1 Nepʉ ra Jesu bi bønga de Ncapernau, ne bi ꞌño ja ra hai Judea ne ja ra hai riꞌnandi ra da̱the Jordá. Y nehe ja guehni bi muntsꞌni ndunthi ya ja̱ꞌi, ne ra Jesu bi mʉdi bi xahni ngu mrá nza̱iꞌa̱. 2 Nuꞌbʉ́ bi jonga ꞌraya fariseo pa da xaxi, hangue bi ꞌyamba ꞌnara ntꞌani bi ꞌñembabi:
―¿Ha gue ja ra nsɛqui da hyɛpʉ rá ꞌbɛhña̱ ꞌnara ꞌñøhø?
3 Nuꞌbʉ́ ra Jesu bi ꞌyambabiꞌʉ nehe, ne bi ꞌñembabi:
―Xi ra Moise, ¿te bi xiꞌahʉ de gueꞌa̱?
4 Y ya fariseo bi da̱di ne bi ꞌñena:
―Nura Moise bi unga nsɛqui gue da thoca ꞌnara tꞌofo dega nxuni, ne njabʉ ha̱, da za da nxungüi rá ꞌbɛhña̱ ꞌnara ꞌñøhø.
5 Nuꞌbʉ́ ra Jesu bi ꞌñembabiꞌʉ:
―Nura Moise bi unga nsɛqui gue da tꞌøtꞌa njabʉ ngueꞌa̱ nuꞌahʉ́ xi xa megui ri corasohʉ. 6 Pe desde rá mʉdi himi njabʉ, ngueꞌa̱ ra Ma̱ca Tꞌofo ena gue Ajua̱ “bi hyoca ra ꞌñøhø ne ra ꞌbɛhña̱”. 7 “Hangue ꞌnara ꞌñøhø da zopʉ rá dada ne rá na̱na̱ pa go da ꞌmʉhui rá ꞌbɛhña̱, 8 y de ri yoho, ya da ꞌnatho.” Njabʉ ma̱nga ra Ma̱ca Tꞌofo. Hangue núꞌa̱ ra ꞌñøhø ne núꞌa̱ ra ꞌbɛhña̱ ya ri ꞌnatho, hingue ri yoho. 9 Hangue núꞌʉ xa pɛhna Ajua̱, ni ꞌnara ja̱ꞌi hinda za da ꞌuequeꞌʉ.
10 Y nu mi mencꞌʉ pa ja ra ngu habʉ xqui mihi, yá nxadi ra Jesu bi ꞌyambiꞌʉ nehe de ra nxuni. 11 Hangue nuꞌá̱ bi ꞌñembabiꞌʉ:
―Nuꞌa̱ tóꞌo da hyɛpʉ rá ꞌbɛhña̱ ne da ntha̱tui maꞌna, ya bi ꞌyøtꞌa ꞌnara tsꞌoqui ngueꞌa̱ xa hyɛpʉ núꞌa̱ rá mʉdi ꞌbɛhña̱ xa ntha̱tui. 12 Ha nuꞌbʉ ꞌnara ꞌbɛhña̱ da hyɛpʉ rá da̱me ne da ntha̱tui maꞌna ra ꞌñøhø, ya bi ꞌyøtꞌa ꞌnara tsꞌoqui ngueꞌa̱ xa hyɛpʉ núꞌa̱ rá mʉdi da̱me xa ntha̱tui.
Ra Jesu bi ja̱pa ya ba̱tsi
(Mt. 19:13-15; Lc. 18:15-17)
13 ꞌMɛfa, bi tsꞌiꞌtsua ya ba̱tsi ra Jesu pa da hñuxa rá ꞌyɛ ja gueꞌʉ pa da ja̱pi. Pe nuyá nxadi bi mʉdi bi guui núꞌʉ toꞌo mri zi ya ba̱tsi. 14 Pe nu mi hyanda ra Jesu gue mi øtꞌa njabʉ yá nxadi, nuꞌá̱ bi bø rá cuɛ ne bi ꞌñembabiꞌʉ:
―Oguí ha̱cuahʉ ya zi ba̱tsi da ꞌñe da zʉcagui, ngueꞌa̱ nuꞌʉ tóꞌo da ꞌmʉi ja rá hmanda Ajua̱, mahyoni da nja ngu nuya ya zi ba̱tsi. 15 Xi majua̱ni dí xiꞌahʉ, nuꞌa̱ tóꞌo hinda nja ngu ꞌnara zi ba̱tsi pa da ꞌmʉi ja rá hmanda Ajua̱, hinda za da yʉtꞌa ja rá hmanda Ajua̱.
16 Nepʉ ra Jesu bi dɛxa ya zi ba̱tsi ne bi hñuxa yá ꞌyɛ ja gueꞌʉ ne bi ꞌyapabi Ajua̱ rá Dada da ja̱piꞌʉ.
ꞌNara ba̱sja̱ꞌi mrá rico bi ña̱ui ra Jesu
(Mt. 19:16-30; Lc. 18:18-30)
17 Y de ya mi ꞌbaꞌñu ra Jesu, bi zøhø ꞌnara ꞌñøhø mbra nestꞌihi, ne bi ndandiña̱hmu ja yá uaꞌa̱ ne bi ꞌñembabi:
―Nuꞌi Xahnate, ꞌnagrá hoja̱ꞌi, ¿te ꞌbɛ da za ga øtꞌe pa da za ga tsʉ ra te pa nza̱ntho?
18 Ha nura Jesu bi ꞌñembabi:
―¿Hanja guí engagui drá hoja̱ꞌi? Hønsɛ ꞌnatho toꞌo ra hoja̱ꞌi, y núꞌá̱ go gueꞌa̱ Ajua̱. 19 Ya guí pa̱di ndaꞌʉ gueꞌʉ ya hmanda: “Oxqui ntsinga medintha̱ti, oxqui hñote, oxqui mpe, oxqui jʉꞌtsua ya ncꞌuamba ri miquꞌeiui, oxqui hatꞌa ri miquꞌeiui, umba ra tꞌequꞌei ri dada ne ri na̱na̱ ne suꞌʉ.”
20 Nuꞌbʉ́ núꞌa̱ ra ꞌñøhø bi da̱di ne bi ꞌñena:
―Xahnate, gatho nuya hmandaya stá øtꞌe desde stá mba̱tsi.
21 Nuꞌbʉ́ ra Jesu bi hyandi dega hma̱te ne bi ꞌñembabi:
―ꞌNatho núꞌa̱ grí ꞌbɛdi gui ꞌyøtꞌe. Guí ma gui pa gatho núꞌa̱ guí pɛꞌtsi ne gui hyecuabi ya hyoya. Njabʉ ha̱, da za gui hña̱nga ya hoga hño de mahetsꞌi. Nepʉ gui ehe gui tɛngagui ne gui tsɛta gatho núꞌa̱ da ꞌñeꞌaꞌi asta ri du.
22 Pe nu mi ꞌyødeꞌa̱ núꞌʉ ya noya bi xipa ra Jesu, xi bi du rá mʉi y bi ma njabʉ co ra dumʉi, ngueꞌa̱ xi mrá rico.
23 Nuꞌbʉ́ ra Jesu bi mpʉntsꞌi ne bi hyanda yá nxadi, nepʉ bi ꞌñembabiꞌʉ:
―¡Xi rá hñei da yʉtꞌa ꞌnara rico ja rá hmanda Ajua̱!
24 Ha nuyá nxadi himi pa̱di te da beni de núꞌa̱ xqui ma̱ñꞌa̱. Hangue nuꞌá̱ bi yopa xipa maꞌnaꞌqui ne bi ꞌñembi:
―Ma zi tꞌʉꞌihʉ, ¡xi rá hñei da yʉtꞌa ja rá hmanda Ajua̱ núꞌʉ toꞌo hu yá mʉi gue co núꞌa̱ te pɛꞌtsi ma da mpøhø! 25 Maꞌna hinxá hñei da thogui ꞌnara cameyo ja rá gu ꞌnara ꞌyofri que ꞌnara rico da yʉtꞌa ja rá hmanda Ajua̱.
26 Hangue nuyá nxadiꞌa̱ maꞌna himi pa̱di te da beni, ne mri ꞌñémbabi ꞌna ngu maꞌna:
―Nuꞌbʉ njabʉ, ¿toꞌo ja da za da mpøhø?
27 Nuꞌbʉ́ ra Jesu bi nhyanduiꞌʉ ne bi ꞌñembi:
―Ya ja̱ꞌi hingui tsa da mpøhø sɛhɛ, pe co rá mfatsꞌi Ajua̱ ha̱, ngueꞌa̱ pa Ajua̱ hinte rá hñei.
28 Nepʉ de gueꞌa̱ bi da̱di ra Pedro ne bi ꞌñembabi:
―Nuje stá tsohebʉ gatho núꞌa̱ te ndí pɛꞌtshe pa dá tɛnꞌahe.
29 Nuꞌbʉ́ ra Jesu bi da̱di ne bi ꞌñembabiꞌʉ:
―Xi majua̱ni dí xiꞌahʉ, nuꞌʉ tóꞌo da zogui yá ngu, yá cu, yá nju, yá dada, yá na̱na̱, yá ba̱tsi, ne yá hai po rá ngueque ne po rá ngue ra ma̱ca noya, 30 nuꞌʉ́ ma da hña̱nga núbya mapaya ꞌna nthebe de núꞌa̱ te xa zogui, ngu yá ngu, yá cu, yá nju, yá na̱na̱, yá ba̱tsi, yá hai, masque co ndunthi ra ntꞌʉtsate, y nepʉ rá ñoho ra ꞌmʉi ma da hña̱nga ꞌnara hoga te pa nza̱ntho. 31 Pe nuꞌʉ tóꞌo ya da̱nguibya, nura paꞌa̱ ma da notsiꞌʉ, ha nuꞌʉ tóꞌo ya notsibya, nura paꞌa̱ ma da nda̱nguiꞌʉ.
Ra Jesu bi yopa ma̱ de rá du
(Mt. 20:17-19; Lc. 18:31-34)
32 Nura Jesu bi ne ra ꞌñu co yá nxadi pa bi ma Jerusale. Y núꞌá̱ go bi ꞌmɛtꞌoꞌa̱ de gueꞌʉ, y nuꞌʉ́ himi pa̱di te da beni de gueꞌa̱. Hangue nuꞌʉ́ ngu mi tsu, ne mri ꞌbɛfatho de gueꞌa̱. Nepʉ nura Jesu bi ꞌueca ꞌnambʉ núꞌʉ ꞌrɛtꞌamayoho yá nxadi pa bi yopa xipabi gatho núꞌa̱ mi ma da thoguiꞌa̱. 33 Ne bi ꞌñembabiꞌʉ:
―Nubya drá maha Jerusale, ne dí ne ga ꞌraꞌahʉ ntꞌøde de Núꞌa̱ Toꞌo bi e bi Nja̱ꞌi. Núꞌá̱ ma dra da de guehni ja yá ꞌyɛ ya nda̱ gá macja̱ ne ya xahnate de ra ley, ne nuꞌʉ́ ma da ꞌyɛꞌmbi da hyo, ne ma da ꞌyɛntꞌuabi ja yá ꞌyɛ núꞌʉ hingyá xodyo pa da hyoꞌa̱. 34 Nuꞌʉ́ ma da ꞌyøꞌtua ra buhla ne da naꞌmbi ne da zotsꞌi, nepʉ ja da hyoꞌa̱. Pe rá hñupa ma da yopa nte de rá du.
Ra Cobo ne ra Xuua bi ꞌyadi ꞌnara favo
(Mt. 20:20-28)
35 Nepʉ nura Cobo ne ra Xuua núꞌʉ yá tꞌʉ ra Sebedeo bi joni ja ra Jesu ne bi ꞌñembabi:
―Ma zi Xahnateꞌihe, dí ne gui øtcahe ra ma̱te gui ꞌracje núꞌa̱ ma ga aꞌaꞌihe.
36 Nuꞌbʉ́ nuꞌá̱ bi da̱tuabiꞌʉ ne bi ꞌñembabi:
―¿Te rá ꞌbɛ guí ne ga øꞌtꞌahʉ?
37 Y nuꞌʉ́ bi ꞌñena:
―Dí nehe ga hudihe ꞌna ja ri ꞌñɛi, ꞌna ja ri nga̱ha̱, nu xcrí hñudi ja ri hudi de ri tsꞌʉtbi.
38 Pe ra Jesu bi ꞌñembabiꞌʉ:
―Nixi hinguí pa̱hʉ núꞌa̱ guí ahʉ. ꞌBʉ guí ahʉ njabʉ, ¿ha guí hanthʉ gui tsɛthʉ ya tsꞌothogui ngu núꞌʉ ma ga thoguiga, ne gui tsɛthʉ ya ʉgui ngu núꞌʉ ma ga tsɛtca?
39 Ha nuꞌʉ́ bi da̱di ne bi ꞌñembabi:
―Ha̱ha̱, ga tsɛthe.
Nuꞌbʉ́ ra Jesu bi ꞌñembabiꞌʉ:
―Majua̱ni ma gui tsɛthʉ ya tsꞌothogui ne ma gui tsɛthʉ ya ʉgui ngu núꞌʉ ma ga tsɛtca. 40 Pe nuga hingo ma ga huancá toꞌo ma da hñudi ja ma ꞌñɛi ne ja ma nga̱ha̱. Numa Dada go gueꞌa̱ pa̱di toꞌo ma da hñudini.
41 Pe nu mi ꞌyøde núꞌʉ má ꞌrɛtꞌa ya nxadi gue ra Cobo ne ra Xuua mi adi da hñuhui ra Jesu, nuꞌʉ́ bi bø yá cuɛ ngueꞌa̱ hanja go mi adi da hñuhniꞌʉ. 42 Nuꞌbʉ́ ra Jesu bi zohna yá nxadi ne bi ꞌñembabi:
―Guí pa̱hʉ xá hño gue nuya da̱nga nda̱ de guecua ja ra ximhai ri manda gatho yá hnini, ne núꞌa̱ go da ma̱ñꞌʉ go gueꞌa̱ da tꞌøtꞌe. 43 Pe nuꞌahʉ́ oxqui ma gui ꞌyøthʉ njabʉ. ꞌBʉ ꞌna de gueꞌahʉ guí ne gui nda̱nguihʉ, mahyoni go gui pɛphʉ nuyʉ maꞌra. 44 Ne nuꞌbʉ ꞌna de gueꞌahʉ guí ne gui nda̱hʉ de nuyʉ maꞌra, mahyoni go gui ꞌmɛgohʉ. 45 Núꞌa̱ Toꞌo bi e bi Nja̱ꞌi, nuꞌá̱ hinxpá ꞌñehe pa go da ꞌbɛpabi, nuꞌá̱ xpá ꞌñehe pa go da ꞌmɛgo ne pa da unga rá te pa da guꞌtua gatho yá tsꞌoqui ya ja̱ꞌi.
Ra Jesu bi ꞌyøthe ra Bartimeo mrá goda
(Mt. 20:29-34; Lc. 18:35-43)
46 Nepʉ ra Jesu bi zønga Jericó co yá nxadi, ne ꞌbestho bi bøni de guehni ne bi dɛni ꞌnara hmuntsja̱ꞌi. Y nuni ja ra ña̱nga ꞌñu mi huhni ꞌnara goda mrá thuhu ra Bartimeo mrá tꞌʉ ra Timeo, mi huhni mi pɛti. 47 Y nu mi ꞌyøde gue go mi gueꞌa̱ ra Jesu me Nasare núꞌa̱ ya mi ma da thohni, nuꞌbʉ́ nuꞌá̱ bi mʉdi bi mafi ne bi ꞌñena:
―¡Nuꞌi Jesu, rá Tꞌʉꞌi ndu ra nda̱ Davi, huegagui!
48 Pe ndunthi ya ja̱ꞌi bi zʉi ne bi ꞌñembabi da goꞌta rá ne. Pe nuꞌá̱ maꞌna xi mi mafi ntsꞌɛdi mi ena:
―¡Nuꞌi rá Tꞌʉꞌi ndu ra nda̱ Davi, huegagui!
49 Mi ꞌyøde ra Jesu ꞌbestho bi ꞌmai, ne bi mɛhni to da tsimpa núꞌa̱ ra goda. Y nuꞌʉ́ bá maꞌtiꞌa̱ ne bi ꞌñembabi:
―ꞌBai bá ehe, oguí tu ri mʉi, bí tøpꞌaꞌi ꞌna̱.
50 Nuꞌbʉ́ nuꞌá̱ ꞌbestho bi hña̱ca rá patꞌi ne bi da̱ma ꞌmai bi ma bá tsʉ ra Jesu. 51 Y ra Jesu bi ꞌñembabi:
