bi du. Njapꞌu̱nu̱ himbi zokwa ar bötsi, ne nunár hñu bi njapꞌu̱ nꞌehe.

22 Ne bi njapꞌu̱ gatho yoto, ne hinte bi dinga ar bötsi. Ár ngötsꞌi bi du ar ꞌbe̱hñö nꞌehe.

23 Núꞌmu̱ xta zo̱ ar menga nte, ne da nankꞌu̱, togo ár ꞌbe̱hñönu̱ ꞌmu̱, ngetho bi nthötwi gatho yoto ya ñꞌo̱ho̱ mi njödö.

24 Nuꞌmú̱ ar Hesu bi dödi ne bi ꞌñembabiꞌu̱:

—Xi tsꞌoka ri mfenihu̱, ngetho hingi pöhu̱ ar Tꞌofo, ne hingi pöthwu̱ ár tsꞌe̱di Jö.

25 Ngetho nu xta mengi da nte ya jöꞌi manꞌagi, hinda ma da tꞌa̱di, ne hinda ma da nthöti, ngetho ma da ñhe̱hwi yá e̱nxe̱ Jö bi ꞌbu̱ mhetsꞌi.

26 Ha nöꞌö ntꞌa̱ni wa pengi da nte nuꞌu̱ xi du wa hinꞌö, ha hinxka nehu̱ hár tꞌofo ar Moise núꞌmu̱ mi zo Jö ha nꞌar ꞌminza mi zo̱, ne bi ꞌñembabi: Nuga ár Jögi ar Abra, ar Isa, ne ar Hakob.

27 Jö go ár Jö nuꞌu̱ te, hinge nuꞌu̱ xi du. Jange nuꞌahu̱ xa xka ꞌbe̱ ri mfenihu̱.

Ar döta ꞌbe̱pate

(Mt. 22:34‑40)

28 Bi watꞌa nꞌar bötꞌofo xki ꞌyo̱de xki dödi xiñho, ne bi ꞌya̱mbabi:

—Ndana ar ꞌbe̱pate töpa ár nsu gatho nu maꞌra.

29 Ar Hesu bi döti:

—Nunar ꞌbe̱tꞌo ꞌbe̱pate gehnu̱: Ha gi o̱hu̱, menguhu̱ Israel. Ar tsi Hmu ma Jöhu̱, nꞌatho.

30 Xa gi ꞌñetꞌa ri mu̱i, gi hñuxa ri mfeni, gi ꞌye̱ntꞌa ri te ne ri tsꞌe̱di gi mö Jö ri Hmu. Gehnu̱ ar ꞌbe̱pate töte ár tsꞌe̱di.

31 Ne nor ñoho di hñötsꞌi: Gi mö ri mijöꞌiwi ngu gi mhöse̱. Hiñꞌotho manꞌar ꞌbe̱pate di töte ár nsu.

32 Nuꞌmú̱ nunar bötꞌofo bi ꞌñembabi:

—Xiñho, Utate. Majöni nöꞌö xka mö, nꞌadar Jö ꞌbu̱i ne hinjoꞌo manꞌa.

33 Ne nöꞌö togo etꞌa ár mu̱i, huxa ár mfeni, e̱ntꞌa ár te ne ár tsꞌe̱di da mö Jö, ne da mö ár mijöꞌiwi ngu mhöse̱, töpa ár nsu gatho nuya mꞌo̱ñho̱ ne ya ñhötꞌi.

34 Ar Hesu nu mi hyandi mi ja ár mfödi, bi dödi ne bi ꞌñembabi:

—Hingi ꞌyo yapꞌu̱ gi ku̱tꞌa hár tsꞌu̱tꞌwi Jö.

Ne hinto bi ne bi ꞌyo̱tꞌwa maꞌra ya ntꞌa̱ni.

Yoꞌö mhö ar Kristo ár tꞌu̱ ar Dabi

(Mt. 22:41‑46; Lk. 20:41‑44)

35 Ar Hesu mi uta ya jöꞌi har dönganijö, ne mi enö:

—Yoꞌö enga nuya bötꞌofo ar Kristo ár tꞌu̱ ar Dabi.

36 Ngetho gese̱ ar Dabi bi ꞌñenö xki nzinga ár Hñö Jö:

Jö ar Dada bi ꞌñemba ma tsi Hmu:

Hñu ha ma ñꞌe̱i ga huxkwi,

to̱ꞌmi ga tsiñꞌa nuya ri ñꞌu̱ni ga tse̱pꞌa ha ri wa.

37 Gese̱ ar Dabi embabi ár Hmu. Yoꞌö mhö ár tꞌu̱ ꞌmu̱.

Ne nze̱ye̱ ya jöꞌi xa mi johya mi o̱tsꞌe.

Ar Hesu bi no̱mba yá tsꞌoꞌbe̱fi ya bötꞌofo

(Mt. 23:1‑36; Lk. 11:37‑54; 20:45‑47)

38 Ar Hesu mi embabi ya jöꞌi ha yá ntꞌuti:

—Jamasuhu̱ hinda kaꞌahu̱ ya bötꞌofo, xa ne da ñꞌo di he yá dutu koꞌmba yá wa, ne xa ne da nze̱ngwabi ya jöꞌi di ꞌbe̱nga ntꞌekꞌei núꞌmu̱ ꞌyo har ta̱i.

39 Xa ne da hñuxa ha ya ꞌbe̱tꞌo nthutsꞌi ha ya nijö ne ha ya ñhuni.

40 Nuyu̱ tekwa yá ngu ya tsi ꞌranxu, ne o̱tꞌa ꞌra ya nsa̱di ra ma, ne da goꞌmahmö. Njapꞌu̱ ma da hñönga nꞌa ra döta mfe̱iyu̱.

Ár mꞌo̱ñho̱ ar tsi hyoya ꞌranxu

(Lk. 21:1‑4)

41 Ar Hesu mi huhnu̱ mi ñhandwitho ár ntꞌu̱tmꞌo̱ñho̱ ar nijö. Mi handi hanja ya jöꞌi mi pa mi tsohnu̱ yá mꞌo̱ñho̱, ne nuꞌu̱ mi pe̱ꞌsa yá ñho xa mi u̱tꞌa nze̱ye̱.

42 Ne ba e nꞌar tsi hyoya ꞌranxu, bi ꞌyu̱tꞌa yoho ya tsi bojö himar mhödi.

43 Nuꞌmú̱ ar Hesu bi matꞌa yá ma̱xte, ne bi ꞌñembabi:

—Xa majöni di xiꞌahu̱, nunar tsi hyoya ꞌranxunu̱, töte ár döta ár mꞌo̱ñho̱, xi döta gatho nu maꞌra unga yá mꞌo̱ñho̱ nꞌehe.

44 Ngetho gatho xi unga nöꞌö pongwabi. Ha nunu̱, mödi mi hyoya, bi unga gatho nöꞌö mi pe̱ꞌshmö nda zi.

<- AR MARKO 11 AR MARKO 13 ->